Giúp mèo sinh con

Bất kể là bạn nuôi mèo thuần chủng như là một nghề để kiếm sống hay chịu trách nhiệm chăm sóc một cô mèo thì điều quan trọng là biết cần phải làm gì khi mèo chuyển dạ và sinh con. Thời gian mang thai điển hình ở mèo trong khoảng 65-67 ngày, vì thế một khi đã biết mèo của mình có thai thì bạn cần bắt đầu chuẩn bị cho việc sinh nở. Sau đây là những gì bạn phải làm.

Các bước

Chuẩn bị cho Quá trình chuyển dạ

1. Quan sát dấu hiệu của thai nghén. Nếu mèo của bạn có những biểu hiện dưới đây thì có thể nó đã có mang.
   • Dấu hiệu điển hình khi mang thai gồm núm vú to hơn, hồng hơn, bụng to hơn và không còn kêu gọi bạn tình.
2. Mang mèo đi kiểm tra. Một khi biết mèo của mình mang thai mèo con (hoặc ít ra là nghi ngờ), hãy mang mèo đến phòng khám thú y được cấp phép để kiểm tra sức khỏe.
   • Bác sỹ thú y có thể xác định liệu mèo của bạn có đang mang thai hay không mà không cần làm gì nhiều. Họ sẽ cho bạn những lời khuyên bổ ích về việc làm thế nào để chuẩn bị tốt nhất cho sự chào đời của mèo con.
   • Đặc biệt, nếu mèo của bạn bị thừa cân hay có tiền sử không tốt về sức khỏe thì mang nó đến bác sỹ thú y ngay khi nghi ngờ có thai là điều cần thiết, nếu không cô mèo của bạn sẽ gặp phải rủi ro về sức khỏe.
   • Trong một số trường hợp, bác sỹ có thể xác định được liệu mang thai tiếp có nguy hiểm cho mèo mẹ hay không để tiến hành phá thai và thiến vì mục đích nhân đạo.
   • Bác sỹ thú y cũng ước lượng được mèo mẹ mang thai bao nhiêu mèo con và điều này rất hữu ích cho bạn khi đỡ đẻ.
3. Điều chỉnh chế độ ăn của mèo trong giai đoạn cuối. Khi một mèo mang thai đến giai đoạn thứ ba (khoảng 42 ngày thai kỳ hay khi bụng to rõ rệt), nó sẽ có những nhu cầu dinh dưỡng khác nhau, vì thế hãy đảm bảo rằng mèo mẹ được cung cấp đủ lượng thực phẩm cần thiết.
   • Giữ cho mèo chế độ ăn uống bình thường ở hai phần ba thời gian đầu chu kỳ.
   • Ở giai đoạn cuối, cho mèo ăn thức ăn cho mèo con với lượng calo nhiều hơn trong khối lượng thức ăn nhỏ vì lúc này cái thai đã khá to bắt đầu lấn át bao tử và thức ăn cho mèo con là ý hay để duy trì dinh dưỡng cho mèo mẹ.
4. Làm một cái ổ. Mèo cần một nơi ấm áp, yên tĩnh, an toàn để sinh và mèo mẹ sẽ chủ động tìm một nơi như vậy trước khi sinh. Khi mèo bắt đầu tìm ổ thì có nghĩa là chỉ còn vài ngày là đến lúc chuyển dạ và đây là cơ hội hoàn hảo để hướng mèo đến với nơi mà bạn đã chuẩn bị sẵn.
   • Phòng giặt đồ hay phòng tắm là nơi lý tưởng; chỉ cần đảm bảo không có trẻ con hoặc chó tới lui khu vực này vì mèo mẹ cần cảm giác an toàn và thư giãn khi ở trong ổ của nó.
   • Chuẩn bị nước sạch, thức ăn và một chiếc hộp nhỏ (đồ ăn, thức uống và thau cát phải đặt cách ổ hơn nửa mét để hạn chế nguy cơ về bệnh tật)
   • Tìm một chiếc hộp giấy có thành cao và trải ít khăn, chăn mềm, giấy báo, v.v… bất cứ thứ gì cũ mà bạn không phiền nếu nó bị dơ.
   • Bất kể bạn chọn vật liệu gì thì nó cũng không nên có mùi vì khứu giác lũ mèo rất nhạy và sẽ từ chối sử dụng chiếc hộp.
5. Chuẩn bị cho sự chào đời của mèo con. Tiếp tục cho ăn thức ăn chất lượng cao và quan sát, nếu mèo mẹ biếng ăn đáng kể thì đó là dấu hiệu cho thấy quá trình chuyển dạ sắp diễn ra.
   • Nếu mèo mẹ thuộc giống lông dài, bạn nên cân nhắc việc cắt bớt lông quanh âm hộ (vài ngày hay một tuần trước khi sinh). Một số ý kiến cho rằng nên cạo thêm lông quanh vú để tránh trường hợp mèo con nuốt phải lông trong lúc bú.
   • Nếu trước thời gian sinh nở mà bạn chưa kịp cắt móng chân cho mèo thì đừng làm điều đó ngay vì sẽ gây trở ngại cho mèo con trong việc nhận biết mùi tự nhiên của mẹ mình.
6. Bạn cũng cần chuẩn bị. Ngoài những vật dụng như hộp để mèo làm ổ, thức ăn, nước và thau vệ sinh cho mèo, bạn nên có sẵn vài thứ để sử dụng trong trường hợp khẩn cấp.
   • Để túi xách mèo gần đó để thuận lợi cho việc di chuyển đến bác sỹ thú y nếu có gì bất trắc.
   • Điện thoại luôn còn pin, số bác sỹ thú y và bệnh viện thú y phải được lưu sao cho dễ tìm, dễ gọi phòng trường hợp có biến chứng trong lúc sinh.
   • Có sẵn một mớ khăn sạch để dùng khi cần làm sạch mèo con.
   • Mua sữa bột cho mèo con và bình bú từ cửa hàng thú cảnh để bạn có thể cùng với mèo mẹ chăm sóc cho lũ mèo con.
7. Theo dõi thời gian của chu kỳ mang thai. Thời gian mang thai có thể dài ngắn bất thường và khó mà xác định được chính xác ngày mèo sẽ sinh nở. Vì thế một con mèo đã mang thai 67 ngày cần được kiểm tra một cách chuyên nghiệp.
   • Bác sỹ thú y sẽ dùng máy để quét bụng mèo mẹ nhằm kiểm tra tình trạng sức khỏe của mèo con và gia hạn thêm 4-5 ngày. Nếu mèo con vẫn chưa chào đời trong thời gian đó thì việc sinh mổ nên được tiến hành.
8. Quan sát những dấu hiệu biến chứng. Dấu hiệu của sự nguy hiểm bao gồm dịch tiết bất thường và bệnh tật.
   • Chất dịch bất thường: Dịch nhầy tiết ra từ âm hộ mèo trong thời gian thai nghén là không bình thường. Dịch màu xanh lá hơi ngả vàng là dấu hiệu nhiễm trùng tử cung, màu xanh nhạt là dấu hiệu của sự tách nhau thai và âm hộ chảy máu rất có thể do nhau thai bị vỡ. Nếu thấy những dấu hiệu này, hãy liên lạc với bác sỹ thú y ngay lập tức.
   • Bệnh tật: Khi mang thai, cơ thể mèo mẹ chịu một áp lực và hệ miễn dịch trở nên yếu ớt. Nếu con mèo có vẻ không khỏe (nôn mửa, tiêu chảy, ho, hắt hơi, biếng ăn) thì bạn phải mang nó đến bác sỹ thú y ngay lập tức.

