Thảo luận:Đời sống ngoài Trái Đất
Bài viết của anh rất hay.
LD có thắc mắc về giai đoạn thứ 4 này :
Giai đoạn 4: Sinh vật trí tuệ. So sánh với tuổi Trái Đất 4.6 tỉ năm, sự tiến hóa từ thời kỳ Cambrian đến sự xuất hiện của xã hội kỹ thuật chúng ta diễn ra thật là mau chóng. Có phải thành quả này hoàn toàn do may mắn hay sự hiện diện của sinh vật đa bào phức tạp đã an bài để đảm bảo cho sự tiến nhanh tiến mạnh lên loài sinh vật có trí tuệ?
Thông thường khi nói đến các quá trình tiến hoá, thì nó đã đồng nghĩa với việc phát triển và tiến bộ. Tuy nhiên các giai đoạn tiến hoá không phải lúc nào cũng như nhau và đồng đều ( growing at the constant rate). Có nhiều ví dụ cho thấy, trong quá trình phát triển, cả sinh vật và con người đều có những bước nhẩy đột phá, ngẫu nhiên. Có thể điều này sẽ giải thích cho việc trong một khoảng thời gian ngắn các sinh vật có trí tuệ lại phát triển mau chóng như vậy.
Nhìn lại nền văn minh Ai Cập cổ đại, liệu các nhà khoa học đương thời đã hiểu hết được nền văn minh này chưa? Các nhà kiến trúc sư liệu đã nắm bắt được kỹ thuật xây dựng kim tự tháp của người Ai Cập, cách đây trên dưới 3000 năm chưa? Nếu chưa thì vì sao họ lại không hiểu hết được? Phải chăng nền văn minh Ai Cập tiến bộ hơn nền văn minh đương thời?
Trong quá trình tìm hiểu và tính toán các nền văn minh, người ta thường dựa vào các số liệu tĩnh, đã có, tuy nhiên các thiên thể, hành tinh thì lại mang tính chuyển động, bao hàm cả hỗn độn lẫn ngẫu nhiên . Cho nên khi " tính toán"" về một nền văn minh, chúng ta cũng nên đặt ra một khoảng ""sai số"" cho sự ngẫu nhiên, random steps của tự nhiên .
Anh meta4953nghĩ sao về điều này ?
LD tò mò một chút, 49-53 hình như là tuổi hạn, 49 chưa qua, 53 đã tới Phải chăng anh meta đã tới tuổi mấp mẻ 50 này? Nếu vậy thì LD sẽ phải gọi anh là chú rồi.
Meta:
Hiển nhiên quá trình tiến bộ văn minh nhân loại phải có sự đóng góp của đột phá. Nói theo kiểu LD thì trong dòng tiến hóa thỉnh thoảng có những lúc chựng lại và sự chựng lại tạo sức ép đưa đến đột phá. Triết Tàu cũng nói "Cùng tắc biến, biến tắc thông" là vậy. Giống như dòng nước lũ bị chặn lại bởi chướng ngại nào đó, nước từ thượng nguồn dồn ép ngày càng mạnh, cho đến lúc chướng ngại bị bức phá, cuốn trôi. Nhưng theo Meta, sự đột phá trong bước tiến loài người chẳng qua chỉ là hệ quả của sức mạnh chung của nhân loại, cải trang thành đột phá, tuy rằng theo biểu kiến, ta thấy sự đột phá ấy do một vài con người kiệt xuất thể hiện. Trước Newton, khái niệm trọng lực đã có. Không phải Newton học từ Descartes, Gassendi, Hobbles, Boyle, Galileo, và Kepler sao?Trước Einstein, khái niệm trọng lực hình học cũng đã có (Riemann). Có thể nói, không có những kiến thức tích lũy, một mình Newton không thể đặt nền tảng cho vật lý cổ điển. Cũng có thể nói, không có Euclid và Pythagore không có hình học Riemann và không có Metric Tensor của Riemann và các đồng nghiệp khác, không thể có E=MC^2. Trong lịch sử, những chiến thắng oanh liệt tuy chỉ nhắc tên 1 người như Trần Hưng Đạo, Quang Trung, Lý Thường Kiệt và biết bao anh hùng dân tộc khác, há không phải là nỗ lực chung của toàn dân sao? Dòng sinh vật tiến hóa cũng không phải phút chốc từ khỉ nhảy lên thành người mà là cả một quá trình nhiều tỉ năm tích lũy những bước tiến nhỏ. Cho nên sự đột phá chẳng qua chỉ là một sự kiện biểu kiến, dễ thấy và dễ cắt nghĩa.
