Chủ đề nóng: Phương pháp kỷ luật tích cực - Cổ học tinh hoa - Những thói hư tật xấu của người Việt - Công lý: Việc đúng nên làm - Giáo án Điện tử - Sách giáo khoa - Học tiếng Anh - Bài giảng trực tuyến - Món ăn bài thuốc - Chăm sóc bà bầu - Môi trường - Tiết kiệm điện - Nhi khoa - Ung thư - Tác hại của thuốc lá - Các kỹ thuật dạy học tích cực
- Dạy học phát triển năng lực - Chương trình giáo dục phổ thông
Sống cùng bệnh giời leo (zona)
Từ VLOS
(đổi hướng từ Sống cùng Bệnh giời leo (Zona))
Bệnh giời leo (zona) là tình trạng nhiễm trùng da và có thể hình thành vết phát ban phồng rộp. Bệnh do virus có tên gọi varicella zoster gây nên, loại virus này cũng là thủ phạm gây bệnh thủy đậu. Nếu bạn đã từng bị thủy đậu, bạn sẽ dễ mắc phải bệnh giời leo sau này. Không có bất kỳ biện pháp nào có thể chữa trị dứt đểm căn bệnh giời leo, nhưng bạn có thể tiến hành điều trị bằng thuốc và chăm sóc thường xuyên từ bác sĩ.
Mục lục
Các bước[sửa]
Quản lý Sự bùng phát của Bệnh[sửa]
- Nhận thức triệu chứng. Giời leo thường bắt đầu với cơn đau nhức, ngứa ngáy, phỏng rát, tê, và/hoặc ngứa ran trong khoảng từ 1 – 5 ngày.[1] Sau đó, người bệnh sẽ phát ban. Đối với người có hệ miễn dịch bình thường, vết phát ban thường sẽ chỉ xuất hiện dưới dạng duy nhất một vệt đỏ dài tại một bên của cơ thể hoặc trên mặt. Người có hệ miễn dịch yếu có thể sẽ bị phát ban tại khắp nơi trên cơ thể.[2]
- Tìm kiếm biện pháp chữa trị y tế ngay lập tức. Bạn nên đi khám bệnh ngay khi vết phát ban vừa mới xuất hiện. Tốt nhất là bạn nên đi khám trong vòng 3 ngày (sớm hơn nếu bạn bị phát ban trên mặt). Bác sĩ có thể chẩn đoán và lên kế hoạch điều trị kịp thời. Chữa trị sớm có thể khiến mụn nước khô nhanh hơn và giảm thiểu cơn đau.[3]
- Sử dụng bài thuốc tại nhà. Trong thời kỳ nhiễm bệnh, bạn nên mặc quần áo rộng rãi được làm từ chất vải tự nhiên, nghỉ ngơi nhiều, và ăn uống lành mạnh. Bạn cũng có thể ngâm mình trong bồn tắm với một chút yến mạch hoặc sử dụng sản phẩm dưỡng da calamine để xoa dịu da của bạn.[3]
-
Giảm
thiểu
căng
thẳng.
Căng
thẳng
có
thể
khiến
bạn
cảm
thấy
đau
đớn
nhiều
hơn
khi
bị
giời
leo.
Cố
gắng
ngừng
suy
nghĩ
về
cơn
đau
bằng
cách
thực
hiện
những
hoạt
động
khác
mà
bạn
yêu
thích
như
đọc
sách,
nghe
nhạc,
hoặc
trò
chuyện
cùng
bạn
bè
hoặc
gia
đình.[3]
Căng
thẳng
cũng
sẽ
kích
hoạt
cơn
bùng
phát
của
bệnh,
vì
vậy,
bạn
nên
cố
gắng
thực
hiện
mọi
thứ
có
thể
để
tránh
gây
căng
thẳng
cho
bản
thân.
- Thiền và kỹ thuật hít thở sâu sẽ giúp bạn giảm thiểu căng thẳng trong quá trình bị bệnh, và giúp làm giảm cơn đau.[7]
- Bạn có thể thiền bằng cách lặp lại suy nghĩ hoặc từ ngữ xoa dịu trong tâm trí để tránh bị sao nhãng.[8]
- Bạn cũng nên sử dụng phương pháp tưởng tượng có hướng dẫn khi thiền, trong biện pháp này, bạn sẽ tập trung suy nghĩ về hình ảnh hoặc địa điểm đem lại cảm giác thư giãn cho bạn. Trong quá trình tưởng tượng, hãy kết hợp thêm mùi hương, cảnh tượng và âm thanh. Nhờ người khác hướng dẫn bạn trong quá trình này cũng sẽ khá hữu ích.[8]
- Thái cực quyền và yoga cũng là cách giúp bạn giảm căng thẳng. Cả hai loại hoạt động này đều đòi hỏi sự kết hợp của dáng điệu cụ thể và bài tập hít thở sâu.[8]
-
Uống
thuốc
kháng
virus.
