Dạy học và kiểm tra đánh giá kết quả học tập theo định hướng phát triển năng lực học sinh cấp trung học phổ thông môn Toán

LỜI GIỚI THIỆU

Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khoá XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo nêu rõ: “Tiếp tục đồi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến thức, kĩ năng của người học; khắc phục ỉổi truyền thụ áp đặt một chiều, ghi nhớ máy móc. Tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích tự học, tạo cơ sở để người học tự cập nhật và đổi mới tri thức, kĩ năng, phát triển năng lực. Chuyển từ học chủ yểu trên lớp sang tổ chức hình thức học tập đa dạng, chú ý các hoạt động xã hội, ngoại khoá, nghiên cứu khoa học. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong dạy và học”; “Đổi mới căn bản hình thức và phương pháp thi, kiểm tra và đánh giá kết quả giáo dục, đào tạo, bảo đảm trung thực, khách quan. Việc thi, kiểm tra và đánh giá kết quả giáo dục, đào tạo cần từng bước theo các tiêu chí tiên tiến được xã hội và cộng đồng giáo dục thế giới tin cậy và công nhận. Phối hợp sử dụng kết quả đánh giá trong quá trình học với đánh giá cuối kì, cuối năm học; đánh giá của người dạy với tự đánh giá của người học; đánh giá của nhà trường với đánh giá của gia đình và của xã hội”. Nhận thức được tầm quan trọng của việc tăng cường đổi mới kiểm tra, đánh giá (KTĐG), thúc đẩy đổi mới phương pháp dạy học (PPDH), trong những năm qua, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) đã tập trung chỉ đạo đổi mới các hoạt động này nhằm tạo ra sự chuyển biến cơ bản về tồ chức hoạt động dạy học, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trong các trường trung học.

Nhằm góp phần hỗ trợ cán bộ quản lí giáo dục, giáo viên trung học về nhận thức và kĩ thuật biên soạn câu hỏi/bài tập để KTĐG kết quả học tập của học sinh theo định hướng năng lực, Vụ Giáo dục Trung học phối hợp với Chương trình phát triển Giáo dục Trung học tổ chức biên soạn tài liệu: Dạy học và kiểm tra, đánh giá kết quả học tập theo định hướng phát triển năng lực học sinh để phục vụ trong đợt tập huấn cán bộ quản lí, giáo viên về đổi mới KTĐG theo định hướng phát triển năng lực học sinh trường trung học.

Tài liệu biên soạn gồm bốn phần:

• Phần thứ nhất: ĐÔI MỚI ĐỒNG BỘ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC, KIẾM TRA, ĐÁNH GIÁ TRONG GIÁO DỤC TRUNG HỌC PHỔ THÔNG THEO ĐỊNH HƯỚNG TIẾP CẬN NĂNG LỰC
• Phần thứ hai: DẠY HỌC TOÁN THEO ĐỊNH HƯỚNG HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC NGƯỜI HỌC
• Phần thứ ba: KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ THEO ĐỊNH HƯỚNG NĂNG LỰC
• Phần thứ tư: TỔ CHỨC THựC HIỆN TẠI ĐỊA PHƯƠNG

Tài liệu có tham khảo các nguồn tư liệu liên quan đến đổi mới PPDH và đổi mới KTĐG của các tác giả trong và ngoài nước và các nguồn thông tin quản lí của Bộ và các Sở GDĐT.

Mặc dù đã có rất nhiều cố gắng nhưng chắc chắn tài liệu không tránh khỏi những hạn chế, thiếu sót. Chúng tôi rất mong nhận được sự góp ý của các bạn đồng nghiệp và các học viên để nhỏm biên soạn hoàn thiện tài liệu sau đợt tập huấn.

Trân trọng!

Nhóm biên soạn tài liệu

Danh mục những từ và cụm từ viết tắt

Viết tắt	Ý nghĩa
CNTT	Công nghệ thông tin
CT	Chương trình
CTGD	Chương trình giáo dục
CTGDPT	Chương trình giáo dục phổ thông
ĐG	Đánh giá
GDĐT	Giáo dục và Đào tạo
GDPT	Giáo dục phổ thông
GV	Giáo viên
HS	Học sinh
KQHT	Kết quả học tập
KT, KN	Kiến thức, kĩ năng
KTĐG	Kiểm tra, đánh giá
NL	Năng lực
PPDH	Phương pháp dạy học
PT	Phổ thông
SGK	Sách giáo khoa
SGV	Sách giáo viên
THCS	Trung học cơ sở
THPT	Trung học phổ thông
TNKQ	Trắc nghiệm khách quan

