Chủ đề nóng: Phương pháp kỷ luật tích cực - Cổ học tinh hoa - Những thói hư tật xấu của người Việt - Công lý: Việc đúng nên làm - Giáo án Điện tử - Sách giáo khoa - Học tiếng Anh - Bài giảng trực tuyến - Món ăn bài thuốc - Chăm sóc bà bầu - Môi trường - Tiết kiệm điện - Nhi khoa - Ung thư - Tác hại của thuốc lá - Các kỹ thuật dạy học tích cực
- Dạy học phát triển năng lực - Chương trình giáo dục phổ thông
Nhận biết và phòng ngừa sốt thương hàn
Từ VLOS
Sốt thương hàn là căn bệnh đe dọa tính mạng do vi khuẩn Salmonella Typhi gây ra. Vi khuẩn Salmonella Typhi sẽ lây lan qua thực phẩm bị nhiễm phân và nước tiểu của người nhiễm bệnh thương hàn. Bệnh thương hàn rất phổ biến ở các nước đang phát triển, nơi có điều kiện vệ sinh kém (ít rửa tay) và thiếu nguồn nước sạch.[1] Hầu hết các trường hợp thương hàn xảy ra khi di chuyển từ nước này sang nước khác. Cụ thể, trong 10 năm gần đây, mọi người du lịch đến châu Á, châu Mỹ La-tinh và châu Phi là những nơi có nguy cơ mắc bệnh thương hàn đặc biệt cao.[2]
Mục lục
Các bước[sửa]
Nhận biết triệu chứng sốt thương hàn[sửa]
- Kiểm tra dấu hiệu sốt. Dấu hiệu chính của bệnh thương hàn là sốt cao và dai dẳng từ 39°C-40°C.[1] Nói chung, triệu chứng sốt sẽ xuất hiện trong vòng 1-3 tuần sau khi bị nhiễm bệnh.[3]
-
Kiểm
tra
triệu
chứng
tiếp
theo.
Bệnh
thương
hàn
còn
biểu
hiện
thêm
các
triệu
chứng
khác
như
đau
đầu,
khó
chịu,
mệt
mỏi,
đau
dạ
dày,
táo
bón
hoặc
tiêu
chảy,
nôn
mửa
và
chán
ăn.[3]
- Một số người còn bị phát ban, nổi mẩn màu hồng nhạt và nhịp tim chậm bất thường (dưới 60 nhịp/phút).
-
Đi
khám
bác
sĩ.
Nếu
bị
sốt
cao
và
mệt
trong
người,
bạn
nên
đi
khám
bác
sĩ
ngay.
Lưu
ý
rằng,
nếu
không
được
điều
trị,
sốt
thương
hàn
có
thể
gây
tử
vong.
Khoảng
20%
người
bị
nhiễm
thương
hàn
có
thể
chết
do
các
biến
chứng
liên
quan.[1]
- Nếu bị ốm và nghi ngờ mình bị sốt thương hàn, bạn nên tránh tiếp xúc với người khác. Ngoài ra, không nên chuẩn bị hoặc phục vụ thức ăn cho người khác. [4]
- Nếu đang đi du lịch, bạn hãy liên lạc với lãnh sự quán để nhận danh sách các bác sĩ được giới thiệu.
- Bác sĩ sẽ chẩn đoán thông qua phân tích lâm sàng mẫu phân hoặc xét nghiệm máu để kiểm tra bạn có bị nhiễm vi khuẩn Salmonella Typhi hay không.
- Tại khu vực không có phòng thí nghiệm hoặc lâu có kết quả xét nghiệm, bác sĩ có thể đánh giá kích thước của gan và lá lách bằng cách nhấn xuống và gõ nhẹ lên các cơ quan. Gan và lá lách to thường là dấu hiệu "dương tính" với sốt thương hàn.[5]
- Phải chẩn đoán chính xác sốt thương hàn vì sốt cùng các triệu chứng kèm theo cũng có thể là dấu hiệu của một số bệnh khác như sốt Dengue, sốt rét và dịch tả.
