Dùng thuốc Clomid

Clomid hay còn gọi là clomiphen citrat là một loại thuốc đã được Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ chứng nhận, được sử dụng để kích thích trứng chín và rụng ở phụ nữ trong hơn 40 năm qua. Nếu bạn bị vô sinh và nguyên nhân bắt nguồn từ việc không rụng trứng thì thuốc Clomid có thể là lựa chọn khả quan cho bạn. Bác sĩ sẽ là người giải thích cách sử dụng thuốc Clomid và đánh giá xem đây có phải là loại thuốc phù hợp cho trường hợp của bạn hay không.

Các bước

Chuẩn bị Trước khi Dùng Clomid Điều trị Vô sinh

1. Xét nghiệm khả năng thụ thai. Trước khi uống Clomid bạn phải chắc chắn mình thật sự cần dùng loại thuốc này. Vì thuốc Clomid chỉ được bán theo toa nên bạn cần khám bệnh với bác sĩ sản phụ khoa để kiểm tra toàn diện khả năng thụ thai của mình. Có rất nhiều nguyên nhân dẫn tới vô sinh, do đó điều quan trọng là phải xác định đúng nguyên nhân vô sinh để áp dụng đúng phương pháp điều trị.
   • Rất có khả năng bác sĩ sẽ yêu cầu chồng hay bạn tình của bạn cùng tới kiểm tra khả năng sinh sản.
2. Thảo luận lựa chọn điều trị với bác sĩ. Nếu họ xác định vấn đề của bạn là do không rụng trứng và kê thuốc clomid thì bạn cần tìm hiểu về kế hoạch điều trị mà họ dự định áp dụng cho bạn. Kế hoạch điều trị bao gồm việc sử dụng thuốc để kích thích rụng trứng, sau đó tiến hành đưa tinh trùng vào tử cung bằng biện pháp giao hợp tự nhiên hoặc thụ tinh nhân tạo (IUI). Thụ tinh nhân tạo là kỹ thuật mà bác sĩ đưa tinh trùng vào tử cung để đảm bảo tinh trùng đi vào đúng vị trí.
   • Họ cũng lên lịch tái khám nhiều lần để xét nghiệm máu hoặc siêu âm nhằm liên tục giám sát tình trạng sức khỏe cũng như các cơ quan sinh sản của bạn.
3. Liên hệ với bác sĩ vào ngày đầu tiên của chu kỳ kinh nguyệt. Trước mỗi đợt điều trị bạn cần phải tới gặp bác sĩ vào ngày đầu tiên có kinh để chắc chắn sức khỏe vẫn tốt. Thông thường bác sĩ có thể tư vấn cho bạn thông qua điện thoại.
   • Nếu bạn không tự có kinh thì bác sĩ sẽ kê progesterone để kích thích có kinh nguyệt.
   • Quan trọng là bạn phải liên hệ với bác sĩ sớm vì họ cần siêu âm để có thông tin cơ sở về u nang trước khi bắt đầu chu kỳ điều trị.
   • Quy trình này cần được thực hiện trong suốt thời gian điều trị vì u nang buồng trứng có thể đã phát triển sau lần dùng thuốc Clomid cuối cùng.

