Công lý:Chú ý động cơ của anh đấy
CÔNG LÝ (Justice : What’s the Right things to do) là một trong những khóa học nổi tiếng trong lịch sử Đại học Harvard do Giáo sư Sandel giảng. Cả Đại Giảng Đường Sanders đã chật cứng sinh viên đến để nghe về Công lý, Bình đẳng, Dân chủ và Công dân.
Michael J. Sandel (sinh 1953) là giáo sư ngành triết học chính trị tại Đại học Harvard, nổi tiếng với môn Công lý vì thu hút số sinh viên kỷ lục, hơn 10.000 người học trong hai thập niên, 1.115 sinh viên chỉ riêng trong học kỳ hai năm 2007. Là thành viên trong ủy ban đạo đức sinh học của tổng thống Bush, Giáo sư Sandel cũng thường xuất hiện trên truyền thông về các vấn đề đạo đức, mà theo ông cũng chính là chính trị.
Giáo sư Sandel giới thiệu Immanuel Kant, một triết gia khó hiểu nhưng có tầm ảnh hưởng lớn. Kant phản đối chủ nghĩa vị lợi. Theo ông, mỗi chúng ta có những quyền và nghĩa vụ căn bản vượt lên trên cả những lợi ích lớn của cá nhân. Kant phản đối quan niệm đạo đức là sự tính toán kết cục. Khi chúng ta làm điều gì vì trách nhiệm – làm vì đó là việc đúng – thì chỉ khi đó, hành động của chúng ta mới có giá trị đạo đức. Kant lấy ví dụ ông chủ cửa hàng không tính hụt tiền thừa cho khách chỉ bởi lo lắng nếu bại lộ, việc kinh doanh của mình sẽ sa sút. Theo Kant, hành động của ông chủ quán không hề có giá trị đạo đức bởi ông ta làm đúng việc nhưng sai động cơ.
Immanuel Kant cho rằng chừng nào hành động của chúng ta có giá trị đạo đức thì yếu tố làm nên giá trị đó chính là khả năng con người vượt lên lợi ích, sở thích cá nhân mà hành động vì trách nhiệm. Giáo sư Sandel kể một câu chuyện có thật về cậu bé 13 tuổi, quán quân cuộc thi đố chữ sau cuộc thi đã thừa nhận với giám khảo việc mình đánh vần sai từ quyết định thắng thua. Lấy câu chuyện này và một vài ví dụ khác nữa, Sandel giải thích phép thử của Kant xem một hành động có đúng về mặt đạo đức hay không, đó là: Nhận diện nguyên tắc thể hiện trong hành động của bạn, sau đó xem có thể phổ biến nguyên tắc đó thành quy luật để toàn xã hội tuân thủ hay không
Mục lục[sửa]
- Giới thiệu Khóa bài giảng: Việc đúng nên làm
- Công lý:Khía cạnh đạo đức của việc giết người
- Công lý: Định giá mạng sống bằng tiền & Cân đong niềm vui bằng gì
- Công lý: Tự do chọn lựa & Ai là chủ của tôi
- Đây là đất của tôi & Đồng thuận
- Lính đánh thuê & Thiên chức làm mẹ: Bán được không
- Chú ý động cơ của anh đấy & Nguyên tắc tối thượng của đạo đức
- Bài học về sự nói dối & Thỏa thuận là thỏa thuận