Bác
sĩ
thường
sẽ
kê
toa
thuốc
valacyclovir
(Valtrex),
acyclovir
(Zovirax),
famciclovir
(Famciclovir
STADA),
hoặc
loại
thuốc
tương
tự
khác
để
điều
trị
bệnh
zona.
Uống
thuốc
theo
chỉ
định
của
bác
sĩ
và
dược
sĩ,
và
tham
khảo
về
tác
dụng
phụ
hoặc
phản
ứng
có
thể
xảy
ra
đối
với
các
loại
thuốc
khác
mà
bạn
đang
sử
dụng.
[5]
- Bạn nên uống thuốc càng sớm càng tốt để chúng phát huy hiệu lực. Đây cũng là lý do vì sao bạn nên đi khám bệnh ngay khi vết phát ban vừa mới xuất hiện.[5]
-
Uống
thuốc
giảm
đau.
Cơn
đau
mà
bạn
trải
nghiệm
khi
nhiễm
bệnh
có
thể
sẽ
khá
ngắn,
nhưng
lại
khá
nặng
nề.
Tùy
thuộc
vào
mức
độ
đau
đớn
và
tiền
sử
y
tế
của
bạn,
bác
sĩ
sẽ
kê
toa
một
vài
loại
thuốc
có
chứa
codeine
cho
bạn,
hoặc
loại
thuốc
giúp
kiểm
soát
cơn
đau
lâu
dài
chẳng
hạn
như
thuốc
chống
co
giật.[4]
- Hoặc bác sĩ sẽ chỉ định bạn dùng một vài loại thuốc như lidocaine. Thuốc có thể được sử dụng dưới dạng kem, gel, thuốc xịt, hoặc miếng dán ngoài da.[4]
- Bác sĩ cũng có thể tiêm thuốc corticosteroid hoặc thuốc gây tê tại chỗ để kiểm soát cơn đau.[4]
- Kem bôi capsaicin được kê toa, có chứa hoạt chất của ớt, cũng sẽ giúp kiểm soát cơn đau khi bạn bôi vào vết phát ban.[4]
- Giữ cho da luôn sạch sẽ và mát mẻ. Bạn có thể tắm nước lạnh khi đang bị giời leo hoặc chườm lạnh trên vết phồng rộp và mụn nước.[6] Giữ da sạch sẽ bằng cách sử dụng nước lạnh và xà phòng dịu nhẹ để ngăn ngừa kích ứng hoặc viêm nhiễm nhiều hơn.[3]
Đối phó với Biến chứng của Bệnh giời leo[sửa]
- Nhận biết chứng đau dây thần kinh sau zona. Một trong số năm người bị giời leo sẽ phát triển chứng bệnh đau dây thần kinh sau zona (PHN). Bạn cũng có thể đang mắc phải căn bệnh này nếu bạn cảm thấy đau đớn cùng cực tại cùng vị trí mà bạn đã từng bị giời leo trước đây.[10] PHN sẽ kéo dài trong nhiều tuần hoặc nhiều tháng. Nhiều người có thể sẽ phải chịu đựng triệu chứng bệnh trong nhiều năm.[10]
- Cẩn thận trước biến chứng. Mặc dù PHN là biến chứng phổ biến nhất, bạn cũng có khả năng mắc phải những loại bệnh khác như viêm phổi, thính giác có vấn đề, mù lòa, viêm não, hoặc tử vong.[10] Sẹo, nhiễm trùng da, và suy cơ cũng có thể là biến chứng của bệnh giời leo.[11]
-
Tìm
kiếm
chữa
trị
y
tế.
Nếu
bạn
nghĩ
rằng
bạn
đang
gặp
phải
căn
bệnh
PHN
hoặc
các
loại
biến
chứng
khác
của
bệnh
giời
leo,
bạn
nên
đi
khám
bệnh.
Bác
sĩ
có
thể
thiết
lập
kế
hoạch
điều
trị
phù
hợp
để
giúp
bạn
kiểm
soát
biến
chứng.
