Chủ đề nóng: Phương pháp kỷ luật tích cực - Cổ học tinh hoa - Những thói hư tật xấu của người Việt - Công lý: Việc đúng nên làm - Giáo án Điện tử - Sách giáo khoa - Học tiếng Anh - Bài giảng trực tuyến - Món ăn bài thuốc - Chăm sóc bà bầu - Môi trường - Tiết kiệm điện - Nhi khoa - Ung thư - Tác hại của thuốc lá - Các kỹ thuật dạy học tích cực
- Dạy học phát triển năng lực - Chương trình giáo dục phổ thông
Chữa bệnh liệt dây thần kinh mặt Bell's Palsy
Từ VLOS
Bell's Palsy là rối loạn dây thần kinh mặt, trong đó dây thần kinh kiểm soát cơ một bên mặt bị tổn thương, dẫn đến yếu hoặc tê liệt khiến bên mặt bị ảnh hưởng xệ xuống. Nguyên nhân chính xác gây ra bệnh Bell’s Palsy chưa được xác định (có thể là do một loại vi-rút) nên chưa có cách phòng ngừa hay chữa khỏi. Rất may mắn là bệnh Bell's Palsy thường thuyên giảm trong vòng vài tuần hoặc vài tháng và có nhiều cách giúp bạn hỗ trợ quá trình hồi phục.[1][2] Bác sĩ có thể kê thuốc kê đơn và bạn nên tuân thủ các phương pháp chăm sóc tại nhà để tăng thời gian hồi phục. Ngoài ra, có nhiều phương pháp thay thế dù không chữa khỏi bệnh nhưng có thể giúp giảm triệu chứng.
Mục lục
Các bước[sửa]
Dùng thuốc[sửa]
-
Đi
khám
bác
sĩ
ngay.
Bệnh
Bell’s
Palsy
được
điều
trị
dễ
dàng
nếu
bạn
chú
ý.
Nếu
cảm
thấy
bất
thường
ở
một
bên
mặt
hoặc
không
thể
kiểm
soát
cơ
mặt,
bạn
nên
đi
khám
bác
sĩ
càng
sớm
càng
tốt.
Bác
sĩ
có
thể
xác
định
đó
có
phải
bệnh
liệt
dây
thần
kinh
mặt
Bell’s
Palsy
hay
do
vấn
đề
khác.
Từ
đó,
bác
sĩ
có
thể
đưa
ra
phương
án
điều
trị
phù
hợp.
Dấu
hiệu
cho
thấy
có
thể
bạn
mắc
bệnh
Bell’s
Palsy
bao
gồm:[2]
[3]
- Khó nhắm hoặc nháy một bên hoặc hai bên mắt
- Khó kiểm soát biểu hiện trên mặt
- Co giật
- Sụp mí mắt
- Chảy nước miếng
- Vấn đề về vị giác
- Khô mắt hoặc khô miệng
- Chảy nhiều nước mắt
-
Uống
Prednisone. Loại
thuốc
corticosteroid
này
là
thuốc
kháng
viêm
mà
bác
sĩ
có
thể
kê
đơn
cho
bạn.[3][4]
Bác
sĩ
sẽ
kê
đơn
uống
trong
1
tuần,
sau
đó
giảm
liều
uống
trong
tuần
tiếp
theo.[5]
- Là thuốc kháng viêm nên Prednisone có thể giúp giảm sưng dây thần kinh mặt do bệnh Bell's Palsy. Thuốc cũng giúp giảm đau do căng cơ.[2]
- Trước khi uống Prednisone, bạn nên trao đổi với bác sĩ về tình trạng tương tác thuốc, đặc biệt là nếu đang uống thuốc ngừa thai, thuốc chống đông máu, hoặc đang mắc bệnh lý như tiểu đường, HIV, bệnh tim mạch, hoặc đang mang thai và cho con bú.
-
Uống
thuốc
kháng
vi-rút.
Acyclovir
là
thuốc
kháng
vi-rút
được
dùng
chống
lại
vi-rút
Herpes
Simplex
(gây
lở
miệng)
và
cũng
có
thể
giúp
điều
trị
bệnh
Bell’s
Palsy.[2][6]
Chỉ
dùng
thuốc
Acyclovir
thì
chưa
đảm
bảo
hiệu
quả
nên
thuốc
thường
được
kê
đơn
cùng
Prednisone
để
điều
trị
tình
trạng
rối
loạn
này.[7][6]
- Sự kết hợp của Acyclovir và Prednisone trong điều trị cho thấy Bell's Palsy có thể là do vi-rút Herpes Simplex gây ra.[8]
-
Dùng
thuốc
giảm
đau
không
kê
đơn.
Bệnh
Bell’s
Palsy
có
thể
gây
đau
đi
kèm
mất
kiểm
soát
cơ
mặt
và
các
triệu
chứng
khác.
