Chăm sóc cá Betta
Betta (tên gọi khác "cá Xiêm đá", "cá lia thia") là loài cá cảnh phổ biến được biết đến với bản tính hiếu chiến, thích tương tác và đặc biệt là người chơi tốn chi phí không quá cao trong quá trình chăm sóc và nuôi dưỡng chúng. Cá Betta có thể trở thành người bạn thân thiết của bạn đến bốn năm. Hãy tham khảo những lời khuyên dưới đây để cho chú cá lia thia của bạn một đời sống khỏe mạnh, vui vẻ và hạnh phúc.
Mục lục
Các bước[sửa]
Biết thêm về cá Betta[sửa]
-
Chọn
cá
Betta.
Sau
đây
là
một
số
đặc
điểm
bạn
cần
quan
sát.
- Nhìn vào màu sắc của cá. Cá Betta có màu tươi sáng, sặc sỡ, hay màu đậm và tối? Cho dù màu của cá Betta có hơi nhạt thì nó vẫn lấp lánh rất đẹp. Cá Xiêm có màu sắc đa dạng nhưng thường thấy nhất là xanh dương và đỏ (nhìn chung là những màu tối), thỉnh thoảng, chúng cũng có màu trắng với ánh hồng hay xanh dương nhạt.
- Chú cá có phản ứng lại những động thái của bạn? Nó có bơi nhanh khi thấy bạn hay chỉ lừ đừ bơi quanh dưới đáy hồ? Không nên gõ liên tục lên thành lọ vì bạn có thể làm cá trở nên kích động. Thay vào đó, thử di chuyển ngón tay tới lui trước mặt chú cá Betta mà không làm nó bực mình. Nếu bạn mua một chú cá lia thia trông có vẻ hiền lành thì cũng đừng quá lo lắng; có thể nó chỉ đang nghỉ ngơi vì đã phải tiếp quá nhiều vị khách đến cửa hàng trong ngày thôi. Thông thường, cá Betta trong cửa hàng cá cảnh đã được lai tạo để thích nghi với nhiều vấn đề phát sinh trong đời sống vật nuôi.
- Vây đuôi của lia thia đang trong tình trạng hoàn hảo hay bị rách và tổn thương? Bạn cần lưu ý rằng một số giống Betta có cấu tạo vây khá phức tạp nên trông giống như vây của chúng đang bị rách nhẹ. Mắt của cá có hình dạng bình thường không? Có bất kỳ khối u kỳ lạ (ký sinh trùng) nào trên cơ thể nó hay không? Nếu bạn thấy bất kỳ điều gì bất thường, hãy chọn một con cá Betta khác (sẽ rất hữu ích nếu bạn trò chuyện với nhân viên cửa hàng).
- Đôi khi, cá chọn chủ chứ chủ không chọn cá. Nếu có một chú cá lia thia nào mà bạn đã nhìn vào, sau đó bỏ qua, bước đi khỏi nó rồi nhưng vẫn cứ ngoái nhìn lại thì hãy cân nhắc việc mua nó. Cho dù nó không hoàn toàn linh động nhưng bạn cứ mua chú cá mà bạn cảm thấy có mối liên kết hơn là chọn mua chú cá khỏe mạnh nhất. Cá Betta của bạn sẽ nhanh chóng trở nên linh hoạt một khi thoát khỏi chiếc cốc tù túng và bắt đầu cuộc sống mới trong làn nước sạch và ấm.
- Suy xét về những gì bạn sẽ đối mặt trước khi quyết định mua một chú cá Xiêm. Nếu được chăm sóc thích hợp, loài cá này có thể sống đến 10 năm, vì thế bạn cần tìm hiểu kỹ trước khi mua cá về. Bể tối thiểu phải có kích thước là 10 lít và được trang bị hệ thống máy sưởi, máy lọc. Không nên nuôi cá Betta trong bát; chiếc bát là quá nhỏ và rất kinh khủng đối với sức khỏe của cá! Chú cá lia thia của bạn sẽ không thể sống lâu và hạnh phúc.
