Đọc rap theo phong cách tự do

Ban đầu bạn có thể thấy việc đọc rap theo phong cách tự do là quá sức đối với mình, nhưng bạn sẽ tiến bộ nhanh chóng nếu làm theo những bước sau.

Các bước

Tập những vần đầu tiên của bạn

1. Hãy nghe thật nhiều bài thể loại phong cách tự do (Freestyle). Những bài rap truyền miệng trong cộng đồng sẽ có chút gì đó thô hơn, ít được trau chuốt hơn những ca khúc bạn từng được nghe, nhưng chính vì thế mà nó khó đoán hơn và tạo nhiều cảm xúc hơn. Những bài rap phong cách tự do có cách cảm nhận của riêng nó và việc nghe những người đọc rap theo phong cách tự do khác nhau là một phương pháp hiệu quả để học các kỹ thuật đặc biệt.
   • Đón xem các trận đấu trực tiếp hoặc các cuộc thi hip-hop phong cách tự do tại nơi bạn ở. Nếu có dịp hãy đi xem và lắng nghe. Đây chính là cơ hội tốt để bạn gặp gỡ những người gieo vần đang tạo dựng tên tuổi cũng như để tạo quan hệ trong nghề.
   • YouTube là một nguồn tư liệu tuyệt vời, nó cung cấp rất nhiều video các trận đấu rap phong cách tự do từ xưa đến nay. Tất tần tật mọi thứ, từ rapper Notorious B.I.G hát rap ở một góc đường hồi anh mới 17 tuổi, các cuộc khẩu chiến của anh chàng Eminem đến một số video đọc rap tự do của những người theo phong cách underground (dòng nhạc không chính thống) cùng những ca khúc mới của Kanye West đều đáng để bạn nghiên cứu.
2. Hãy bắt đầu với một bài nhạc đệm. Lên mạng kiếm một bản nhạc đệm không lời hoặc phát đi phát lại bản nhạc đệm của bài hát mà bạn yêu thích trên Youtube rồi nghe một lúc. Nghe và cảm nhận bài nhạc đệm đó. Nếu đã có một đoạn hiệp vần viết sẵn cho bài này, hãy bắt đầu từ đó, hoặc bạn có thể thử viết những vần mới trong khi nghe đoạn nhạc. Nghe đi nghe lại nhiều lần cho đến khi bạn bắt đầu cảm nhận được nhịp nhạc cũng như cách những điệu vần hợp với bài hát. Cũng đừng lo lắng nếu bạn bị lạc điệu.
   • Bắt đầu với nhịp đầu tiên của khổ nhạc. Phần lớn các bài rap đều viết theo nhịp truyền thống 4-4, còn gọi là nhạc bốn nhịp. Nhịp này nghĩa là mọi nốt đầu tiên trong 1 khuôn nhạc đều là nhịp mạnh: MỘT-hai-ba-bốn-MỘT-hai-ba-bốn. Hãy bắt đầu với các đoạn nhạc đệm như thế.