Uống
thuốc
giảm
đau
không
kê
đơn
như
Aspirin,
Acetaminophen
hoặc
Ibuprofen
có
thể
giúp
giảm
cảm
giác
khó
chịu.[2][9]
- Để phòng tránh tương tác thuốc gây hại, bạn nên trao đổi với bác sĩ về việc dùng thuốc không kê đơn nếu đang uống bất kỳ thuốc kê đơn nào.
Chăm sóc tại nhà[sửa]
-
Bảo
vệ
mắt.
Vì
bệnh
Bell's
Palsy
có
thể
khiến
bạn
khó
khép
mí
mắt
lại
nên
bên
mắt
bị
ảnh
hưởng
có
thể
trở
nên
khô
và
kích
ứng.
Để
giữ
ẩm
cho
mắt,
bạn
nên
dùng
thuốc
nhỏ
mắt
hoặc
thuốc
mỡ
và
đeo
miếng
che
mắt.[2][3]
Đeo
mắt
kính
hoặc
kính
bảo
hộ
vào
ban
ngày
và
miếng
che
mắt
vào
ban
đêm
có
thể
giúp
ngăn
các
mảnh
vụn
gây
kích
ứng
xâm
nhập
vào
trong
mắt.[9]
- Hạn chế sử dụng máy vi tính khi đang mắc bệnh vì dùng máy vi tính quá nhiều có thể gây khô mắt.[7]
- Chườm ẩm. Nhúng khăn mềm vào nước ấm rồi vắt bớt nước. Chườm khăn lên vùng mặt bị ảnh hưởng khoảng vài phút. Chườm nhiều lần mỗi ngày để giảm đau do bệnh Bell’s Palsy.[10][11]
-
Bổ
sung
vitamin.
Một
số
vitamin
và
khoáng
chất
(bao
gồm
vitamin
B12,
B6
và
kẽm)
có
thể
kích
thích
sự
phát
triển
của
dây
thần
kinh.
Các
vitamin
và
khoáng
chất
này
giúp
giảm
triệu
chứng
bệnh
Bell’s
Palsy
vì
triệu
chứng
xuất
hiện
do
tổn
thương
dây
thần
kinh.[9][7]
- Nguồn bổ sung vitamin B6 tuyệt vời gồm có quả bơ, chuối, các loại đậu, thịt, các loại hạt và ngũ cốc nguyên hạt.[12]
- Nguồn bổ sung vitamin B12 tuyệt vời gồm có gan bò, hải sản có vỏ, thịt, trứng, sữa và ngũ cốc tăng cường.[13]
- Nguồn bổ sung kẽm tuyệt vời gồm có thịt giàu protein như thịt bò, thịt lợn, thịt cừu, thịt gà đen; các loại đậu, hạt và ngũ cốc nguyên hạt.[14]
- Ngoài ra, bạn có thể hỏi bác sĩ về việc uống thực phẩm chức năng để đảm bảo bổ sung đủ vitamin B12, B6 và kẽm.
-
Kiên
nhẫn.
Thời
gian
hồi
phục
tùy
thuộc
vào
mức
độ
tổn
thương
dây
thần
kinh
và
liệu
bạn
có
đang
điều
trị
nguyên
nhân
rõ
ràng
gây
ra
bệnh
Bell's
Palsy
không.
Mặc
dù
thời
gian
phục
hồi
của
từng
người
là
khác
nhau
nhưng
triệu
chứng
thường
cải
thiện
sau
2
tuần
(kết
hợp
hoặc
không
kết
hợp
điều
trị).
Mặc
dù
vậy,
sẽ
mất
khoảng
3-6
tháng
thì
cơ
thể
mới
hồi
phục
hoàn
toàn.[15]
- Triệu chứng bệnh Bell's Palsy có thể tái phát, ngay cả khi đã hồi phục hoàn toàn. Bạn nên trao đổi với bác sĩ để xác định nguyên nhân gây bệnh.
Thử phương pháp điều trị thay thế[sửa]
- Thử phương pháp phản hồi sinh học. Đây là quá trình học hỏi để tập luyện khả năng hiểu và kiểm soát cơ thể cho trí não. Phương pháp này giúp hồi phục chức năng cơ mặt bằng cách tạo điều kiện cho bạn suy nghĩ có ý thức về việc kiểm soát cơ mặt và nhận thức được cảm giác ở khu vực bị ảnh hưởng. [9][7] Kỹ thuật phản hồi sinh học cụ thể sẽ khác nhau tùy trường hợp nên bạn có thể yêu cầu khác sĩ đề xuất một chương trình phù hợp.