Meta không phủ nhận sự đột phá trong tiến hóa nhưng nó chỉ đóng góp một phần nhỏ hoặc giả chỉ là do công trình trí tuệ chung gộp lại. Ta thường gọi là khí thiêng hun đúc.
Chỉ có điều khá chua cay. Ta có thể hiểu phần nào những thiên thể cách xa hàng nhiều tỉ năm ánh sáng, ta có thể du hành hàng triệu cây số trong không gian nhưng ta không thể đi vào trong lòng quả đất 100 cây số cũng như hiểu những gì xảy ra trong lòng đất. Tsunami, động đất, núi lửa và các thiên tai khác, ta vẫn chổng cẳng chết mà không hiểu tại sao. Văn minh có những bước tiến lạ như thế đấy. Hãy cùng Meta ôn lại dòng tiến hóa trí tuệ nhân loại, giả thử Meta và bạn sống 200 ngàn năm, lúc mà loài homo sapiens bắt đầu sinh sôi nảy nở trên mặt đất, để cùng đúc kết một viễn ảnh về bước tiến bộ của con người trong tương lai.
- Theo tài liệu khảo cổ ghi nhận, loài Homo erectus đã có mặt từ 200000 năm trước, nghĩa là nếu sống vào thời đó, bạn bắt đầu đi bằng 2 chân (chậm tiêu như Meta, lúc đó vẫn đi bằng 4 cẳng). Thời kỳ này, nguồn năng lượng căn bản của bạn là đôi tay, khoảng 1/8 mã lực. Nghĩa là phải 8 đứa như bạn mới có thể lôi được một con ngựa. Bạn họp bầy đâu đó trên mặt đất, săn bắn và lùng sục trái cây để sống như loài khỉ, hoàn toàn sử dụng năng lượng của bắp thịt. Trên quan điểm năng lượng, phải trải qua 100000 năm bạn mới biết chế tạo dụng cụ trợ giúp cho bắp thịt. Cây lao nới dài đôi tay, chày đá thêm sức mạnh cho nắm đấm và dao bằng đá thay cho hàm răng. Trong thời kỳ này, năng xuất của bạn tăng gấp đôi, khoảng chừng 1/4 mã lực. Nghĩa là 4 người như bạn có sức mạnh tương đương 1 con ngựa. (không có nghĩa chim của bạn cũng tương đương với chim của ngựa)
- Rồi thì đến thời đại băng giá. Thời đại này bắt đầu khoảng 70000 năm trước và chấm dứt khoảng 10000 năm trước thuộc kỷ nguyên Pleistocene. Tiến bộ của bạn chựng lại gần 100000 năm. Khi băng đá tan, năng xuất của bạn lại gấp đôi. Sức mạnh của bạn bằng nửa sức ngựa.
Xã hội loài người gồm những nhóm săn bắn nhỏ và những nhóm ấy quây quần lại hàng trăm ngàn năm, thay đổi khi băng tuyết bắt đầu tan. Những nhóm du cư bỏ nghề săn bắn, bắt đầu học cách trồng trọt và định cư thành những làng mạc nơi mùa màng có thể thu hoạch trong năm. Cũng nhờ vào việc tan rã băng tuyết, bạn bắt đầu học cách chăn nuôi gia súc như ngựa và bò. Dĩ nhiên dùng ngựa thay cho người, năng xuất của bạn tương đương với ngựa, tức 1 mã lực.
- Với đời sống canh nông, dẫn đến việc phân chia lao động cho đến khi xã hội trải qua một thay đổi quan trọng: Chuyển thành xã hội nô lệ. Điều này có nghĩa là sức của bạn tương đương với số nô lệ bạn làm chủ. Sự gia tăng năng xuất đột ngột này tạo ra sự vô nhân tàn bạo; nó cũng tạo ra những đô thị đầu tiên trên mặt đất, nơi những ông vua có thể ra lịnh cho nô lệ dùng những cần trục lớn, đòn bẩy để xây dựng thành quách, lăng tẩm, và các công trình kiến trúc vĩ đại (Vạn Lý Trường Thành, Kim Tự Tháp ...) Nhờ vào sự gia tăng năng xuất bằng nô lệ này, từ sa mạc và rừng hoang, các thành thị, đền đài, cầu cống, nối tiếp nhau mọc lên. Từ quan điểm năng lượng, gần như 99.99/100 thời gian hiện diện trên mặt đất, mực độ kỹ thuật con người chỉ hơn loài vật một chút. Chỉ trong vòng vài trăm năm nay, sức mạnh con người mới có thể vượt qua 1 mã lực.