   • Thường thì sẽ có một khoảng nghỉ trong bài nhạc mà người đọc rap lúc đó đang đợi để vào lời 2. Nếu bạn không tìm được những đoạn nhạc không lời hay không thể vào Youtube, hãy tận dụng đoạn nhạc đó để luyện tập.
3. Ứng khẩu. Một khi bạn đã cảm nhận được đoạn nhạc đệm và dùng hết những vần của mình thì hãy thử tiến thêm bước nữa đến với phong cách tự do. Lặp lại một câu bạn đã viết ra nhưng hãy nghĩ ra một vần mới cho nửa câu sau.
   • Nếu bạn có lỡ nói mấy câu vô nghĩa thì cũng đừng lo lắng. Đây là điều bình thường khi bạn mới bắt đầu cảm nhận nhịp điệu và đang bắt mình phải nhanh chóng tạo ra vần. Dù sao cũng không ai nghe nên đừng quá lo lắng.
4. Ngừng suy nghĩ. Nếu bạn cứ lăn tăn không biết câu sau mình nên nói cái gì thì sớm muộn bạn sẽ bị vấp ở câu mà bạn đang nói. Hãy để đầu óc bạn thoải mái suy nghĩ từ câu này đến câu sau. Một người đọc rap theo phong cách tự do thành công khi anh ta thư giãn và thoải mái với những đoạn nhạc mà mình đang thực hiện. Nếu bạn cảm thấy mình chưa tạo vần được thì cũng đừng gượng ép. Hãy nghe đoạn nhạc đệm rồi bắt đầu viết vài dòng hoặc thử sang một đoạn nhạc khác.
   • Nhốt mình trong phòng ngủ, tầng hầm hay nhà để xe nếu bạn không muốn ai nghe thấy mình tập luyện. Việc đầu tư thời gian cho bản thân sẽ đảm bảo độ thành công khi bạn ra mắt người nghe.
5. Tiếp tục đoạn lời của mình. Cho dù có mắc bao nhiêu lỗi đi nữa, hãy luyện cho bản thân cố gắng đi tiếp. Nếu trong quá trình rap mà bị nói lắp thì bạn cứ nói những câu kiểu như: “Tôi nói lắp ư? Lời của tôi phải ngọt như bắp chứ nhỉ”. Rap cũng như hài kịch vậy: việc căn thời gian là quan trọng nhất.
   • Những người đọc rap dày dặn kinh nghiệm thường có các câu dự phòng để khi nào bị kẹt ý tưởng thì có thể lấy ra chữa cháy. Đây có thể là một câu, một cụm từ được dùng khi bạn không thể nghĩ ra bất kỳ thứ gì khác và cần “câu giờ” để quay trở lại chủ đề chính. Càng tiến bộ bao nhiêu thì các câu đệm này càng ngắn. Những người đọc rap tự do thực sự chuyên nghiệp sẽ sử dụng các từ đệm một âm tiết như “Yo” hay “Sự thật là”. Có nhiều lúc, bạn còn bất giác nói lên những từ đệm đó nữa kia.

