Duyệt sách giáo khoa được cấp phép mở trên Siyavula

Từ VLOS
Bước tới: chuyển hướng, tìm kiếm

Siyavula[1] là trang chuyên về tài nguyên giáo dục mở của Nam Phi, cung cấp các sách giáo khoa được cấp phép mở từ giáo dục tiểu học cho tới trung học phổ thông, từ lớp 4 tới lớp 12. Có rất nhiều điều có thể học được từ triết lý giáo dục có sử dụng công nghệ của Siyavula. Tuy nhiên, bài viết này chỉ đề cập tới khía cạnh duyệt và tải về các cuốn sách trong catalog sách giáo khoa được cấp phép mở của Siyavula.

Các bước[sửa]

Duyệt catalog sách giáo khoa được cấp phép mở của Siyavula[sửa]

  1. Đi tới trang chủ của Siyavula. Hãy đi tới trang chủ của Siyavula tại địa chỉ http://www.siyavula.com/index.html.
    • Ý nghĩa của từ Siyavula. Tại trang chủ, bạn sẽ biết được ý nghĩa của từ Siyavula, theo tiếng Nguni của Nam Phi có nghĩa là ‘Chúng tôi mở. Chúng tôi đang mở’.
  2. Đi tới trang sách giáo khoa được cấp phép mở của Siyavula. Từ trang chủ của Siyavula, hãy đi tới trang có catalog các sách giáo khoa được cấp phép mở của Siyavula tại địa chỉ: http://www.siyavula.com/work-oer.html. Sau đó hãy trượt xuống phía dưới tới mục Open Catalogue (Catalog Mở).
  3. Duyệt catalog sách giáo khoa được cấp phép mở của Siyavula. Vào thời điểm cuối tháng 12/2016, Catalog Mở này có các cuốn sách giáo khoa được cấp phép mở với các đặc tính sau đây:
    • Các sách giáo khoa được cấp phép mở trên Siyavula gồm: (1) Khoa học tự nhiên và công nghệ cho các lớp từ 4 tới 9; (2) Khoa học vật lý cho các lớp 10, 11 và 12; (3) Khoa học đời sống cho lớp 10; (4) Toán học cho các lớp 10, 11 và 12; (5) Năng lực toán học cho lớp 10; Tất cả các sách giáo khoa được cấp phép mở trên đều có cho:
      • Giáo viên, để hướng dẫn.
      • Học sinh, để học.
      • Bằng tiếng dân tộc của Nam Phi.
      • Bằng tiếng Anh.
    • Có thể tải về tất cả các sách giáo khoa ở các định dạng và giấy phép mở sau:

Kiểm tra giấy phép và tải về sách giáo khoa được chọn[sửa]