- Chuẩn bị trước cho mình một vốn kiến thức nền. Có rất nhiều điều cần biết về cá Betta, từ cơ bản đến chuyên sâu. Nhìn chung, những cửa hàng cá cảnh lớn không mấy khi cung cấp thông tin chi tiết, trừ khi bạn may mắn gặp được một người bán hàng đam mê cá Betta. Bên cạnh việc am hiểu về cá Xiêm như đã nêu trên, bạn còn phải tìm hiểu thêm chi tiết về loài cá này trên các diễn đàn như diendancaxiem.com (ở Việt Nam) và Bettafish.com, Bettatalk.com, ibcBettas.org (ở nước ngoài), vân vân. Những diễn đàn này cũng rất bổ ích cho bạn sau này, bạn có thể đặt những câu hỏi, tìm đọc các ghi chú về sức khỏe và dinh dưỡng đồng thời giao lưu với những tâm hồn đồng điệu để chia sẻ những câu chuyện về cá Betta.
Chuẩn bị ngôi nhà cho cá Betta[sửa]
-
Chuẩn
bị
nhà
mới
cho
cá
lia
thia.
Nhằm
ngăn
chặn
những
rủi
ro
không
hay,
bạn
nên
có
sẵn
một
hệ
thống
bể
cá
phù
hợp
trước
khi
mang
vật
nuôi
về
nhà.
- Không nên cho cá Betta trống sống chung với con trống khác. Nuôi cá mái chung với nhau thì ổn chỉ khi bản tính của chúng hiền lành và nếu bạn nuôi năm hoặc nhiều hơn cá lia thia mái trong một bể thì nên sử dụng bể có dung tích từ 38-57 lít là thuận lợi nhất, mặc dù bể tầm 38 lít là vừa đủ đáp ứng (miễn là cá có đủ không gian để ẩn náu). Bầy cá mái còn được gọi là một “cộng đồng cá mái” và đôi khi rất khó để nuôi. Còn nếu bạn chỉ có hai chú cá Xiêm thì không nên nuôi chung với nhau nhằm hạn chế rủi ro. Nếu bạn muốn nuôi cá lia thia chung với loài cá khác, bạn nên chọn loài nào không có đuôi dài (đừng chọn cá bảy màu) và có kích thước tương đương với chú cá Betta của bạn để tránh tình trạng “cá lớn nuốt cá bé”. Gợi ý ghép bể dành cho bạn là tép Anh đào và cá Mây trắng.
- Chọn một môi trường phù hợp. Trong tự nhiên, cá Betta sống trong ruộng lúa nước ở Thái Lan. Do đó, môi trường sống phù hợp của chúng phải tương đối nông và rộng rãi. Để đáp ứng nhu cầu rộng rãi và giúp lia thia sống lâu hơn, bạn nên cân nhắc việc đầu tư cho cá Betta một hồ nuôi với kích thước lớn. Chọn một bể 19 lít hoặc to hơn để cá phát triển tốt. Có thể bạn sẽ cho rằng bể như thế thì quá lớn, nhưng như vậy thì chú cá Xiêm của bạn mới thích nghi hiệu quả.
-
Bổ
sung
những
thiết
bị
cần
thiết.
Nuôi
Betta
là
một
thú
chơi
không
đơn
giản
vì
bạn
sẽ
cần
rất
nhiều
thiết
bị:
- Ổn định nhiệt độ nước bằng máy điều nhiệt. Vì Betta là loài cá thuộc vùng nhiệt đới, thích môi trường nước có nhiệt độ từ 24-27ºC nên bạn cần phải đầu tư máy sưởi, đặc biệt là nếu bạn sống ở vùng có khí hậu lạnh hay hồ cá của bạn có nhiệt độ nước thấp hơn nhiệt độ phòng. Máy sưởi mini là vừa đủ cho bể 4-11 lít. Trong mùa đông (ở xứ lạnh), bạn sẽ phải gắn thêm một máy sưởi mini nữa hoặc đặt hồ cá gần lò sưởi (cách khoảng 1 mét), để cá lia thia không bị lạnh.
- Máy lọc là không thể thiếu, tuy nhiên, đảm bảo rằng dòng nước không quá mạnh đối với cá. Bạn cần nhớ rằng giống lia thia đuôi dài phát triển tốt nhất trong môi trường có dòng nước càng nhẹ càng tốt. Một số chuyên gia khuyên dùng lọc mút để bảo vệ vây của cá.