Phát triển phong cách cho riêng mình

1. Biến những câu vu vơ thành những lời lẽ thực thụ. Cách tốt nhất để tăng tốc độ đọc rap trôi chảy và cải thiện phong cách tự do này là đảo ngược quá trình bạn đang làm. Nếu từ trước đến giờ bạn vẫn đang đọc theo những gì mình viết ra từ trước rồi ứng khẩu thì bây giờ hãy tự nghĩ ra một câu mới và tiếp tục rap đến một câu hay mà bạn đã viết.
   • Đây là khi những nhóm vần sẽ giúp đỡ bạn. Nếu đã có sẵn một câu rap gây ấn tượng thật hay, bạn hãy bắt tay vào hiệp vần câu đó với càng nhiều thứ khác nhau càng tốt. Cứ tập trung luyện tập với câu đó để bạn có nhiều lựa chọn hơn khi ứng khẩu sau này.
2. Chơi chữ. Lúc đầu, ta đều hay dùng các cặp chữ có vần ở cuối khá khó như là “bear” và “chair”, nhưng sau này những vần đó sẽ trở nên nhàm chán và lủng củng.
   • Các vần chéo tương đồng về phụ âm nhưng các nguyên âm không nhất thiết phải giống nhau. Ví dụ như “vowel” và “bowl” là các vần chéo.
   • Bạn có thể dùng các thủ pháp âm thanh trùng âm hoặc lặp âm. Trùng âm là lặp lại các nguyên âm, còn lặp âm là nhắc lại các phụ âm trong một câu. Trong bài thơ “Con quạ” nổi tiếng của mình, Edgar Allan Poe đã sử dụng cả hai biện pháp này cùng lúc: "the silken sad uncertain rustling of each purple curtain" lặp lại âm “s” và âm “ur”.
3. Phát triển các biện pháp so sánh. Như trong câu rap của Cassidy “Từng sợi bạch kim như tóc của Sisqo” "Goin' platinum like Sisqo hair" hay câu rap của Raekwon “Tôi dấn thân như con hải cẩu nhỏ thơ dại "I get deep like a baby seal”, những câu so sánh sáng tạo và gây bất ngờ là nền tảng của phong cách hip-hop cũng như thơ ca tự do.
   • Viết ra những hình ảnh so sánh trong sổ của bạn để áp dụng khi cần. Viết cụm từ “như là______” vào một số trang và thử nghiệm bằng cách kết hợp chúng với cùng một câu: “Lời rap của tôi lạnh lẽo/như một cơn bão kèm mưa” hoặc “Lời rap của tôi lạnh lẽo/như một con cá nhà táng” tạo ra những ấn tượng rất khác nhau khiến chính bản thân bạn cũng sẽ thấy ngạc nhiên.
4. Hãy là chính mình. Trừ khi bạn là Rick Ross thì sẽ rất khó để đưa ra những tuyên bố “đao to búa lớn” về đế chế buôn bán ma tuý trên toàn cầu nếu bạn chỉ là một thiếu niên sống ở vùng ngoại ô. Hãy viết nên những vần rap nói về những gì bạn biết và phải thành thật. Điều quan trọng nhất và cũng là điểm đặc biệt để những người đọc rap tự do khác nhận ra ở bạn là khi kỹ năng của bạn có nền tảng từ chính quan điểm của bạn và sự chân thành.
   • Mặc dù việc lặp lại phong cách hoặc những câu rap của người khác là một cách hay để bạn học hỏi và phát triển thì đây cũng là điều cấm kỵ bậc nhất trong thế giới rap tự do. Vì vậy khi bạn đã quen thuộc với rap rồi thì hãy bỏ thói quen ấy đi ngay lập tức.
5. Biểu diễn phong cách rap tự do của bạn với những người bạn. Khi cảm thấy đã đủ bản lĩnh, bạn hãy mời một vài người bạn có hiểu biết đến xem và lắng nghe nhận xét về kỹ năng từ họ. Đây là cách để bạn quen với việc biểu diễn trước đám đông và cũng là cơ hội để mọi người góp ý và động viên bạn.
   • Lôi kéo khán giả vào cuộc vui bằng cách nhờ một ai đó chọn cho bạn một đoạn nhạc đệm để rap. Điều này sẽ giúp bạn sẵn sàng hơn để thi đấu nếu bạn muốn thử sức. Bạn cũng có thể nhờ một người bạn chọn chủ đề, một đồ vật trong phòng hoặc một từ nào đó rồi hô lên thật to. Hãy bắt đầu rap tự do về chủ đề, đồ vật hay từ đó. Hoạt động này sẽ buộc bạn phải luôn sẵn sàng vì bạn bè là những người đang định hướng cho bài rap tự do của bạn.
   • Nếu có những người bạn cũng thích rap tự do thì hãy trao đổi với họ. Khi một trong số các bạn bị bí lời thì người khác sẽ tiếp nối. Hãy cố gắng bắt đầu rap tự do ngay khi người kia dừng lại và rap về cùng chủ đề hay cùng loại vần. Nếu các bạn cùng nhau phát triển một giai điệu thì có thể lập đội được đấy!

