Băng Sơn/Đoản Văn/Săn chuột đồng
SĂN CHUỘT ĐỒNG
Đi úp cá phải có cái nơm. Trẩy ổi trẩy thị phải có cái "dọng". Cũng gần như thế, cái dụng cụ để săn chuột đồng, na ná như cái dọng. Nó là ống tre, chẻ một đầu, ken cho rộng ra, còn đầu kia vẫn để nguyên. Cái đầu rộng ra để cắm vào hang chuột. Khí giới của người săn chuột là chiếc nùm rơm bốc khói, cái quạt nan có khi còn cả một ôm rơm, nhưng thường thì không cần, đến đâu nhổ gốc rạ hoặc vun lá tre khô đến đấy. Đôi khi còn có người bạn trung thành đáng tin cậy nữa. Người bạn ấy không bao giờ phản lại chủ, đó là con chó săn, con Vện hay con Vàng, con Mực, lúc nào cũng chạy gắn bên chủ.
Ra cánh đồng, tìm bờ ruộng hoặc chân tre, có cái miệng hang là cái lỗ tun hút, hang nào nhẵn thín là có chuột. Nhét rơm, châm lửa rồi quạt. Tìm xem chỗ nào có khói ra thì lấy đất chét lại, chỉ chừa lại một hang thôi, cắm cái "dọng" vào, đón lõng con chuột sặc khói chạy ra. Thường thì hang chuột nào cũng có ba bốn cửa hang. Bọn chuột khôn thật. Chắc chúng biết là có người đi săn, nên đã làm sẵn nhiều cửa để thoát ra khi nguy hiểm. Nhưng con người khôn ngoan hơn thành ra cái loài ăn hại này vẫn không thoát được.
Quạt. Quạt mạnh vào. Hết rơm khô thì nhổ cỏ khô, ngắt chộm lá chuối khô. Nhiều khi tôi quạt đến toát mồ hôi mà con chuột sù chịu chết ngạt, không ra. Gan thật. Người bé nhất bọn là người phải quạt nhiều nhất, còn các anh lớn thì ngồi sẵn ở cửa hàng áo cắm cái dọng, nếu nó ra, chui vào dọng thì bóp chặt, cầm đuôi rút ra, quay mấy vòng cho nó chóng mặt, thế là cu cậu nằm quay lơ.
Hun được con chuột thích thật vì trừ được tên ăn hại.
Nhìn một người bé cầm cái ống bơ hay cái trai vỡ cổ đi đổ dế, làm con dế ngạt nước phải chui lên, tôi lại nhớ đến những ngày đi săn chuột đồng. Hai thứ này gần giống nhau là trừ con vật hại.
Thích nhất là bắt được con chuột đầu tiên, con chó săn cứ sủa ầm lên, nhảy cẫng, lăn xả vào con chuột, hít hít. Có khi con chuột sổng ra, nhưng chuột không nhanh bằng chó, nó bị ngoạm ngay. Qua mỗi cửa hang, con chó bao giờ cũng hít hít. Hang náo có chuột nó sủa ầm ĩ ngay. Và đúng là sẽ bắt được chuột. Tài thật.
Lâu nay, chuột sinh sôi nảy nở kinh khủng, bắt chuột, săn chuôt không chỉ là thú chơi mà là một công việc có ích, rất cần thiết, đối với trẻ ở nông thôn mà ngày xưa tôi từng là một chú bé như thế.
Bản quyền của tác giả Băng Sơn . Sưu tầm từ: website về Hà Nội
