Chăm sóc cá vàng

Cá vàng là một vật nuôi làm cảnh thú vị, tốn chi phí chăm sóc thấp và là lựa chọn hàng đầu dành cho người mới tập chơi. Tuy nhiên hình ảnh "chậu cá vàng" lỗi thời sẽ giết chết chú cá yêu quý của bạn, vì thế, việc nuôi cá vàng cũng đòi hỏi sự đầu tư về công sức và trang thiết bị như khi nuôi những loài cá cảnh khác. Dù bạn chỉ mới nhen nhóm ý tưởng, muốn bổ sung kiến thức hay thậm chí là đang nuôi cá vàng như một loại thú cưng thì bài viết này cũng sẽ giúp bạn biết cách chăm sóc phù hợp để có một chú cá hạnh phúc và khỏe mạnh trong nhiều năm – có khi là nhiều thập kỷ!

Các bước

Yêu cầu về bể và sự chăm sóc

1. Chuẩn bị bể có dung tích đủ lớn. Kích thước bể tối thiểu cho một chú cá vàng là 37-57 lít (Nên nhớ rằng cá vàng có thể đạt đến kích thước từ 25-30 cm, thậm chí có khi hơn!) và với mỗi chú cá thêm vào, bạn cần thêm 37 lít nữa. Bạn nên tìm hiểu về tất cả các giống cá vàng. Cá vàng thông thường, cá vàng sao chổi và các loại cá vàng đuôi đơn khác cần được nuôi trong ao hay hồ chứa khổng lồ mới có thể phát triển tối đa về chiều dài (30 cm hoặc hơn). Đừng nuôi cá đuôi đơn trừ khi bạn có khả năng bố trí một hồ chứa 681 lít hay một cái ao để có thể chuyển cá vào sống khi chúng lớn hơn sau này.
   • Trong nhiều thập niên, cá vàng được chào mời rằng có thể sống trong những chậu thủy tinh nhỏ và đó là lý do vì sao người ta quan niệm rằng chúng có đời sống ngắn. Thật ra, tuổi thọ của cá vàng tương đương với loài chó! Trong những điều kiện nuôi nhỏ bé vốn không có giải pháp lọc nước, chất a-mô-ni-ắc hình thành rất nhanh và môi trường trở nên độc hại đối với cá.
   • Cá vàng sẽ phát triển để phù hợp với không gian sẵn có. Chú cá vàng 3 cm có khả năng phát triển lớn bằng một cánh tay người, tuy nhiên bạn chỉ có thể làm được điều đó nếu như nuôi cá trong ao lớn hay hồ thủy sinh chuyên nghiệp. Vì thế, không nhất thiết bạn phải nuôi cho cá đạt kích thước tối đa
2. Chuẩn bị bể cá trước, sau đó mới mua cá về. Chúng ta cần bỏ ra một chút thời gian và công sức mới tạo ra được môi trường sống phù hợp cho cá vàng. Dưới dây là những bước cơ bản nhằm đảm bảo chất lượng nước và điều kiện sống tổng quan tốt cho cá.
   • Cá là sinh vật nhạy cảm, chúng dễ bị căng thẳng khi môi trường sống có sự biến đổi. Những sự thay đổi nhất thời quá lớn có thể làm cá chết, dù cho môi trường đó là lý tưởng đi chăng nữa. Bạn cũng không nên di chuyển cá liên tục từ thùng chứa này sang bể chứa nọ.
   • Cá vàng không thể sống ở những môi trường tạm bợ quá nhỏ trong thời gian dài. Nếu tạm thời giữ cá trong bao ni-lông hoặc bát thì một giờ là khoảng thời gian tạm ổn, nhưng nếu kéo dài vài giờ sẽ ảnh hưởng không tốt đến cá; nếu bạn giữ cá trong thùng chứa loại nhỏ thì một ngày là tối đa.