Ngăn ngừa sốt thương hàn[sửa]
-
Tránh
ăn
thực
phẩm
có
nguy
cơ
gây
bệnh.
Khi
du
lịch
đến
vùng
có
nguy
cơ
lây
nhiễm
sốt
thương
hàn,
một
trong
những
cách
quan
trọng
nhất
để
bảo
vệ
chính
mình
là
tránh
một
số
thực
phẩm
cũng
như
cách
chuẩn
bị
thực
phẩm
nhất
định.
Áp
dụng
các
cách
phòng
ngừa
sau
để
không
ăn
phải
thực
phẩm
chứa
mầm
bệnh:[1]
- Ăn thực phẩm đã được nấu chín và khi còn nóng. Nhiệt độ cao giúp tiêu diệt vi khuẩn.
- Tránh ăn rau và hoa quả sống chưa được gọt vỏ. Ví dụ, rau xà lách là một trong các loại rau dễ bị nhiễm bẩn vì khó rửa sạch và vi khuẩn có thể ẩn náu tại bề mặt khuất và vết nứt trên lá rau.
- Nếu muốn ăn nông sản tươi, bạn nên gọt vỏ và rửa sạch trái cây và rau củ. Rửa tay bằng nước ấm xà phòng trước và không được ăn vỏ.
-
Cẩn
thận
với
đồ
uống.
Nguồn
nước
uống
phải
sạch
sẽ
và
tươi
mát.
Thực
hiện
theo
các
hướng
dẫn
sau:
[1]
- Uống nước có nắp đậy kín hoặc nấu sôi nước 1 phút trước khi uống. Nói chung, nước cacbonat và nước đóng chai an toàn hơn nước không chứa cacbonat.
- Đá viên cũng có thể mang mầm bệnh, do đó, tránh sử dụng hoặc chỉ sử dụng đá viên được làm từ nước đóng chai hoặc nước đã được đun sôi. Cố gắng tránh sử dụng sản phẩm từ nước, như kem que hoặc kem có hương vị vì những sản phẩm này có thể được làm từ nước nhiễm mầm bệnh.
- Tránh thực phẩm và đồ uống bán ngoài lề đường. Thực phẩm bán ngoài đường rất dễ nhiễm bẩn. Thực tế, nhiều du khách cho biết họ bị nhiễm bệnh sau khi tiêu thụ thực phẩm bán ngoài lề đường. [1]
- Vệ sinh sạch sẽ. Bạn nên rửa tay thường xuyên. Nếu không có sẵn nước và xà phòng, bạn có thể sử dụng nước rửa tay nồng độ cồn 60% để sát khuẩn tay. Không chạm tay lên mặt nếu chưa rửa tay sạch. Bạn cũng nên tránh tiếp xúc thân mật (dùng chung dụng cụ ăn/cốc nước uống hoặc ôm/hôn) với người bị bệnh. [4]
- Ghi nhớ câu thần chú hữu ích. Nên thuộc lòng câu “thần chú”: "Ăn chín, uống sôi". Một khi phân vân không biết có nên ăn một thực phẩm hay không, hãy suy nghĩ về câu thần chú trên để không gặp hậu quả khiến bạn phải hối tiếc.[1]
-
Tiêm
vắc-xin
phòng
ngừa
trước
khi
đi
du
lịch.
Nếu
du
lịch
hoặc
đi
ngang
qua
các
nước
đang
phát
triển,
đặc
biệt
là
ở
châu
Á,
châu
Mỹ
La-tin
và
châu
Phi,
bạn
nên
có
kế
hoạch
tiêm
vắc-xin
phòng
ngừa
bệnh
thương
hàn
trước
khi
đi.
Đến
bệnh
viện
hoặc
phòng
khám
gần
nhất
để
được
tiêm
ngừa
cũng
như
trao
đổi
với
bác
sĩ
liệu
thuốc
ngừa
có
thích
hợp
với
bạn
hay
không.
Ghi
nhớ
rằng
dù
đã
tiêm
ngừa
trước
đó,
bạn
vẫn
nên
tham
khảo
ý
kiến
bác
sĩ
để
biết
mình
có
cần
phải
chích
ngừa
thêm
hay
không.