  1. Kiểm tra giấy phép của sách giáo khoa được chọn. Cũng tại trang về sách giáo khoa của Siyavula, bên dưới phần Catalog Mở là phần nêu về việc cấp phép của chúng, cụ thể như sau:
    • CC BY-ND: Bạn được phép và được khuyến khích sao chép tự do các phiên bản đó. Bạn có thể sao chụp, in và phân phối chúng thường xuyên tùy ý bạn. Bạn có thể tải chúng về điện thoại di động, iPad, PC hoặc ổ USB của bạn. Bạn có thể đưa chúng vào đĩa CD, gửi thư điện tử đính kèm chúng hoặc tải chúng lên website của bạn. Hạn chế duy nhất là bạn không thể tùy biến thích nghi hoặc thay đổi các phiên bản đó của các sách giáo khoa, các nội dung hoặc bìa của chúng theo bất kỳ cách gì vì chúng có nhãn hiệu của Siyavula, các biểu tượng logo của các nhà tài trợ và được Bộ Giáo dục Cơ sở phê chuyển. Để có thêm thông tin, hãy tới thăm Creative Commons Attribution-NoDerivs 3.0 Unported.
    • CC-BY: Các phiên bản cùng nội dung y hệt nhưng không có các nhãn hiệu là sẵn sàng cho bạn để chia sẻ, tùy biến thích nghi, biến đổi, sửa đổi hoặc xây dựng dựa trên nó theo bất kỳ cách gì, với yêu cầu duy nhất phải thừa nhận ghi công đúng thích hợp cho Siyavula. Để có thêm thông tin, hãy tới thăm Creative Commons Attribution 3.0 Unported.
  2. Chọn sách giáo khoa và tải về. Giả sử, sách giáo khoa được chọn là cuốn Khoa học tự nhiên và công nghệ cho lớp 5. Ở phần OPEN CATALOGUE, hãy nhấn vào hình minh họa thu nhỏ của cuốn sách này, bạn sẽ thấy hình minh họa được chuyển thành hình các gợi ý tải sách về. Ở bước này, chúng ta sẽ chọn ra vài loại của cùng một cuốn sách giáo khoa này để có thể thấy được sự khác biệt của chúng. Cách làm như sau:
    • Hãy nhấn vào núm biểu tượng tải về trên cùng, tương ứng với việc tải sách về ở định dạng PDF với giấy phép CC BY-ND. Bạn sẽ được đưa tới màn hình của Google Drive, nơi bạn có thể chọn tải về các tệp của cuốn sách giáo khoa được chọn với các lựa chọn khác nhau. Bạn sẽ thấy có 2 thư mục, tương ứng với 2 ngôn ngữ: (1)Afrikaans, và (2) English.
    • Hãy nhấn vào English để chọn các sách giáo khoa tiếng Anh. Bạn sẽ thấy màn hình chỉ ra 4 cuốn sách tiếng Anh cho lớp 5, gồm các cuốn sách cho:
      • Lớp 5A, dành cho giáo viên.
      • Lớp 5A, dành cho học sinh.
      • Lớp 5B, dành cho giáo viên.
      • Lớp 5B, dành cho học sinh.
    • Giả sử, chúng ta sẽ chọn sách cho lớp 5B. Hãy nhấn vào dòng đầu tiên để chọn cuốn Gr5_B_Learner_Eng.pdf, là cuốn có 185 trang cho lớp 5B, dành cho học sinh, bằng tiếng Anh, ở định dạng PDF, mang giấy phép CC BY-ND.
    • Tương tự, hãy nhấn vào dòng thứ 2 để chọn cuốn Gr5_B_Teacher_Eng.pdf, là cuốn có 167 trang cho lớp 5B, dành cho giáo viên, bằng tiếng Anh, ở định dạng PDF, mang giấy phép CC BY-ND.
  3. Phân biệt sách mang các giấy phép khác nhau CC BY-ND CC BY. Ở bước trên, chúng ta đã chọn các sách giáo khoa mang giấy phép CC BY-ND. Để có thể thấy được sự khác biệt giữa các sách giáo khoa mang giấy phép CC BY-ND với các cuốn mang giấy phép CC BY, ở phần OPEN CATALOGUE, hãy nhấn vào cuốn Khoa học tự nhiên và công nghệ cho lớp 5, bạn sẽ thấy hình minh họa được chuyển thành hình các gợi ý tải sách về.
    • Hãy nhấn vào núm biểu tượng tải về dưới cùng, tương ứng với việc tải sách về ở định dạng ePUBS với giấy phép CC BY. Bạn sẽ được đưa tới màn hình của Google Drive, nơi bạn có thể chọn tải về các tệp của cuốn sách giáo khoa được chọn với các lựa chọn khác nhau, nhưng đều mang giấy phép CC BY. Bạn sẽ thấy có 2 hàng, tương ứng với 2 lựa chọn:
      • Hàng trên, tệp: gr5-af.epub. Đây là tệp cho ngôn ngữ tiếng Nam Phi.
      • Hàng dưới, tệp: gr5.epub. Đây là tệp tiếng Anh. Hãy nhấn vào tệp này và bạn sẽ được đưa sang màn hình khác, nơi bạn có thể tải về tệp được cấp phép mở CC BY này với các lựa chọn khác nhau, nhưng bạn không có khả năng xem trước được.
    • Bạn có thể thử các chọn một trong các lựa chọn sau để tải về tệp gr5.epub:
      • Tải về tệp gr5.epub, ở dạng một tệp nén .ZIP mà sau đó bạn sẽ phải giải nén để có được các tệp và thư mục bên trong nó. Bằng cách này, bạn không dễ để có khả năng xem được các nội dung giống như xem một cuốn sách. Bạn có thể thử để có trải nghiệm thực tế.
      • Tải về bằng việc sử dụng ứng dụng Cloud epub Reader (Trình đọc tệp epub trên đám mây) bằng cách nhấn vào dòng Cloud epub Reader. Bạn sẽ thấy trình này được mở ra, tải tệp gr5.epub về ứng dụng đó rồi cho hiển thị nội dung văn bản vài trang đầu của cuốn sách, nhưng bạn hầu như sẽ không thấy gì thêm. Bạn có thể thử để có trải nghiệm thực tế.
      • Tải về bằng việc sử dụng ứng dụng Zip Extracter (Trình trích xuất nén) bằng cách nhấn vào dòng Zip Extracter. Bạn sẽ thấy trình này được mở ra, tải tệp gr5.epub từ Google Drive về. Bạn sau đó sẽ phải giải nén để thấy được các tệp thành phần, nhưng là khó để bạn có thể xem các tệp đó kết hợp với nhau để tạo thành một cuốn sách hoàn chỉnh, dù bạn có thể có khả năng tùy biến thích nghi, sửa đổi các tệp đó dễ hơn. Bạn có thể thử để có trải nghiệm thực tế.
      • Tải về bằng việc sử dụng ứng dụng CloudConvert (Trình chuyển đổi dựa vào đám mây) bằng cách nhấn vào dòng CloudConvert. Hiện hành, có lẽ đây là cách có thể giúp bạn thực sự nhìn thấy hình hài cuốn sách, dù khả năng tùy biến thích nghi nội dung cuốn sách có lẽ là không thực sự thích hợp. Cách sử dụng nó được nêu bên dưới đây.
    • Sử dụng CloudConvert để tải tệp gr5.epub với giấy phép CC BY về máy của bạn. Hãy nhấn vào dòng CloudConvert để mở ra trang của ứng dụng này.
      • Giả sử, bạn muốn chuyển đổi tệp gr5.epub thành tệp gr5.pdf để có thể sau đó sử dụng các trình xem tệp PDF xem cuốn sách đó. Hãy mở hộp combo lựa chọn định dạng (select format) rồi chọn định dạng pdf. Khi này, bạn sẽ thấy tiêu đề của cửa sổ chuyển từ ‘convert epub to everything’ (chuyển đổi epub sang bất kỳ điều gì) sang thành ‘convert epub to pdf’ (chuyển đổi epub sang pdf).
      • Nhấn vào núm Start Conversion (Bắt đầu chuyển đổi) để tiến hành chuyển đổi. Bạn sẽ thấy ứng dụng thông báo tiến độ chuyển đổi ở bên phải của dòng chữ Converting file to pdf (Chuyển đổi tệp sang PDF). Bạn hãy chờ một chút để quá trình chuyển đổi được hoàn tất.
      • Khi quá trình chuyển đổi được hoàn tất, hãy nhấn vào núm màu xanh lá cây Download (Tải về) để tải tệp đã được chuyển đổi từ gr5.epub thành gr5.pdf về máy của bạn.
      • Khi tệp được cấp phép mở với giấy phép CC BY này đã nằm trên máy tính của bạn, bạn có thể xem và/hoặc tùy biến thích nghi nó với đầy đủ các nội dung bên trong, nhưng là khác với cuốn sách giáo khoa mà bạn đã tải về trước đó với giấy phép CC BY-ND. Hình minh họa bên dưới đây là hình ghép vài trang đầu của cuốn sách mang giấy phép CC BY đó.