   • Trong trường hợp khẩn cấp, bạn có thể đựng cá trong xô nhựa lớn và sạch, nhớ dùng nước máy đã qua xử lý.
3. Sử dụng sỏi to để cá không nuốt phải. Cá vàng cá vàng rất thích lùng sục đáy hồ để tìm thức ăn và hay cho sỏi vào miệng. Bạn nên rải sỏi to (kích cỡ lớn hơn so với cổ họng cá) hoặc sỏi thật nhuyễn. Sỏi to là lựa chọn tốt hơn vì nếu cá có ngậm phải cũng không nuốt được.
   • Rửa sạch những viên sỏi trước khi đặt vào bể. Bạn cần phải rửa thật kỹ trước khi rải sỏi vào hồ, nếu không nước hồ sẽ bị đục và dơ. Cho dù là sỏi mới cũng cần được chà rửa sạch sẽ và ngâm trong nước một ngày để rửa trôi một số tạp chất, đảm bảo môi trường sống tốt nhất cho cá vàng phát triển khỏe mạnh. Chỉ cần rửa với nước, không dùng xà phòng.
4. Bố trí một ít cảnh vật và đèn cho bể cá. Cá vàng là loài hoạt động về ban ngày, vì thế cá rất linh hoạt khi có ánh sáng. Chúng cần ánh sáng để duy trì vòng tuần hoàn ngủ/thức có lợi cho sức khỏe. Đây cũng là minh chứng cho thấy ánh sáng là yếu tố cần thiết giúp cho màu sắc của cá luôn tươi vui. Cá ngủ không ngon hay không được cung cấp đủ ánh sáng sẽ dần bị mất màu và trở nên lừ đừ. Nếu bể không được tiếp xúc với ánh sáng mặt trời tự nhiên, hãy tái tạo vòng tuần hoàn ngày/đêm bằng cách chiếu sáng bể từ 8-12 tiếng mỗi ngày. Không nên đặt bể trực tiếp dưới ánh sáng mặt trời vì điều này sẽ gây ra biến động nhiệt lớn và thúc đẩy tảo phát triển tràn lan.
   • Cân nhắc việc đặt một hòn đá hay vật trang trí bằng gỗ cùng với ít cây xanh nhân tạo vào bể. Hòn đá hoặc gỗ sẽ cho cá vàng nhiều góc yên tĩnh và ngóc ngách để khám phá, còn cây cảnh giả sẽ không làm tảo sinh sôi trong bể. Nên nhớ rằng cá vàng phát triển tốt nhất trong môi trường tương đối trống trải. Chúng là loài cá mũm mĩm và bơi khá tồi, vì thế, bố trí ít hoạt cảnh đồng nghĩa với việc cá có thể bơi thoải mái hơn. Bạn có thể cân nhắc việc đặt một món đồ trưng bày với kích cỡ vừa đến lớn ngay giữa bể và một vài cây nhựa xung quanh đường bơi để chú cá có không gian sống thích hợp.
   • Thực vật thủy sinh rất có lợi vì chúng giúp hấp thu lượng a-mô-ni-ắc, ni-trít và ni-trát tích tụ trong bể cá do chất thải và quá trình ăn mòn tự nhiên. Tuy nhiên, cá vàng là loài động vật ăn tạp và là một kẻ phàm ăn. Bạn nên trung thành với cây cảnh giả cho đến khi bạn có đủ thời gian và tiềm lực để giữ cho cây thật được an toàn khỏi chú cá vàng háu đói.
   • Đảm bảo rằng tất cả đồ trang trí mà bạn chọn đều không rỗng ruột (vì vi khuẩn có hại có thể sinh sôi nảy nở trong đó) và không có cạnh sắc nhọn (vì có thể làm rách vây cá).
