Bệnh nhiệt miệng
1 Đại cương[sửa]
Nhiệt miệng không có mối liên quan đến thể trạng béo hay gầy, khỏe hay thường xuyên ốm yếu. Một số trường hợp thấy có tính chất gia đình, trong nhà có nhiều người cùng bị. Bệnh biểu hiện có tính chất chu kỳ lặp lại gần giống nhau , mỗi đợt kéo dài khoảng 10 - 15 ngày, bắt đầu bằng việc xuất hiện một hoặc vài ba đốm trắng nhỏ hơi đau, hơi nổi gồ lên trong niêm mạc miệng. Đốm trắng này to dần rồi vài ngày sau đồng loạt vỡ ra tạo thành vết loét. Vết loét lớn dần, nông, thường không quá lớp biểu mô, bờ nham nhở, ăn mặn rất xót, nói đau cản trở giao tiếp. Nếu không có biến chứng nặng vết loét tự lành dần sau 7- 10 ngày.
2 Triệu chứng[sửa]
+ Giai đoạn đầu:
Xuất hiện các điểm tổn thương , có thể là một điểm hoặc nhiều điểm trong niêm mạc miệng với đặc điểm là những nốt nhỏ 1 –2 mm hơi rắn và hơi gồ lên mặt niên mạc, hơi đau. Sau vài ngày các điểm này lớn dần bên trong có dịch viêm nổi phồng căng bóng hoặc vỡ rất nhanh để lại ổ hoại tử
+ Giai đoạn ổ hoại tử:
Khi các mụn nước vỡ, hình thành ổ hoại tử là những đốm to 2 – 3 mm màu vàng nhạt, xơ dai bám phủ trên mặt, mảng hoại tử này sẽ tan rã dần thành dịch viêm hòa lẫn vào nước bọt và đi xuống đường tiêu hóa, giai đoạn này thường ngắn , chỉ kéo dài 1- 2 ngày hoặc ngắn hơn nữa.
+ Giai đoạn ổ loét:
Đây là giai đoạn kéo dài nhất, thường từ 5 - 7 ngày, có thể tới 15 ngày hay lâu hơn nữa. Thông thường bệnh nhân không chú ý , khi thấy ăn mặn xót và nói đau mới phát hiện thì bệnh đã tiến triển tới giai đoạn ổ loét.
Thông thường nếu không có biến chứng các vết loét tự lành không để lại sẹo sau 5 - 7 ngày, bệnh nhân ăn uống sinh hoạt bình thường, rồi lại tái diễn đợt khác tương tự. Tùy từng người, và trên cùng một người bệnh cũng tùy từng thời gian mà thời gian lành bệnh dài ngắn khác nhau.
3 Nguyên nhân[sửa]
Nguyên nhân chính xác của loét aphthous (nhiệt miệng) chưa được biết rõ, nhưng sự thiếu hụt vitamin B12, sắt, axit Folic, thể chất chấn thương, đột ngột giảm cân, dị ứng thức ăn, phản ứng của hệ miễn dịch có thể góp phần vào sự phát triển của chúng. Nicorandil và một số loại hóa trị liệu cũng được ghi nhận có liên quan với loét aphthous. Một nghiên cứu gần đây cho thấy có sự tương quan chặt chẽ giữa loét áp-tơ với các dị ứng với sữa bò.
Chấn thương vùng miệng là nguyên nhân phổ biến nhất, trầy xước do bàn chải đánh răng, rách với thực phẩm sắc hoặc mài mòn, do răng vô tình cắn phải , sau khi mất răng nha khoa niềng răng có thể gây loét aphthous do gây chấn thương màng nhầy.
Các yếu tố khác, như là chất kích thích hóa học cũng có thể dẫn đến sự phát triển của vết loét. Sử dụng kem đánh răng mà không có natri lauryl sulfat (SLS) có thể làm giảm tần số loét aphthous. Loét miệng aphthous cũng thường thấy trong bệnh Crohn. Không có dấu hiệu cho thấy loét aphtous là liên quan đến kinh nguyệt, mang thai và mãn kinh. Việc hút thuốc cho thấy có ảnh hưởng đến bệnh nhưng ít thường xuyên hơn.
