Thành viên:Cao Xuân Hiếu/Note: Triển khai những công nghệ mới vào giáo dục

Từ VLOS
Bước tới: chuyển hướng, tìm kiếm

“Không bao giờ muộn khi nghiên cứu, ứng dụng và triển khai những công nghệ mới vào giáo dục!”

Trích thư gửi Giáo sư XYZ

Thực tế hiện nay cho thấy sách giáo khoa điện tử không còn là một khái niệm mang tính nghiên cứu hay thử nghiệm. Nhiều quốc gia trên thế giới đã có những sáng kiến hoặc chương trình để xây dựng và triển khai sử dụng sách giáo khoa điện tử một cách đại trà như Mỹ, Pháp, Hàn Quốc, Ấn Độ hay ngay trong khu vực ASEAN như Singapore hay Thái Lan. Tại Việt Nam, các lãnh đạo ngành giáo dục đã nhìn nhận sách giáo khoa điện tử như một xu thế tất yếu của giáo dục Việt Nam. NXBGD Việt Nam đã bắt đầu những thử nghiệm đầu tiên về sách giáo khoa điện tử từ năm 2009 kết hợp với đối tác Hàn Quốc. Từ những kết quả thu được từ việc triển khai thử nghiệm này, nhận thấy đây là một hướng phát triển cần chủ động triển khai ở quy mô rộng hơn, năm 2012 Nhà xuất bản Giáo dục đã thành lập Công ty Sách điện tử Giáo dục EDC, là đơn vị thành viên của NXB, với chức năng nhiệm vụ phát triển và thử nghiệm triển khai sách giáo khoa điện tử trên thiết bị chuyên dụng phục vụ học tập Classbook, không đợi đến sau năm 2015 như lộ trình đổi mới sách giáo khoa.

Với sự chỉ đạo của lãnh đạo Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam, giải pháp sách giáo khoa điện tử Classbook được phát triển trên mô hình 1 hệ sinh thái giáo dục phục vụ cho việc giảng dạy của giáo viên và học tập của học sinh trong nhà trường, trong đó cốt lõi là hệ thống sách giáo khoa điện tử, bài giảng điện tử hay tư liệu học tập số hóa được phân phối tập trung thống nhất từ Kho sách điện tử và ứng dụng học tập của Nhà xuất bản Giáo Dục. Người sử dụng là học sinh phổ thông, giáo viên được quyền khai thác tất cả các tài nguyên (nội dung, ứng dụng) trên môi trường này thông qua thiết bị Classbook được kết nối với hệ sinh thái này và tận dụng các khả năng hỗ trợ giảng dạy đa nhiệm phong phú, hấp dẫn trên đó. Các nhà phát triển nội dung giáo dục cũng sẽ tham gia cung cấp nội dung phục vụ giáo dục sẽ tham gia cung cấp học liệu có sự thẩm định nội dung của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam và Hội đồng chuyên môn.

Nội dung sách giáo khoa điện tử trước hết phải đảm bảo tính chuẩn mực của sách giáo khoa, tuân thủ đúng khung chương trình của Bộ Giáo dục – Đào tạo. Trong điều kiện thực tế, khi Classbook chưa phải là một thiết bị phổ cập thì sách giáo khoa điện tử phải có nội dung tương đương sách giáo khoa truyền thống, đảm bảo tính tương đồng trong môi trường học tập trên lớp.

Trên nền tảng nội dung sách giáo khoa truyền thống, sách giáo khoa điện tử trên Classbook cho phép gắn thêm những nội dung đa phương tiện, bổ sung các chức năng tương tác, tiện ích cho người dùng tùy theo môn học, gọi chung là các tính năng mở rộng.

Ví dụ khi xem sách Tiếng Anh, học sinh có thể tra nghĩa của một từ bằng cách chạm từ đó trên màn hình, có thể sử dụng chức năng tương tác “Touch-to-say (chạm để nói) một câu, một đoạn văn hoặc cả bài học tiếng Anh. Với môn Âm nhạc, học sinh có thể nghe bài hát, xem biểu diễn bài hát đó hoặc hát theo nhạc đệm, tìm hiểu thông tin về nhạc sĩ thông qua các tư liệu mở rộng theo từng bài trong sách giáo khoa. Tương tự với các môn học khác như Toán học, Vật lý, Hoá học, Lịch sử, Địa lý, Sinh học, Ngữ Văn, học sinh có thể khai thác những thí nghiệm mô phỏng, hình ảnh, bản đồ, dữ liệu 3D, những đoạn âm thanh hoặc phim tư liệu hoặc nghe ngâm thơ, kể chuyện, qua đó tiếp nhận các bài học trong sách giáo khoa một cách sống động và lý thú hơn.

