Thuần hóa mèo hoang

Từ VLOS
Bước tới: chuyển hướng, tìm kiếm

Mèo hoang rất ít hoặc gần như không tiếp xúc với con người. Nhiều con được sinh ra trong tự nhiên, và có một số con bị chủ bỏ rơi hoặc đi lạc.[1] Cho dù có nguồn gốc như thế nào, mèo hoang thường rất sợ người, và sẽ có hành động cào cắn thay vì rúc vào lòng bạn (ít nhất trong lần đầu tiên).[2] Điều này khiến cho việc thuần hóa mèo hoang trở nên khó khăn hơn.[2] Nếu thật sự muốn thuần phục chúng, bạn sẽ cần nhiều thời gian và sự kiên trì.

Các bước[sửa]

Đưa mèo hoang về nhà[sửa]

  1. Chuẩn bị phòng riêng cho mèo hoang. Chúng cần ở trong khu vực khép kín cho đến khi cảm thấy thoải mái với người chủ cũng như môi trường mới. Sắp xếp phòng nhỏ yên tĩnh, chẳng hạn như phòng vệ sinh, tách biệt với thành viên gia đình và những con vật nuôi khác.[1][3] Đặt khay vệ sinh, bát thức ăn, nước uống, và đồ chơi vào trong phòng.[4][3]
    • Đóng kín cửa sổ và cửa ra vào để mèo không thoát ra ngoài. Ngoài ra, bạn cũng nên kiểm tra lỗ hổng hoặc vết nứt trên tường tạo cơ hội cho chúng vượt qua.[3]
    • Di chuyển kệ đựng đồ (nếu có) ra ngoài để mèo không làm ngã đổ.[3]
    • Sắp xết chỗ ẩn nấp trong phòng (ví dụ như hộp giấy đục nhiều lỗ úp ngược xuống đất).[3]
    • Trong vài ngày đầy tiên, bạn nên dùng đất hữu cơ để làm đất vệ sinh vì mèo hoang đã quen thuộc với loại này so với đất vệ sinh dành cho mèo thông thường.[3]
    • Dùng đèn ngủ để thắp sáng căn phòng, thay vì bật đèn trần. Bóng tối giúp mèo hoang cảm thấy an toàn trong môi trường mới.[3]
    • Để giúp mèo làm quen với mùi người, bạn có thể trải quần áo cũ (chẳng hạn như tất, áo khoác) vào trong phòng.[1]
    • Mèo hoang sẽ cần ít nhất vài giờ để ổn định.[4]
  2. Đặt chuồng nhốt thú cưng vào trong phòng kèm theo bẫy. Bạn cần đưa mèo hoang đi khám bác sĩ thú y để được chăm sóc y tế cần thiết (ví dụ như tiêm chủng, tẩy giun, xét nghiệm FeLV và FIV).[4] Bạn có thể vận chuyển mèo hoang dễ dàng hơn khi chúng ở trong chuồng thay vì bẫy.[4]
    • Mở cửa chuồng và trải chăn rồi đặt ít thức ăn vặt vào trong chuồng để tạo điều kiện tốt cho mèo hoang.
    • Trùm khăn lên chiếc bẫy và chuồng để làm nơi ẩn nấp an toàn.[5]
  3. Bắt mèo hoang. Bạn đừng ngạc nhiên khi thấy mèo hoang chạy lao đi nếu bạn cố gắng tiếp cận chúng.[6] Thiết lập bẫy động vật sống nhân đạo là cách hiệu quả nhất để bắt trọn và đưa mèo hoang về nhà. Loại bẫy này được thiết kế với cánh cửa đóng sập lại ngay khi mèo hoang tiếp xúc với tấm bảng phía dưới chiếc bẫy.[6]
    • Để dụ mèo vào bẫy, bạn có thể đặt vài miếng thức ăn hấp dẫn vào sâu bên trong chiếc bẫy.
    • Chúng có thể sợ hãi khi nghe tiếng cửa đóng sập lại khi bước vào trong chiếc bẫy. Tuy nhiên, mèo sẽ không bị thương.[6]
    • Loại bẫy này có bán trên mạng. Bạn có thể liên lạc với trại động vật hoặc trung tâm kiểm soát động vật tại địa phương để mượn bẫy.[6]
    • Chuẩn bị ổ nằm tiện nghi (khăn hoặc chăn) vào trong chiếc bẫy.
  4. Cho mèo hoang ăn ngoài trời. Việc thuần hóa nên thực hiện trong nhà. Tuy nhiên, cảm giác sợ hãi con người của chúng sẽ gây nên vấn đề khi bạn mang chúng về nhà.[4] Biện pháp cho mèo hoang ăn ngoài trời có thể giúp chúng tin tưởng bạn,[6] hoặc ít nhất mèo sẽ tin rằng bạn sẽ cho chúng ăn.
    • Cho mèo hoang ăn đúng giờ mỗi ngày.

