Chủ đề nóng: Phương pháp kỷ luật tích cực - Cổ học tinh hoa - Những thói hư tật xấu của người Việt - Công lý: Việc đúng nên làm - Giáo án Điện tử - Sách giáo khoa - Học tiếng Anh - Bài giảng trực tuyến - Món ăn bài thuốc - Chăm sóc bà bầu - Môi trường - Tiết kiệm điện - Nhi khoa - Ung thư - Tác hại của thuốc lá - Các kỹ thuật dạy học tích cực
- Dạy học phát triển năng lực - Chương trình giáo dục phổ thông
Những ưu điểm của mô hình web Wiki
Từ VLOS
Ngày nay khi nhắc đến các mạng xã hội, với vẻ ngưỡng mộ sâu sắc người ta thường nói về Wiki như mô hình xã hội thu nhỏ, nguồn tài nguyên khổng lồ. Vậy tại sao hàng triệu tình nguyện viên trên khắp thế giới lại tham gia viết Wiki? Đó là câu trả lời không dễ dàng chút nào.
- Chữ “wiki” có gốc từ tiếng của thổ dân Hawaii (wiki wiki) có nghĩa là “nhanh”. Wiki với chữ “W” viết hoa ban đầu dùng để chỉ chương trình WikiWikiWeb do Ward Cunningham sáng tạo ra vào năm 1995. Ngày nay, khái niệm Wiki thường được dùng để chỉ các trang web sử dụng gói phần mềm wiki mã nguồn mở phổ biến nhất (MediaWiki) dùng cho các dự án của Tổ chức Quỹ Hỗ trợ Wikimedia (Wikipedia, Wikiquote, Wiktionary, Wikinews, Wikiversity,...) và các dự án độc lập khác.
Ưu điểm mô hình Web Wiki
- Thành viên và khách vãng lai có thể dễ dàng tìm hiểu và trình bày bài viết bằng mã wiki. Nhóm mã Wiki cơ bản rất đơn giản nên mọi người có thể tiếp cận nhanh chóng thay vì phải mất nhiều thời gian để học ngôn ngữ đánh dấu siêu văn bản (html).
- Thành viên tham gia đóng góp vào các dự án bằng nhiều cách thức đa dạng, phù hợp với năng lực của từng người như sửa đổi, bổ sung, wiki hóa, viết mới, tải lên, chữa lỗi chính tả hay từ vựng, thảo luận với tác giả để nêu bật vấn đề.
-
Web
Wiki
hoạt
động
trên
nguyên
tắc
mô
hình
mở
cả
về
nội
dung
và
mã
nguồn
đối
với
mọi
thành
viên.
Điều
này
có
nghĩa
là
mỗi
chủ
đề
có
thể
do
đóng
góp
của
một
hay
nhiều
thành
viên
(trí
tuệ
tập
thể)
trong
khi
các
dạng
web
khác
thì
chỉ
có
người
quản
trị
và
đôi
khi
chính
tác
giả
bài
viết
mới
có
quyền
cập
nhật
bài
viết.
Hình thu nhỏ có lỗi: Không thể lưu hình nhỏ vào đường dẫn đích
-
Thành
viên
web
Wiki
là
cộng
đồng
tự
điều
hướng
về
các
nguyên
tắc
hoạt
động
và
cùng
hỗ
trợ
nhau
để
phát
triển
nguồn
tài
nguyên.
Đóng
góp
theo
năng
lực,
đồng
thuận,
tôn
trọng
lẫn
nhau
và
không
công
kích
cá
nhân
là
những
nền
tảng
của
web
Wiki.
Các
thành
viên
tự
lựa
chọn
bảo
quản
viên
(SysOp),
người
này
sẽ
có
quyền
sửa
đổi
giao
diện,
trong
khi
ở
các
dạng
web
khác
thì
chỉ
có
admin
mới
được
cấp
quyền
do
đó
Wiki
mở
cả
về
mã
nguồn
và
giao
diện
đối
với
người
dùng.
Hình thu nhỏ có lỗi: Không thể lưu hình nhỏ vào đường dẫn đích
- Wiki hoạt động trên cơ chế tự tổ chức, không có nhiều sự khác biệt giữa người sysop, thành viên đăng ký và khách bởi tất cả đều có khả năng sửa đổi. Do đó, chức năng người quản trị không đóng vai trò quản lý thành viên mà là người hỗ trợ và tối ưu hóa giao diện (SysOp = system optimisers không giống Admin = administators)
-
Mọi
phiên
bản
theo
thời
gian
của
trang
viết
đều
được
lưu
lại
tách
rời
và
có
khả
năng
phục
hồi.
Điều
này
gần
như
"không
thể"
ở
các
dạng
web
khác.
Người
dùng
qua
đó
có
thể
theo
dõi
lịch
sử
vận
động
của
bài
viết
và
can
thiệp
ở
từng
giai
đoạn
nếu
muốn
để
có
một
phiên
bản
hoàn
chỉnh
hơn
cũng
như
khắc
phục
những
"lỗi",
"sai
lầm"
của
thành
viên
khác.
Hình thu nhỏ có lỗi: Không thể lưu hình nhỏ vào đường dẫn đích
- Các chủ đề hay bài viết đều có thể dể dàng tìm thấy nhờ vào máy truy tìm dữ liệu sẵn có trên hệ thống Wiki (search engine build-in), độc giả còn có thể tìm ra bài viết theo các hệ thống phân loại cổ điển (điều này không thể có được ở các mô hình web khác). Nhiều bài viết tương cận và liên hệ đến cùng một chủ đề cũng có thể tìm ra cùng một lúc nếu biết sử dụng bộ từ khoá hợp lý bằng Việt ngữ qua đó có thể thấy được đề tài mình muốn trong tầm nhìn rộng hơn. Điều này giúp những nguời học tập hay nghiên cứu chưa đủ trình độ ngoại ngữ được tiếp cận kiến thức mà không bị trở ngại do ngoại ngữ.
- Với các dự án toàn cầu đa ngôn ngữ, web Wiki cho phép khả năng tham chiếu nội dung bài viết trong các phiên bản thuộc ngôn ngữ khác nhờ kết nối Interwiki. Độc giả biết nhiều ngoại ngữ có thể tham chiếu cùng một đề mục được nhìn nhận như thế nào về nội dung và hình thức ở mỗi cộng đồng ngôn ngữ.
Wiki không hề đơn giản
- Wiki là mô hình hợp tác xã hội mở, bất kỳ ai cũng có thể sửa đổi và viết bài trên Wiki nên không khó tránh khỏi những hành vi phá hoại, đưa thông tin quảng cáo, vu khống hoặc đùa cợt. Web Wiki chỉ thực sự sống khi hữu ích cho cộng đồng và được cộng đồng người dùng đón nhận và tình nguyện tham gia. Hầu hết các dự án web Wiki trên thế giới đều hướng tới mục đích phi lợi nhuận nên thật khó khăn khi đi xin từng viên gạch (tài chính) để xây ngôi nhà “của mình”. Tinh thần tự nguyện là nền tảng thu hút mọi người tham gia web Wiki nhưng cũng là khó khăn trong hoạt động bảo quản (đảm bảo chất lượng, hình thức bài viết cũng như khắc phục hành vi phá hoại bài viết) và đề ra những nguyên tắc, quy định phát sinh trong quá trình phát triển ở từng dự án.
Tham khảo[sửa]
- Why Wikipedia is so great, Wikipedia Anh ngữ.
- Wikis in Plain English, Leelefever, YouTube.