Hiện
nay
nhiều
tác
giả
thuận
theo
thuyết
Nhiệt
miệng
là
một
bệnh
tự
miễn,
tự
cơ
thể
sinh
dị
nguyên
và
phản
ứng
kháng
nguyên
kháng
thể
diễn
ra
ở
niêm
mạc
miệng
gây
nên
ổ
loét
4 Điều trị[sửa]
Có nhiều cách điều trị khác nhau
1, Theo dân gian:
Nhiệt miệng là tên thường gọi trong dân gian, và cho là bị nhiệt nóng trong người , trong dân gian cũng có nhiều phương cách khác nhau để chữa trị như ăn các thức ăn cho là mát như: bột sắn dây, chè đỗ đen, chè xanh, rau ngót… Cách này thường không có hiệu quả nhiều, nhiều người thường xuyên sử dụng biện pháp này nhưng bệnh không hề được cải thiên.
2, Sử dụng các thuốc bôi, thuốc uống
Thuốc bôi: Kamistad- Gel N, Oracortia, Gel Lidocain, Gengigel… Thuốc uống, các thuốc đông y chữa nhiệt miệng: An thảo, Khẩu viêm thanh, Nhiệt miệng PV …, các thuốc tây y : vitamin B2, vitamin PP...
3, Phương pháp tạo màng ngăn chữa nhiệt miệng
Đây là một phương pháp mới được đưa ra để chữa trị chứng loét miệng:
- Dùng thuốc bôi tạo thành màng ngăn che phủ lên vết loét để mau lành (tương tự như băng bó vết thương ở ngoài da). - Trong thuốc phối hợp thêm thuốc có tác dụng kiềm chế phản ứng giữa tự kháng thể và kháng nguyên (trị căn nguyên của bệnh) - Kết hợp nước súc miệng chữa lở loét trong miệng : Beeglue HQ (Clorhexidin Digluconat) Thực tế đã kiểm chứng là chỉ sau 1-2 lần bôi thuốc là hết đau, ăn mặn không xót (do có màng ngăn cách) và lành sau 3 -4 ngày. Các đợt viêm tái diễn sau nhẹ dần , thưa dần rồi khỏi hẳn.
Thuốc là dạng bột nhưng vào trong miệng gặp nước bọt và dịch huyết tương rỉ ra từ chỗ tổn thương tạo thành màng đủ sức chịu đựng được sự tấn công của nước bọt và dịch thức ăn từ 6 - 8 giờ, cứ 6- 7 giờ bôi thuốc một lần sẽ tạo được màng ngăn cách vết loét với dịch khoang miệng, từ đó làm cho vết loét rất nhanh lành. Đồng thời thuốc có tác dụng chống nhiễm khuẩn, kháng viêm, ngăn chặn hiện tượng tái phát. Kết hợp uống thêm vitamin, thuốc tăng cường chức năng gan hoặc kháng sinh nếu thấy cần thiết Sau 6 - 7 lần bôi thuốc xuất hiện các dấu hiệu lành vết loét, sau 1 - 2 lần bôi thuốc ăn mặn không xót (do thuốc tạo màng ngăn). Tiếp tục bôi thuốc khi loét tái phát (do đặc điểm của bệnh là tái diễn từng đợt cho, nên chỉ bôi thuốc lúc có viêm loét) thấy dễn biến viêm loét nhẹ dần và thưa dần rồi khỏi, bệnh khỏi theo lộ trình giảm dần và thưa dần.
Phương pháp này được Bác sĩ Đỗ Hữu Thảnh (đt 0374198250 - thanh.do52@gmail.com ) tìm ra từ năm 1990, đến nay trải qua gần 30 năm kiểm chứng từ thực tiễn là có kết quả rất tốt (Xem: http://nhietmieng.com/).
4, Điều trị theo toa bác sĩ.
Sử dụng các loại corticoit trong những trường hợp nặng là liệu pháp thường được sử dụng như: Triamcinolon, medexa… kèm theo kháng sinh vùng răng miệng, kết hợp các loại vi tamin B2 vitaminPP….
Phòng ngừa:[sửa]
Thường xuyên sử dụng nước súc miệng không cồn có thể giúp ngăn ngừa hoặc giảm bớt tần suất của các vết loét. Trong thực tế, nghiên cứu đề nghị chính thức nước súc miệng để tạm thời có thể giúp giảm đau. Trong một số trường hợp, thay đổi kem đánh răng có thể ngăn ngừa viêm loét aphthous, trong các nghiên cứu xem xét vai trò của natri sulfat dodecyl (natri lauryl sulfat hay SLS), một chất tẩy rửa có ở hầu hết các loại thuốc đánh răng. Sử dụng kem đánh răng không có hợp chất này, ở một số nghiên cứu cho thấy làm giảm số lượng, kích thước và tái phát loét.
