Làm sạch gỉ sét

Gỉ sét là kết quả của quá trình sắt bị ô xy hóa. Nguyên nhân phổ biến nhất của hiện tượng này là tiếp xúc với nước lâu ngày. Bất cứ kim loại nào chứa sắt, bao gồm cả thép, cũng đều kết hợp với các nguyên tử ô-xy và tạo thành ô-xít sắt, còn gọi là gỉ sét. Hiện tượng gỉ sét sẽ làm gia tăng và đẩy nhanh quá trình ăn mòn, do đó việc bảo dưỡng là điều quan trọng. Tuy nhiên việc loại bỏ gỉ sắt không khó lắm. Bài viết này sẽ bày cách cho bạn biết phải làm thế nào.

Các bước

Giải pháp dùng dung dịch a-xít

1. Ngâm trong giấm. Trong số các liệu pháp tại nhà, loại a-xít không độc hại này có hiệu quả làm sạch gỉ sét tuyệt vời. Bạn chỉ cần ngâm vật bị gỉ sét vào giấm, để qua đêm và sáng hôm sau cạo sạch.
   • Tốt nhất nên dùng giấm táo thay cho giấm trắng. Giấm trắng cũng có tác dụng nhưng không hiệu quả bằng giấm táo.
   • Giấm tuy có tác dụng nhưng hiệu quả của nó tương đối nhẹ. Có thể bạn phải ngâm lâu hơn một đêm; ngâm cả ngày là tốt nhất. Sau khi lấy vật gỉ sét ra khỏi giấm, dùng giấy bạc vò nhàu nhúng vào giấm và cạo sạch gỉ.
2. Dùng nước cốt chanh. Nước cốt chanh rất công hiệu khi tẩy gỉ sét trên vải vóc nhưng cũng có hiệu quả trên kim loại nếu được áp dụng đủ thời gian. Rắc muối lên chỗ bị gỉ sét, ngâm trong nước cốt chanh và dùng giấy bạc vò nhàu để cạo sạch.
3. Dùng phương pháp khoa học với a-xít phosphoric hoặc a-xít hydrochloric. A-xít phosphoric và a-xít hydrochloric là những chất gia dụng phổ biến rẻ tiền và công hiệu trong việc làm sạch gỉ sét. Bạn có tìm kiếm và sử dụng a-xít phosphoric và a-xít hydrochloric như sau:
   • A-xít phosphoric thực sự là một “chất biến đổi” gỉ sét, biến ô-xít sắt (gỉ sét) thành ferric phosphate, một lớp cặn màu đen bao bên ngoài. Ngâm vật gỉ sét trong a-xít phosphoric và để qua đêm. Sau đó để khô. Cạo sạch lớp ferric phosphate sau khi bề mặt đã khô. A-xít phosphoric có thể tìm thấy trong nước coca, naval jelly và gỉ đường.
   • A-xít hydrochloric thường được sử dụng trong ngành công nghiệp thép để “ngâm” thép nhằm loại bỏ gỉ sét. A-xít hydrochloric có trong nhiều chất tẩy rửa gia dụng, hầu hết có trong các loại nước rửa bồn cầu.
   • A-xít hydrochloric vẫn tiếp tục tác động ngay cả sau khi được rửa sạch hoặc phơi khô. Hơi a-xít hydrochloric bay ra có thể tác động và làm biến màu các đồ vật kim loại hoặc đồ vật được đánh bóng khác trong phòng. Một cách để tránh điều này là nung nóng đồ vật đã được xử lý gỉ sét trong lò nướng hoặc trên bếp lửa. Một cách khác là dùng bột nhão của vôi hoặc phấn để trung hòa a-xít.
4. Dùng khoai tây. Chất a-xít oxalic trong khoai tây giúp làm sạch gỉ sét. Phương pháp này đặc biệt hữu ích cho các vật nhỏ, chẳng hạn như dao. Có hai cách sử dụng khoai tây để làm sạch gỉ sét:
   • Chỉ cần cắm con dao vào củ khoai tây và đợi một ngày hoặc qua đêm. (Cẩn thận khi cắm dao vào củ khoai tây). Rút dao ra và cạo lớp gỉ.
   • Cắt củ khoai tây làm đôi, rắc thật nhiều muối nở vào phần bên trong củ khoai tây và chà xát thật mạnh vào bề mặt gỉ sét. Sau đó lau sạch bằng vật liệu bào mòn, chẳng hạn như cước chùi nồi.
5. Kiểm tra xem trong nhà có loại a-xít nào khác không. Nhiều khi bạn có thể tạo ra dung dịch làm sạch gỉ sét của riêng mình mà thậm chí không cần ra khỏi bếp. Bất cứ thứ gì có tính a-xít cũng sẽ làm ô xít sắt rời ra và cuối cùng làm sạch. Các giải pháp tại nhà đặc biệt có ích với các vật gỉ sét có kích thước nhỏ.
   • Thành phần hoạt chất trong hầu hết các dung dịch hóa chất mua ở cửa hàng có dạng a-xít, thông thường là phosphoric hoặc hydrochloric, và các chất có tính a-xít trong nhà bạn cũng có thể có tác dụng tương tự.
   • Nếu nghi ngại về các phản ứng của a-xít hoặc các hóa chất, bạn hãy tìm hiểu nhanh trên mạng trước khi sử dụng. Mặc dù phần lớn các chất gia dụng có thể kết hợp với nhau, nhưng cũng có một số tương tác nên tránh là tốt nhất.
6. Làm sạch gỉ sét bằng nước ngọt có ga. Ngâm hoặc nhúng vật bị gỉ sét vào cốc hoặc chậu đựng đầy nước ngọt có ga. Cứ sau mỗi 30 phút lấy ra để kiểm tra. Nước ngọt có thể sẽ có tác dụng.

