Đời sống các loài Tảo/Lời nói đầu

Lời nói đầu

Tảo vốn là những thực vật bậc thấp và còn ít được quen biết trong chúng ta. Phần lớn kiến thức về tảo mới chỉ được viết trong các sách giáo khoa và các công trình chuyên khảo, ít phổ cập. Có thể vì thế đối với bạn đọc, tảo dường như xa lạ.

Thật ra chúng có mặt khắp nơi, ở đâu có ánh sáng mặt trời và nước ở đó có tảo. Tảo xuất hiện trên trái đất khi sự sống mới bắt đầu, nhưng cơ thể của chúng cho đến ngày nay vẫn hết sức đơn giản. Khác với cây cỏ bậc cao, cơ thể của tảo không phân hóa thành thân, rễ, lá, mà chỉ là một tế bào có màu đơn giản, sống tập đoàn hoặc đa bào với cấu trúc cơ thể dạng sợi hoặc dạng bản. Các nhà khoa học đã xác định được trên 28 nghìn loài thuộc 10 ngành tảo có trong thiên nhiên.

Trong hệ sinh thái ở nước, tảo là một nhân tố hết sức quan trọng, hầu hết các động vật nổi, động vật đáy, cá, và các cơ thể khác ăn tảo để mà sống. Tảo sinh ra oxy thải vào rong môi trường nước, cung cấp khí thở cho các sinh vật ở nước. Với điều kiện phát triển bình thường tảo có ý nghĩa to lớn trong quá trình làm sạch vực nước. Khi tảo phát triển khá nhiều lại có tác dụng xấu. Do sự phân hủy sinh khối của tảo nên lượng oxy trong môi trường bị hao hụt, gây nên hiện tượng thối rữa và làm bẩn nước.

Muốn nâng cao năng suất cá trong các thủy vực nước, đòi hỏi phải nghiên cứu toàn diện và sâu sắc đời sống ở nước, đặc biệt là các yếu tố sống, các cơ thể quang tự dưỡng, những cơ thể tảo này đóng vai trò cực kỳ to lớn trong vòng tuần hoàn vật chất ở các vực nước!

Những năm gần đây, ở nhiều nước trên thế giới đã nghiên cứu và sử dụng một số loại tảo có giá trị dinh dưỡng cao nhằm phát triển nền kinh tế quốc dân.

Các nhà nông học từ lâu đã cho rằng nếu tận dụng tốt hệ tảo trong ao hồ sẽ nâng cao độ màu mỡ cho đất trồng. Tảo đơn bào được đưa vào bón ruộng, đã nâng cao sản lượng cây có hạt trung bình 15%. Lượng đạm ở đất sau thời kỳ đất được tưới bón bằng tảo tăng từ 3 - 4 lần so với đối chứng.

Nhiều loài gia cầm rất thích ăn tảo, trong đó phải kể tới tảo Chlorella. Động vật ăn tảo tăng trọng, tăng lượng trứng và tình trạng sức khỏe của chúng có tốt hơn.

Người ta đã tính toán thấy chi phí thiết kế xây dựng các bể nuôi tảo nhằm cung cấp chất dinh dưỡng cho 25 nghìn gia súc lớn có sừng sẽ được hoàn lại sau một năm vận hành. Lượng protein thu được trên một hecta cánh đồng nuôi tảo tương đương với lượng protein của 8 hecta đậu tương hoặc 40 hecta các loại cây đậu khác. Trong các bể nuôi tảo công nghiệp như vậy có thể thu hoạch 240 vụ trong một năm.

Tảo được sử dụng không chỉ để nâng cao mức sản xuất của các vực nước, tăng độ màu mỡ cho đất, mà còn để thu hoạch các sản phẩm phục vụ cho nhu cầu dinh dưỡng và y học.

Ngoài ra nhiều loài tảo biển được dùng làm nguyên liệu cho công nghiệp thực phẩm, công nghiệp nhẹ và công nghiệp xây dựng. Nuôi trồng rau câu Gracilaria verrucosa đạt sản lượng cao cũng như công tác lấn biển để nuôi trồng các loại tảo kinh tế khác đang là mục tiêu phát triển của nền kinh tế quốc dân.

Cuốn "Đời sống các loài tảo" giới thiệu với các bạn đọc thân thiết một đôi điều đơn giản, và mong bạn đọc lượng thứ cho chúgn tôi vì nhiều tên loài tảo chưa có tên Việt, đó là trở ngại khi chúng ta làm quen với thế giới loài tảo xa lạ này!

Tác giả

Liên kết đến đây

• Đời sống các loài Tảo