   • Sử dụng đèn huỳnh quang cho bể cá. Nếu không bạn có thể dùng đèn ha-lô-gien hoặc đèn dây tóc. Thời gian chiếu sáng đối với cá vàng nên là 12 giờ sáng và 12 giờ tối.
5. Lắp đặt bộ lọc nước. Cá vàng rất cần bộ lọc. Một bộ lọc thường có ba giai đoạn: cơ học (để giữ lại những mẩu chất thải lớn như phân cá hay thức ăn thừa); hóa học (nhằm ngăn chặn mùi hôi, sự đổi màu và xử lý các chất hữu cơ khác) và sinh học (lợi dụng vi khuẩn có lợi để biến đổi chất thải và a-mô-ni-ắc). Máy lọc được phân loại tùy vào kích cỡ bể cá. Nếu bể của bạn có kích cỡ tầm trung, phù hợp với hai loại bộ lọc thì bạn nên chọn bộ lọc loại lớn hơn. Bể với môi trường nước sạch, được trang bị bộ lọc phù hợp và hiệu quả sẽ giúp cho cá vàng có sức khỏe tốt cũng như hình dáng đẹp. Có ba loại máy lọc phổ biến:
   • Lọc treo (lọc thác): treo trên thành bể, dùng để hút nước vào và lọc nước ra. Loại này rất phổ biến, giá thành vừa phải nhưng hơi ồn.
   • Lọc ngoài: thùng lọc nằm bên dưới bể cá, sử dụng một loạt ống để đưa nước vào và ra. Bộ lọc thùng có giá thành cao hơn nhưng yên tĩnh và hiệu quả hơn nhiều so với lọc treo. Lọc thùng được thiết kế dành cho bể có dung tích 189 lít vì thế không có sẵn loại phù hợp với hồ nuôi nhỏ hơn.
   • Bộ lọc khô/ướt: sử dụng một hộp tràn để lọc chất bẩn. Tuy nhiên, bộ lọc khô/ướt kềnh càng hơn rất nhiều so với lọc thác hay lọc thùng, vì thế nó chỉ phù hợp với bể cá lớn hơn 189 lít.
6. Dẫn nước vào bể. Sau khi chuẩn bị xong, cho nước máy đã được xử lý thích hợp hoặc nước cất vào đầy bể.
   • Nước máy chưa xử lý và nước uống đóng chai chứa các hóa chất và khoáng chất có hại cho cá.
7. Cần tiến hành ít nhất một “chu trình không cá” trước khi thả cá vào. Thực trạng đáng buồn là rất nhiều cá bị chết khi được thả vào hồ nuôi mới do ngộ độc a-mô-ni-ắc và ni-trát. Chu trình bể trống bao gồm việc thêm a-mô-ni-ắc vào bể, đồng thời theo dõi hàm lượng ni-trát để cá có thể sống an toàn. Bạn cũng đừng quên thêm dechlorinator để khử đi chất clo trong nước máy có thể làm chết cá.
   • Trước khi thả cá vào bể, bạn cần kiểm tra lại một lần nữa. Hãy mua một bộ dụng cụ đo độ pH để kiểm tra hàm lượng a-mô-ni-ắc, ni-trít và ni-trát trong nước. Kết quả lý tưởng là a-mô-ni-ắc bằng 0, ni-trít bằng 0 và ni-trát ít hơn mức 20. Những bộ thử giấy thường đắt hơn và khó sử dụng đúng cách, vì thế bạn nên mua bộ dụng cụ kiểm tra đơn giản như API Master Test Kit.
   • Điều gì sẽ xảy ra khi bạn bắt đầu nhỏ liên tục a-mô-ni-ắc nhân tạo vào bể? Chu trình ni-tơ sẽ diễn ra. Nếu tiếp tục quá trình này, các chất vô cơ sẽ được tảo hoặc thực vật thủy sinh tiêu thụ. Sau khi hoàn tất chu trình, bạn có thể an tâm thả cá!