Khuyến cáo[sửa]

  • Thư viện các trường tiểu học, trung học cơ sở và trung học phổ thông rất nên tham khảo các cuốn sách của Học viện Siyavula, nó không chỉ đặc biệt vì là các sách giáo khoa được cấp phép mở mà bất kỳ ai cũng có thể tải về tự do, mà còn đặc biệt ở nhiều khía cạnh khác, như không chỉ sách giáo khoa cho học sinh, mà còn cả sách hướng dẫn cho giáo viên; được xây dựng phù hợp với chương trình giáo dục bắt buộc của quốc gia Nam Phi; với sự trợ giúp của công nghệ thông qua công cụ làm sách Bookbuilder; có nhiều phiên bản, cả không được phép sửa đổi lẫn có khả năng sửa đổi với các giấy phép Creative Commons tương ứng khác nhau; có các đường liên kết tới các tệp video để bổ sung cho các bài học; và có lẽ quan trọng hơn cả, là triết lý được xây dựng bên trong toàn bộ các quy trình đó.
  • Cách làm sách giáo khoa được cấp phép mở của Siyavula cũng rất đáng để những nơi có ý định làm sách giáo khoa được cấp phép mở ở Việt Nam nghiên cứu và tham khảo.

Nguồn và Trích dẫn[sửa]

Liên kết đến đây