Hỗ trợ Quá trình Chuyển dạ

1. Giữ khoảng cách. Hầu như cả quá trình sinh nở mèo mẹ không cần đến bạn. Tuy vậy, sự hiện diện của bạn, ít nhất là gần khu vực này, sẽ trấn an tinh thần nó.
   • Giữ một khoảng cách đủ xa để mèo mẹ tập trung sinh con nhưng phải đủ gần để can thiệp khi cần thiết.
   • Chuẩn bị cho những rủi ro và biết được những dấu hiệu của biến chứng.
2. Biết khi mèo chuẩn bị chuyển dạ. Làm quen với những dấu hiệu cho thấy cô mèo sắp sửa sinh. Giai đoạn 1 này thường kéo dài 12 đến 24 tiếng với những dấu hiệu:
   • Lờ đờ hay bồn chồn, tìm chỗ để trốn (hãy chỉ cho mèo chiếc ổ)
   • Liếm láp kĩ càng, đặc biệt là âm hộ
   • Đi chậm và thở hổn hển
   • Rên rừ rừ và kêu khóc lớn tiếng
   • Thân nhiệt giảm tầm một đến hai độ so với bình thường là 38.9ºC
   • Ngừng ăn
   • Nôn
   • Nếu bạn phát hiện mèo bị chảy máu âm hộ, nhờ sự trợ giúp chuyên nghiệp ngay. Chảy máu trước khi sinh là dấu hiệu cho thấy có gì đó không ổn và cô mèo cần có sự can thiệp y tế.
3. Làm sạch và khử trùng tay bạn trong trường hợp cần trợ giúp. Gỡ đồng hồ và nhẫn ra sau đó dùng xà phòng diệt khuẩn để rửa tay. Chà xà phòng lên mu bàn tay và trên cổ tay. Bạn phải chà xát xà phòng trên tay ít nhất 5 phút. Sử dụng bàn chải móng tay hoặc bàn chải đánh răng cũ để làm sạch bên dưới móng tay.
   • Không được dùng nước rửa tay! Nó không diệt trừ vi khuẩn hoàn toàn và bạn cũng không muốn cô mèo kia liếm phải thành phần trong nước rửa tay còn dính trên mèo con khiến cả bầy mèo bị bệnh.
   • Rửa tay chỉ là phòng ngừa và mèo mẹ nên tự thân vận động trong suốt quá trình. Chỉ can thiệp nếu có mèo con gặp khó khăn, sau đó đặt nó lại ổ càng sớm càng tốt.
4. Để mắt đến sau mỗi lần một chú mèo con ra đời. Một khi mèo mẹ vào hộp làm ổ và bắt đầu đau đẻ thì điều tốt nhất bạn có thể làm là giữ yên lặng, sẵn sàng và theo dõi chặt chẽ suốt quá trình. Hãy nhớ rằng bản thân bạn và môi trường xung quanh khu vực lâm bồn của mèo phải thật yên tĩnh vì nếu có bất kỳ điều gì làm sao lãng, có con vật khác ở gần hay mèo mẹ bị dời đến một nơi xa lạ thì việc sinh con sẽ bị trì hoãn. Sự chuyển biến tiếp theo của chuyển dạ là Giai đoạn 2 sẽ phát triển điển hình như sau:
   • Cổ tử cung dãn nở và mèo mẹ bắt đầu co thắt tử cung.
   • Sự co thắt dồn dập và chú mèo con đầu tiên sẽ đi vào ống sinh. Điều này diễn ra trong 2 – 3 phút, thường thì mèo mẹ sẽ chọn tư thế ngồi xổm. Nó có thể rên to và thở hổn hển.
   • Nước ối (dịch bong bong) ra trước, sau đó là mèo con (đầu hoặc hai chân ra trước).