Giải pháp dùng các loại bột nhão

1. Làm bột nhão từ muối nở. Trộn muối nở với nước sao cho thành hỗn hợp bột nhão, đặc hơn kem đánh răng một chút. Như vậy lượng muối nở phải nhiều hơn lượng nước. Đắp hỗn hợp bột nhão này lên vật bị gỉ sét và chà bằng vật liệu mài mòn như cước chùi nồi hoặc bàn chải đánh răng. Lau sạch và kiểm tra.
   • Có thể bạn cần phải đắp hỗn hợp muối nở nhiều lần để có kết quả, nhưng quá trình này chắc chắn có tác dụng.
2. Làm hỗn hợp ô-xy già với bột cream of tartar. Tạo một hỗn hợp với độ đặc tương tự như hỗn hợp muối nở bằng cách dùng nhiều bột cream of tartar hơn nước ô-xy già. Đắp lên vật bị gỉ, sau đó chà bằng vật liệu mài mòn và lau sạch.
   • Nếu không có ô-xy già, bạn có thể dùng nước để có hiệu quả tương tự. Thành phần hoạt chất làm sạch gỉ sét ở đây là cream of tartar.

Giải pháp mài mòn cơ học

1. Mua máy mài hoặc máy đánh bóng nếu bạn chưa có. Các máy này có bán tại các cửa hàng dụng cụ, tuy khá đắt vì là công cụ chạy bằng năng lượng. Tuy nhiên nhiều cửa hàng bán dụng cụ cũng cho thuê những thiết bị này với phí tương đối thấp. Máy mài đặc biệt hữu dụng đối với các bề mặt rộng như chiếc xe hơi cũ.
2. Gắn đĩa mài thô nhất vào máy. Máy mài được trang bị các đĩa mài có thể tháo lắp và thay thế khi chúng bị mòn và không còn hữu dụng nữa. Các đĩa nhám, đĩa sợi và đĩa cánh sẽ có hiệu quả.
   • Tốt nhất là nên bắt đầu mài gỉ sét bằng đĩa mài lớn nhất, thô nhất để làm sạch phần bị gỉ nặng nhất và tránh làm mòn các đĩa khác nhỏ hơn và mịn hơn.
3. Cố định vật bị gỉ khi mài. Kẹp lại bằng mỏ cặp nếu có thể, hoặc đảm bảo vật phải đủ nặng để không bị xê dịch khi bạn thao tác.
4. Bật máy mài và để đĩa mài quét vào phần bị gỉ, động tác nhẹ nhàng nhưng chắc chắn. Đảm bảo duy trì chuyển động đều để tránh phạm vào phần bên trong kim loại.
5. Dùng máy đánh bóng để hoàn tất việc làm sạch gỉ sét. Nếu còn vết gỉ sét nhỏ nào còn sót lại, máy đánh bóng sẽ loại bỏ nốt. Máy đánh bóng có tác dụng tương tự như máy mài, nhưng khác là hoạt động bằng cách rung miếng nhám thay vì quay đĩa.
   • Máy đánh bóng chi tiết được thiết kế đặc biệt để đánh bóng những chỗ khó chạm tới và được dùng để làm sạch gỉ tại các góc và bề mặt sần sùi.