Kế
hoạch
điều
trị
sẽ
tập
trung
vào
việc
quản
lý
cơn
đau
mãn
tính
của
bạn.[11]
- Quá trình điều trị sẽ bao gồm thuốc bôi ngoài da như lidocaine, thuốc gây tê như oxycodone, thuốc chống co giật như gabapentin (Neurontin) hoặc pregabalin (Lyrica), hoặc sử dụng phương pháp can thiệp tâm lý.[11]
- Nhiều người có khả năng bị trầm cảm hoặc mắc phải các vấn đề sức khỏe tâm thần khác khi đối phó với cơn đau mãn tính. Bác sĩ sẽ kê toa thuốc chống trầm cảm hoặc yêu cầu bạn nên tiến hành điều trị bằng liệu pháp nhận thức hành vi. Liệu pháp này sẽ bao gồm kỹ thuật thư giãn hoặc thôi miên. Cả hai loại kỹ thuật này đều sẽ đem lại hiệu quả trong việc quản lý cơn đau mãn tính.[11]
- Tiêm vắc-xin ngừa bệnh giời leo. Nếu bạn ngoài 60 tuổi, bạn nên tiêm loại vắc-xin này. Ngay cả khi bạn đã từng mắc bệnh trước đây, bạn vẫn nên tiêm chủng để phòng ngừa.[3] Bạn có thể tiêm ngừa tại phòng mạch bác sĩ hoặc bệnh viện.
-
Chăm
sóc
sức
khỏe
tổng
thể
của
bạn.
Sống
cùng
bệnh
giời
leo
có
nghĩa
là
bất
kỳ
tác
nhân
nào
cũng
có
thể
khiến
bệnh
bùng
phát,
bao
gồm
căng
thẳng,
hệ
miễn
dịch
suy
yếu,
chế
độ
dinh
dưỡng
không
đầy
đủ,
và
kiệt
sức.[13]
Mặc
dù
tiêm
chủng
phòng
bệnh
là
cách
duy
nhất
để
ngăn
ngừa
bệnh,
sở
hữu
sự
khỏe
mạnh
tổng
thế
có
thể
giúp
bạn
tránh
nhiễm
bệnh
và
hồi
phục
nhanh
chóng
hơn.[14]
- Ăn uống lành mạnh và cung cấp đủ vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa cho cơ thể.
- Thường xuyên tập thể dục và nghỉ ngơi đầy đủ.
Lời khuyên[sửa]
- Tìm kiếm sự hỗ trợ từ phía những người đã từng bị giời leo. Hằng năm, khoảng 1 triệu người mắc bệnh giời leo tại Hoa Kỳ, theo ước tính của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC). Khoảng gần 50% ca bệnh là người đang trong độ tuổi ít nhất là 60. Tại Việt Nam, số người nhiễm bệnh zona tăng từ 1,5% - 3% mỗi năm. Bạn có thể tham khảo thêm danh sách nhóm hỗ trợ tại cộng đồng hoặc trực tuyến trong thành phố bạn sinh sống.
- Không nên gãi vết phồng rộp hoặc gãi da trong suốt quá trình bị bệnh bởi chỉ khiến cơn đau và tình trạng giời leo trở nên tồi tệ hơn.
- Tránh tiếp xúc với người chưa từng bị bệnh thủy đậu hoặc chưa được tiêm vắc-xin phòng bệnh thủy đậu. Giời leo không lây lan, nhưng trong suốt quá trình nhiễm bệnh, bạn có thể sẽ lây truyền mầm bệnh thủy đậu sang trẻ em hoặc người trưởng thành chưa từng bị nhiễm bệnh hoặc chưa được tiêm chủng phòng ngừa virus varicella.
Nguồn và Trích dẫn[sửa]
- ↑ 1,0 1,1 http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/shingles/basics/symptoms/con-20019574
- ↑ 2,0 2,1 http://www.cdc.gov/shingles/about/symptoms.html
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 https://www.nia.nih.gov/health/publication/shingles#last
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/shingles/basics/treatment/con-20019574
- ↑ 5,0 5,1 5,2 http://www.cdc.gov/shingles/about/prevention-treatment.html
- ↑ 6,0 6,1 https://www.aad.org/public/diseases/contagious-skin-diseases/shingles
- ↑ http://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/stress-management/basics/stress-basics/hlv-20049495
- ↑ 8,0 8,1 8,2 http://www.mayoclinic.org/tests-procedures/meditation/in-depth/meditation/art-20045858
- ↑ 9,0 9,1 http://www.webmd.com/skin-problems-and-treatments/tc/itchy-blisters-home-treatment-topic-overview
- ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 http://www.cdc.gov/shingles/about/complications.html
- ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 http://www.vzvfoundation.org/PHN.html
- ↑ http://www.cdc.gov/vaccines/vpd-vac/shingles/vacc-need-know.htm#protection
- ↑ https://www.nia.nih.gov/health/publication/shingles#tips
- ↑ http://www.vzvfoundation.org/shingles&phn.html