Bảo dưỡng và cho ăn

1. Thả cá vào bể. Không may thay, cá vàng là loài ăn thịt lẫn nhau, cá bé hơn có thể trở thành thức ăn cho đồng loại lớn hơn của mình. Vì thế, nếu bạn nuôi nhiều con thì bầy cá nên có kích thước tương đồng. Nếu có một con nhỏ hơn hay chậm chạp hơn những con còn lại thì sẽ không có cơ hội nào dành cho nó. Bạn có thể sử dụng bể cá thương mại có vách ngăn để tách những “kẻ bắt nạt” hay chú cá yếu ớt khỏi những con còn lại.
   • Cá vàng là loài "sống cộng đồng" khá tốt. Tuy thế, bạn cũng cần phải cân nhắc kỹ lưỡng khi lựa chọn bạn cùng bể cho chúng. Cá mây trắng, cá ngựa vằn và cá lau kính là những ý hay. Tuy nhiên: đa phần những loài cá này thường sống theo bầy, vì thế, bạn cần mua nhiều hơn nửa tá. Tóm lại: cá vàng nên được nuôi chung với những loài cá cảnh có nét tương đồng với chúng.
     • Bạn cần nuôi cách ly cá mới trong hai tuần để theo dõi tình trạng sức khỏe trước khi thả chúng vào bể cá đã ổn định.
     • Lưu ý: cá vàng thích môi trường nước lạnh hơn so với những loài cá cộng đồng khác, vì thế hãy chọn những loài cá ghép bể có sức sống mạnh. Bạn cũng có thể thêm cá vàng vào cùng bể với những loài cá sinh sản quá mức để cá vàng ăn bớt cá con không mong muốn và bạn sẽ kiểm soát số lượng cá tốt hơn.
2. Làm sạch hồ thủy sinh ít nhất mỗi tuần một lần. Nhìn bằng mắt thường, có thể bạn thấy hồ không hề dơ, nhưng máy lọc không thể loại bỏ hoàn toàn chất thải của cá. Môi trường sống sạch sẽ thì cá mới có thể sống khỏe mạnh và hạnh phúc. Thực tế đã chứng minh, một chú cá vàng khỏe mạnh và hạnh phúc có thể sống đến vài thập kỷ! Bên cạnh đó, không nên làm sạch bể bằng xà phòng vì xà phòng rất độc với cá và có thể khiến cá chết nhanh chóng. Một sai lầm nữa đó là việc nuôi cá bằng nước máy thông thường và nước uống. Nước máy thông thường chứa quá nhiều chất độc, còn nước uống lại thiếu đi các khoáng chất cần thiết cho cá. Bạn có thể xử lý nước máy bằng cách mua chất ổn định nước tại cửa hàng sinh vật cảnh và cho vào nước theo liều lượng được hướng dẫn trên nhãn.
   • Tránh bắt cá ra khỏi bể khi làm vệ sinh. Sử dụng máy làm sạch sỏi để hút chất cặn mà không làm ảnh hưởng đến thói quen sống của cá. Nếu vì lý do gì đó bạn cần bắt cá ra thì nên sử dụng hộp nhựa để thay cho vợt vớt cá. Lưới vợt dễ làm tổn thương vây cá nên chúng rất sợ chiếc vợt và điều này khiến cá bị stress.
   • Thay ¼ lượng nước bể mỗi tuần để duy trì lượng nước dự trữ phù hợp trong bể. Thay phân nửa lượng nước mỗi khi tỉ lệ ni-trát đạt mức 20. Công việc thay nước có thể khiến mọi thử trở nên hơi bừa bộn, vì vậy hãy chuẩn bị một ít giẻ lau quanh hồ. Hãy cẩn thận để không hút phải bất kỳ chú cá nhỏ nào.