Dùng thuốc Clomid Điều trị Vô sinh

1. Bắt đầu dùng thuốc. Sau khi kiểm tra xác định tình trạng mọi thứ đều ổn, bác sĩ bắt đầu tiến hành kế hoạch điều trị. Thông thường họ yêu cầu bạn bắt đầu uống Clomid vào ngày thứ 3 tới ngày thứ 5 của kỳ kinh và phải uống vào cùng một thời gian trong 5 ngày liên tục. Ban đầu họ cho bạn dùng liều thấp, chẳng hạn 50 mg một ngày, việc này nhằm giảm khả năng phát triển u nang buồng trứng, giảm tác dụng phụ và xác suất mang đa thai.
   • Nếu bạn không thể thụ thai, bác sĩ sẽ tăng liều dùng thuốc Clomid để bạn bắt đầu uống trong kỳ kinh tiếp theo.
   • Bạn phải uống thuốc đúng 5 ngày theo yêu cầu mà không bỏ sót ngày nào. Nếu bạn khó nhớ uống thuốc thì nên viết giấy ghi chú dán lên chỗ nào đó dễ thấy, hoặc cài thông báo nhắc nhở trên điện thoại sao cho uống thuốc vào cùng một thời gian mỗi ngày.
   • Nếu có bỏ lỡ một liều thì bạn phải uống ngay liều đó khi mới nhớ ra. Tuy nhiên nếu lúc bạn nhớ ra đã gần tới thời điểm uống liều tiếp theo, bạn cần gọi cho bác sĩ để nhờ họ hướng dẫn. Không được uống hai liều liên tục.
2. Lên lịch điều trị. Trong thời gian điều trị sinh sản có rất nhiều việc phải làm cùng với uống thuốc Clomid. Chính vì vậy bạn cần phải lên lịch cho những ngày cần uống thuốc, cũng như tất cả các hoạt động khác, xét nghiệm, và các kỳ kinh cần theo dõi. Bác sĩ sẽ cho bạn biết tất cả các thông tin cần đưa vào lịch trình điều trị. Bạn nên đánh dấu các ngày trong kỳ kinh, bắt đầu với ngày số 1 là ngày đầu tiên có kinh.
   • Sau đó bạn đưa các ngày mình cần uống thuốc Clomid vào, ngày cần giao hợp, ngày uống thuốc kích trứng, ngày tiến hành thụ tinh nhân tạo và tất cả những ngày phải xét nghiệm máu hay siêu âm theo kế hoạch.
3. Tái khám đúng lịch. Bác sĩ cần phải giám sát chặt chẽ tình trạng của bạn trong chu kỳ điều trị. Cụ thể họ muốn kiểm tra phản ứng của bạn với thuốc Clomid, bằng cách đo hàm lượng estrogen hoặc siêu âm xác định sự phát triển của trứng.
   • Thay vào đó bác sĩ có thể yêu cầu bạn tự theo dõi phản ứng của mình với thuốc bằng cách sử dụng bộ dự đoán rụng trứng. Bạn cần thông báo cho họ biết về các kết quả đạt được.
4. Tìm hiểu về tác động của thuốc trong cơ thể. Sau vòng điều trị đầu tiên bạn có thể thắc mắc về tác động của thuốc đối với cơ thể. Thuốc Clomid tạo ra những thay đổi về hóc môn, từ đó thúc đẩy sự phát triển của các nang chứa trứng trong hai buồng trứng. Thông thường một trong các nang chứa trứng phát triển lớn hơn số còn lại và trứng trong đó sẽ chín, đây là thời điểm cơ thể bạn chuẩn bị rụng trứng.
   • Nếu cơ thể bạn không phản ứng với thuốc, kèm theo đó là nang trứng không phát triển đạt yêu cầu, bác sĩ có thể cho dừng chu kỳ điều trị. Họ sẽ tăng liều dùng thuốc Clomid trong chu kỳ tiếp theo.
5. Giám sát quá trình rụng trứng. Khoảng 12 ngày sau khi bắt đầu chu kỳ điều trị, bạn phải kiểm tra dấu hiệu trứng rụng vì đây là lúc cần thụ thai. Đối với mỗi người trứng sẽ rụng vào một thời gian khác nhau, nhưng thông thường là vào ngày thứ 16 hoặc 17 của chu kỳ. Tuy nhiên, để xác định chính xác thời điểm này bác sĩ phải giám sát trứng rụng bằng một số cách.
