Sử dụng hệ thống thập phân Dewey

Từ VLOS
Bước tới: chuyển hướng, tìm kiếm

Nhiều thế kỷ qua, các thư viện đã đóng góp vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông tin cho công chúng. Tuy nhiên, thỉnh thoảng cũng có các lỗi lớn trong hệ thống thư viện: trong một bộ sưu tập lớn, việc tìm kiếm một cuốn sách cụ thể là một việc khó khăn và nặng nhọc. Để xử lí vấn đề này, Melvil Dewey đã sáng chế ra Hệ thống Thập phân Dewey - DCC (Dewey Decimal System) có tính cách mạng. Hệ thống này đã lan truyền rộng và đã làm cho cuộc sống của các thủ thư ở khắp nơi trở nên dễ dàng hơn một chút. Nhưng hệ thống đó khá phức tạp, và thường thì những người không phải là thủ thư sẽ không biết tới nó. Bài viết này hướng dẫn về các chức năng khác nhau của DCC (Dewey Decimal System) và cách nắm được kiến thức về nó.

Các bước[sửa]

Tìm kiếm một cuốn sách cụ thể[sửa]

  1. Hãy tìm kiếm cuốn sách của bạn trong mục lục phiếu của thư viện. Hệ thống này có khả năng đã được máy tính hóa. Nếu bạn đang gặp vấn đề, hãy hỏi thủ thư để được trợ giúp hoặc nhờ thủ thư tra cứu giúp bạn.
    • Hệ thống thập phân Dewey chỉ áp dụng cho các cuốn sách khoa học-hiện thực. Hệ thống này sắp xếp các cuốn sách theo chủ đề, từ di truyền học cho tới nước Anh thời Victoria, cho tới vũ trụ học.
  2. Hãy lấy số hiệu nằm trong phần mô tả của cuốn sách. Số hiệu sẽ có 3 chữ số hoặc nhiều hơn. Hãy ghi lại số đó và họ của tác giả trước khi bắt đầu tìm kiếm.
  3. Hãy tới các giá sách. Hãy lướt qua gáy của các cuốn sách để tìm các kệ sách có cùng các con số đầu tiên giống như cuốn sách mà bạn đang tìm. Rồi hãy tìm tới các cuốn sách có cùng con số thứ 2, và cứ như thế. Đây là ví dụ:
    • Giả sử bạn đang tìm kiếm cuốn sách với số trong hệ thống thập phân Dewey là 319.21.
    • Hãy tìm kệ sách có khả năng chứa số 319, hãy tạm thời bỏ qua các số thập phân. Ví dụ, "300.2–340.99" có lẽ là kệ đúng, vì 319 nằm giữa 300 và 400.
    • Hãy đi xuống giá sách đó và xem gáy của các cuốn sách cho tới khi tìm thấy các cuốn sách bắt đầu bằng số 319.
    • Hãy tìm trong các cuốn sách bắt đầu bằng số 319 để tìm ra cuốn sách mong muốn. Chúng được sắp xếp theo giá trị thập phân, nên 319.21 nằm giữa 319.20 và 319.22.
  4. Tìm nhãn trùng với cả số hiệu và họ của tác giả. Có thể có nhiều cuốn sách có cùng số hiệu, nên hãy kiểm tra tên tác giả để khẳng định rằng bạn đã thấy cuốn sách bạn cần.

Duyệt và phân loại[sửa]

  1. Biết 10 lĩnh vực nội dung chung. Melvil Dewey ban đầu đã tạo ra 10 chủng loại chung mà hầu hết các cuốn sách được phân loại vào đó. 10 lĩnh vực đó được liệt kê bên dưới với các số tương ứng của chúng.
    • 000 - Tin học, thông tin học và tác phẩm tổng quát
    • 100 - Triết học và tâm lý học
    • 200 - Tôn giáo
    • 300 - Khoa học xã hội
    • 400 - Ngôn ngữ
    • 500 - Khoa học
    • 600 - Công nghệ
    • 700 - Nghệ thuật và vui chơi giải trí
    • 800 - Văn học
    • 900 - Lịch sử và địa lý
  2. Hiểu được các phân lớp và phân đoạn. Từng trong số 10 lĩnh vực có 99 phân lớp - nhiều chủng loại đặc thù hơn nằm trong các lĩnh vực lớn hơn. Các con số thập phân bổ sung thêm chỉ tới các phân loại nhỏ hơn, chúng thậm chí còn chi tiết hơn. Các số thập phân được thêm vào nếu chủ đề càng đặc thù. Ví dụ về quy trình phân loại này như ở bên dưới:
    • 500 khoa học tự nhiên và toán học
    •   590 Động vật học
    •     595 Động vật chân đốt
    •       595.7 Sâu bọ
    •         595.78 Sâu bọ cánh phấn
    •           595.789 Bướm
  3. Hãy duyệt qua bằng việc sử dụng hệ thống. Hệ thống thập phân Dewey rất có ích khi bạn duyệt qua. Nếu bạn muốn có cuốn sách về đạo lý, bạn có thể đi tới 170. Một khi bạn đã ở đó thì bạn có thể xem qua các giá sách để tìm cuốn sách trong lĩnh vực đạo lý mà bạn quan tâm. Điều này chắc chắn là thuận tiện hơn so với việc sắp xếp sách theo vần abc, nơi bạn có thể sẽ thấy sách về loài rùa nằm bên cạnh sách về biến động chính trị.
  4. Tìm kiếm trực tuyến để nắm được các chủng loại. Nếu thư viện rộng và bạn không muốn bỏ cả ngày để duyệt các cuốn sách về nghệ thuật thì bạn có thể lên mạng để xem hướng dẫn về các chủng loại, các phân lớp, và các phân đoạn. Các website với các chỉ dẫn hệ thống thập phân Dewey bao gồm OCLC, Đại học Illinois, IPL.

Lời khuyên[sửa]

  • Đừng ngại hỏi thủ thư để được trợ giúp trong việc định vị cuốn sách. Hầu hết các thủ thư sẽ rất vui lòng chỉ cho bạn đúng hướng.
  • Đối với những tiêu đề sách cụ thẻ mà bạn nhớ không rõ, hãy nói cho thủ thư tham chiếu. Các thủ thư tham chiếu rất thông thạo trong việc tìm thông tin trong cơ sở dữ liệu.
  • Nhiều thư viện được tổ chức với các số thấp nhất gần lối vào và các số cao nhất ở xa hơn.
  • Thư viện Quốc hội đã phát triển hệ thống phân loại của riêng nó, phù hợp hơn cho các bộ sưu tập lớn. Hệ thống này thường được gọi ngắn gọn là “LC” hoặc “LOC”.
  • Nếu bạn đang phân loại các cuốn sách cho thư viện hoặc cửa hàng sách, bạn có lẽ cần hiểu hệ thống đó tốt hơn. Các tài nguyên sau đây có thể giúp được bạn:

Bài viết có liên quan[sửa]

  • « Mới nhất
  • ‹ Mới hơn
  • Cũ hơn ›
Lấy từ “https://tusach.thuvienkhoahoc.com/index.php?title=Sử_dụng_hệ_thống_thập_phân_Dewey&oldid=132901”