Làm xà phòng thiên nhiên
Khi hầu hết mọi người đề cập đến "xà phòng thiên nhiên", nghĩa là họ đang nói đến xà phòng được làm từ nguyên liệu tự nhiên. Các loại dầu thực vật như dầu ô-liu, dầu dừa và dầu cọ chỉ là một vài trong số rất nhiều dầu thực vật được dùng làm xà phòng thiên nhiên thủ công. Ngoài ra, mỡ động vật như mỡ heo hoặc mỡ dùng làm xà phòng cũng có thể làm ra những thanh xà phòng thiên nhiên tuyệt vời. Làm xà phòng thiên nhiên không khó, nhưng nó đòi hỏi phải chú ý đến các biện pháp an toàn, cân đong chính xác, kiên nhẫn, và sẵn sàng rút kinh nghiệm từ sai lầm cũng như thành công. Sau khi nắm được các kỹ thuật cơ bản về làm xà phòng thiên nhiên, bạn sẽ có thể tự làm cho bản thân, bạn bè và gia đình một sự thay thế tuyệt vời bằng những thanh xà phòng khô và tiết kiệm. Hãy xem Bước 1 bên dưới để bắt đầu.
Mục lục
Các bước[sửa]
Chuẩn bị Dụng cụ và Nguyên liệu[sửa]
-
Chuẩn
bị
nguyên
liệu.
Để
làm
ra
450
g
xà
phòng
thiên
nhiên
cơ
bản,
bạn
cần
đong
thật
chính
xác
những
nguyên
liệu
sau:
- 68 ml dung dịch kiềm (natri hiđroxit)
- 180 ml nước cất
- 140 ml dầu dừa nóng chảy ở nhiệt độ 24°C
- 140 ml dầu cọ
- 190 ml dầu ô-liu (nhão, chưa tinh luyện)
-
Chuẩn
bị
dụng
cụ.
Để
làm
xà
phòng
thiên
nhiên
từ
đầu
bằng
phương
pháp
chế
biến
nguội,
bạn
cần:
- Cân có thể cân đến chính xác 3 ml
- Hai bình chịu nhiệt loại tốt (bình dung tích 2 lít rất phù hợp cho người mới bắt đầu)
- Hai thìa múc bằng thép không gỉ, loại cán dài
- Nhiệt kế thực phẩm số
- Cốc nhựa dùng một lần loại 240 ml
- Máy xay cầm tay (hoặc máy đánh trứng)
- Thìa vét bột bằng nhựa
- Bộ thìa đong
-
Chuẩn
bị
khuôn
đựng
xà
phòng.
Khi
đã
làm
xong
hỗn
hợp
xà
phòng,
bạn
sẽ
cần
đổ
chúng
vào
khuôn
để
chúng
đông
lại.
Để
làm
bốn
thanh
xà
phòng
hình
chữ
nhật
dày
3
cm,
dùng
khuôn
đong
có
kích
thước
tương
đương
dài
10
cm
x
rộng
10
cm
x
cao
8
cm.
- Khi chọn khuôn, một hộp giấy bìa cứng dùng đựng giày em bé là lựa chọn hoàn hảo nhất. Nhưng nên nhớ xếp giấy lót khuôn bên trong để hỗn hợp xà phòng không thấm vào hộp. Nếu bạn làm xà phòng cỡ lớn, thì nên dùng hộp pizza có lót giấy sáp bên trong.
- Ngoài ra, bạn có thể dùng khay bánh có xếp giấy lót khuôn, hoặc khuôn nhựa (không cần xếp giấy lót khuôn/giấy sáp bên trong). Nếu muốn làm riêng từng bánh xà phòng tròn thay vì làm thanh, bạn có thể dùng khuôn bánh nhỏ chuyên dùng để làm xà phòng. Cần lưu ý rằng kiềm là chất ăn mòn mạnh và sẽ làm hỏng khuôn nướng bánh, nhất là khi chúng không được bảo vệ (giấy nến sẽ không chịu được và sáp có thể chảy ra do xà phòng nóng; giấy lót khuôn dày hơn và hiệu quả hơn).
- Bạn sẽ cần vài tấm chăn cũ hoặc khăn để quấn xung quanh khuôn khi xà phòng đặc lại.
-
Luôn
giữ
an
toàn.
Làm
xà
phòng
tại
nhà
nguy
hiểm
hơn
bạn
nghĩ,
vì
vậy
nắm
vững
các
quy
tắc
an
toàn
là
điều
rất
quan
trọng.