Giải pháp điện phân

1. Tạo một dung dịch điện phân. Trước hết, phương pháp này nghe thì khó nhưng thực hiện thì dễ hơn nhiều. Dùng xô nhựa đựng vật gỉ sét, đổ nước đủ ngập và hòa muối nở vào nước với tỷ lệ 1 thìa canh muối nở cho 3,8 lít nước. Khuấy đều cho tan.
2. Dùng một mảnh thép khác làm cực dương hy sinh. Quá trình điện phân sẽ tách lớp gỉ sét từ vật mà bạn muốn làm sạch và bám vào miếng kim loại này. Bạn cần miếng kim loại làm cực dương đủ lớn sao cho một nửa ngập vào nước, nửa kia gắn vào đầu nối dương ở trên mặt nước. Điều này rất quan trọng.
   • Miếng thép có thể thích hợp làm cực dương, miễn là đủ lớn để một phần có thể nhô ra khỏi nước.
   • Đảm bảo miếng kim loại làm cực dương phải có từ tính để tránh nhầm lẫn với nhôm. Bạn không thể dùng nhôm hoặc thép không gỉ để làm cực dương hy sinh trong quá trình điện phân.
3. Gắn chắc chắn đầu nối âm (màu đen) của bộ nạp ắc quy vào phần không gỉ của vật bị gỉ. Bạn có thể phải dùng tay cạo phần bị gỉ để có phần không gỉ. Bỏ vật bị gỉ ngập trong nước, chú ý phần dây phải nhô ra khỏi nước.
   • Cảnh báo: Đảm bảo vật bị gỉ không chạm vào cực dương để ngăn ngừa hiện tượng chập mạch.
4. Gắn đầu nối dương (Bản mẫu:Màu đỏ) của bộ nạp ắc quy vào miếng kim loại hy sinh. Nhớ không để ngập hoàn toàn miếng kim loại này trong nước, nếu không đầu nối dương có nguy cơ bị ăn mòn hết.
   • Nếu mảnh kim loại hy sinh bị ngập hoàn toàn trong nước, bạn có thể dùng một sợi dây kim loại khác nối miếng kim loại đó với bộ nạp ắc quy xe hơi để giữ cho đầu dây bộ nạp và phần kết nối được khô.
5. Cắm vào bộ nạp ắc quy xe hơi và bật lên. Quá trình điện phân sẽ dần dần tác động làm sạch gỉ sét. Để như vậy 12-20 tiếng.
   • Cảnh báo: Nếu muốn kiểm tra vật bị gỉ, bạn phải nhớ tắt và rút bộ nạp ắc quy ra trước. Bạn sẽ thấy bong bóng nổi lên và chất bẩn tụ lên bề mặt. Hai hiện tượng này là bình thường.
6. Rút bộ sạc ắc quy xe hơi ra và tháo các đầu dây ra khỏi các vật kim loại. Khi được lấy ra, đồ vật của bạn sẽ hết gỉ, tuy nhiên bạn vẫn cần làm sạch thêm một chút. Dùng miếng rửa bát nhám Scotch Brite để loại bỏ hết lớp cặn trên đồ vật và dùng bản chải để làm sạch những chỗ khó chạm tới.

