Cổ học tinh hoa. Nguyễn Văn Ngọc, Trần Lê Nhân/242
QUAN TÀI CON
Tại chùa Tô Châu có một nhà sư tên gọi Viên Thủ Trung tu hành đắc đạo.
Nhà sư thường bày trên án thư, trước chỗ ngồi, một cỗ quan tài con bằng gỗ bạch đàn, dài độ ba tấc, có cái nắp đạy, mở được. Khách đến chơi, trông thấy, cười nói rằng:
"Người chế ra cái này dùng để làm gì?
- Nhà sư nói: Người ta có sống tất có chết, mà chết thì vào ngay cái này. Ta thực lấy làm lạ, người đời ai ai cũng chỉ biết có phú quí, công danh, tài sắc, thị hiếu, lo buồn, vất vả suốt đời, chẳng biết đến cái chết là gì. Như ta đây mỗi khi có việc không được như ý, ta cầm lấy cái này ta ngắm xem, là tức khắc trong tâm ta được yên ổn mà muôn nghìn sự tư lự đều lâng lâng sạch như không. Cái quan tài con này đủ thay nhời huấn, nhời giới của bực nghiêm sư, bài trâm, bài minh treo bên chỗ ngồi vậy".
“MAI HIÊN BÚT KỶ”
GIẢI NGHĨA[sửa]
- Tô Châu: huyện Ngô thuộc về tỉnh Giang Tô bây giờ.
- Bạch đàn: thứ gỗ rắn và thơm, dùng làm đồ đạc, dùng làm hương thắp.
- Phú quí: giàu có sang trọng.
- Công danh: sự nghiệp, tiếng tăm.
- Tài sắc: tiền của, gái đẹp.
- Thị hiếu: say mê ham thích.
- Tư lự: nghĩ ngợi lo phiền.
- Huấn: nhời dạy đáng làm khuôn phép.
- Giới: câu nói để răn bảo ai.
- Nghiêm sư: ông thầy nghiêm ngặt đáng kính, đáng sợ.
- Trâm: thể văn dùng để khuyên răn.
- Minh: bài văn khắc vào cái gì để tự mình răn mình.
NHỜI BÀN[sửa]
Người ta sở dĩ ham mê say đắm vào thanh, sắc, danh, lợi hay liều lĩnh tàn nhẫn dám làm những việc gian ác, là thường chỉ biết có cái giống ở trước mặt chớ không chịu nghĩ tới cái chết nó đến ngay sau lưng. Cái chết vốn như con ma, ai cũng sợ, cũng ghét thật, nhưng cái chết lại chính là ông thầy, chính là bài thuốc chữa khỏi được bao nhiêu các thói tật xấu xa ở đời. Người ta mà đã đem lòng nghĩ đến cái chết, thì tự khắc mất cả lòng tham, tan cả máu ghen, hoá hết cả mọi sự mê muội mà thành ra biết thương đời người, thương đời người thì mọi sự hay, dở, phải, trái ở đời, không còn gì bợn đến tâm rất thư nhàn sung sướng vậy.