3. Đo nồng độ a-mô-ni-ắc, ni-trít và pH. Đây là điều cần làm trước khi thả chú cá nhỏ quý báu của bạn vào bể. A-mô-ni-ắc và ni-trít phải ở mức 0, còn độ pH phải từ 6.5-8.25. Hãy duy trì nước ở những thông số đó!.
4. Cho cá ăn 1-2 lần mỗi ngày. Chỉ nên cho chúng ăn trong khoảng 1 phút, không nên tin vào thông tin trên bao bì sản phẩm mà cho cá ăn quá nhiều. Cái gì quá thường không tốt, việc cho ăn quá mức có thể khiến cá vàng bội thực và chết. Nếu bạn sử dụng thức ăn nổi, nên ngâm hạt thức ăn trong nước vài giây trước khi thả vào bể để thức ăn dễ chìm. Điều này sẽ hạn chế được lượng không khí mà cá nuốt phải khi ăn, giảm nguy cơ mắc các bệnh về bong bóng.
   • Cũng như chúng ta, cá vàng cần sự đa dạng về dinh dưỡng. Cho cá vàng ăn thức ăn viên là chính, thỉnh thoảng thay đổi với thực phẩm tươi sống như tôm nước mặn và thức ăn khô đông lạnh như lăng quăng hay trùn chỉ. Đối với thức ăn khô, bạn phải ngâm chúng trong cốc có chứa nước hồ trước khi cho cá ăn để thức ăn không nở ra trong bao tử cá, gây ra những vấn đề về bơi lội.
   • Cho cá ăn những gì chúng có thể trong vòng một phút. Sau đó, vớt thức ăn thừa khỏi bể. Cá vàng rất háu ăn và là loài chết vì bội thực nhiều hơn so với bất kỳ loài cá nào khác.
   • Cho cá ăn tại cùng một vị trí trong bể, vào cùng thời điểm mỗi ngày (một lần vào buổi sáng và một lần vào buổi tối)
5. Tắt đèn cho cá ngủ. Cá vàng không có mí mắt và chúng không thật sự ngừng bơi khi ngủ, chỉ là cơ thể chuyển sang trạng thái không hoạt động. Bạn có thể thấy cá có sự thay đổi về màu sắc và hạn chế hoạt động (chúng thường dựa vào thành bể khi ngủ).
   • Cá vàng thích "ngủ" trong bóng tối. Việc bố trí đèn cho bể cá chỉ cần thiết nếu như bạn đang trồng cây hay ở trong một căn phòng thiếu sáng. Tuy nhiên, dù cho bạn không sử dụng đèn bể cá thì cũng nên thực hành thói quen tiết kiệm năng lượng bằng việc tắt bớt đèn không cần thiết.
6. Để nhiệt độ nước thay đổi tự nhiên theo mùa. Cá vàng không thích môi trường nóng hơn 24°C, chúng sinh trưởng tốt hơn khi mùa thay đổi và nhiệt độ giảm sâu còn 15-20°C trong mùa đông (ở xứ lạnh). Tuy nhiên, cá sẽ bỏ ăn nếu nhiệt độ chỉ còn 10-14°C.
   • Trang bị một nhiệt kế tốt để theo dõi mọi thứ dễ dàng hơn. Có hai loại nhiệt kế cho bạn chọn: treo trong bể và ngoài bể. Độ chính xác của cả hai là như nhau và vừa đủ, vì thế hãy chọn loại mà bạn thích.
   • Nếu bạn không muốn nhân giống cá vàng thì nhiệt độ bể lý tưởng ổn định quanh năm là 23°C. Còn nếu bạn muốn nhân giống chúng, hãy mô phỏng nhiệt độ bể cá theo mùa (cá vàng đẻ trứng vào mùa xuân). Bắt đầu bằng cách giảm nhiệt độ xuống khoảng 10-12°C để mô phỏng mùa đông. Sau đó, khi đến mùa sinh sản, tăng nhiệt độ dần dần lên đến khoảng 20-23°C. Điều này sẽ kích thích cá vàng đẻ trứng.