Xây dựng vốn từ

1. Viết. Càng viết các lời rap và vần nhiều thì bạn càng biết nhiều hơn. Khi viết, hãy luyện tập nghĩ ra những biến thể khác nhau của những từ hiệp vần giống nhau. Những cụm vần này sẽ giúp bạn rất nhiều khi bắt đầu theo đuổi phong cách tự do vì bạn sẽ có khả năng nảy ra ý tưởng thật nhanh nếu bạn đã từng dùng qua những vần này.
   • Thử sức mình với nhiều bài tập khác nhau, như tập nêu lên 5 từ ngẫu nhiên và tạo thành vài câu có vần có điệu từ những từ đó.
   • Nếu những gì bạn viết ra không phải là “rap” thì cũng đừng lo lắng. Hãy cứ tiếp tục viết. Khi xây dựng thói quen ghi chép và viết lách, trí óc của bạn sẽ được rèn luyện về mặt ngôn từ và tư duy sáng tác. Đây là một kĩ năng mà bạn cần áp dụng nhanh chóng nếu muốn theo đuổi phong cách tự do.
2. Đọc sách. Nếu bạn hy vọng mình có khả năng theo đuổi sự nghiệp rap tự do, thì ngôn từ chính là cánh tay phải của bạn, giống như thợ sơn cần sơn hay thợ điêu khắc cần đất sét vậy. Vì thế mà bạn cần phải có thu thập cho mình thật nhiều từ thông dụng để có thể sử dụng trong các vần của bạn. Đọc thật nhiều loại sách, truyện tranh, báo mạng, tạp chí… là cách tốt nhất để thực hiện điều này.
   • Đọc tiểu sử của những người đọc rap. Vừa có thêm hiểu biết về hip-hop vừa có thêm vốn từ, quả là một mũi tên trúng hai đích!
3. Mua một cuốn từ điển vần và đây sẽ chính là “người bạn” đắc lực nhất của bạn. Đừng coi nó như một công cụ hỗ trợ mà hãy nghĩ đến nó như một nguồn sáng tạo. Hành động tra các từ để hiệp vần khi đang viết lời sẽ không bị coi là gian lận vì biết đâu nó sẽ có thể giúp bạn nảy ra ý tưởng nào đó mà bạn chưa từng nghĩ tới trước đó.
   • Một cuốn từ điển cùng với một cuốn từ điển từ đồng nghĩa hay và rẻ tiền đều là những nguồn rất tuyệt vời. Sự đa dạng về từ ngữ trong vần của bạn sẽ khiến nó trở nên thú vị hơn rất nhiều.
4. Học từ mới một cách chủ động. Những tài liệu chuẩn bị cho các kì thi SAT (thi đầu vào đại học) hoặc GRE (thi đầu vào cao học) đều là những nguồn từ vựng rất hữu ích. Tra những từ mà bạn nghe thấy trong các bài hát rap và học định nghĩa của chúng. Hip-hop thường sử dụng rất nhiều biệt ngữ cùng các từ ngữ, địa điểm và cụm từ thường dùng ở địa phương nên bạn cần phải tìm hiểu trên mạng. Bài hát “Love Sosa” của Chief Keef sẽ chẳng có nghĩa gì nếu bạn nghĩ nó nói về cầu thủ bóng chày.
   • Thử ghi từ vựng vào những mẩu giấy nhớ rồi dán xung quanh nhà. Bạn sẽ có thể học từ mới khi nấu bữa sáng hoặc đánh răng nếu dán giấy nhớ ở tường bếp và nhà tắm.

Lời khuyên

• Tự tin là trên hết. Hãy cứ là mình và rap tất cả những gì bạn thích.
• Bắt đầu bằng cách luyện tập cho thành thục những vần ngắn và đơn giản. Hãy nhớ rằng phần vần hơi « xoàng » nhưng lời lẽ trôi chảy còn hơn là vần hay mà lời lại không trôi. Bạn nên bắt đầu bắt vần những từ thông dụng như "it", "at", "air",...
• Luyện tập hằng ngày. Không bao giờ lùi bước. Chỉ cần cố gắng, sẽ có ngày bạn bước lên đài vinh quang.
• Khám phá ngôi nhà của bạn và nhìn ngắm mọi thứ theo một hướng mới. Điều này có thể tạo cảm hứng cho bạn viết lời.
• Nếu bạn không thể nghĩ ra bất cứ điều gì thì hãy bắt đầu với một điều mà bạn đọc được: “wikihow, chà, ai mà chẳng cần nó chứ, tôi rap chán lắm, nhưng tôi cứ thử thôi.”
• Một vài thời điểm thích hợp khác để thực hành rap đó là: khi đang đi bộ thong dong, ngồi trên xe buýt, chờ khám nha sĩ và sẽ thật tuyệt nếu bạn có điện thoại để ghi lại những lời rap – lúc đó trông như đang nhắn tin vậy nên bạn có thể bớt… xấu hổ so với khi phải lấy sổ ra ghi, phải không?
• Thử suy nghĩ trong một không gian đầy tính thư giãn, ví dụ như phòng tắm và bật nhạc đệm lên để rap theo. Không gian này giúp bạn bình tĩnh và khiến bạn suy nghĩ.

Cảnh báo

• Những cuộc đấu rap thường tạo bầu không khí vui vẻ và những lời nói đả kích đã trở thành “thông lệ” của thể loại thi đấu này. Một khi bước lên sàn đấu, hãy tôn trọng khoảng không gian riêng của người khác và tránh đụng chạm.

Bài liên quan

• Máy tính sử dụng trí tuệ nhân tạo có thể viết nhạc
• Học các nốt nhạc trên phím đàn
• Sáng tác ca khúc nhạc Rap
• Viết một bản tình ca
• Viết một bản ballad

Liên kết đến đây

• Đọc Rap theo Phong cách Tự do