   • Họ yêu cầu bạn đo thân nhiệt cùng một thời điểm vào mỗi buổi sáng. Nếu thân nhiệt tăng thêm khoảng 0,3 độ C, đó là dấu hiệu trứng chuẩn bị rụng trong vòng hai ngày tới.
   • Bác sĩ cũng có thể đề nghị bạn sử dụng bộ dự đoán trứng rụng, bộ dụng cụ này có bán ở các nhà thuốc. Nó trông giống như que thử thai, nhưng dụng cụ này dùng để kiểm tra sự có mặt của hóc môn kích thích thể vàng (LH). Hóc môn LH đạt đỉnh điểm vào khoảng 24-48 giờ trước khi trứng rụng, và bạn dễ thụ thai nhất vào thời gian này và hai ngày sau đó.
   • Thay vì sử dụng bộ dự đoán trứng rụng, bác sĩ có thể siêu âm để kiểm tra trứng đã chín hay rụng chưa.
   • Họ cũng đo mức progesterone sau khi bạn dùng thuốc Clomid được 14 tới 18 ngày. Mức progesterone tăng là dấu hiệu chứng đã rụng và đó là thời điểm có thể thụ thai.
6. Kích thích rụng trứng. Nếu cơ thể bạn không thể tự rụng trứng (hoặc thay vì chờ điều này xảy ra), bác sĩ có thể kê thuốc Ovidrel để kích thích rụng trứng. Thuốc chứa hóc môn hCG có vai trò tương tự hóc môn LH, đó là khiến quá trình rụng trứng xảy ra.
   • Sau khi tiêm thuốc, thời gian dự đoán xảy ra rụng trứng là khoảng 24-48 giờ sau.
   • Nếu kế hoạch điều trị bao gồm bước thụ tinh nhân tạo thì việc này sẽ được lên lịch thực hiện vào khoảng 36 giờ sau khi tiêm thuốc Ovidrel.
7. Giao hợp vào các ngày bác sĩ đề nghị. Sau khi bắt đầu điều trị bằng thuốc Clomid, bạn cần phải tận dụng tối đa tất cả cơ hội có thể thụ thai. Nghĩa là bạn phải giao hợp vào bất kì thời gian nào bác sĩ yêu cầu, đó là các ngày xung quanh ngày dự đoán trứng rụng.
   • Nếu có tiêm thuốc kích thích rụng trứng, bác sĩ sẽ cho bạn biết những ngày cần phải giao hợp để có cơ hội thụ thai cao nhất.
8. Kiểm tra kết quả điều trị. Sau khi hoàn tất đợt điều trị bằng thuốc Clomid, bạn phải kiểm tra kết quả đạt được vì thời gian trứng rụng là lúc bạn có nhiều cơ hội thụ tinh cho trứng bằng tinh trùng. Nếu thụ tinh thành công thì phôi thai bắt đầu quá trình làm tổ trong tử cung nhiều ngày sau đó.
   • Nếu sau 15 ngày kể từ thời điểm hóc môn LH đạt đỉnh điểm bạn vẫn chưa có kinh, khi đó bác sĩ sẽ yêu cầu bạn tới tái khám để thử thai.
   • Việc điều trị bằng thuốc Clomid có thể ngừng lại sau khi kết quả xét nghiệm cho thấy bạn có thai.
9. Tiếp tục cố gắng. Bạn không nên thất vọng nếu không thể thành công trong tháng đầu tiên, vì tới tháng sau bạn có thể tiếp tục điều trị bằng thuốc Clomid. Nếu không thể thụ thai thì thường bạn sẽ có kinh trở lại vào ngày 14 hay 17 sau khi trứng rụng. Ngày đầu tiên của chu kỳ điều trị mới là ngày thứ nhất của kỳ kinh tiếp theo.
   • Bác sĩ có thể tăng liều dùng Clomid hoặc đề xuất bổ sung một cách điều trị khác.
   • Nói chung việc điều trị bằng thuốc Clomid không thể kéo dài quá 6 chu kỳ. Nếu bạn vẫn chưa thể thụ thai sau 3 hoặc 6 chu kỳ thì nên thảo luận một lựa chọn điều trị khác với bác sĩ.