Phần thứ nhất: Đổi mới đồng bộ phương pháp dạy học, kiểm tra, đánh giá trong giáo dục trung học phổ thông theo định hướng tiếp cận năng lực

Giáo dục phổ thông nước ta đang thực hiện bước chuyển từ chương trình giáo dục tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lực của người học, nghĩa là từ chỗ quan tâm đến việc HS học được cái gì đến chỗ quan tâm HS vận dụng được cái gì qua việc học. Để đảm bảo được điều đó, nhất định phải thực hiện thành công việc chuyển từ phương pháp dạy học theo lối "truyền thụ một chiều" sang dạy cách học, cách vận dụng kiến thức, rèn luyện kỹ năng, hình thành năng lực và phẩm chất; đồng thời phải chuyển cách đánh giá kết quả giáo dục từ nặng về kiểm tra trí nhớ sang kiểm tra, đánh giá năng lực vận dụng kiến thức giải quyết vấn đề, coi trọng cả kiểm tra đánh giá kết quả học tập với kiểm tra đánh giá trong quá trình học tập để có thể tác động kịp thời nhằm nâng cao chất lượng của các hoạt động dạy học và giáo dục.

Trước bối cảnh đó và để chuẩn bị quá trình đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông sau năm 2015, cần thiết phải đổi mới đồng bộ phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá kết quả giáo dục.

I. Vài nét về thực trạng dạy học ở trường trung học phổ thông

1. Những kết quả bước đầu của việc đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá
2. Những mặt hạn chế của hoạt động đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá
3. Một số nguyên nhân dẫn đến hạn chế của việc đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá

II. Đổi mới các yêu tố cơ bản của chương trình giáo dục phổ thông

1. Một số quan điểm chỉ đạo đổi mới giáo dục trung học
2. Những định hướng đổi mới chương trình giáo dục phổ thông
3. Mối quan hệ giữa năng lực với kiến thức, kĩ năng, thái độ

III. Đổi mới phương pháp dạy học ở trường trung học

1. Đổi mới phương pháp dạy học nhằm chú trọng phát triển năng lực của học sinh
2. Một số biện pháp đổi mới phương pháp dạy học

IV. Đổi mới kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh

Đổi mới phương pháp dạy học cần gắn liền với đổi mới về đánh giá quá trình dạy học cũng như đổi mới việc kiểm tra và đánh giá thành tích học tập của HS. Đánh giá kết quả học tập là quá trình thu thập thông tin, phân tích và xử lý thông tin, giải thích thực trạng việc đạt mục tiêu giáo dục, tìm hiểu nguyên nhân, ra những quyết định sư phạm giúp HS học tập ngày càng tiến bộ.

1. Một số yêu cầu đối với kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh
2. Đánh giá theo năng lực
3. Định hướng đổi mới kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh
4. Định hướng xây dựng câu hỏi, bài tập đánh giá năng lực học sinh

Phần thứ hai: Dạy học toán theo định hướng hình thành và phát triển năng lực người học

Nhìn chung, dạy học toán theo định hướng hình thành và phát triển NL người học đến nay đang còn là vấn đề mới, đang thảo luận và còn chưa có những nghiên cứu sâu, đủ để có thể làm sáng tỏ về vấn đề nàỵ.

Sơ bộ kinh nghiệm trong nước và quốc tế về dạy học theo định hướng phát triển NL người học, xin xem trong Phụ lục 1

Để giúp GV tiếp cận vấn đề, trong khuôn khổ của lần tập huấn này, dưới đây chúng tôi xin trình bày một số nội dung cơ bản, liên quan.

1. Xác định các năng lực chung, cốt lõi và chuyên biệt của môn toán

Xem chi tiết: Xác định các năng lực chung, cốt lõi và chuyên biệt của môn toán

2. Phương pháp và hình thức tổ chức dạy học nhằm hướng tới hình thành và phát triển năng lực người học

Xem chi tiết: Phương pháp và hình thức tổ chức dạy học theo định hướng phát triển năng lực

3. Bài học minh họa (theo chủ đề)

Minh họa về bài học theo định hướng hình thành và phát triển năng lực người học xin xem trong Phụ lục 2.

