Cổ học tinh hoa. Nguyễn Văn Ngọc, Trần Lê Nhân/138
SAY BẮN CHẾT TRÂU
Ngưu Hoằng, Ngưu Bật, hai anh em ở chung với nhau.
Bật có tính hay chén, mà hễ chén vào, thì thường khi nát rượu.
Một hôm, anh đi vắng, Bật ở nhà uống say tuý lý, bắn chết mất con trâu của anh.
Kịp lúc anh về, người vợ đón cửa, xăm xăm bảo rằng:
- Này này! chú nó ở nhà bắn chết trâu rồi!
- Hoằng nói: Trâu chết thì bảo cho đem làm thịt.
Hoằng vào nhà, ngồi vừa yên, vợ lại chạy đến hăm hở nói.
- Chú nó bắn chết trâu là việc to lắm, có phải tầm thường đâu...
Hoằng nét mặt vẫn hoà nhã tự nhiên, nói:
- Phải, tôi đã biết rồi mà. - Rồi lấy sách giở xem như không có chuyện gì cả.
Vợ thấy thế không dám ton ngót gì nữa.
TÙY KỶ
GIẢI NGHĨA[sửa]
- Ngưu Hoằng: người đời nhà Tùy làm quan đến Lại bộ thượng thư, đời bấy giờ xưng là "Đại nhã quân tử".
- Say tuý lý: say mê, nói trong lúc say không biết gì nữa.
- Hoà nhã: êm ái, vui vẻ.
- Tùy kỷ: sách chép việc đời nhà Tuỳ.
NHỜI BÀN[sửa]
Anh em một nhà mà ghét bỏ xa cách nhau phần nhiều là chỉ tại chị em dâu. Không phải tại chị em dâu có bạc ác gì đâu; tại thường tình đàn bà, phần thì suy hơn tính thiệt ít chút cũng so kè, làm cho chữ "Lợi" đè mất chữ "Nghĩa", phần thì đêm ngày trò chuyện, bao nhiêu cái hay như muốn vơ cả vào mình, thành ra anh em hoá dở, làm cho chữ "Tình" lấn được chữ "Ân". Đám nam nhi ta muốn ăn ở cho trọn vẹn nghĩa anh em, tình vợ chồng, tưởng cũng khí khó.
Ngưu Hoằng đây lấy thái độ ôn hoà, trầm tĩnh đối với vợ khi đang bực tức căm giận, thật là biết đường lửa cháy cất dầu, cơm sôi bớt lửa. Vì thế mà vợ mất giận, em được toàn, thế chẳng phải là biết cách ăn ở rất khéo trong chốn gia đình ru!