Hiểu về Thuốc Clomid

1. Thuốc hoạt động như thế nào? Clomid được phân loại là thuốc kích thích rụng trứng, dùng cho phụ nữ có vấn đề về sinh sản. Cơ chế tác động của thuốc là liên kết với các thụ thể estrogen, ngăn chặn sản sinh estrogen và khiến cơ thể nhầm tưởng là lượng estrogen không đủ. Cơ thể phản ứng lại bằng cách sản sinh ra hóc môn giải phóng gonadotropin (GnRH). Hóc môn sinh sản này kích thích cơ thể sản xuất nhiều hóc môn kích thích nang trứng hơn (FSH), từ đó đẩy mạnh quá trình sản xuất trứng và làm trứng chín.
   • Hóc môn FSH tăng cường sự phát triển của các nang trứng, là nơi chứa trứng trong hai buồng trứng.
2. Biết khi nào cần sử dụng Clomid. Bác sĩ thường kê Clomid vì một số lý do khác nhau. Phổ biến nhất là để trị tình trạng vô sinh bắt nguồn từ nguyên nhân không rụng trứng, nghĩa là bạn không thể sản xuất hay giải phóng trứng chín. Các dấu hiệu cho thấy bạn có vấn đề về rụng trứng là không có kinh nguyệt hay có kinh nguyệt không đều.
   • Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) cũng là một trường hợp thường phải dùng Clomid để điều trị. Các triệu chứng của hội chứng PCOS bao gồm kinh nguyệt không đều, lông nhiều trên cơ thể và mặt, hói đầu kiểu đàn ông. Tình trạng này cũng có thể làm phát sinh u nang trên buồng trứng. Người ta thường dùng nhiều loại thuốc khác nhau để trị triệu chứng của PCOS, nhưng Clomid là thuốc được sử dụng đầu tiên trong việc điều tri vô sinh do PCOS gây ra.
   • Không sử dụng Clomid khi bạn đang mang thai. Bác sĩ thường phải tiến hành thử thai trước khi kê thuốc Clomid cho bạn.
3. Uống đúng liều. Thông tin về liều dùng thuốc Clomid sẽ do bác sĩ chỉ định, nhưng đa phần các trường hợp liều uống ban đầu thường là 50 mg mỗi ngày, uống trong 5 ngày liên tục và bắt đầu vào ngày thứ 5 của kỳ kinh. Nếu trứng vẫn không rụng thì họ có thể tăng liều lên 100 mg mỗi ngày, uống trong 5 ngày vào kỳ kinh tiếp theo.
   • Phương pháp điều trị có thể thay đổi sau mỗi chu kỳ, đặc biệt khi không có tiến triển nào về khả năng rụng trứng.
   • Không tự mình tăng hay giảm liều dùng thuốc. Bạn phải luôn tuân theo hướng dẫn của bác sĩ về vấn đề này.
4. Nhận biết tác dụng phụ. Thuốc Clomid thường gây ra một vài tác dụng phụ nhưng chỉ ở mức độ nhẹ, chẳng hạn như đỏ bừng mặt, toàn cơ thể ấm lên, khó chịu dạ dày như buồn nôn và nôn, đau ngực, nhức đâu, chóng mặt, chảy máu âm đạo bất thường và mờ mắt.
   • Trường hợp nặng hơn thuốc có thể dẫn tới hội chứng quá kích buồng trứng (OHSS), xảy ra trong hoặc sau chu kỳ điều trị. Mặc dù khá nghiêm trọng nhưng OHSS hiếm khi xảy ra. Hội chứng OHSS gây ra các vấn đề nguy hiểm như tích tụ dịch lỏng trong bụng và ngực. Bạn phải tới bệnh viện điều trị ngay nếu cảm thấy đau hay sưng nhiều, tăng cân nhanh, buồn nôn hoặc nôn.
   • Bạn cũng phải liên hệ với bác sĩ ngay nếu thị lực có vấn đề nghiêm trọng, sưng to ở bụng hoặc thở hổn hển.
5. Hiểu về các rủi ro. Dù thuốc Clomid có thể hỗ trợ rụng trứng nhưng bạn phải cẩn thận với thuốc này. Bạn không được uống thuốc Clomid nhiều hơn 6 chu kỳ điều trị. Nếu bạn đã điều trị bằng Clomid trong 6 chu kỳ nhưng vẫn không có thai, bác sĩ sẽ đề xuất các cách điều trị khác như tiêm hóc môn hay thụ tinh trong ống nghiệm (IVF).
   • U nang buồng trứng có thể phát triển từ sự quá kích buồng trứng, do đó bác sĩ phải siêu âm để kiểm tra u nang buồng trứng trước khi bắt đầu chu kỳ điều trị tiếp theo bằng Clomid.
   • Việc sử dụng lâu dài clomiphen, là dược chất trong thuốc Clomid, có thể tăng nguy cơ ung thư buồng trứng, nhưng các nghiên cứu gần đây không ủng hộ quan điểm này.

Lời khuyên

• Bạn nên nhớ có nhiều nguyên nhân dẫn tới không thể thụ thai, mà nhiều trong số đó không thể giải quyết bằng thuốc Clomid.