Dạy chim học nói

Từ VLOS
Bước tới: chuyển hướng, tìm kiếm

Dạy chim tập nói có thể khá thú vị, thậm chí khi nó chỉ nói được một từ. Alex, chú vẹt xám Châu Phi có kho từ vựng hơn 100 từ, có thể nói được một đoạn hội thoại ngắn, và thậm chí còn nghĩ ra tên cho chính mình, “cork nut”.[1] Mặc dù khá thú vị, nhưng một chú chim thông minh như vậy không nên đem bán đi chỉ vì nó biết nói. Chúng cần rất nhiều tình thương và sự chăm sóc, và có thể sống được cả chục năm, thậm chí có trường hợp sống lâu hơn chủ của chúng.

Các bước[sửa]

Trước khi huấn luyện[sửa]

  1. Tìm hiểu về chú chim của bạn. Không phải tất cả loài chim đều có thể hoặc sẽ nói được, vì vậy điều đầu tiên bạn nên làm là tìm hiểu nhiều hơn về chú chim của mình. Chẳng có ích gì khi bạn cứ cố dạy một chú chim chỉ biết hót. Một số giống chim có thể học cách nói gồm:[2]
    • Vẹt đuôi dài Úc
    • Vẹt thầy tu đuôi dài
    • Vẹt đuôi dài
    • Vẹt Ấn khuyên cổ
    • Vẹt Quaker
    • Vẹt Eclectus
    • Nhồng
    • Vẹt xám Châu Phi
    • Vẹt đuôi gà
    • Vẹt mào
  2. Xây dựng mối quan hệ giữa bạn và chú chim của mình. Những chú chim có khả năng nói là loài vật có tính xã hội. Điều này rất quan trọng trong việc tạo dựng mối quan hệ bằng cách nói chuyện với nó thường xuyên, để nó tin tưởng bạn và tập làm quen với giọng nói của bạn. Dành thật nhiều thời gian với chim trong vài tháng đầu là việc cần làm, hãy trò chuyện với nó bằng giọng nhẹ nhàng.[3]
    • Đảm bảo bạn chơi với chim thường xuyên mỗi ngày. Trong môi trường hoang dã, mỗi ngày những chú chim này tương tác rất nhiều với nhau, và chúng hiểu được nhiều tác nhân kích thích. Trong đời sống tập thể, những chú chim này thường giỏi trong việc giao tiếp. Dành nhiều thời gian với chim chắc chắn sẽ giúp bạn duy trì một mối quan hệ tốt đẹp.
  3. Lên kế hoạch hoạt động thường ngày. Tương tự như huấn luyện các động vật khác, để chim biết nói cần có bài tập huấn luyện ngắn, thường xuyên và mỗi ngày. Đảm bảo bạn lập kế hoạch mà trong đó bạn có thể dành cho chim thời gian và sự quan tâm cần thiết để khai thác tối đa khả năng học của nó.
    • Lập thời gian biểu.
    • Giới hạn thời gian huấn luyện trong 5 phút, từ hai đến năm lần một ngày.[4]
    • Lên kế hoạch huấn luyện chim nhiều lần trong ngày.

Huấn luyện Chim[sửa]

  1. Bắt đầu bằng những từ đơn giản.[4] Chú chim của bạn sẽ có khả năng học những từ đơn giản nếu bạn thường xuyên nói những từ đó. Chọn những từ nó có thể nghe thường xuyên từ bạn và những người khác, chẳng hạn như:
    • Xin chào
    • Bai-bai
    • Ngủ ngon
    • Tên chú chim của bạn
  2. Khuyến khích những âm thanh giống với lời nói. Nhà tâm lý học B.F.Skinner đã dạy bồ câu cách xoay mình và đọc bằng cách huấn luyện chúng từ những bước nhỏ. Việc bắt chước âm điệu hay những phần của từ, có thể là bước đầu tiên trong việc học cách bắt chước nói lại từ. Khi mức độ huấn luyện tăng dần, thì việc tiếp tục nâng cao yêu cầu cho vật nuôi của bạn là điều quan trọng.[5]
  3. Đặt chim đứng trước miệng của bạn khi dạy nó nói.[6] Điều này sẽ giúp chim tập trung sự chú ý đến bạn. Sự gần gũi sẽ giúp phát triển mối quan hệ giữa bạn và chim, cũng như giúp chim tập trung vào những tiếng bạn muốn chim nói được.
  4. Tham gia cùng người thân hoặc bạn bè. Những thử nghiệm với vẹt xám Châu Phi, chẳng hạn như chú vẹt Alex nổi tiếng, cho thấy những chú chim này học tốt hơn khi có hai người cùng tham gia. Đây được gọi là phương pháp làm mẫu/cạnh tranh, khi người kia trình bày đoạn hội thoại mong muốn, chim sẽ học nói bằng cách quan sát cách phát âm trong ngữ cảnh đó.[7]
    • Những chú chim sổ lồng thậm chí còn được phát hiện là đã dạy cho chim hoang cách nói chuyện.[8] Điều này nhấn mạnh tính xã hội trong tự nhiên về cách những chú chim học giao tiếp.
  5. Lặp lại những từ hoặc cụm từ nhất định mỗi khi bạn thực hiện một hành động với chú chim của mình. Ví dụ, nói "Lên" khi bạn nâng nó lên. Điều này sẽ dạy nó kết hợp một hành động với những từ nhất định.[9]
  6. Đảm bảo chú chim của bạn được vui. Giống như một đứa trẻ, chim tiếp thu tốt hơn khi được học trong sự vui vẻ. Bằng cách thưởng, chẳng hạn như cho ăn, và dạy chim theo cách thú vị, sẽ khuyến khích nó thích thú với trò chơi ngôn ngữ mới.
    • Bạn nên thưởng cho chim ngay sau khi nó thực hiện đúng theo mong muốn của bạn. Điều này giúp chim biết nó đang làm đúng.
    • Tránh thưởng cho chim khi nó không nói. Điều này sẽ thúc đẩy mong muốn được thể hiện của nó.
    • Thử nghiệm. Có thể chim của bạn là loài chim ít khi nói được lời xin chào nhưng nói được lời chào. Nếu chú chim của bạn thực sự đáp lại tốt những gì bạn dạy hay cách dạy của bạn, hãy thử dạy những cái khác.
    • Bằng cách dạy chim nói nhiều từ khác nhau, bạn không chỉ đảm bảo chúng được vui vẻ, mà còn kích thích xu hướng tự nhiên trong não của chúng để học những điều mới lạ. Nghiên cứu cho thấy những loài chim biết hót học hót giống như cách em bé học nói, bằng cách bập bẹ và tập phát âm.[10]
  7. Xem xét việc bật băng ghi âm những từ bạn muốn cho chim học. Thực hiện mỗi lần 5 phút. Lâu hơn có thể gây nhàm chán, hoặc căng thẳng quá mức cho chim.
  8. Hãy kiên nhẫn. Khả năng học ở mỗi loài và ở từng loài chim khác nhau. Một số loài có thể bắt đầu nói chỉ sau vài tháng, và một số mất nhiều năm mới phát triển khả năng nói được.[11] Hãy cho chim thời gian để nó thể hiện bản thân, và chúng sẽ trao lại bạn sự ngưỡng mộ.