Thông
thường,
vắc-xin
thương
hàn
sẽ
giảm
hiệu
quả
sau
vài
năm.
[1]
- Ở một số quốc gia như Mỹ, hai dạng vắc-xin có sẵn là dạng viên nang, yêu cầu bạn uống 4 viên trong vòng 8 ngày (cách 2 ngày uống 1 viên) và dạng tiêm một lần.[1]
- Cả hai loại vắc-xin trên đều có hiệu quả ngăn ngừa sốt thương hàn như nhau. Tuy nhiên, viên nang có khả năng bảo vệ bạn trong vòng 5 năm, còn tiêm ngừa chỉ có hiệu quả trong 2 năm. [1]
- Lưu ý rằng phải uống viên nang 1 tuần hoặc tiêm ngừa 2 tuần trước khi tiếp xúc với nguy cơ lây nhiễm.[1]
-
Nắm
rõ
điểm
hạn
chế
của
từng
loại
vắc
xin.
Đối
với
dạng
tiêm,
không
nên
tiêm
cho
trẻ
em
dưới
2
tuổi,
người
bị
bệnh
trong
thời
gian
dự
định
tiêm
vắc
xin
và
người
bị
dị
ứng
với
bất
cứ
thành
phần
nào
của
thuốc
tiêm.
Trao
đổi
với
bác
sĩ
để
biết
mình
có
bị
dị
ứng
hay
không.
- Đối với viên nang uống, trẻ em dưới 6 tuổi, người có hệ miễn dịch kém, người mới ốm dậy hoặc đang bị ốm, người bị HIV/AIDS, người bị ung thư hoặc đang xạ trị, người uống thuốc kháng sinh 3 ngày trước đó, người đang sử dụng Steroid và người dị ứng với bất cứ thành phần nào của thuốc không nên sử dụng viên nang. Trao đổi với bác sĩ để biết mình có bị dị ứng hay không.
-
Không
chủ
quan
sau
khi
đã
sử
dụng
vắc-xin.
Vắc-xin
chỉ
ngăn
ngừa
được
50-80%
nguy
cơ
sốt
thương
hàn,
do
đó
phải
áp
dụng
càng
nhiều
biện
pháp
phòng
ngừa
càng
tốt,
đặc
biệt
là
chú
ý
đến
thực
phẩm
và
đồ
uống.
- Thận trọng với đồ ăn và thức uống cũng giúp bảo vệ bạn khỏi các bệnh lây truyền qua thực phẩm khác như viêm gan A, tiêu chảy ở khách du lịch, dịch tả và kiết lỵ. [1]
Lời khuyên[sửa]
- Tìm hiểu xem khu vực bạn sinh sống hoặc nơi bạn định ghé thăm có nguy cơ lây nhiễm sốt thương hàn hay không càng sớm càng tốt. Đừng chờ cho đến phút chót mới tiêm ngừa vì vắc-xin phải mất 1-2 tuần mới phát huy hiệu quả, tùy thuộc vào loại thuốc ngừa (dạng tiêm hoặc viên nang).
- Bệnh sốt thương hàn có thể phòng ngừa được. Nếu bị nhiễm bệnh, bạn có thể được điều trị bằng thuốc kháng sinh.
Nguồn và Trích dẫn[sửa]
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 http://www.cdc.gov/nczved/divisions/dfbmd/diseases/typhoid_fever/
- ↑ John A Crump, Eric Munz, James Hughes et al Global Trends in Typhoid and Paratyphoid Fever, Clinical Infectious Diseases 2010, Volume 50 (2) Pp 241-246.
- ↑ 3,0 3,1 http://www.who.int/topics/typhoid_fever/en/
- ↑ 4,0 4,1 http://wwwnc.cdc.gov/travel/diseases/typhoid
- ↑ Zulfiger A Bhattta, Husen, Lajii Current Concepts in the Diagnosis and Treatment of Typhoid Fever, British Medical Journal July 8 Vol 333 (7558)