   • Một khi Giai đoạn 2 bắt đầu, nó sẽ kéo dài trong khoảng nửa tiếng đến một tiếng và chú mèo đầu tiên sẽ ra đời. Mỗi bé mèo cách nhau tầm nửa giờ, thỉnh thoảng lên đến một giờ.
   • Nếu hơn một tiếng đồng hồ mèo mẹ đã lắng xuống và tiếp tục rặn mạnh mà không có mèo con chui ra, dường như điều đó không ổn. Quan sát xem có gì ở âm hộ mèo mẹ không. Nếu không có gì thì tốt nhất nên gọi cho bác sỹ thú y. Còn nếu có dấu hiệu của mèo con thì để cho mèo mẹ cố thêm 5 phút nữa. Lúc này vẫn chưa suôn sẻ thì bạn nên giúp đỡ. Rửa tay thật sạch rồi nắm một phần của mèo con mà bạn nhìn thấy, kéo nhẹ nhàng cùng lúc mèo mẹ co thắt tử cung. Nếu mèo con vẫn không trượt ra được dễ dàng thì hãy liên lạc với bác sỹ.
5. Đảm bảo rằng mèo mẹ phá màng ối và liếm sạch từng chú mèo con. Nó sẽ liếm mạnh làm vỡ màng ối để mèo con có thể thở được và cử động cùng lúc đó.
   • Nếu mèo mẹ không nhanh chóng làm điều đó thì bạn phải can thiệp, mang găng tay tiệt trùng và làm vỡ màng ối cho mèo con có thể thở. Lau mặt mèo con bằng khăn sạch và khô.
   • Trả chúng về với mẹ bằng cách đặt mèo con dưới mũi mèo mẹ. Nếu nó vẫn thờ ơ và mèo con bắt đầu run vì ướt thì bạn phải làm khô nó bằng cách lau với khăn khô sạch. Điều này nhằm làm cho mèo con khóc, thu hút sự chú ý và quan tâm của mèo mẹ. Thời điểm này là thích hợp để đặt mèo con vào ổ cùng với mẹ.
6. Kiểm tra nhau thai. Mỗi mèo con sẽ đi kèm một nhau thai và nó cần được ra khỏi cơ thể mèo mẹ. Để ý mỗi nhau thai vì nếu sót lại trong bụng sẽ gây nhiễm trùng và mèo mẹ sẽ chết.
   • KHÔNG ĐƯỢC CỐ KÉO NHAU THAI RA. Nếu bạn kéo dây rốn thì tử cung của mèo mẹ sẽ bị xé ra và chết là điều không tránh khỏi. Mang mèo mẹ đến thú y nếu nghi ngờ nhau thai còn trong bụng nó.
   • Bạn cần biết rằng mèo ăn lại nhau thai là chuyện bình thường. Nhau thai chứa đầy dinh dưỡng và kích thích tố có thể bổ sung cho cơ thể mèo mẹ, vì vậy đừng can thiệp quá trình này. Bạn chỉ cần chắc rằng nó không cố ăn luôn con mình vì có thể nó chưa có kinh nghiệm sinh nở.
   • Chỉ nên để mèo mẹ ăn một vài nhau thai, phần còn lại hãy mang đi vì quá nhiều chất dinh dưỡng một lúc có thể gây tiêu chảy hay nôn mửa.
7. Không nên cắt dây rốn. Nhiều ý kiến cho rằng chúng ta KHÔNG nên cắt dây rốn của nhau thai. Hầu hết các mèo mẹ sẽ tự nhai nó. Nếu mèo mẹ không làm điều đó, hãy tham khảo ý kiến bác sỹ thú y.
   • Không cắt dây rốn nếu nó vẫn còn lại bên trong con mẹ. Bởi vì dây rốn dính với nhau thai mà nhau thai thì có thể mắc kẹt bên trong bụng mèo và không tự đào thải ra được. Điều này sẽ dẫn đến nhiễm trùng và mèo mẹ gặp nguy hiểm. Thay vì tự cố gắng mà không chắc thì hãy gọi bác sỹ và làm theo chỉ dẫn.