Xử lý những vấn đề tiềm ẩn

1. Kiểm tra nồng độ oxy trong nước. Nếu bạn thấy cá vàng tập hợp trên mặt nước thì có khả năng là bể đang thiếu oxy. Tin tốt là nồng độ oxy trong hồ thủy sinh tỉ lệ nghịch với nhiệt độ của bể! Hãy hạ thấp nhiệt độ trong bể, đồng thời tránh ánh nắng mặt trời để nhiệt độ bên trong và bên ngoài không bị xung đột. Hoặc, bạn có thể đầu tư máy sục bể và máy bơm để tạo oxy cho nước.
   • Nếu bạn đã đọc hầu hết những chuyên trang như thế này thì hẳn bạn đã biết những vấn đề thường gặp – vì thế, hãy chủ động trong việc phòng tránh! Chỉ cần bạn duy trì độ pH, a-mô-ni-ắc, ni-trát, ni-trít cũng như oxy thích hợp, đồng thời không cho cá ăn quá nhiều và giữ cho bể luôn sạch thì bạn đã giải quyết được 95% vấn đề có thể xảy ra với vật nuôi.
2. Điều chỉnh khi nước bể bị đục. Đôi khi dù chúng ta cố gắng hết sức nhưng mọi thứ vẫn không được như ý. Nước có thể chuyển sang màu vàng, xanh lá hay thậm chí là trắng. Tuy nhiên, nếu bạn phát hiện kịp thời thì mọi thứ vẫn nằm trong tầm kiểm soát. Hãy làm sạch bể ngay!
   • Mỗi màu nước biểu hiện một vấn đề khác nhau. Nguyên nhân có thể là do tảo, vi khuẩn hay quá trình phân rã vật chất của cây thủy sinh. Đừng quá lo lắng! Nước chỉ cần được lọc qua vài chu trình là cá của bạn sẽ ổn.
3. Quan sát những đốm lạ trên cơ thể cá. Một trong những vấn đề phổ biến ở cá vàng là bệnh đốm trắng – những đốm nhỏ, màu trắng xuất hiện trên cơ thể và vây làm cho cá bị khó thở. Đây là một loại ký sinh trùng có thể điều trị được. Bạn cần chuyển cá đến bể riêng để điều trị bằng thuốc diệt nấm thương mại dành cho cá vàng.
   • Điều quan trọng là bạn cần cách ly chú cá khỏi cộng đồng vì ký sinh trùng có thể lây sang các loài động-thực vật sống chung trong bể.
   • Nếu bạn thấy những đốm trắng xuất hiện trên sỏi hoặc cảnh quan của bể, loại bỏ giai đoạn hóa học của bộ lọc và xử lý toàn bộ hồ nuôi ngay. Hãy nuôi riêng cá bị ốm vì chúng cần nhiều sự chăm sóc về y tế hơn so với cá khỏe mạnh.
   • Bạn cũng có thể áp dụng những phương pháp không dùng hóa chất, chẳng hạn như tăng nhiệt độ nước (29°C) hoặc hàm lượng muối trong bể (3,8 lít tương đương với 1 thìa muối). Ở những điều kiện trên, hầu hết các sợi nấm sẽ không sống được. Hãy tăng nhiệt độ lên (thật chậm, không quá 1-2 độ F mỗi giờ) hoặc thêm muối dần dần (1 thìa muối/3,8 lít nước mỗi 12 giờ). Khi dấu hiệu nhiễm bệnh biến mất, bạn cần tiếp tục quá trình trị liệu ít nhất 3 ngày nữa rồi hẵng dừng lại. Tiếp đến, thực hiện việc thay nước một phần thường xuyên hơn để nước bể sớm trở về trạng thái cân bằng. Trong quá trình điều trị, cá sẽ bị ảnh hưởng cũng như bị mất màu.
4. Cẩn thận với giun sán. Giun sán là một loại ký sinh trùng phổ biến. Nếu bị nhiễm sán, cá sẽ xuất hiện các triệu chứng như xây xát trên bề mặt cơ thể, sản sinh lớp màn nhầy bên ngoài, ửng đỏ nhẹ và sình bụng.
   • Cũng như bất cứ loại ký sinh trùng nào (giống với đốm trắng), bạn cần cách ly cá bệnh. Nếu bạn giải quyết vấn đề kịp thời ngay từ ban đầu, chú cá có khả năng sẽ sống sót và sớm trở lại với bạn bè của mình.
5. Quan sát triệu chứng của bệnh về bàng quang. Cá sẽ bơi nghiêng hoặc thậm chí là bơi ngửa, vì vậy rất dễ nhận biết. Thoạt nhìn cá trông như đang hấp hối, nhưng may mắn là không phải thế. Những bệnh về bong bóng không lây và rất dễ để điều trị.
   • Với trường hợp này, bạn không cần phải cách ly cá vì rối loạn về bong bóng không phải là do ký sinh trùng. Tuy nhiên, nếu bạn cẩn thận thì hãy làm vậy.
   • Bệnh này cũng không cần thuốc men gì nhiều vì nguyên nhân chủ yếu là do bạn cho ăn không đúng cách. Chỉ cần giảm lượng thức ăn lại, hoặc tốt nhất là tạm ngưng cho ăn trong khoảng 3 ngày để vi khuẩn trong đường ruột của cá có thời gian trở lại bình thường. Nếu các triệu chứng vẫn còn tiếp diễn, cân nhắc việc thay đổi chế độ ăn nhiều chất xơ hơn bao gồm các loại thực phẩm như đậu, dưa leo hay thức ăn đặc trị những bệnh về nhiễm trùng bên trong cơ thể.
6. Nếu phát hiện cá chết, chúng ta cần xử lý theo cách thích hợp. Việc đầu tiên cần làm là vứt xác chết đi để ngôi nhà không có mùi khó chịu. Bạn có thể chôn hoặc bỏ cá chung với những chất hữu cơ phân hủy làm phân bón. Không nên thả xác cá vào toilet và dội đi! Hãy tròng tay vào túi ni-lông, vớt xác chết ra, sau đó lộn trái rồi cột chặt miệng túi lại. Tùy vào mức độ tình hình mà chúng ta chọn cách làm sạch hồ nuôi phù hợp.
   • Nếu chỉ có một con bị chết, hy vọng là bạn phát hiện kịp thời và mầm bệnh chưa kịp lây lan cho những sinh vật khác trong bể.
   • Nếu cá của bạn chết hết, bạn cần phải làm vệ sinh toàn bộ hồ nuôi với dung dịch tẩy rửa. Chỉ cần ¼ thìa thuốc tẩy (một lượng rất nhỏ) cho mỗi 3.8 lít nước là đủ. Ngâm bể trong khoảng một đến hai giờ để loại bỏ hoàn toàn độc tố, sau đó đổ nước ra và để ráo.