Phát kiến về trọng lực : Một biến đổi mấu chốt cho tiến bộ là cuộc cách mạng kỹ nghệ. Chút nữa Meta nói về 2 cuộc cách mạng khoa học quan trọng nhất trong lịch sử khoa học. Khám phá của Newton về trọng lực và chuyển động làm cho những cơ năng tóm gọn trong những đẳng thức chuẩn xác. Những lý thuyết cổ điển của Newton về trọng lực, trên ý nghĩa nào đó, mở đường cho lý thuyết hiện đại về cơ khí. Điều này giúp phát triển và phổ cập những đầu máy hơi nước vào thế kỷ 19. Với hơi nước, sức mạnh con người có thể tương đương với hàng trăm, hàng ngàn con ngựa. Ví dụ, thiết lộ hỏa xa khai mở những lục địa để phát triển, và những tàu thủy chạy bằng hơi nước khai triển những thủy lộ thương mại quốc tế.
Mất hơn 10000 năm con người mới tạo ra được nền văn minh hiện đại ở Âu Châu. Ở bên Tàu, các hoàng đế như Tần Thủy Hoàng, Chu Văn Vương ...vẫn phải đóng khố. Khi thiết triều, vô ý vô tứ là chim cò vẫn hở hang như bá tánh. Các công chúa, các mỹ nhân như Ngu Cơ, Tây Thi ...chưa có lược giắt trâm cài, vú móm vẫn thỗn thện, chẳng cần che giấu. Trở lại Âu Châu, với đầu máy hơi nước và sau này, đầu máy chạy bằng dầu cặn, nước Mỹ đã được kỹ nghệ hóa trong vòng 1 thế kỷ. Bạn thấy chưa? Chỉ cần am tường 1 trong 4 lực căn bản của vũ trụ là trọng lực, con người đã gia tăng năng xuất vượt bực, còn vượt bực hơn những thắng lợi "vượt bực" trong tuyên truyền của các nước Cộng Sản. Không thể tránh khỏi, năng lượng con người thay đổi hoàn toàn bộ mặt xã hội.
Phát kiến về điện từ lực: Cuối thế kỷ 19, phát kiến về lực điện từ (electromagnetic force, lực thứ 2 của vũ trụ)của Maxwell, lại 1 lần nữa khai diễn một cách mạng năng lượng. Lực điện từ thắp sáng đô thị, làng mạc, nhà cửa của chúng ta, lũy thừa sự đa năng đa hiệu và năng lực của cơ khí. Máy hơi nước trở nên lỗi thời. Ta bắt đầu thay thế máy hơi nước bằng máy phát điện. Phát kiến về nguyên tử lực: Trong vòng 50 năm nay, sự khám phá ra nguyên tử năng nâng sức mạnh loài người lên gấp hàng triệu lần. Bởi vì năng lượng do phản ứng hóa chất được đo bằng electron volts, trong khi phản ứng nguyên tử đo bằng hàng triệu volts, chúng ta tăng cường năng lượng loài người lên hàng triệu lần. Phân tích tiến trình văn minh nhân loại trên bằng đồ thị, ta thấy ngay chỉ 0.01/100 tức 1/10000 khoảng thời gian con người hiện diện trên mặt đất, chúng ta đã khiển dụng được sức mạnh con người vượt quá loài ngựa. Hơn thế nữa, chỉ trong vòng vài trăm năm, chúng ta làm chủ được sức mạnh của điện lực và nguyên tử lực. Dừng 1 phút để suy luận. Với đà tiến này, 100 năm nữa chúng ta tiến đến đâu trên nền tảng chúng ta tiến bộ theo cấp số lũy thừa? Bao lâu ta có thể đi chơi trên một hành tinh thuộc hệ Thái Dương khác?