Tiếp cận mèo hoang[sửa]

  1. Dành thời gian cho mèo hoang nhưng không đụng chạm vào chúng. Sau khi mèo đã ổn định, bạn có thể bắt đầu quá trình tương tác để chúng làm quen với con người. Để tránh bị cào cắn, bạn nên mang áo tay dài, quần dài, găng tay, và giày khi bước vào phòng.[3] Bạn có thể chuẩn bị tấm bìa cứng để giữ bên cạnh phòng khi chúng nhào lên người.[3]
    • Sắp xếp thời gian tương tác với mèo hoang cố định thời gian mỗi ngày. Việc hình thành thói quen giúp chúng ổn định trong môi trường nhà ở của bạn.[3]
    • Gõ cửa trước khi mở, và bước vào phòng thật chậm rãi.[3][1]
    • Nói chuyện nhẹ nhàng với mèo hoang khi bạn dọn dẹp chỗ ở của chúng (chẳng hạn như dọn khay vệ sinh, thay thức ăn và nước mới).[1]
    • Không nhìn chằm chằm hoặc tiếp xúc ánh mắt với mèo hoang vì chúng sẽ xem điều này mang tính gây hấn. Thay vào đó, bạn nên ngoảnh đi và cúi đầu xuống thấp.[1]
    • Khi mèo hoang cảm thấy thoải mái, bạn có thể ngồi cạnh chúng khoảng một giờ vào buổi sáng và tối. Ngoài việc trò chuyện với mèo, bạn có thể đọc sách hoặc làm việc yên lặng trên laptop.[5][3]
    • Không cố gắng đụng chạm mèo hoang lúc ban đầu.[1] Điều này chỉ làm cho chúng cào cắn bạn và kêu rít lên.
  2. Chơi đùa với mèo hoang. Điều này giúp chúng cảm thấy gần gũi trước khi bạn đụng chạm vào mèo. Mua đồ chơi nhẹ dành cho mèo ở cửa hàng vật nuôi tại địa phương và để mèo hoang chơi đùa trong khi bạn đang ở trong phòng với chúng.[1] Ngoài ra bạn có thể tự làm ‘đồ chơi trêu ghẹo mèo con’: dán miếng vải vào đầu dây, và gắn dây vào cây gậy nhỏ.[1]
    • Không để mèo hoang chơi món đồ này một mình. Chúng có thể nuốt phải sợi dây làm tắc nghẽn đường ruột cần phải chăm sóc y tế chuyên sâu.[1]
  3. Quan sát ngôn ngữ cơ thể ‘sẵn sàng’ của mèo hoang. Việc đụng chạm vào mèo hoang có thể chứa đầy nguy hiểm vì chúng có thể tự vệ và tấn công bạn do sợ hãi. Việc quan sát ngôn ngữ cơ thể sẽ giúp bạn nhận ra khi nào thì chúng cảm thấy sẵn sàng chuyển sang mức độ tương tác mới với con người. Hành động nhào tới và gầm gừ kèm theo gập tai xuống có nghĩa chúng vẫn chưa cảm thấy thoải mái khi tiếp xúc với con người.[5]
    • Mèo hoang có thể kêu rít lên nếu chúng không muốn bạn đụng vào.
    • Nếu mèo khá điềm tĩnh khi ở cạnh bạn, thì đây là dấu hiệu cho thấy chúng sẵn sàng tiếp cận với con người.
  4. Cho mèo tập thích nghi với bàn tay của bạn. Trong khi vẫn còn dè chừng con người, mèo hoang cần có thời gian làm quen với tay của bạn. Để bắt đầu, bạn đặt tay úp xuống sàn.[3] Để chúng tiến lại gần, và cho phép mèo tiếp xúc với chân, tay, hoặc bàn tay của bạn.[3]