Một tính năng ưu việt khác của sách giáo khoa điện tử là học sinh có thể làm các bài tập trắc nghiệm tương tác trên thiết bị Classbook dưới một trong hai chế độ kiểm tra hoặc luyện tập để có thể tự đánh giá mức độ hiểu bài của mình.

Người dùng cũng có thể đưa thêm ghi chú hay các hình vẽ, ký hiệu, đánh dấu của riêng mình vào từng trang sách giáo khoa. Các em học sinh cũng có thể sử dụng chức năng này để điền thẳng đáp án vào các cuốn vở bài tập giống như với sách giấy.

Sách giáo khoa mới hay sách giáo khoa tái bản khi được phát hành trên giấy thì NXBGD cũng sẽ cập nhật bản điện tử từ file chế bản. Người dùng sẽ nhận được thông báo tự động về những thay đổi này và có thể tải miễn phí bản cập nhật từ Kho sách và học liệu điện tử Classbook Store. Với đặc điểm ưu việt của xuất bản điện tử và môi trường kết nối Internet, toàn bộ chu trình phát hành và cập nhật sẽ thuận tiện và tốn kém ít hơn cả về thời gian và chi phí. Điều này sẽ giải quyết nỗi lo về việc cập nhật sách mới khi chương trình đổi mới sách giáo khoa diễn ra đối với người dùng Classbook. Thực tế, hiện tại tất cả các em học sinh lớp 5 và lớp 6 đều được cập nhật miễn phí các bộ sách tương tác Tiếng Anh mới theo Đề án Ngoại ngữ Quốc gia 2020 (Nguồn: http://tintuc.classbook.vn/index.php/cong-nghe/76-phat-hanh-b-sach-tuong-tac-ti-ng-anh-l-p-6-m-i) như một minh chứng về tính ưu việt này của sản phẩm Classbook

Xin chia sẻ thêm với anh về chương trình One Tablet per Child của Chính phủ Thái Lan được triển khai từ năm 2012. Giai đoạn 1 của dự án, Chính phủ Thái Lan lựa chọn sản phẩm máy tính bảng giáo dục có cấu hình thấp (LED 7”, 512Mb RAM, 4GB bộ nhớ trong, pin 2100 mAh), giá thành rẻ (giá thị trường khoảng 125$ và Chính phủ Thái có thể mua với mức giá 81$/chiếc với đơn hàng khoảng 800.000 chiếc). Sau 1 năm triển khai, Chính phủ Thái quyết định năm 2013 phải nâng cấp cấu hình máy tính bảng mới có cấu hình hoàn toàn tương tự Classbook (không có màn hình IPS, dung lượng pin thấp hơn) với giá thành khoảng 100$ nhưng đơn hàng 1.22 triệu chiếc (Nguồn: http://www.bangkokpost.com/learning/learning-from-news/335351/year-2-for-govt-tablet-programme). Việc lựa chọn cấu hình này của Chính phủ Thái đem lại niềm tin rất lớn của tập thể những người phát triển Classbook tại Việt Nam về một cấu hình lý tưởng cho một thiết bị chuyên dụng dành cho học tập.

Nhưng cấu hình Classbook vẫn còn có nhiều điểm cần cải tiến như dung lượng pin phải nâng cao hơn để học sinh có thể sử dụng từ sáng đến chiều tối (automy hiện tại khoảng 6-10h sử dụng khá cao so với nhiều thiết bị tương đương nhưng vẫn chưa thể đáp ứng nhu cầu một ngày học của học sinh), kích thước viền và trọng lượng máy cũng như độ phân giải màn hình nếu nâng cao hơn thì trải nghiệm người dùng khi đọc sách điện tử sẽ tốt hơn rất nhiều khi so sánh với các sản phẩm cao cấp ở mức giá tầm 8-10 triệu như iPad Mini, Galaxy Note 8… Đây cũng là những thách thức tiếp theo dành cho những người thiết kế và lựa chọn cấu hình của sản phẩm Classbook trong thời gian tới.

Vấn đề số lượng sách tải sẵn 12 bậc học trong một thiết bị có cần thiết?

