Phòng chống bệnh sốt xuất huyết

Từ VLOS
Bước tới: chuyển hướng, tìm kiếm
Chia sẻ lên facebook Chia sẻ lên twitter In trang này

Sốt xuất huyết là bệnh lây lan do muỗi gây ra và thường dẫn đến các triệu chứng như sốt cao, nóng lạnh, và có dấu hiệu như bị cảm cúm. Đây được xem là bệnh truyền nhiễm ký sinh cấp tính và có thể gây ra tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Nguyên nhân gây bệnh là do ký sinh trùng sốt rét plasmodium falciparum. Mỗi năm có khoảng 200 triệu trường hợp bệnh nhân bị nhiễm sốt xuất huyết trên toàn thế giới. Con số này bao gồm khoảng 584.000 ca tử vong, chủ yếu là ở trẻ em dưới 5 tuổi ở khu vực hạ Saharan Châu Phi.[1] Theo báo cáo ở Hoa Kỳ, thì có khoảng 1500 – 2000 ca sốt xuất huyết mỗi năm. Nếu bạn đi du lịch ở nước có tỷ lệ nhiễm bệnh cao, bạn có thể giảm nguy cơ mắc bệnh bằng cách uống thuốc.[2] Để phòng chống sốt xuất huyết, bạn nên có sự chuẩn bị trước để giảm thiểu tối đa việc bị muỗi chích.

Ảnh minh họa

Các bước[sửa]

Uống thuốc Ngừa bệnh[sửa]

  1. Xác định xem bạn có ở trong khu vực có nguy cơ dịch bệnh hay không. Nếu bạn đang đi du lịch đến quốc gia có tỷ lệ sốt xuất huyết cao, điều quan trọng là bạn nên có sự chuẩn bị kỹ càng. Bệnh này có thể ngăn ngừa bằng cách uống đúng loại thuốc ngay trước khi, trong suốt, và sau khi tiếp xúc với muỗi độc hại. Các khu vực sau đây là nơi có nguy cơ nhiễm bệnh cao:[3]
    • Châu Phi
    • Trung và Nam Mỹ
    • Một phần của khu vực Caribbean Châu Á, Đông Âu, và Nam Thái Bình Dương
  2. Sắp xếp một cuộc hẹn với bác sỹ. Nếu bạn có ý định đi du lịch một trong những địa điểm trên, hãy lên lịch để hẹn gặp bác sỹ khoảng 6 tuần trước chuyến đi của bạn.[4]
    • Lập kế hoạch cho chuyến du ngoạn sớm để bạn có thể uống thuốc phòng bệnh trước khi bắt đầu cuộc hành trình du lịch.
    • Để thay thế cho việc gặp bác sỹ riêng, bạn có thể sắp xếp cuộc hẹn tại phòng khám du lịch ở khu vực bạn đang sinh sống.[5]
  3. Uống thuốc viên phòng ngừa bệnh theo đơn kê. Trò chuyện với bác sỹ về nơi bạn định đến. Họ sẽ cung cấp cho bạn đơn thuốc hữu hiệu nhất có thể ngăn ngừa bệnh sốt xuất huyết ở khu vực đó.
    • Các loại thuốc này bao gồm chloroquine phosphate, quinin sulfat, hay tetracycline. Tùy thuộc vào nơi bạn sẽ đặt chân đến mà các loại thuốc này sẽ có công dụng khác nhau. Do đó, điều quan trọng là bạn nên đề cập với bác sỹ về từng nơi mà bạn sẽ du ngoạn.[6]
    • Hiện nay, sốt xuất huyết chưa có vắc xin phòng bệnh. Thay vào đó, bác sỹ sẽ kê đơn cho bạn giống như loại thuốc dùng để điều trị bệnh. Bạn có thể sử dụng chúng trong suốt thời gian bạn ở khu vực có nguy cơ nhiễm bệnh.
    • Hãy chắc chắn rằng bạn đã trình bày với bác sỹ về các loại thuốc bạn đang dùng và tình trạng sức khỏe hiện giờ. Những điều này có thể ảnh hưởng không nhỏ đến đơn thuốc ngừa bệnh sốt xuất huyết bạn sẽ nhận. Chẳng hạn như, không nên dùng thuốc sốt xuất huyết nếu bạn đang trong giai đoạn thai kỳ. Người bị rối loạn tâm thần cũng không được phép dùng thuốc này.
    • Bác sỹ hoặc nhân viên y tế của bộ phận du lịch cũng nên kiểm tra xem liệu có bệnh nào khác có nguy cơ truyền nhiễm nữa hay không.
  4. Uống thuốc theo đơn. Nên nhớ trong đầu rằng bạn phải tuân thủ việc uống thuốc theo đơn chặt chẽ và chính xác. Thuốc dành cho sốt xuất huyết chỉ thực sự hiệu quả khi được dùng đúng như chỉ dẫn.
    • Bạn nên bắt đầu uống vài viên thuốc ít nhất trước chuyến đi hai tuần. Các loại khác có thể uống trước 1 đến 2 ngày. Với một số loại thuốc, bạn có thể uống luôn một lần một ngày trong khi có những loại phải chia làm nhiều ngày.
    • Nếu bạn chỉ được phép uống một viên thuốc ngừa sốt xuất huyết trong vòng một ngày, hãy chia ra uống cùng một thời điểm vào mỗi ngày.
    • Dưới sự hướng dẫn của bác sỹ, duy trì uống thuốc suốt thời gian đi du lịch. Trong nhiều trường hợp, sau khi đã rời khỏi nơi có nguy cơ dịch bệnh cao, bạn cũng nên uống thuốc trong vòng một tuần hoặc hơn. Nếu không, bạn vẫn có thể sẽ tăng khả năng nhiễm bệnh.
    • Luôn làm theo lời khuyên của bác sỹ để ngăn ngừa tác hại gây ra bởi tác dụng phụ của thuốc. Ví dụ, một số thuốc viên sốt xuất huyết (doxycycline) có thể làm da bạn trở nên sạm. Trong trường hợp này, đừng quên sử dụng kem chống nắng để bảo vệ làn da.[6]
    • Tình trạng kháng thuốc cũng là vấn đề đáng quan tâm. Bệnh sẽ có chiều hướng kháng thuốc nếu mọi người quá lạm dụng thuốc, hoặc nếu họ không uống đủ liều. Do đó, đừng quên uống đủ liều lượng kê trên đơn thuốc.[1]