- Khi pha kiềm với nước (bạn sẽ làm việc này trong suốt quá trình làm xà phòng) hỗn hợp sẽ rất nóng và có khí bốc lên. Do đó, pha kiềm ở nơi thoáng gió và đeo kính bảo hộ trong suốt quá trình thực hiện là điều quan trọng.
- Kiềm là chất ăn mòn mạnh, vì vậy bạn cần phải thật cẩn thận để tránh bị dính vào da. Để đề phòng, hãy mang găng tay nhựa trong quá trình làm xà phòng và giữ hỗn hợp kiềm xa tầm tay trẻ em hoặc thú cưng.
- Nếu thực hiện sai, việc làm xà phòng có thể gây hư hại cho bàn, tủ, sàn nhà, đồ nội thất… Ngoài ra, thực hiện không đúng hướng dẫn có thể gây ra thương tích, như bị mù hoặc bỏng. Hãy cẩn thận khi tuân thủ các quy tắc an toàn trong quá trình thực hiện.
Làm Xà phòng[sửa]
-
Pha
kiềm
với
nước.
Bước
đầu
tiên
trong
quá
trình
làm
xà
phòng
nguội
là
pha
kiềm
với
nước.
- Đặt cốc nhựa lên bàn cân và chỉnh cân về số 0. Đong chính xác 28 ml kiềm vào cốc, sau đó đặt sang một bên.
- Đặt một chiếc bình lên bàn cân và chỉnh cân về số 0. Đong 180 ml nước cất.
- Ở nơi thoáng gió, từ từ cho kiềm vào bình chứa nước cất. Dùng thìa cán dài pha từ từ hai chất lại.
- Hỗn hợp nước và kiềm sẽ rất nóng và bắt đầu bốc hơi. Không được hít khí này. Khi nước và kiềm đã hòa vào nhau, đặt bình sang một bên để nguội.
-
Trộn
dầu.
Bước
tiếp
theo
là
trộn
và
hòa
các
loại
dầu
bạn
chọn
để
làm
xà
phòng.
- Đặt chiếc bình thứ hai lên bàn cân và chỉnh cân về số 0. Cho vào 140 ml dầu dừa, sau đó chỉnh lại cân về số 0. Cho thêm 140 ml dầu cọ vào, chỉnh cân về số 0. Sau cùng cho thêm 190 ml dầu ô-liu.
- Nung hỗn hợp dầu trong lò vi sóng hoặc trên chảo nước cho đến khi tan chảy. Khuấy cho đến khi hỗn hợp hòa vào nhau.
-
Cho
hỗn
hợp
dầu
vào
kiềm.
Bước
tiếp
theo
hơi
phức
tạp
một
chút.
Hỗn
hợp
kiềm
và
dầu
không
dễ
hòa
vào
nhau,
vì
vậy
chúng
phải
ở
nhiệt
độ
tương
đương
nhau
trước
khi
trộn.
- Dùng nhiệt kế thực phẩm số thường xuyên kiểm tra nhiệt độ của cả kiềm và hỗn hợp xà phòng. Bạn có thể trộn chúng lại với nhau khi cả hai đều mát và có nhiệt độ khoảng 38- 41°C.
- Tuy nhiên, một số người không cần dùng nhiệt kế để đo nhiệt độ, họ chỉ chạm vào bên ngoài bình và cảm nhận.
- Đặt bình chứa kiềm vào bồn rửa rồi từ từ đổ hỗn hợp dầu vào bình chứa kiềm. Dùng thìa vét bột vét dầu còn sót lại ở thành và đáy bình.
-
Trộn
hỗn
hợp
kiềm
và
dầu
lại
với
nhau.
Dùng
máy
xay
cầm
tay
cho
vào
hỗn
hợp
kiềm
và
dầu
rồi
trộn
trong
vài
giây.
Dùng
máy
xay
khuấy
hỗn
hợp
thêm
một
chút,
sai
đó
trộn
một
lần
nữa.
- Thay phiên khuấy và trộn (thường xuyên dùng máy xay cầm tay nạo bên dưới thành và đáy bình) cho đến khi hỗn hợp giống như bột bánh xèo đặc. Việc này sẽ mất khoảng ba phút để thực hiện.
- Ngoài ra, bạn có thể dùng cây đánh trứng để đánh hỗn hợp (nếu bạn muốn trải nghiệm làm xà phòng theo phương pháp xưa), tuy nhiên cách này sẽ mất nhiều thời gian và mỏi tay để có thể đánh được đều và đúng.
