Khai thác kết quả nghiên cứu trên Zenodo

Zenodo là kho dữ liệu nghiên cứu. Nó đã được OpenAIRE và CERN tạo ra để cung cấp địa điểm cho các nhà nghiên cứu ký gửi các tập hợp dữ liệu. Nó đã được tung ra vào năm 2013, cho phép các nhà nghiên cứu ở bất kỳ lĩnh vực chủ đề nào cũng tải lên được các tệp với kích thước tới 50 GB. Bài viết này không đề cập tới chức năng chính là để các nhà nghiên cứu khoa học tải tệp lên, mà đề cập tới việc tìm kiếm và khai thác các tệp được tải lên đó.

Các bước

Tìm kiếm và lọc trên Zenodo

1. Đi tới trang chủ Zenodo tại địa chỉ https://zenodo.org/.
2. Zenodo - kho đứng độc lập. Theo khuyến cáo của Chương trình Khung Nghiên cứu thứ 7 - gọi tắt là FP7 (xem: Truy cập Mở trong Chương trình Khung Nghiên cứu 7 (FP7)) và Chương trình Horizon 2020 - gọi tắt là H2020 (xem: Truy cập Mở trong Horizon 2020), thì các nhà nghiên cứu của châu Âu nên ký gửi các bài báo hoặc các bản thảo cuối cùng vào:
   • Kho cơ sở của cơ sở nghiên cứu mà với nó họ có liên quan; hoặc
   • Kho dựa vào chủ đề thích hợp; hoặc
   • Zenodo, kho đứng độc lập cho các bài báo có thể không được lưu trữ trong các kho cơ sở, hoặc không được lưu trữ trong các kho dựa vào chủ đề. Vì lý do này, Zenodo chỉ chứa một phần, chứ không phải tất cả các tài nguyên truy cập mở của châu Âu.
3. Công cụ tìm kiếm trên Zenodo. Công cụ tìm kiếm trên Zenodo rất đơn giản, chỉ là trường tìm kiếm, nơi mặc định có từ Search (Tìm kiếm), cũng là nơi bạn gõ vào cụm từ tìm kiếm bất kỳ rồi nhấn phím Enter hoặc nhấn núm có hình chiếc kính lúp nhỏ xíu để thực hiện lệnh tìm kiếm.
4. Kho Zenodo chứa gì? Bạn có thể có câu trả lời cho câu hỏi này bằng cách nhấn chuột vào trường tìm kiếm, không gõ cụm từ tìm kiếm nào nhưng vẫn nhấn phím Enter. Bạn sẽ thấy toàn bộ các con số bạn cần về những gì có trong kho Zenodo. Tại thời điểm truy cập ngày 18/05/2017, bạn sẽ thấy:
   • Tổng số các hạng mục được tải lên Zenodo là 204.730.
   • Về các quyền truy cập các hạng mục được tải lên Zenodo:
     • Quyền truy cập mở: có 186.957 hạng mục, chiếm 91,32% tổng số các hạng mục. Các hạng mục truy cập mở được đi với núm màu xanh lá cây có nhãn là Open Access (Truy cập Mở).
     • Quyền truy cập đóng (không là truy cập mở): có 17,254 hạng mục, chiếm 8,43%. Các hạng mục truy cập đóng được đi với núm màu đỏ có nhãn là Closed Access (Truy cập Đóng).
     • Quyền truy cập hạn chế: có 285 hạng mục, chiếm 0,14%. Các hạng mục truy cập hạn chế được đi với núm màu đỏ có nhãn là Restricted Access (Truy cập Hạn chế).
     • Đang trong giai đoạn cấm vận: có 234 hạng mục, chiếm 0,11%. Các hạng mục đang trong giai đoạn cấm vận được đi với núm màu vàng cam có nhãn là Embargoed Access (Truy cập Bị cấm vận).
   • Dạng dữ liệu được đưa lên Zenodo. Dạng dữ liệu được tải lên Zenodo gồm:
     • Hình ảnh: 110.656 hạng mục, chiếm 54,01% tổng số các hạng mục được tải lên Zenodo.
     • Xuất bản phẩm: 69.851 hạng mục, chiếm 34,12%.
     • Phần mềm: 15.390 hạng mục, chiếm 7,52%.
     • Tập hợp dữ liệu: 5.129 hạng mục, chiếm 2,51%.
     • Bài trình chiếu: 2.234 hạng mục, chiếm 1,09%.
     • Poster quảng cáo: 960 hạng mục, chiếu 0,47%.
     • Video: 299 hạng mục, chiếm 0,15%.
     • Bài giảng: 211 hạng mục, chiếm 0,10%.
   • Các dạng tệp được tải lên Zenodo cũng rất đa dạng, với số lượng cụ thể được đặt trong các dấu ngoặc đơn đứng ngay sau dạng tệp, như trong hình minh họa.
   • Các từ khóa thường được tìm kiếm nhất trên Zenodo, như được nêu trong hình minh họa.
5. Lọc trên Zenodo. Với các danh sách các lựa chọn có các ô vuông đứng đằng trước mỗi lựa chọn được nêu ở trên, bạn có thể tiến hành lọc kết quả dễ dàng bằng cách nhấn chọn ô vuông của lựa chọn đó. Ví dụ:
   • Chọn ô vuông đứng trước lựa chọn Open (Mở) của danh sách Access Right (Quyền Truy cập), bạn sẽ có được danh sách kết quả đúng bằng con số trong các dấu ngoặc đơn đi sau lựa chọn đó, là 186.957 số hạng mục có quyền truy cập mở. Con số này sẽ thay đổi theo thời gian khi các nhà nghiên cứu tiếp tục tải lên Zenodo.
   • Chọn ô vuông đứng trước lựa chọn Software (Phần mềm) của danh sách Type (Dạng), bạn sẽ có được danh sách kết quả đúng bằng con số trong các dấu ngoặc đơn đi sau lựa chọn đó, là 15.390 phần mềm. Con số này sẽ thay đổi theo thời gian khi các nhà nghiên cứu tiếp tục tải lên Zenodo.
6. Sắp xếp danh sách kết quả tìm kiếm trên Zenodo. Bạn có thể sắp xếp theo các cách thức sau:
   • Theo tuần tự từ trên xuống hoặc từ dưới lên, như trong hình minh họa.
   • Theo một vài tiêu chí như:
     • Best match - trùng khớp nhất.
     • Most recent - gần đây nhất. Đây là lựa chọn mặc định.
     • Publication date - ngày xuất bản.
     • Title - Tiêu đề.
     • Conference session - Phiên hội nghị.
     • Journal - Tạp chí.
7. Tìm kiếm tài nguyên trên Zenodo. Để tìm kiếm tài nguyên trên Zenodo, bạn đơn giản hãy gõ cụm từ tìm kiếm bạn muốn vào trường tìm kiếm rồi nhấn phím Enter hoặc núm có biểu tượng chiếc kính lúp nhỏ xíu bên phải của trường tìm kiếm để tiến hành việc tìm kiếm là được.