Ngăn chặn Muỗi đốt[sửa]

  1. Chọn nơi ở cẩn thận. Khi lên kế hoạch cho chuyến du ngoạn sắp tới, hãy chọn nơi ở có càng ít muỗi càng tốt. Nếu có thể, bạn nên ở những nơi được che chắn kỹ lưỡng hay phòng có điều hòa nhiệt độ.
    • Thông thường, khu vực tốt nhất để qua đêm là nơi mát mẻ và tránh xa chỗ có nước đọng. Vì đây là nơi sinh sản lý tưởng cho loài muỗi.[7]
    • Nguồn có nước đọng, chẳng hạn như hồ hoặc suối không chảy, thường có nhiều muỗi sinh sống.
  2. Sử dụng màn (mùng). Loại màn mỏng, nhẹ và có kiểu đan dày sẽ là sự lựa chọn hoàn hảo có thể làm muỗi không thể tiếp cận lều hoặc giường bạn vào buổi tối.[8] Treo màn lên trên khu vực bạn ngủ vào mỗi tối trước khi đi ngủ. Bạn cũng có thể dùng chúng để che bất kỳ cửa sổ hoặc cửa ra vào nào.
    • Có thể bạn sẽ không tìm thấy được cái mùng nào khi đi du lịch, vì vậy hãy mua một cái trước khi bắt đầu chuyến đi.
    • Mặc quần áo trong mùng vào buổi sáng.
    • Hãy đảm bảo rằng bạn kiểm tra màn thường xuyên để tránh trường hợp nó bị rách hoặc bị thủng. Tốt nhất bạn nên mang theo thêm một cái màn nữa để dự phòng.
    • Mua mùng có tẩm permethrin để có sự bảo vệ tốt nhất.[9]
  3. Đóng cửa sổ và cửa ra vào. Nếu có thể, bạn nên đóng kín cửa ra vào và cửa sổ khi đang ở trong phòng.
    • Những người hay ngủ bên ngoài và tiếp xúc với ngoài trời vào ban đêm sẽ dễ có nguy cơ mắc bệnh sốt xuất huyết.
    • Bạn không cần phải đóng tất cả các cánh cửa nếu bạn đang ở trong khu vực nóng nực và oi bức. Cho dù bạn đóng hay mở cửa, đừng quên móc mùng trên giường để tăng sự bảo vệ.[10]
  4. Mặc quần và áo tay dài. Bạn có thể giảm được lượng muỗi đốt nếu mặc quần và áo tay dài trong khi đi ra ngoài hoặc đi suốt một ngày.
    • Nên mang theo quần áo vải mỏng nhẹ nhưng chất lượng vì chúng không chỉ giúp cơ thể bạn dễ thở mà còn bảo vệ bạn khỏi bị muỗi chích.[9]
  5. Sử dụng thuốc xịt muỗi. Chọn loại thuốc xịt mang lại hiệu quả nhất trong khu vực bạn đi du lịch. Để có thêm lời khuyên, hãy tham khảo ý kiến bác sỹ về sự lựa chọn của bạn. Nếu có trẻ con đi cùng, hỏi ý kiến bác sỹ khoa nhi về việc loại nào bền và an toàn cho con bạn.
    • Ở hầu hết những nơi có dịch bện sốt xuất huyết, DEET là thành phần phổ biến trong các sản phẩm chống hoặc diệt muỗi. DEET là tên viết tắt của hợp chất N,N-Diethyl-meta-toluamide, hay còn gọi đơn giản là diethyltoluamide. Hợp chất này có nhiều nồng độ khác nhau, từ 4% đến 100%. Tuy nhiên, nồng độ trên 50% sẽ không mang lại cho bạn hiệu quả chống muỗi như mong đợi.[11] Để có kết quả tốt nhất, hãy xịt vào quần áo và căn phòng bạn đang ở.[9]
    • Kết hợp thuốc diệt côn trùng với quần áo và đồ bảo hộ tẩm chất permethrin để có sự bảo vệ tốt nhất.
    • Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dich bệnh (CDC) sẽ cung cấp cho bạn hướng dẫn chi tiết về cách sử dụng DEET. Hãy tham khảo cẩn thận trước khi dùng sản phẩm. Sử dụng sai cách có thể dẫn đến vấn đề về sức khỏe.[11]
  6. Nếu được, hãy ở trong nhà trong khoảng thời gian lúc chạng vạng tối và bình minh. Cố gắng lên kế hoạch hoạt động ở khu vực an toàn trong khoảng giữa lúc trời tối và bình minh. Lý do là loài muỗi gây bệnh sốt xuất huyết thường hay hoạt động vào ban đêm.[12]