-
Tìm
"vệt".
Tiếp
tục
trộn
và
khuấy
hỗn
hợp
cho
đến
khi
thấy
hỗn
hợp
xà
phòng
"sánh"
lại,
đây
là
dấu
hiệu
khi
hỗn
hợp
dầu
và
kiềm
đã
mịn,
điều
này
nghĩa
là
hỗn
hợp
xà
phòng
đã
sẵn
sàng.
- Để kiểm tra xem hỗn hợp xà phòng đã sánh lại chưa, cho thìa vét bột vào hỗn hợp, múc lên, sau đó cho hỗn hợp chảy xuống. Nếu nó nằm trên bề mặt hỗn hợp trong vài giây trước khi chìm xuống (để lại "vệt") thì hỗn hợp đã mịn.
- Khi hỗn hợp xà phòng đạt đến điểm này, bạn sẽ cần cho tinh dầu thơm, thảo mộc hoặc chất tạo màu bạn muốn, trước khi xà phòng bắt đầu đặc lại và không thêm vào được nữa. Khi những chất này đã được cho vào, bạn có thể đổ hỗn hợp xà phòng vào khuôn đã chuẩn bị sẵn.
- Các thành phần bổ sung phổ biến gồm tinh dầu 100% như oải hương, hoa cúc, quế và dầu vani; nhỏ vài giọt phẩm màu tự nhiên hoặc tổng hợp để tạo màu sắc dịu nhẹ hoặc sặc sỡ cho xà phòng; thảo mộc khô và hoa như oải hương, xô thơm, húng quế, bạc hà, vỏ cam hoặc chanh; và ngũ cốc như bột yến mạch nguyên cám hoặc mầm lúa mì để tạo kết cấu xà phòng. Hãy thử kết hợp nhiều nguyên liệu để tạo ra loại xà phòng đặc biệt!
Cắt và Để khô Xà phòng[sửa]
-
Đổ
xà
phòng
vào
khuôn
đã
chuẩn
bị
sẵn.
Dùng
thìa
vét
bột
đổ
xà
phòng
vào
khuôn.
Nên
đổ
xà
phòng
thành
một
lớp
đều.
- Đậy nắp khuôn (cho dù là nắp hộp đựng giày, nắp hộp pizza, hay khay nướng bánh thứ hai) và phủ hộp lại bằng khăn cũ hoặc chăn.
- Bước này sẽ giúp giữ nhiệt bên trong để phản ứng hóa học diễn ra.
-
Để
yên
khuôn
trong
24
giờ.
Ngày
hôm
sau
lấy
khăn
phủ
xung
quanh
và
nắp
khuôn
ra.
Lúc
này
xà
phòng
nên
cứng
và
nguội
khi
sờ
vào.
- Nếu bánh xà phòng thiên nhiên của bạn có bất kỳ dấu hiệu nào như bị lỏng, có lớp dầu trên bề mặt, hoặc màng trắng khô (tuy nhiên một lớp bụi mỏng màu trắng trên mặt xà phòng là bình thường), không nên dùng mẻ xà phòng đó. Có khả năng phản ứng kiềm đã không xảy ra.
- Thử lại lần nữa, nên nhớ trộn kỹ dung dịch kiềm và dầu, cũng như vét thành bình thường xuyên bằng thìa vét bột.
-
Cắt
xà
phòng
thành
từng
thanh.
Nếu
xà
phòng
của
bạn
không
đều
và
cứng,
bạn
có
thể
dùng
dao
để
cắt
(với
điều
kiện
là
nó
không
quá
dày).
- Cẩn thận khi cắt xà phòng. Ấn dao xuống đều và không để tay vào đường cắt!
- Xà phòng cũng có thể cắt bằng dụng cụ cắt bột (có bán ở cửa hàng dụng cụ nhà bếp) hoặc thậm chí dùng dây đàn ghi-ta để cắt tương tự như dùng đồ cắt phô mai.
-
Để
khô
xà
phòng.
Sau
khi
cắt
xà
phòng
thành
thanh,
bạn
cần
để
chúng
khô
trong
gần
một
tháng
trước
khi
sử
dụng.
- Dựng đứng các thanh xà phòng trên giấy nâu hoặc trên vỉ nướng ở nơi mát mẻ, việc này khá quan trọng vì nó giúp cho không khí lưu thông xung quanh các bánh xà phòng.