Khai thác tài nguyên được chọn trên Zenodo

1. Thông tin về tài nguyên được chọn. Giả sử sau khi tiến hành tìm kiếm, bạn có được một danh sách kết quả các hạng mục trùng khớp với cụm từ tìm kiếm. Hãy nhấn vào núm View (Xem) ở hạng mục mà bạn muốn chọn để sử dụng. Một màn hình mới sẽ xuất hiện với các thông tin liên quan tới hạng mục tài nguyên được chọn đó. Các thông tin đó gồm:
   • Ở phần chính của màn hình:
     • Ngày tải lên Zenodo. Trong trường hợp cụ thể này, ngày tải lên là 17/05/2017.
     • Núm Dataset (Tập hợp dữ liệu) mà xám. Điều này có nghĩa là hạng mục này là một tập hợp dữ liệu.
     • Núm Open Access (Truy cập Mở) màu xanh lá cây. Điều này có nghĩa là hạng mục này là truy cập mở.
     • Tên của hạng mục. Trường hợp cụ thể này là: ‘Polyester simulation (with GC bias) samples 1-4’.
     • Tên của người đứng đầu dự án. Trường hợp cụ thể này là: Robert Patro từ Đại học Stony Brook University.
     • Tên của các nhà nghiên cứu. Nếu bạn rê chuột vào tên ai đó, thì cơ quan làm việc của người đó sẽ hiện lên cùng.
     • Thông tin về tập hợp dữ liệu.
     • Thông tin về (các) tệp dữ liệu có thể tải về: tên tệp và kích cỡ tệp. Để tải về, hãy nhấn núm Download (Tải về).
   • Ở phần bên phải màn hình:
     • Ngày xuất bản. Trong trường hợp cụ thể này, là ngày 17/05/2017.
     • Mã Đối tượng Số - DOI (Digital Object Identifier) của tập hợp dữ liệu được xuất bản này.
     • Keyword(s) - (Các) từ khóa. Trường này liệt kê (các) từ khóa của tập hợp dữ liệu này.
     • License (for files) - Giấy phép (cho các tệp). Trong trường hợp cụ thể này, giấy phép cho các tệp của tập hợp dữ liệu được xuất bản này là: Creative Commons Attribution 4.0 (CC BY 4.0). Giấy phép này cho phép bất kỳ ai chia sẻ và tùy biến thích nghi các tệp của tập hợp dữ liệu được chọn, kể cả vì mục đích thương mại, miễn là bạn thừa nhận ghi công (các) tác giả và có đường liên kết tới giấy phép, như bạn thấy ở đây.
     • Share - Chia sẻ. Bên dưới dòng này có các logo nhỏ được liên kết tới các ứng dụng web mạng xã hội bạn có thể chia sẻ tập hợp dữ liệu được công bố này. Chúng gồm: Mendeley, CiteULike, Twitter, Facebook, In ấn (để in ra giấy), và núm có dấu +. Nếu nhấn vào núm có dấu cộng sẽ mở ra thêm nhiều ứng dụng web bạn có thể chia sẻ tập hợp dữ liệu được xuất bản như trong hình minh họa.
     • Cite as - Trích dẫn như. Đây là trường hướng dẫn trích dẫn tập hợp dữ liệu được chọn này khi bạn sử dụng nó, như theo hình minh họa.
     • Export - Xuất khẩu. Đây là hướng dẫn xuất khẩu tập hợp dữ liệu được chọn sang các định dạng và chuẩn khác nhau, như theo hình minh họa.

Khuyến cáo

• Zenodo chỉ chứa một phần các tài nguyên truy cập mở của châu Âu. Bạn có thể tìm thêm các tài nguyên truy cập mở của châu Âu trong các kho cơ sở của cơ sở nghiên cứu mà với nó các nhà nghiên cứu có liên quan; hoặc trong các kho dựa vào chủ đề thích hợp;
• Xem thêm các nội dung khác có liên quan tới khoa học mở và truy cập mở trong phần 'Các tài nguyên truy cập mở' của bài: Liên kết các nội dung được cấp phép mở, truy cập mở trên wikiHow.vn

Liên kết đến đây

• Làm quen với trang tài nguyên truy cập mở Zenodo