Theo em, không thể mổ xẻ gần 300 cuốn sách tải sẵn trong thiết bị Classbook để quy đổi thành một mức giá 1, 2 hay 4 triệu. Việc tích hợp đầy đủ 15 bộ sách giáo khoa hiện hành (có thêm 3 bộ chương trình nâng cao dành cho học sinh THPT) sẽ giúp cho một người dùng bất kỳ khi sử dụng Classbook sẽ thuận tiện hơn khi cần tìm hiểu một môn học bất kỳ của một lớp học bất kỳ. Đây là một hướng tiếp cận theo xu hướng all-in-one về nội dung, phù hợp với mọi đối tượng của người dùng, không phân biệt học lớp 1, lớp 2 hay lớp 8, lớp 9. Hơn nữa, việc tải sẵn 1 hay nhiều bộ sách giáo khoa các lớp vào thiết bị Classbook không ảnh hưởng đến chi phí bản quyền hay giá thành của sản phẩm vì toàn bộ các đầu sách này đều được phát hành và cập nhật miễn phí trên hệ thống Classbook. Việc giảm giá thành của sản phẩm Classbook để hướng tới mục tiêu phổ cập thiết bị này phải cần đến rất nhiều sự hỗ trợ của Chính phủ, các đơn vị làm giáo dục, doanh nghiệp, các tổ chức xã hội trong và ngoài nước. Đây cũng là trăn trở của NXB Giáo dục Việt Nam trong giai đoạn phát triển Classbook hiện nay với mục tiêu cung cấp một thiết bị học tập chuyên dụng tốt, có độ bền, với hiệu năng tính toán và hiển thị phù hợp với hoạt động học tập của của học sinh phổ thông trong khi giữ một giá thành hợp lý và đảm bảo hoạt động kinh doanh không lỗ trong thời gian dài.

Vấn đề thứ tư, tại sao không triển khai sách giáo khoa điện tử trên các thiết bị khác nhau. Định hướng phát triển trong tương lai của Classbook cũng xem xét đến việc triển khai trên mọi nền tảng. Đây cũng là cách hãng lớn về sách điện tử như Amazon, Nook, Kno… thực hiện nhưng trong thời gian đầu, họ vẫn phải phát triển trên một thiết bị riêng của họ để đảm bảo tập trung vào việc nâng cao hiệu quả trải nghiệm và tránh ảnh hưởng những tác động bên ngoài do một bên thứ ba tác động tới. Với Classbook, cốt lõi của thiết bị là nội dung sách giáo khoa điện tử theo chương trình phổ thông của Bộ Giáo dục và Đào tạo phê duyệt, những nội dung này phải đảm bảo các yêu cầu chuyên môn về “quản trị nội dung của sách giáo khoa điện tử” như:

- Đảm bảo tính chuẩn mực về nội dung: Các nội dung đảm bảo đáp ứng đúng yêu cầu về khung chương trình chuẩn của Bộ Giáo dục và Đào tạo;

- Đảm bảo tính toàn vẹn của sách giáo khoa: Tất cả các phiên bản số hóa phải đảm bảo phù hợp hoàn toàn về nội dung, hình ảnh của một trang sách giáo khoa giấy. Ngoài ra, phải có cơ chế mã hóa, bảo mật để đảm bảo thông tin trên sách giáo khoa không thể được thay đổi so với phiên bản sách giáo khoa giấy tương ứng.

- Tính đáp ứng của sách giáo khoa: Sách giáo khoa điện tử phải đáp ứng đầy đủ nhu cầu học tập và giảng dạy của học sinh và giáo viên, bao gồm: sách giáo khoa, sách bài tập, sách bổ trợ, sách tham khảo chất lượng cao. Thiết bị Classbook cho phép người dùng sử dụng toàn bộ số lượng sách giáo khoa, sách bài tập cũng các các đầu sách tham khảo, bổ trợ học tập của chương trình phổ thông từ lớp 1 đến lớp 12.

- Tính hấp dẫn và tương tác của sách giáo khoa điện tử: Bên cạnh việc đảm bảo chất lượng và toàn vẹn của nội dung sách giáo khoa điện tử, việc biên tập và phát triển nội dung phái sinh (đa phương tiện, tương tác, các giáo cụ trực quan mô phỏng) sẽ làm tăng hiệu năng truyền đạt thông điệp và tăng tính hấp dẫn của các bài học đối với học sinh. Giáo viên có thể sử dụng các chức năng để làm tăng tính hiệu quả và định hướng sự tự tìm hiểu, sáng tạo của học sinh thông qua hình ảnh, âm thanh, video minh họa và các bài học tương tác…

- Phát triển Kho sách điện tử và ứng dụng học tập: Đây là một nhiệm vụ bắt buộc để mở rộng xu hướng sách giáo khoa điện tử đến người dùng Việt Nam, cung cấp một thư viện sách giáo dục điện tử (Kho sách giáo khoa, sách bài tập, sách tham khảo, sách bổ trợ giáo dục… cho giáo viên và học sinh) đến các phần mềm ứng dụng học tập (Máy tính, Từ điển, Thời khóa biểu, Gia sư điện tử, các chương trình học ngoại ngữ Anh, Pháp, Nhật, Trung cũng như các môn học khác…); các kho tư liệu bổ trợ học tập (các thí nghiệm mô phỏng, tư liệu giảng dạy, thư viện đề thi và lời giải, các tư liệu luyện thi, học liệu cho các môn học…)