Giúp đỡ Hậu sản

1. Đảm bảo lũ mèo con được bú càng sớm càng tốt. Sữa mẹ ban đầu hay còn gọi là sữa non có các chất dinh dưỡng và kháng thể rất tốt cho mèo con.
   • Mèo mới sinh đều bị mù và điếc, chúng tìm đến vú mẹ thông qua khứu giác và xúc giác. Thỉnh thoảng chúng làm điều đó ngay, cũng có khi hồi phục một lúc sau khi sinh mới bắt đầu bú mẹ.
   • Mèo mẹ có thể đợi đến khi tất cả mèo con ra đời thì mới cho chúng bú. Tuy nhiên, nếu nó có dấu hiệu từ chối cho con bú thì hãy sử dụng sữa bột và bình bú mà bạn đã chuẩn bị sẵn để tự đút cho lũ mèo con.
   • Nếu mèo con vừa cố gắng bú vừa kêu meo meo, có thể mèo mẹ gặp vấn đề với việc tiết sữa. Trong trường hợp này bác sỹ thú y có thể kích thích tuyến sữa của nó và trong thời gian chờ đợi bạn nên tiếp tục cho mèo con bú sữa bột bằng bình.
2. Chăm sóc sức khỏe mèo con. Luôn để mắt đến lũ mèo để đảm bảo chúng đang điều chỉnh và thích ứng tốt.
   • Nếu một con mèo con phát ra âm thanh như rít lên hay bị nghẹt thở, có thể trong đường thở của nó có chất lỏng. Đặt mèo giữa bàn tay của bạn, đầu nằm trên các đầu ngón tay, tay còn lại giữ chặt nó (tưởng tượng như một cái nỏ bắn chim). Nhớ sử dụng găng tay và phải thật cẩn thận vì mèo mới sinh thường rất trơn. Nhẹ nhàng lắc chú mèo lên xuống. Điều này sẽ giúp cho chất lỏng chảy ra khỏi phổi nó. Dùng gạc lau sạch mặt cho em bé mèo.
   • Nếu mèo mẹ mèo tỏ ra không hứng thú với mèo con, thử chà xát mùi của chính nó vào lũ trẻ. Nếu vẫn không khả quan thì bạn phải tự chăm sóc bầy mèo con bao gồm cho ăn đều đặn và ấp chúng bằng lồng. Có quá nhiều chi tiết về điều này nếu đưa vào đây vậy nên hãy xin lời khuyên của bác sỹ.
   • Đừng hoảng hốt nếu có một chú mèo bị chết lưu (chết). Bạn phải chắc rằng nó thật sự đã chết trước khi xử lý. Thử kích thích nó bằng cách chà xát bằng một chiếc khăn ẩm và ấm. Hoặc bạn có thể nâng, hạ chân nó rồi hà hơi vào mặt và miệng chú mèo.
3. Chăm sóc sức khỏe mèo mẹ. Đặt một lượng thức ăn giàu dinh dưỡng cùng với nước sạch gần ổ sau khi sinh nở hoàn thành. Cô mèo có thể không muốn rời con mình hay thậm chí dùng thau cát, vì thế giữ tất cả những thứ đó gần nó nhất có thể để nó đáp ứng được nhu cầu của mình mà vẫn không đi xa khỏi bầy con. Mèo mẹ cần ăn để cung cấp kịp năng lượng cho nó và chất dinh dưỡng cho con bú.
   • Vài ngày đầu sau sinh có thể mèo mẹ không dậy nổi, vì thế hãy để thức ăn thật gần ổ.
   • Kiểm tra mức độ hồi phục của mèo mẹ và sự quan tâm chăm sóc nó dành cho con.
4. Ghi lại thông tin. Lưu lại thời gian sinh, giới tính, cân nặng (dùng cân nhà bếp) và số nhau thai.
   • Những thông tin này sẽ có ích sau này cho người nuôi khi có liên quan đến các vấn đề y tế.

