Chỉ dụ răn các quan năm Mậu Thân (1848)
Tháng
6
năm
Mậu
Thân
(1848),
vua
Tự
Đức
ra
chỉ
dụ
răn
các
quan
rằng:
Quan
vui
thời
dân
khổ,
trên
ích
thời
dưới
tổn,
chẳng
qua
vì
quan
lại
võ
văn
lộng
pháp,
tạ
sự
hại
dân.
Hoặc
nhơn
đoán
ngục
hình,
dụng
tâm
làm
nặng
nhẹ,
mà
sách
người
lấy
của.
Hoặc
nhơn
bắt
lính
đòi
thuế,
giả
đốc
sức
để
kiếm
miếng
chia
nhau.
Hoặc
đem
đồ
thỉnh
thác
quan
trên,
để
nhờ
nâng
đỡ.
Hoặc
sanh
việc
góp
lướm
người
dưới,
để
lấy
tiền
riêng.
Tình
tệ
còn
nhiều,
ta
thiệt
lấy
làm
buồn
lắm!
Người
xưa
có
nói:
"Bày
một
điều
lợi
không
bằng
trừ
một
điều
hại,
sanh
ra
một
việc
không
bằng
giảm
đi
một
việc".
Bây
giờ
việc
nên
làm
trước
chi
hơn
hình
thời
khoan,
chánh
thời
giảm,
quan
thời
thanh,
lại
thời
liêm.
Các
ngươi
phải
nghĩ
thế
nào
cho
quan
lớn
giữ
phép,
quan
nhỏ
thanh
liêm,
đều
bỏ
hết
thói
tệ;
thức
khuya
dậy
sớm,
lòng
lo
cẩn
thận
siêng
năng;
trên
giúp
ta
những
điều
nghĩ
chưa
tới,
dưới
khiến
cho
trăm
họ
đều
được
yên
vui.
Ấy
là
ta
trông
lắm
mà
thiên
hạ
càng
may
lắm!
[1]
Chú thích cuối trang[sửa]
- ↑ Chép theo Quốc sử quán triều Nguyễn, Quốc triều sử toát yếu. Nhà xuất bản Văn Học, 2002, tr. 356.
Tác
phẩm
này
thuộc
phạm
vi
công
cộng
vì
thời
hạn
bảo
hộ
bản
quyền
của
nó
đã
hết
ở
Việt
Nam.
Nếu
là
tác
phẩm
khuyết
danh,
nó
đã
được
công
bố
lần
đầu
tiên
trước
năm
1960.
Đối
với
các
loại
tác
phẩm
khác,
tác
giả
(hoặc
đồng
tác
giả
cuối
cùng)
của
nó
đã
mất
trước
năm
1974.
(Theo
Điều
27,
Luật
Sở
hữu
trí
tuệ
Việt
Nam
sửa
đổi,
bổ
sung
2009
bắt
đầu
có
hiệu
lực
từ
năm
2010
và
điều
khoản
kéo
dài
bản
quyền
đối
với
tác
phẩm
khuyết
danh
từ
50
thành
75
năm
nhưng
không
hồi
tố)
Ngoài ra, một tác phẩm của Việt Nam thuộc phạm vi công cộng tại Việt Nam theo quy định này cũng thuộc phạm vi công cộng tại Hoa Kỳ chỉ nếu nó thuộc phạm vi công cộng tại Việt Nam vào ngày 23 tháng 12 năm 1998, tức là: tác phẩm khuyết danh đã được công bố lần đầu tiên trước năm 1948; đối với các loại tác phẩm khác, tác giả (hoặc đồng tác giả cuối cùng) của nó đã mất trước năm 1948 và tác phẩm chưa bao giờ được xuất bản tại Hoa Kỳ trước ngày 23 tháng 12 năm 1998. (Theo Tuyên cáo 7161 của Tổng thống Bill Clinton áp dụng Đạo luật Thỏa thuận Vòng đàm phán Uruguay (URAA) đối với các tác phẩm được xuất bản lần đầu tiên tại Việt Nam) |