Thảo luận:Tản mạn về sở hữu trí tuệ … lậu

Tôi được đọc phát thảo bài này của anh trong mail group. Nay nó dược "retouch" và đăng trong này.

Phân tích bổ ngang rất hay.

Tuy nhiên theo tôi còn 1 hướng nhìn nữa tạm gọi là phân tích "bổ ngửa": Có vài khía cạnh có thể được đào sâu hơn ở đây -- lợi và hại, lý và tình:

1. Khía cạnh người sản xuất đồ lậu VS người bán đồ xịn -- Đây là vấn đề lớn mà các chủ hãng sản xuất lưu tâm nhiều hơn. Ngay cả các hãng lớn cũng choảng nhau dữ dội và có dùng đến cả "kĩ xão" (tactic) (như trường hợp Microsoft ăn cắp IP của STAC Electronics).
2. Khía cạnh người tiêu thụ đồ lậu VS đồ xịn -- việc phạt người tiêu dùng đồ lậu ở mức độ thấp và ít hơn nhiều ... trừ trường hợp nhạc MP3 lậu (chỉ mới thấy xãy ra lần đầu chưa thấy tiền lệ phạt người tiêu dùng đến "cạn tào ráo mán" trước đây.)
3. Vấn đề đặt ra ở đây nếu nhìn theo diện tổng quát là: làm sao cân bằng được hiẹn tượng này thay vì không thể nào tiêu diệt nạn ăn cắp IP 100%. Nếu để nó tràn lan như ở VN hay Tàu thì ... người sản xuất có cơ nguy bị phá sản vì sản phẩm chính chưa bán đủ vốn thì đã bị đồ chôm thế chỗ. Điều này sẽ discourage nhà sản xuất và làm hại các nhà phát minh. Hậu quả thiệt khôn lường về nhiều mặt: Xa hội chậm tiến vi ai "ngu dại" đi phát minh cho người khác hưởng và người tiêu dùng thì tạo thành một cái nghiệp "lưu manh" mà không hề hay biết cứ nghiềm nhiên vi phạm luật bản quyền, luật bảo vệ tác quyền mà không hề chủ tâm. Chính tôi đã từng thấy một sysop phát biểu trên vi.wikipedia; phát biểu chứng tỏ người đó thiếu hoàn toàn các hiểu biết về chia sẻ và sử dụng tác quyền. Nhưng cứ ngon ơ cho rằng mình chép lại 100% sách báo cho cá nhân xài sẽ không vi phạm tác quyền! Dĩ nhiên, đ/v mức độ thấp nó không gây tổn hại nhưng nếu đó là thói quen của 90% - 100% dân số 1 quốc gia thì chí nguy! Sau này tật xấu đó còn trở nặng theo kiểu: copy bài viết của 1 tác giả đem đăng lại hay ngay in lại bán ra với tên tác giả hoàn toàn MỚI! Kiểu này thì quá đáng. Tôi vốn không viết nhiều bài (không phải là tác giả chuyên nghiệp) nhưng cũng đã bị ăn cắp kiểu này. Trong đó không phải là những trang WEB nhỏ thông thường mà có cả các trang dính líu đến trường Đại Học hay có trang "chuyên về IP" trong nước. Thiệt đáng ngại, nếu kiểu này thì ai mà dám bỏ chất xám ra viết bài nữa chớ?

Thiệt ra, nhiều khi tác giả các sản phẩm thường dể thông cảm và tha thứ cho trường hợp ngheo hông có tiền nhưng đừng chơi trò đã ăn cắp về xài mà còn phổ biến bán lại với giá hời hay thậm chí để qua mặt chính quyền in ấn lại với cái tên tác giả trên trời nào đó còn tác thật thì chỉ có nước ngậm bồ hòn thiệt là tội nghiệp.

Chuc vui vẻ

Làng Đậu 10:25, ngày 06 tháng 6 năm 2007 (CDT)