Lời khuyên

• Một chú cá vàng khỏe mạnh thường có vảy sáng và vây lưng thẳng đứng. Khi chọn mua cá vàng, bạn nên chọn cá trông tươi sáng và vui vẻ!
• Cá vàng thỉnh thoảng hay ngậm sỏi trong miệng. Nếu bạn thấy chúng làm thế thì cũng đừng lo lắng! Cá sẽ tự phun ra ngay! Chỉ cần bạn đừng mua sỏi quá nhỏ, nếu không cá có nguy cơ bị nghẹt thở.
• Cá vàng có thể sống sót đến một tuần nếu như không có thức ăn – vì thế nếu bạn có quên cho cá ăn một hay hai ngày cũng không sao.
• Nếu sử dụng thức ăn nổi, bạn nên ngâm thức ăn trong nước khoảng vài giây rồi mới thả vào bể để thức ăn dễ dàng chìm xuống. Điều này giúp giảm bớt lượng không khí mà cá nuốt vào trong quá trình ăn, đồng thời hạn chế những rủi ro về sức khỏe.
• Chú ý những dấu hiệu cho thấy chú cá không được thoải mái.
• Nếu cá vàng xuất hiện nhiều đốm trắng trên cơ thể thì đó là dấu hiệu của bệnh đốm trắng. Bệnh này tương đối dễ trị, thuốc có bán ở hầu hết cửa hàng sinh vật cảnh.
• Không nên mang cá ra khỏi bể chỉ vì bạn thấy chúng mở mắt mà không nhúc nhích. Đó là cách ngủ của cá vàng: chúng không có mí mắt nên vừa ngủ mở mắt.
• Bạn có thể dùng bột muối nở để làm sạch bể trống. Bột muối nở sẽ làm sạch tảo trên cây cảnh nhân tạo, thành bể, bề mặt sỏi đá và máy lọc. Nhớ chà rửa thật kỹ!
• Không nuôi cá bằng nước uống thông thường, chỉ nên dùng nước máy đã qua xử lý.
• Đừng bao giờ bắt cá bằng tay vì bạn có thể làm cá không thở được.