Điều trị Sốt xuất huyết[sửa]

  1. Đến gặp bác sỹ nếu bạn có các dấu hiệu của bệnh. Nếu bạn cảm thấy không khỏe sau chuyến đi hoặc đang lo lắng rằng bạn có thể mắc bệnh sốt xuất huyết, hãy đến gặp bác sỹ ngay lập tức. Tất nhiên, nên điều trị càng sớm càng tốt. Mặc dù triệu chứng sớm của bệnh này không bộc lộ rõ ràng,[13] nhưng cũng có thể bao gồm các dấu hiệu dưới đây:[14]
    • Sốt cao
    • Nóng lạnh rùng mình
    • Ra nhiều mồ hôi
    • Đau đầu
    • Nôn mửa
    • Tiêu chảy
  2. Điều trị. Bác sỹ sẽ kê đơn thuốc tùy thuộc vào nơi bạn bị nhiễm bệnh. Những nhân tố khác, như có thai, cũng quan trọng không kém. Điều trị ở đây là tuân thủ việc uống thuốc đúng liều trong một khoảng thời gian dài.[15] Thuốc để điều trị sốt xuất huyết bao gồm:[16]
    • Chloroquine phosphate là dòng sản phẩm thuốc đầu tiên được sử dụng để ngăn ngừa hoặc điều trị bệnh sốt xuất huyết ngoại trừ việc có thể có sự kháng thuốc. Vấn đề này rất phổ biến, do dó bác sỹ có thể sẽ kê thêm cho bạn các loại thuốc khác.
    • Bác sỹ cũng sẽ khuyên bạn dùng quinin sulfat và tetracyclin trong khu vực kháng cự thành phần chloroquine phosphate cao. Hoặc bạn cũng có thể được kê đơn với thuốc kết hợp atovaquone-proguanil và mefloquine.
    • Đôi khi, bạn bắt buộc phải truyền thuốc vào tĩnh mạch khi mắc phải bệnh. Nếu bạn bị nhiễm ký sinh trùng sốt rét, IV quinidine và doxycycline là sự lựa chọn tuyệt vời.
    • Nếu nguyên nhân gây bệnh sốt xuất huyết là do ký sinh trùng P. vivax hay P. ovale, bác sỹ có thể sẽ kê toa thuốc sốt rét primaquine phosphate cho bạn trong vòng hai tuần.
    • Tất nhiên, có biện pháp phòng ngừa sớm là cách tốt nhất để bảo vệ bản thân bạn trước khi đặt chân đến vùng có nguy cơ dịch bệnh cao. Nếu bác sỹ biết rằng bạn chuẩn bị đi du lịch ở khu vực kháng chloroquine, họ sẽ kê cho bạn thuốc sốt rét mefloquine.
  3. Tiếp tục theo dõi tình trạng sức khỏe của bạn sau chuyến đi. Hãy đến gặp bác sỹ ngay nếu bạn có triệu chứng giống cảm cúm vì đó có thể là dấu hiệu của bệnh sốt xuất huyết. Thậm chí ngay cả khi bạn vừa quay trở về trong chốc lát, thì bạn cũng có khả năng nhiễm bệnh.
    • Hầu hết triệu chứng sốt xuất huyết đều bộc lộ rõ ràng trong vòng hai tuần tính từ lúc mắc bệnh. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, các triệu chứng bệnh có thể xuất hiện muộn hơn. Ký sinh trùng sốt rét có thể nằm im trong cơ thể bạn theo vài tuần, tháng, hoặc thậm chí là trên một năm.[17]