- Khả năng tích hợp trong môi trường học tập tương tác: Việc sử dụng sách giáo khoa điện tử phải xem xét đến tích hợp trong môi trường học tập tương tác giữa học sinh với học sinh, giữa giáo viên với học sinh, giữa giáo viên với giáo viên và giữa phụ huynh với nhà trường cũng các giải pháp hội thảo, đào tạo và thi trực tuyến . Việc kiểm soát Internet, phần cứng và nội dung trên giải pháp sách giáo khoa điện tử Classbook của NXB Giáo dục Việt Nam sẽ đảm bảo một môi trường học tập bổ ích, hấp dẫn và không độc hại. Đây cũng là cổng thông tin kết nối tới các nhà cung cấp nội dung giáo dục phù hợp đáp ứng được nhu cầu phổ biến, truyền đạt kiến thức ngày càng cao, đa dạng và khắt khe phục vụ cộng đồng.

Các nội dung trên kho sách điện tử và ứng dụng học tập Classbook Store

Thực tế, trăn trở của anh về những nội dung còn thiếu trong thiết bị Classbook đã được bên em tính toán khi phát triển giải pháp này khi đặt ra yêu cầu phát triển Kho sách điện tử và ứng dụng học tập tại địa chỉ http://classbook.vn. Classbook Store chứa hàng ngàn đầu sách tham khảo, sách bổ trợ và các học liệu điện tử khác, đặc biệt là sách của Nhà xuất bản Giáo dục. Thêm vào đó,trong tương lai Classbook Store có kho bài giảng của cộng đồng giáo viên biên soạn. Tùy theo nhà cung cấp hoặc tác giả, những tài liệu nói trên có thể được chia sẻ miễn phí hoặc cần mua. Classbook Store được tích hợp sẵn công cụ thanh toán trực tuyến tiện lợi cho người dùng. Người dùng có thể mua/tải về hàng ngàn đầu sách và tài liệu tham khảo phong phú, đa dạng hơn bất cứ nhà sách nào mà không bị hạn chế về thời gian, không phải mất thời gian di chuyển. Trên mặt bằng chung, giá sách và tài liệu điện tử (bản mềm) thường rẻ hơn bản in.

Cuối cùng, em xin khẳng định những mục tiêu mà Classbook, giải pháp sách giáo khoa điện tử đầu tiên tại Việt Nam hướng đến là “Mang nhẹ nhàng, Học dễ dàng”, cụ thể:

Giảm tải:

- Sử dụng thiết bị học tập thông minh Classbook cho phép tích hợp đầy đủ 12 bộ sách giáo khoa (cho phép cập nhật nhanh nhất khi có phiên bản mới thông qua Internet);

- Xu hướng xuất bản phẩm điện tử trong lĩnh vực sách giáo khoa / sách tham khảo thông qua Kho sách giáo dục điện tử Classbook Store

- Cho phép giải quyết dễ dàng vấn đề một chương trình – nhiều bộ sách với Classbook Store cũng như giải pháp tổng thể về phát triển sách tương tác

Nội dung lành mạnh, phong phú và có kiểm soát

- Đa dạng về chủng loại sách giáo dục gồm Sách giáo khoa, Sách bổ trợ, sách giáo viên, sách tham khảo có tích hợp các chức năng đa phương tiện và tương tác: tra từ điển, phát âm, nhạc, video, hình ảnh, bài tập trắc nghiệm -> nâng cao năng lực cá nhân của người học;

- Có các ứng dụng bổ trợ học tập (EduApp), trò chơi mang tính giáo dục (EduGame), các công cụ phục vụ giảng dạy phù hợp với đối tượng học sinh / giáo viên

- Có sự kiểm soát thống nhất để đảm bảo môi trường học tập lành mạnh: Wifi có kiểm soát (truy cập vào các trang web phù hợp), chỉ được cài App/Game từ Classbook Store (sau khi đã được kiểm duyệt và phân mức truy cập hợp lý)…

Phương thức học tập của tương lai:

- Phù hợp xu thế chung của các nước: Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore, Thái Lan;

- Classbook có mô hình phòng học tương tác, cho phép tích hợp nhiều giải pháp phòng học thông minh khác nhau từ Promethean, Intel Classroom… Đã triển khai thử nghiệm tại trường thực nghiệm Hà Nội và phản hồi rất tốt từ giáo viên và học sinh;

- Cho phép tích hợp với các mô hình đào tạo từ xa, đào tạo trực tuyến (Online Learning) dễ dàng

Nguồn[sửa]