- Tiếp nhận vật lý trị liệu. Tập luyện cơ mặt thông qua nhiều bài vật lý trị liệu có thể giúp hồi phục chức năng cơ mặt. Các bài tập này còn giúp giảm một số triệu chứng của bệnh Bell’s Palsy, bao gồm đau.[9][2] Bạn nên hỏi bác sĩ để được giới thiệu đến gặp nhà trị liệu vật lý có kinh nghiệm điều trị bệnh Bell’s Palsy.
- Mát-xa mặt.[2] Tương tự như vật lý trị liệu, mát-xa mặt có thể giúp khôi phục chức năng của khu vực bị ảnh hưởng và xoa dịu cảm giác bất tiện do bệnh Bell’s Palsy. Bạn có thể yêu cầu bác sĩ giới thiệu đến gặp chuyên gia mát-xa có kinh nghiệm điều trị bệnh Bell’s Palsy bằng phương pháp mát-xa mặt.
- Thử châm cứu.[2] Kỹ thuật này là quy trình châm kim mỏng vào một số huyệt cụ thể trên da. Châm cứu kích thích dây thần kinh vào cơ, giúp giảm đau và các triệu chứng khác của bệnh Bell’s Palsy.[9][7] Bạn có thể yêu cầu bác sĩ giới thiệu đến gặp chuyên gia châm cứu được cấp phép hành nghề trong khu vực.
- Cân nhắc phương pháp kích điện.[7] Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể khuyến nghị phương pháp kích điện để khôi phục chức năng cơ mặt và/hoặc kích thích sự phát triển của dây thần kinh giúp hỗ trợ quá trình hồi phục. Phương pháp này phải được tiến hành bởi chuyên gia y tế đã qua đào tạo và chỉ khi bác sĩ xác định có mang đến lợi ích.
-
Thử
phương
pháp
thư
giãn.
Thiền,
Yoga
và
bài
tập
thở
có
thể
giúp
giảm
căng
và
đau
cơ.
Mặc
dù
không
chắc
chắn
chữa
khỏi
nhưng
phương
pháp
thư
giãn
có
thể
giúp
giảm
cảm
giác
khó
chịu
nói
chung
do
bệnh
Bell’s
Palsy.[9][7]
- Bệnh Bell’s Palsy có thể gây căng thẳng và khó chịu trong người. Phương pháp thư giãn có thể dùng để giảm căng thẳng về mặt tinh thần. [16]
Lời khuyên[sửa]
- Bệnh Bell’s Palsy xảy ra khi cơ mặt bị chèn ép. Nguyên nhân chính xác chưa được xác định nhưng bệnh có thể là do một loại vi-rút như Meningitis hoặc Herpes Simplex. Bệnh Bell’s Palsy cũng liên quan đến các bệnh khác như cảm cúm, tiểu đường và bệnh Lyme. [2]
- Bệnh Bell's Palsy không giống bệnh liệt mặt do tai biến mạch máu não.
- Bệnh Bell's Palsy không ảnh hưởng đến dây thần kinh kiểm soát chuyển động của mắt.
Cảnh báo[sửa]
- Phương án phẫu thuật hiếm khi được khuyến nghị trong trường hợp bệnh Bell’s Palsy và chỉ dùng để điều trị tổn thương nghiêm trọng. [2][3] Phẫu thuật giải phẫu giúp giảm áp lực trên dây thần kinh mặt bằng cách mở đường xương mà dây thần kinh đi qua. Tuy nhiên, phẫu thuật có thể gây chấn thương thần kinh, mất thính lực và các tổn thương khác nên không được khuyến nghị. [9]
Nguồn và Trích dẫn[sửa]
- ↑ https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000773.htm
- ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 http://www.ninds.nih.gov/disorders/bells/detail_bells.htm
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/bellspalsy.html
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/bells-palsy/basics/treatment/con-20020529
- ↑ http://www.merckmanuals.com/professional/neurologic-disorders/neuro-ophthalmologic-and-cranial-nerve-disorders/facial-nerve-palsy
- ↑ 6,0 6,1 http://www.stlouischildrens.org/diseases-conditions/bells-palsy
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 7,6 http://www.hopkinsmedicine.org/healthlibrary/conditions/nervous_system_disorders/bells_palsy_85,P00774/
- ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8651631
- ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 9,6 9,7 http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/bells-palsy/basics/lifestyle-home-remedies/con-20020529
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/bells-palsy/basics/lifestyle-home-remedies/con-20020529
- ↑ http://www.hopkinsmedicine.org/healthlibrary/conditions/nervous_system_disorders/bells_palsy_85,P00774/
- ↑ https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/002402.htm
- ↑ https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/002403.htm
- ↑ https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/002416.htm
- ↑ http://www.ninds.nih.gov/disorders/bells/detail_bells.htm#281283050
- ↑ http://www.mountsinai.org/patient-care/health-library/diseases-and-conditions/bells-palsy