Lời khuyên[sửa]

  • Trước khi bắt đầu chuyến đi du lịch ở đâu đó, hãy tham khảo ý kiến bác sỹ về loại thuốc tốt nhất để ngăn ngừa sốt xuất huyết. Họ sẽ khuyên bạn nên dùng thuốc với chế độ phù hợp. Tùy thuộc vào nơi bạn định đến, họ sẽ tùy biến phương pháp điều trị thích hợp. Bác sỹ cũng sẽ cân nhắc nhiều yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến chế độ chữa trị của bạn. Phòng khám dành cho khách du lịch sẽ là một địa điểm lý tưởng để biết thêm thông tin và lời khuyên.
  • Đến gặp bác sỹ sớm nếu bạn đang sắp xếp cho chuyến đi xa. Bạn nên uống thuốc vài tuần trước khi đặt chân đến nơi bạn muốn đến.

Cảnh báo[sửa]

  • Mua thuốc ngăn ngừa sốt xuất huyết trước khi ra nước ngoài. Ở một số quốc gia nơi có nguy cơ nhiễm bệnh cao, một số người có thể bán thuốc giả hoặc thuốc không đạt tiêu chuẩn cho khách du lịch.

Nguồn và Trích dẫn[sửa]

  1. ↑ 1,0 1,1 http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs094/en/
  2. ↑ http://www.cdc.gov/malaria/about/facts.html
  3. ↑ http://wwwnc.cdc.gov/travel/diseases/malaria
  4. ↑ http://wwwnc.cdc.gov/travel/page/see-doctor
  5. ↑ http://wwwnc.cdc.gov/travel/page/find-clinic
  6. ↑ 6,0 6,1 http://www.cdc.gov/malaria/travelers/drugs.html
  7. ↑ http://www.who.int/water_sanitation_health/hygiene/envsan/emergencies_qa10/en/
  8. ↑ Domino, F. (n.d.). The 5-minute clinical consult standard 2015 (23rd ed.)
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 Domino, F. (n.d.). The 5-minute clinical consult standard 2015 (23rd ed.).
  10. ↑ Domino, F. (n.d.). The 5-minute clinical consult standard 2015 (23rd ed.).
  11. ↑ 11,0 11,1 http://www.cdc.gov/malaria/toolkit/DEET.pdf
  12. ↑ Centers for Disease Control and Prevention. Treatment of Malaria (Guidelines for clinicians). Updated July 1, 2013. Available at: www.cdc. gov/malaria/resources/pdf/treatmenttable.pdf
  13. ↑ Domino, F. (n.d.). The 5-minute clinical consult standard 2015 (23rd ed.).
  14. ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/malaria/basics/symptoms/con-20013734
  15. ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/malaria/basics/treatment/con-20013734
  16. ↑ Agabegi, S. (2013). Step-up to medicine (3rd ed.). Philadelphia: Wolters Kluwer/Lippincott Williams & Wilkins.
  17. ↑ http://www.cdc.gov/malaria/about/disease.html

Liên kết đến đây

Lấy từ “https://tusach.thuvienkhoahoc.com/index.php?title=Phòng_chống_bệnh_sốt_xuất_huyết&oldid=144979”
Chia sẻ lên facebook Chia sẻ lên twitter In trang này