Bài truy điệu cụ Tiên Điền
Bài
truy
điệu
cụ
Tiên
Điền[1]
(năm
1927) của |
Bài thơ này đăng trên Nam phong tạp chí, số 120, tháng 8-1927. |
(mồng
mười
tháng
tám)
Kiếp
kim
cổ
tài-tình
là
bận,
Hồn
văn-chương
vơ-vẩn
non
sông.
Xót
thay
nước
đục
bụi
trong,
Nghìn
thu
biết
ngỏ
tấm
lòng
cùng
ai!
Trộm
nhớ
thuở
anh-tài
giáng-thế,
Cõi
Tiên-điền
rót
khí
linh-kỳ.
Gặp
cơn
Lê-thị
suy-vi,
Kim-thành
muốn
lở,
thang
trì
muốn
vơi.
Mắt
chí-sĩ
trông
đời
ngao-ngán,
Muốn
ra
tay
tát
cạn
bể
đông.
Trách
người
chi
bấy
hóa-công,
Lỡ
thời
để
khách
anh-hùng
bó
tay.
Miền
Bắc-tái
rồng
bay
mỏi
cánh,
Đỉnh
Hồng-sơn
hạc
lánh
xa
xa.
Rắp
toan
tìm
thú
cỏ
hoa,
Tang-bồng
gác
mái
yên-hà
cùng
cao.
Trời
Đông-phố[2]
ào-ào
gió
động,
Hội
tao-phùng
đái-ủng
tân-quân.
Giang
hồ
lang-miếu
một
thân,
Dật-dân
bỗng
hóa
hàng-thần,
lạ
thay!
Há
chẳng
biết
cao
bay,
xa
chạy,
Cái
công
danh
là
bẫy
trên
đời.
Song-le
con
tạo
trêu
ngươi,
Buộc
nhau
chỉ
một
chữ
thời
mà
đau.
Bắt
đày-đọa
cất
đầu
không
nổi,
Bắt
đến
điều
mỏi
gối
chồn
chân.
« Bắt
phong-trần
phải
phong-trần,
Cho
thanh-cao
mới
được
phần
thanh-cao. »
Xuất
với
xử
bên
nào
cũng
khó,
Nhục
hay
vinh
ở
đó
mà
ra.
Cát
lầm
ngọc
trắng
cũng
là,
Càng
kiên-trinh
lắm,
càng
ma-chiết
nhiều.
Song
chẳng
lẽ
cũng
liều
nhắm
mắt,
Cũng
dày
mày
dạn
mặt
cho
xong.
Cầm
bằng
như
kiếp
má
hồng,
Hơn
nhau
chỉ
một
tấm
lòng
chính-chuyên.
Dạ
trinh-bạch
đã
nguyền
sắt
đá,
Giả
hình-hài
tiếu-mạ
mà
chi?
Dở-dang
thay
cái
tu-mi,
Cực
trăm
nghìn
nỗi
trong
khi
tòng
quyền!
Bước
đã
lỡ
mượn
thuyền
sao
nổi,
Nợ
còn
nhiều
định
chối
không
xong.
Hỏi
ai
gạn
đục
khơi
trong,
Đục
trong
trong
đục
mà
lòng
trơ
trơ,
Đồng
ly-thử
gió
mờ
bụi
tối,
Nỗi
hương-quan
ruột
rối
như
vò.
Lâm-ly
ngọc
bút
song
hồ,
Văn-chương
một
áng
điểm-tô
tuyệt
vời.
Vì
mặt
trắng
thương
người
mệnh
bạc,
Khúc
đoạn-trường
tả
bước
lưu-ly.
Lờ-mờ
nước
chảy
mây
đi,
Tri-âm
biết
có
Chung-Kỳ
là
ai?
Dòng
thệ
thủy
núi
mài
sông
lở,
Tấm
lòng
son
gột
rửa
bao
phai.
Bận
mình
chi
bấy
chữ
tài,
Túi
cơm
giá
áo
như
ai
cũng
nhàn!
Muốn
động
đến
cửu-toàn
linh-thính,
Hỏi
bao
giờ
tài
mệnh
không
ghen.
Mệnh
sao
hay
bỡn
hay
chen?
Tài
sao
vùng-vẫy
những
toan
chọc
trời?
Lòng
bằng-điếu
mấy
lời
giãi
tỏ,
Đỉnh
trầm
bay
ngọn
gió
hiu-hiu.
Non
sông
man-mác
mọi
chiều,
Khí
thiêng
phảng-phất
ít
nhiều
đâu
đây.
Tháng
8
năm
Đinh-mão
(1927)
Chú thích cuối trang[sửa]
- ↑ Cụ Tiên Điền: Nguyễn Du, tác giả Truyện Kiều, vì cụ quê ở làng Tiên Điền, thuộc huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh.
- ↑ Đông Phố: tên cũ của thành Gia Định (Sài Gòn).
Tác
phẩm
này
thuộc
phạm
vi
công
cộng
vì
thời
hạn
bảo
hộ
bản
quyền
của
nó
đã
hết
ở
Việt
Nam.
Nếu
là
tác
phẩm
khuyết
danh,
nó
đã
được
công
bố
lần
đầu
tiên
trước
năm
1960.
Đối
với
các
loại
tác
phẩm
khác,
tác
giả
(hoặc
đồng
tác
giả
cuối
cùng)
của
nó
đã
mất
trước
năm
1974.
(Theo
Điều
27,
Luật
Sở
hữu
trí
tuệ
Việt
Nam
sửa
đổi,
bổ
sung
2009
bắt
đầu
có
hiệu
lực
từ
năm
2010
và
điều
khoản
kéo
dài
bản
quyền
đối
với
tác
phẩm
khuyết
danh
từ
50
thành
75
năm
nhưng
không
hồi
tố)
Ngoài ra, một tác phẩm của Việt Nam thuộc phạm vi công cộng tại Việt Nam theo quy định này cũng thuộc phạm vi công cộng tại Hoa Kỳ chỉ nếu nó thuộc phạm vi công cộng tại Việt Nam vào ngày 23 tháng 12 năm 1998, tức là: tác phẩm khuyết danh đã được công bố lần đầu tiên trước năm 1948; đối với các loại tác phẩm khác, tác giả (hoặc đồng tác giả cuối cùng) của nó đã mất trước năm 1948 và tác phẩm chưa bao giờ được xuất bản tại Hoa Kỳ trước ngày 23 tháng 12 năm 1998. (Theo Tuyên cáo 7161 của Tổng thống Bill Clinton áp dụng Đạo luật Thỏa thuận Vòng đàm phán Uruguay (URAA) đối với các tác phẩm được xuất bản lần đầu tiên tại Việt Nam) |