    • Không vuốt ve mèo hoang. Việc khám phá tìm hiểu là cách mà chúng sử dụng để xác định xem bạn có phải là mối đe dọa tiềm ẩn hay không.[3]
    • Đặt bàn tay cách xa mèo hoang ở một khoảng nhỏ trong lúc đầu. Khi chúng quen với bàn tay, bạn có thể di chuyển tay và cả cơ thể lại gần.[3]
    • Bạn phải để mèo làm quen với sự tiếp xúc. Chúng có thể tấn công nếu bạn dịch chuyển bước đầu tiên.
  5. Âu yếm mèo hoang. Hành động vuốt ve mèo hoang có thể khá nguy hiểm vì bạn không biết được liệu chúng có chào đón hay sẽ tấn công bạn? Đặt món đồ chơi gần bàn tay và để tay trên sàn nhà. Khi mèo tiếp cận, đánh hơi và đẩy nhẹ tay, bạn có thể từ từ nâng bàn tay và giữ ngang tầm mắt của chúng.[3]
    • Từ từ nâng bàn tay ngay tầm mắt của mèo, sau đó bắt đầu vuốt ve chúng.[3]
    • Chú ý ngôn ngữ cơ thể của mèo. Hành động co cơ bắp, đuôi sột soạt, đồng tử giãn ra, và tai bẹt xuống đều là những dấu hiệu cho thấy bạn nên ngừng âu yếm và cho chúng tận hưởng không gian riêng.[3]
    • Vuốt ve lần đầu thật nhanh.[1] Bạn nên ngừng âu yếm mèo hoang trước khi chúng thể hiện thái độ không muốn tiếp tục nữa.[3]
  6. Nhấc mèo hoang. Nếu mèo còn nhỏ, bạn có thể thử nhấc chúng lên và đặt vào lòng khi mèo đã trở nên thoải mái với việc được âu yếm. Bạn cần lưu ý rằng chúng vẫn là động vật hoang dã, vì thế nên dùng khăn bọc kín cơ thể của mèo một cách chậm rãi và từ tốn (chừa phần gáy ra) để chúng không cào cắn bạn.[1]
    • Xoay cơ thể của mèo sao cho đầu hướng ra ngoài. Giữ phần gáy bằng cách nắm phần da ở cổ.[1] Túm phần da gần tai nhất có thể nhưng không nên nắm quá chặt.[7]
    • Nhẹ nhàng nhấc toàn bộ cơ thể của mèo lên rồi đặt vào lòng. Nếu mèo không phản kháng, bạn có thể âu yếm và trò chuyện bằng giọng điệu êm ái.[1]
    • Mặc dù mèo con thường được mèo mẹ ngoặm giữ phần gáy, nhưng bạn cũng đừng ngạc nhiên nếu mèo hoang không thích bị con người túm lấy cổ. Bạn nên đọc dấu hiệu cơ thể nhằm xác định xem liệu chúng có thích điều này hay không.
    • Không bao giờ đụng chạm mèo hoang trưởng thành hoặc mèo con từ phía trước.[1]
  7. Chải chuốt cho mèo hoang. Điều này không những giúp chúng cảm thấy thoải mái khi tiếp xúc với con người, mà còn giữ cho da và lông sạch sẽ. Dùng bàn chải dành cho thú cưng có sợi tơ cứng để chải lông cho chúng.[1] Bạn có thể chải bằng lược răng khít để diệt trừ bọ chét.[1]
    • Lược và bàn chải có bán tại cửa hàng vật nuôi tại địa phương.
    • Bọ chét ở mèo hoang còn nhỏ rất nguy hiểm vì có thể gây bệnh thiếu máu và tử vong.[1] Ngoài biện pháp dùng lược chải, mèo cần dùng thuốc ngừa bọ chét (có bạn tại phòng khám bác sĩ thú y).