- Để chúng cứng lại trong 4 tuần. Sau ít nhất 4 tuần để khô, cuối cùng bạn đã có thể dùng thử xà phòng thiên nhiên do mình làm. Hy vọng bạn sẽ thấy xà phòng thiên nhiên của mình rất đáng để chờ đợi!
Lời khuyên[sửa]
- Tìm trên mạng về nguyên liệu, khuôn, công thức làm xà phòng, và nhiều hơn thế, CÓ RẤT NHIỀU thông tin cho bạn!
- Lường trước tai nạn. Bạn cần biết trước cách xử lý khi tiếp xúc với kiềm. Rửa kỹ da dưới nước rất hữu ích, nhưng nếu cần, hãy đi khám bác sĩ hoặc gọi cho trung tâm kiểm soát chất độc. Làm xà phòng rất thú vị, nhưng sẽ thú vị hơn nếu chúng được làm một cách an toàn.
- Bạn có thể tìm một số nguyên liệu như dầu dừa, cũng như các thành phần bổ sung khác như bột hương thảo và thảo mộc tại cửa hàng thực phẩm sức khỏe hoặc cửa hàng thực phẩm lớn.
- Biết thêm nhiều công thức mới và tìm hiểu về các nguyên liệu thiên nhiên bằng cách đọc sách hướng dẫn làm xà phòng thiên nhiên hoặc tìm kiếm trên mạng với các từ khóa như 'xà phòng thủ công,' hoặc 'xà phòng thiên nhiên.'
- Không DÙNG nước rửa ống thay cho chất phụ gia natri hiđroxit. Hầu hết các loại nước rửa ống hiện nay không phải kiềm nguyên chất.
- Nếu mẻ xà phòng đầu tiên bị hỏng, hãy thử lại lần nữa! Hoặc nếu bạn thích dùng xà phòng tự nhiên nhưng lại không muốn LÀM, hãy ghé qua hội chợ thủ công ở địa phương hoặc tìm xà phòng tự nhiên trên mạng, và nhờ đến thợ làm xà phòng thủ công!
- Chia sẻ sản phẩm xà phòng thiên nhiên với bạn bè và gia đình để nhận được ý kiến- đóng góp chân thành, điều này sẽ giúp bạn cải thiện công thức của mình.
- Nên nhớ rằng dầu thực vật như dầu ô-liu, dầu dừa và dầu cọ chỉ là một vài trong rất nhiều loại dầu có thể dùng làm xà phòng tự nhiên thủ công. Bạn cũng có thể dùng mỡ động vật như mỡ heo và mỡ làm xà phòng để tạo ra xà phòng tự nhiên tuyệt vời.
- Đừng quá chú trọng đến nhiệt độ. Đã có thành công khi hỗn hợp nóng ở 45°C cũng như khi hỗn hợp dưới 38°C. Mục đích của việc cho thêm dầu vào dung dịch kiềm ở khoảng 38 - 41°C là vì đây là cách làm xà phòng dễ nhất. Nhiệt độ nóng sẽ đẩy nhanh tiến độ- nhiệt độ mát sẽ làm chậm tiến độ. Kịch bản tệ nhất là trộn các loại dầu và kiềm khi mọi thứ còn quá nóng- hỗn hợp sẽ keo và đặc lại rất nhanh, do đó bạn sẽ không có thời gian để có thể trộn mọi thứ hoặc cho các nguyên liệu tự chọn vào.
Cảnh báo[sửa]
- Dùng khăn che miệng và mũi sẽ có ích trong việc tránh "khí" bốc ra khi pha kiềm với nước lần đầu. KHÔNG ĐƯỢC hít khí này!
- Chỉ pha dung dịch kiềm khi bạn ở nơi thoáng gió. Nên pha ở bên ngoài hành lang. Cho dù bạn pha kiềm ở đâu, hãy chắc rằng dung dịch kiềm của bạn ở xa tầm tay trẻ em và thú cảnh.
- Luôn luôn đeo găng tay và kính bảo hộ. Dùng khăn trải bàn để giảm tối đa sự rơi đổ.
- Làm xà phòng thiên nhiên yêu cầu sử dụng kiềm, chất hóa học ăn mòn nguy hiểm có thể gây thương tích nặng.
Nguồn và Trích dẫn[sửa]
- http://barsoapnatural.wordpress.com/
- http://www.mnn.com/lifestyle/responsible-living/stories/easy-homemade-soap
- http://www.naturallivingideas.com/10-amazing-homemade-soap-recipes/
- http://candleandsoap.about.com/od/coldprocesssoapmaking/g/glosstrace.htm