Lời khuyên

• Khi thời gian sinh nở đến gần, cân nhắc việc phủ tấm che tối màu lên giường và mền gối của bạn. Bởi vì dù bạn có chuẩn bị hộp hộ sinh thì mèo mẹ vẫn có thể quyết định đẻ trên giường bạn vì có mùi quen thuộc và cảm giác an toàn.
• Đừng đến gần mèo khi nó đang sinh nếu không cần thiết. Bạn có thể bị nó cắn và cào. Chỉ giúp đỡ khi nào mèo mẹ gặp khó khăn.
• Trừ khi bạn muốn nhân giống mèo, nếu không hãy cân nhắc việc thiến nó, vì lợi ích của mèo con trong tương lai (nhiều trường hợp ngoài ý muốn như mèo chửa hoang rồi bỏ mèo con chết vì đói khát) và cho cả mèo nhà bạn. Thiến sẽ làm giảm nguy cơ mắc bệnh viêm tử cung tích mủ dẫn đến nhiễm trùng và chết nếu không phát hiện.
• Không can thiệp quá trình sinh sản nếu mèo không cần giúp.

Cảnh báo

• Nếu mèo mẹ đau đẻ trong 2 tiếng mà vẫn chưa có mèo con chào đời thì bạn cần gặp bác sỹ thú y gấp. Tương tự nếu giữa mỗi mèo con ra đời mà mèo mẹ mất hơn một giờ. Điều tốt nhất bạn có thể làm cho chúng là giữ bình tĩnh và liên lạc với bác sỹ để tìm giải pháp.
• Đến phòng khám của bác sỹ ngay nếu thấy những dấu hiệu cảnh báo sau:
  • Chú mèo đầu tiên không ra sau một giờ co thắt âm hộ
  • Một phần của mèo con nhú ra nhưng không ra hết
  • Mèo mẹ bắt đầu bị chảy máu âm hộ

Những thứ Bạn Cần

• Dung dịch sát khuẩn (ví dụ: Betadine) – bạn cần phải khử trùng tất cả những gì tiếp xúc với mèo như kéo, kẹp hay dây rốn khi nó được cắt.
• Kẹp nhỏ (hỏi bác sỹ thú y hay một cửa hàng về mèo có uy tín)
• Kéo (không quá bén)
• Gạc y tế
• Găng tay cao su mỏng
• Khăn cũ sạch, vải hoặc chăn để lót ổ
• Hộp carton kích cỡ phù hợp với thành cao cho mèo mẹ và bầy con
• Sữa bột cho mèo con và bình bú (nếu mèo mẹ không có sữa)

Bài liên quan

• Râu - bộ phận không thể thiếu trên cơ thể mèo
• Ngăn mèo cắn và cào
• Chăm sóc mèo Bengal
• Kết thân với mèo hoang
• Mèo

• « Mới nhất
• ‹ Mới hơn
• Cũ hơn ›

Liên kết đến đây

• Giúp Mèo Sinh con