Lời khuyên[sửa]

  • Không nên cho chim nghe những từ bạn không muốn chúng bắt chước theo. Phản đối những từ không mong muốn bằng cách phớt lờ chúng.
  • Một số loài vẹt không thể hoặc hiếm khi học được cách nói, và thậm chí có những giống chim được biết là có thể nói nhưng đôi khi lại không bao giờ học nói được.
  • Thưởng khi chim nói hoặc phát âm gần đúng, thậm chí khi bạn không huấn luyện nó.
  • Một số chuyên gia tin rằng người nuôi vẹt nên dạy chim của họ học nói trước khi dạy chúng hót, vì hót có thể cản trở việc học từ.
  • Vẹt xám Châu Phi nổi tiếng về khả năng nói giỏi nhất.
  • Hãy kiên nhẫn. Rất nhiều chú chim có thể học nói nhanh chóng nhưng cũng có một vài con khác phải cần đến nhiều tháng để có thể nói. Cho dù chú chim của bạn thuộc loại nào, việc dạy chim học nói là rất thú vị và xứng đáng với công sức bỏ ra.
  • Những chú chim có khả năng nói giỏi có thể nhại lại nhiều từ mà chúng nghe thấy. Hãy thận trọng với những gì bạn nói ra hoặc nghe thấy quanh chúng, bởi vì chúng có thể nhanh chóng học những từ ngữ nói tục hoặc thứ mà bạn không muốn chúng nói.

Nguồn và Trích dẫn[sửa]

  1. Nhảy lên ↑ http://connection.ebscohost.com/c/articles/9609092743/alex-talking-parrot
  2. Nhảy lên ↑ http://www.petmd.com/bird/top_tens/evr_bd_top10talking_birds
  3. Nhảy lên ↑ http://www.nytimes.com/2015/03/15/magazine/how-to-teach-a-bird-to-talk.html
  4. ↑ Nhảy lên tới: 4,0 4,1 http://www.highbeam.com/doc/1G1-303173513.html
  5. Nhảy lên ↑ http://www.smithsonianmag.com/science-nature/bf-skinner-the-man-who-taught-pigeons-to-play-ping-pong-and-rats-to-pull-levers-5363946/?no-ist
  6. Nhảy lên ↑ http://www.2ndchance.info/parrottalk.htm
  7. Nhảy lên ↑ http://randsco.com/_img/blog/0710/talking_with_alex.pdf
  8. Nhảy lên ↑ http://www.telegraph.co.uk/news/earth/wildlife/8764221/Parrots-teach-wild-birds-how-to-talk.html
  9. Nhảy lên ↑ https://books.google.com/books?id=Q5u19q5O1HQC&pg=PA129&lpg=PA129&dq=training+birds+with+hand+signal&source=bl&ots=F3_bBabRwX&sig=D-lpBdKLwc-UzCTK8wGskWNGaOg&hl=en&sa=X&ved=0CCMQ6AEwATgKahUKEwil3rfIzYHHAhUCLIgKHRGpAp0#v=onepage&q=training%20birds%20with%20hand%20signal&f=false
  10. Nhảy lên ↑ http://www.pbs.org/wgbh/nova/next/nature/what-birdsong-can-teach-us-about-creativity/
  11. Nhảy lên ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12953292

Liên kết đến đây

Lấy từ “https://tusach.thuvienkhoahoc.com/index.php?title=Dạy_chim_học_nói&oldid=142792”