- Tránh sử dụng đá hay vật trang trí nhọn, có răng cưa. Những loại đồ trang trí này sẽ làm rách vây cá. Bạn nên kiểm tra mỗi ngày một lần để chắc chắn vây của Betta không bị tưa rách. Nếu phát hiện vết rách, đầu tiên bạn phải kiểm tra chất lượng nước vì tình trạng rách vây thường là do điều kiện nước không được tốt.
- Không nên thêm cây cảnh bằng nhựa cứng. Xin nhắc lại, những vật dụng này có thể khiến vây cá bị tưa rách. Bạn có thể áp dụng 'phép thử với quần tất': nếu cây nhựa có thể làm thủng chiếc quần tất khi bạn chà xát chúng vào nhau thì loại cây cảnh bằng nhựa ấy cũng có thể gây tổn thương cho vây cá Betta của bạn. Hãy cẩn thận và mua cây bằng lụa để thay thế.
- Cây thủy sinh cũng là một ý hay. Cây thật sẽ đẹp hơn cây giả, cá lia thia cũng rất thích bơi len lỏi trong lá và nấp vào đó để ngủ. Cây thủy sinh cũng giúp cung cấp ô-xy cho nước và hấp thụ chất a-mô-ni-ắc vốn nguy hiểm cho cá, góp phần giữ nước sạch hơn trong thời gian dài.
-
Nếu
bạn
dự
định
nuôi
kết
hợp
nhiều
loại
cá,
hãy
tìm
hiểu
kỹ
càng
trước.
Betta
thích
sống
đơn
lẻ
và
có
thể
giết
chết
những
con
cá
khác,
thậm
chí
là
ốc
sên
nếu
bạn
cho
chúng
sống
chung
trong
bể.
Một
số
chú
cá
Xiêm
có
thể
tỏ
ra
ổn
khi
chung
sống
với
bạn
cùng
bể
như
ốc
sên,
tôm
Ma,
tép
Anh
đào
và
những
loài
cá
da
trơn,
miễn
là
những
sinh
vật
cùng
bể
không
có
vây
nhọn
đồng
thời
không
lớn
hơn
hoặc
nhiều
màu
sắc
hơn
cá
Xiêm.
Trước
khi
thêm
bất
kỳ
loài
sinh
vật
cảnh
vào
cùng
bể
với
cá
Betta,
bạn
nên
tìm
hiểu
bằng
cách
hỏi
người
bán,
đọc
thêm
sách
về
cá
Betta
hay
tìm
thêm
thông
tin
trên
những
trang
web
về
lĩnh
vực
này.
Nếu
bạn
vẫn
chưa
chắn
chắn
thì
nên
nuôi
cá
Betta
trong
bể
riêng
biệt.
- Cá lia thia trống không thể sống chung với nhau. Loài cá này được mệnh danh là Cá Xiêm Chọi cũng có lý do! Trong môi trường bể cá cảnh dù lớn hay nhỏ, chúng sẽ chọi nhau cho đến chết nhằm bảo vệ lãnh thổ của mình. Nếu bạn thả nhiều cá trống sống chung một bể và không thiết lập vách ngăn cho bể cá, khả năng bạn sẽ mất một hoặc toàn bộ số cá số cá là cực kỳ cao.
- Nhằm giảm thiểu xung đột, bạn nên nuôi cá Betta mái đơn lẻ hay theo bầy ít nhất là năm con. Nếu bạn nuôi cá mái theo bầy, nên chọn bể có dung tích ít nhất 38 lít và thiết kế một vài nơi ẩn náu. Tất cả con mái phải được thả vào bể cùng lúc. Không nên chỉ nuôi hai con Betta mái trong một bể. Chúng sẽ lập nên "tôn ty xã hội", có nghĩa là nếu chỉ có hai con mái trong bể thì con chiếm ưu thế ít hơn sẽ trở thành đối tượng bị bắt nạt duy nhất.
- Cá Betta mái cũng sẽ chiến đấu với cá trống và ngược lại. Vì thế không nên cho chúng sống chung bể. Đọc thêm bài viết về gây giống cá Betta nếu như bạn muốn thử điều đó, tuy nhiên, gây giống cá là một trách nhiệm lớn lao và không phải là chuyện có thể xem nhẹ.
- Đặt một tấm gương dọc thành bể có thể khiến cá xòe vây ra vì nó nghĩ rằng có một đối thủ trong lãnh thổ của nó. Điều này có thể gây stress cho cá, vì thế bạn nên tránh những chiếc gương.