Cảnh báo

• Đừng bao giờ giữ cá vàng trong chậu nhỏ hay bể cá nhỏ hơn 75 lít trừ khi đó là tạm thời. Chậu thủy tinh không phải là quá nhỏ, nhưng lượng oxy trong chậu trao đổi kém, chậu nhỏ khó đặt bộ lọc, dễ xảy ra va quẹt vì thân hình tròn của cá vàng và đặc biệt là kiềm hãm sự phát triển của chúng. Hồ nuôi nhỏ ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ thống miễn dịch của cá và làm chúng chết ngay hoặc chết dần chết mòn trong vài năm. Bạn nên biết rằng: việc sống trong chậu thủy tinh rút ngắn đến 80% tuổi thọ của cá vàng. Điều này cũng tương tự như một người qua đời ở độ tuổi 15-20!
• Cá vàng sẽ to dần (thông thường cá to khoảng 20cm, tuy nhiên nhiều giống cá vàng kiểng thường có kích thước nhỏ hơn một chút, tầm 15 cm) và có thể sống từ 15-30 năm. Đáng buồn thay, hàng triệu con cá vàng chết mỗi năm vì không được chăm sóc thích hợp và vì người ta tin vào hình ảnh “chậu cá vàng”. Hãy đối đãi tử tế với cá, bạn sẽ thấy chúng sẽ sống được rất lâu.
• Cá vàng có thể ăn và sẽ ăn bất cứ thứ gì gần nó, vì thế hãy cẩn thận với những thứ mà bạn cho vào bể!
• Bể cá của bạn là một môi trường sống chứ không phải một bể chứa; hầu hết các hồ nuôi với lượng cá dày đặc rất dễ nảy sinh vấn đề vì không gian sống của cá bị hạn chế một cách đáng kể.
• Cẩn thận với những loại cá mà bạn thả chung vào bể! Hãy tìm hiểu và hỏi người bán về thông tin của chúng để không phải nhìn thấy bộ xương cá vàng nổi lềnh bềnh trong bể. Lắng nghe một cách có chọn lọc thông tin từ người bán, tuy nhiên, tốt hơn hết là bạn nên tự tìm hiểu trên những diễn đàn online hay tờ bướm về cá cảnh.
• Cát nền trong bể cần được khuấy động mỗi khi thay nước nhằm ngăn chặn tình trạng nén chặt và yếm khí.

Những thứ bạn cần

• Bể cá/hồ thủy sinh
• Nước
• Cá vàng
• Thức ăn cho cá vàng
• Đồ trang trí
• Sỏi
• Máy lọc
• Nhiệt kế bể cá
• Bộ dụng cụ kiểm tra nồng độ pH, a-mô-ni-ắc, ni-trít và ni-trát trong nước. API Liquid Freshwater Master Test Kit là một bộ sản phẩm tốt được khuyên dùng.
• Vợt để vớt cá (không nên tóm chúng bằng tay, luôn sử dụng vợt để vớt cá)

Bài liên quan

• Chăm sóc cá Betta
• Phát hiện cá đực trộm trứng của con cái để tự nhân bản
• Nên ăn cơm có cá 3-4 bữa mỗi tuần
• Vệ sinh bể cá xiêm
• Xác định giới tính cá Betta

• « Mới nhất
• ‹ Mới hơn
• Cũ hơn ›