Giải pháp dùng các hóa chất thương phẩm

1. Mua hóa chất làm sạch gỉ sét. Vâng, đúng là có các loại hóa chất làm sạch gỉ sét, nhưng thành phần chính trong đó thường là một số loại a-xít có thể tạo khí độc hoặc nửa độc. Bạn có thể mua các hóa chất này ở các cửa hàng dụng cụ và một số tiệm sửa xe.
   • Một số thương hiệu có thể lựa chọn bao gồm Evapo-rust, Metal Rescue Rust Remover Bath (an toàn cho sơn, nhựa và da), Acid Magic, The Works (20% HCL, a-xít hydrochloric), The Works Basic (9.5% HCL, a-xít hydrochloric) và WD-40 (dầu nhẹ).
   • Sử dụng đồ bảo hộ khi xử lý bằng hóa chất làm sạch gỉ. Đồ bảo hộ gồm có kính bảo hộ, găng tay và khẩu trang hoặc mặt nạ bảo hộ.
2. Sử dụng dung dịch hóa chất. Đây là lúc hóa chất cho thấy tác dụng của chúng. Bạn cần thời gian và chút sức lực để tạo nên phép màu. Bạn có thể thực hiện theo nhiều cách khác nhau:
   • Một số loại dung dịch chứa trong bình xịt. Xịt nhẹ và chính xác vào chỗ gỉ và để qua một đêm đối với chỗ gỉ nhiều.
   • Một số dung dịch khác cần dùng chổi quét lên. Cạo những chỗ gỉ sét dễ bong và quét đều dung dịch lên những chỗ bị gỉ. Để qua đêm.
   • Một phương pháp khác là ngâm vật bị gỉ ngập trong dung dịch. Nếu món đồ có kích thước nhỏ, bạn có thể dùng thùng đựng sơn bằng nhựa hoặc vật đựng nào đó, bỏ đồ vật bị gỉ vào, đổ dung dịch vừa ngập và để qua đêm.
3. Rửa lại bằng nước và để cho khô. Cố gắng rửa thật sạch dung dịch. Nếu có thể, dùng máy sấy tóc sấy thật khô đồ vật để ngăn ngừa bị gỉ lại.
4. Cạo sạch những vết gỉ còn sót lại. Những chỗ gỉ qua một đêm sẽ bong ra, và phần còn lại sẽ dễ dàng cạo sạch.
5. Lặp lại nếu cần thiết. Lượng thời gian cần thiết để làm sạch gỉ tùy thuộc vào đồ vật bị gỉ, tình trạng gỉ nhiều hay ít và chất lượng của sản phẩm làm sạch gỉ. Đôi khi bạn cần phải xử lý hơn một lần bằng dung dịch làm sạch gỉ, đặc biệt khi vật bị gỉ có hình dạng thẳng đứng.

Lời khuyên

• Vật đã được làm sạch gỉ có thể bị gỉ lại. Bạn nên bảo vệ dụng cụ kim loại của mình bằng cách bôi một lớp dầu bên ngoài. Với các vật khác, bạn nên cân nhắc phủ một lớp sơn chống gỉ. Nếu muốn sơn một vật, bạn cần phủ ít nhất một lớp sơn chống gỉ trước khi sơn.

Cảnh báo

• Động tác mài và đánh bóng không đều tay có thể phạm vào phần kim loại bên trong. Nếu đó là món đồ có giá trị, bạn hãy cân nhắc dùng dung dịch hóa chất hoặc điện phân.
• Tránh hít phải khí a-xít mạnh; luôn luôn ở nơi thông gió khi làm việc với a-xít. Bạn có thể bị kích ứng họng và phổi, đặc biệt đối với người có bệnh hen suyễn hoặc bệnh phổi. Cân nhắc dùng đồ bảo hộ như kính bảo hộ, găng tay và khẩu trang. Luôn luôn đi găng tay bảo hộ khi sử dụng các sản phẩm a-xít.
• Xác định chính xác đồ vật thuộc dạng kim loại gì. Gỉ là một từ khác của ô-xít sắt, một chất chỉ hình thành ở các kim loại có chứa sắt, chẳng hạn như thép. Mọi kim loại đều bị ăn mòn theo cách này hay cách khác, và các kim loại khác có “phiên bản” gỉ sét riêng của chúng. Một số phương pháp mô tả trên đây, ví dụ như phương pháp điện phân, chỉ có tác dụng với gỉ sắt và không nên thử dùng để làm sạch các kim loại khác.
• Cẩn thận khi sử dụng phương pháp điện phân để làm sạch gỉ. Bạn đang dùng dòng điện. Đảm bảo vật chứa nước phải làm bằng vật liệu cách điện (nhựa là tốt nhất), sử dụng găng tay cao su và không để dây dương và dây âm chạm nhau.

Nguồn và Trích dẫn

• Videos provided by Harry Rogers

Bài liên quan

• Trồng cây dương xỉ trong nhà giúp làm giảm bức xạ từ máy tính, máy in
• Diệt chuột
• Vệ sinh đầu vòi hoa sen bằng giấm
• Tạo thảm cỏ xanh
• Loại bỏ vết xước trên kính

• « Mới nhất
• ‹ Mới hơn
• Cũ hơn ›