Phần thứ ba: Kiểm tra, đánh giá theo định hướng năng lực

KT, ĐG KQHT của HS ở nước ta theo định hướng hình thành và phát triển NL người học đến nay còn là vấn đề mới, đang bàn thảo và chưa có nhiều kết quá nghiên cứu sâu, đủ để có thể làm sáng tỏ. Vì thế, ở đây chúng tôi chỉ có thể trình bày sơ bộ về một số điểm chính yếu liên quan đến chủ đề này.

1. Giới thiệu khái niệm, mục tiêu, phương pháp và hình thức kiểm tra, đánh giá theo định hướng năng lực

1. Quan niệm về đánh giá trong giáo dục
2. Mục tiêu kiểm tra, đánh giá theo định hướng năng lực
3. Đôi nét về phương pháp và hình thức kiểm tra, đánh giá môn Toán theo định hướng năng lực

Phần thứ tư: Tổ chức thực hiện tại địa phương

1. Nội dung triển khai thực hiện tại địa phương

2. Hướng dẫn sử dụng diễn đàn vể đổi mới kiểm tra, đánh giá theo định hướng phảt triển năng lực

Phụ lục

• Phụ lục 1: Kinh nghiệm quốc tế và trong nước về phương pháp dạy học theo định hướng phát triển năng lực người học
• Phụ lục 2: Dạy học theo dự án góp phần hình thành và phát triển năng lực người học
• Phụ lục 3: Sơ bộ về một số loại hình đánh giá trong giáo dục
• Phụ lục 4: Sơ bộ về đánh giá năng lực người học
• Phụ lục 5: Đánh giá năng lực chung, cốt lõi thông qua dự án
• Phụ lục 6: Tham khảo về câu hỏi thuộc lĩnh vực toán học của PISA
• Phụ lục 7: Một số câu hỏi gắn với thực tiễn, liên môn - THPT
• Phụ lục 8: Phân tích

Tài liệu tham khảo

Mời bạn đón đọc các bài viết tiếp theo bằng cách đăng kí nhận tin bài viết qua email hoặc like fanpage Thuvienkhoahoc.com để nhận được thông báo khi có cập nhật mới.

Nguồn

• Tài liệu tập huấn Dạy học và kiểm tra, đánh giá kết quả học tập theo định hướng phát triển năng lực học sinh; môn Toán cấp trung học phổ thông; Vụ giáo dục trung học; 2014

Xem thêm

• Dạy học và kiểm tra đánh giá kết quả học tập theo định hướng phát triển năng lực học sinh cấp trung học phổ thông môn Vật lí
• Dạy học và kiểm tra đánh giá kết quả học tập theo định hướng phát triển năng lực học sinh cấp trung học phổ thông môn Hóa
• Dạy học và kiểm tra đánh giá kết quả học tập theo định hướng phát triển năng lực học sinh cấp trung học phổ thông môn Sinh

Bài liên quan

• Dạy học và kiểm tra đánh giá kết quả học tập theo định hướng phát triển năng lực học sinh cấp trung học phổ thông môn Sinh
• Kinh nghiệm quốc tế về phương pháp dạy học theo định hướng phát triển năng lực
• Kinh nghiệm của Việt Nam về phương pháp dạy học theo định hướng phát triển năng lực người học
• Kinh nghiệm quốc tế và trong nước về phương pháp dạy học theo định hướng phát triển năng lực người học
• Phương pháp và hình thức tổ chức dạy học theo định hướng phát triển năng lực

• « Mới nhất
• ‹ Mới hơn
• Cũ hơn ›

Liên kết đến đây

• Một số biện pháp đổi mới phương pháp dạy học
• Phân loại các cấp độ tư duy của GS. Boleslaw Niemierko
• Đổi mới kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh
• Phương pháp dạy học theo quan điểm phát triển năng lực
• Định hướng chuẩn đầu ra về phẩm chất và năng lực của chương trình giáo dục cấp THPT
• Chương trình giáo dục định hướng phát triển năng lực
• Định hướng xây dựng câu hỏi, bài tập đánh giá năng lực học sinh
• Dạy học và kiểm tra đánh giá kết quả học tập theo định hướng phát triển năng lực học sinh cấp trung học phổ thông môn Vật lí
• Chương trình giáo dục định hướng nội dung dạy học
• Mối quan hệ giữa năng lực với kiến thức, kĩ năng, thái độ

Xem thêm liên kết đến trang này.