Xác định khả năng thuần hóa mèo hoang[sửa]

  1. Đánh giá mức độ hoang dã của mèo. Mèo hoang thường có thể là hoang dã hoàn toàn (không tiếp xúc với con người hoặc tương tác tiêu cực với con người), bán hoang dã (có tương tác tích cực với con người), hoặc hoang dã cải đạo (mèo nhà bị bỏ rơi trở thành bán hoang dã).[8] Mèo hoang dã hoàn toàn rất khó thuần phục và tập thích nghi, trái lại mèo hoang dã cải đạo lại dễ thuần hóa nhất.[8]
    • Mèo bán hoang dã tìm đến con người để cung cấp thức ăn, nhưng không muốn tiếp xúc với họ. Mức độ tương tác với người tối thiểu này dạy chúng một số quy tắc giao tiếp của thế giới loài người.[2]
    • Mèo bán hoang dã thường sống gần nhà người dân.[2]
  2. Ước lượng độ tuổi của mèo hoang. Bạn có thể xác định con mèo bao nhiêu tuổi để đánh giá mức độ thuần hóa khó hay dễ. Mèo hoang còn nhỏ, đặc biệt là những còn nhỏ hơn 10 đến 12 tuần tuổi thường dễ thuần phục hơn.[1][9] Mèo hoang trưởng thành sống ngoài đường trong thời gian dài sẽ khó thuần hóa, nếu bạn có thể thuần phục chúng hoàn toàn.[8]
    • Không tách mèo hoang còn nhỏ ra khỏi mèo mẹ cho đến khi chúng cai sữa khoảng 13 tuần tuổi. Điều này đóng vai trò rất quan trọng. Chó con có thể tách khỏi mẹ của chúng khi được 8 tuần, nhưng mèo con thì không! Việc tách rời quá sớm có thể gây nên vấn đề hành vi và phát triển kéo dài. Các chuyên gia khuyến cáo rằng mèo con có thể tách khỏi mẹ khi được 13 tuần tuổi.[10]
    • Nếu thấy mèo con hoang dã ở cùng với mèo mẹ, bạn nên bẫy cả mèo mẹ lẫn mèo con cùng một lúc. Để chúng ở cạnh nhau trong nhà cho đến khi mèo con đã cai sữa hoàn toàn. Liên lạc với nhóm cứu hộ động vật địa phương để triệt sản cho mèo mẹ và thả về tự nhiên.[9]
  3. Xác định khả năng thuần phục mèo hoang. Đây là quá trình không mấy dễ dàng cũng như không có gì bảo đảm là việc này sẽ thành công. Thuần hóa là một thử thách và cần rất nhiều thời gian: mèo con hoang dã có thể được thuần phục từ 2 đến 6 tuần,[1] nhưng đôi lúc có thể phải mất một năm trở lên mới có thể thuần hóa mèo trưởng thành được.[5]
    • Tập thích nghi cho mèo hoang ở trong nhà cũng như giúp chúng hòa nhập với môi trường xung quanh mất khoảng vài tiếng mỗi ngày, có thể kéo dài nhiều tháng.[9] Bạn nên xem xét liệu mình có đủ khả năng chịu trách nhiệm này hay không.
    • Chi phí chăm sóc y tế cho mèo hoang thường rất tốn kém. Bạn nên dự tính xem mình có đủ khả năng chi trả cho dịch vụ chăm sóc mèo hoang hay không.

Lời khuyên[sửa]

  • Bạn chỉ nên cố gắng thuần hóa mèo hoang nếu muốn nuôi chúng.[9]
  • Không nên nản lòng nếu bạn không thể thuần phục được mèo hoang. Không phải con mèo hoang nào cũng đều được thuần hóa để sống chung với người.[11]
  • Mèo hoang được thuần phục hoàn toàn thích ở một mình. Bạn nên cho chúng ở nơi riêng tư theo ý muốn.[4]
  • Mèo hoang thường không thích hợp để nhận nuôi vì chúng chỉ gắn bó với người đã thuần hóa chúng.[5]
  • Nếu thấy thoải mái, bạn có thể âu yếm mèo nhẹ nhàng và từ tốn.
  • Liên lạc với bác sĩ thú y hoặc trung tâm kiểm soát động vật địa phương nếu bạn không tiện bắt và tiếp xúc với mèo hoang. Bạn có thể bị cào cắn nếu không cẩn trọng và có thể bị nhiễm bệnh.

Cảnh báo[sửa]

  • Mèo hoang là động vật hoang dã. Bạn có thể bị thương nếu không cẩn thận khi tiếp xúc với chúng. Liên lạc với bác sĩ thú y hoặc trung tâm kiểm soát động vật địa phương nếu bạn không tiện bắt và tiếp xúc với mèo hoang.
  • Mèo hoang rất dễ bị tổn thương trong nhiều điều kiện môi trường, chẳng hạn như tiếp xúc với yếu tố thiên nhiên (ví dụ như gió, mưa), viêm nhiễm, và bị động vật khác tấn công. Tỷ lệ tử vong ở mèo con hoang dã đạt gần 50%.[12]

Nguồn và Trích dẫn[sửa]

Liên kết đến đây