Thêm nước vào bể[sửa]
-
Chuẩn
bị
nước.
Sử
dụng
chất
ổn
định
nước
(Prime
chẳng
hạn)
trước
khi
dẫn
nước
máy
vào
bể.
Chất
clo
và
clo-ra-min
trong
nước
máy
có
thể
ảnh
hưởng
không
tốt
đến
cá
Betta
cũng
như
giết
chết
những
vi
khuẩn
có
lợi.
Nhiều
nguồn
trước
đây
gợi
ý
rằng
chúng
ta
nên
làm
lắng
nước
(để
yên
cho
nước
bốc
hơi
một
thời
gian).
Tuy
nhiên,
cách
tốt
nhất
là
sử
dụng
chất
ổn
định
nước,
vì
nước
sau
khi
lắng
tuy
clo
đã
bay
hơi
nhưng
không
loại
bỏ
được
clo-ra-min
và
các
loại
kim
loại
nặng.
Sử
dụng
bộ
dụng
cụ
kiểm
tra
nước
hồ
cá
để
chắc
rằng
nước
bể
đã
hoàn
toàn
tuần
hoàn
trước
khi
thả
cá
Betta
vào!
- Sử dụng nước đóng chai không phải là một ý hay vì trong nước đóng chai không có những khoáng chất cần thiết dành cho cá Betta và nó cũng không 'an toàn' đối với cá. Sử dụng nước máy đã qua xử lý vừa kinh tế lại vừa là sự lựa chọn thích hợp hơn.
- Che chắn bể cá. Nếu bể của bạn không có nắp, nên che miệng bể khoảng 80% trở lên để đảm bảo cá lia thia không nhảy ra ngoài. Cá Betta rất linh hoạt và chúng có thể búng cao đến 7,5 cm khi có động lực! Tuy nhiên, cá Betta thường không cố gắng nhảy ra ngoài nếu như chúng hài lòng với ngôi nhà của mình.
Thả cá Betta vào ngôi nhà mới[sửa]
-
Thả
Betta
vào
bể.
Trước
tiên,
từ
từ
và
cẩn
thận
thêm
vào
bể
một
ít
nước
lấy
từ
bể
chứa
trước
đó
mà
Betta
đang
sinh
sống.
Làm
cho
nước
cũ
và
nước
mới
hòa
quyện
vào
nhau
sẽ
giúp
cá
Xiêm
dễ
thích
nghi
hơn,
đồng
thời
nếu
môi
trường
nước
mới
lạnh
hơn
hay
ấm
hơn
nhiều
so
với
môi
trường
nước
cũ,
việc
pha
trộn
hai
loại
nước
sẽ
giảm
bớt
nguy
cơ
khiến
cá
bị
sốc.
Tuy
nhiên,
bạn
nên
cho
vào
bể
của
mình
càng
ít
nước
trong
hồ
cá
ngoài
cửa
hàng
càng
tốt,
vì
đôi
khi
lượng
nước
này
có
thể
ẩn
chứa
mầm
bệnh
hay
những
thứ
khác
mà
bạn
không
mong
muốn
xuất
hiện
trong
bể
cá
mới
của
mình.
Tiếp
theo,
nhúng
chiếc
cốc
chứa
cá
Betta
vào
bể.
Bạn
phải
thật
cẩn
thận
trong
khi
thả
cá!
- Nếu có thể thì bạn nên tránh vớt cá Betta bằng vợt, vì điều này có thể làm tổn thương những vây đuôi mỏng manh. Nếu cần phải bắt cá Betta thì bạn nên dùng một chiếc cốc nhỏ, cẩn thận vốc nó lên.
Cho cá Betta ăn[sửa]
-
Cung
cấp
một
chế
độ
ăn
phù
hợp
với
Betta.
Cá
Xiêm
chọi
là
loài
ăn
thịt.
Chế
độ
ăn
của
nó
nên
bao
gồm
những
viên
thức
ăn
nén
được
sản
xuất
riêng
dành
cho
cá
Betta,
cùng
với
những
thức
ăn
tươi
sống
đa
dạng
khác.
Tôm
nước
mặn
đông
lạnh
hay
trùn
chỉ
là
những
lựa
chọn
tốt.
- Kiểm tra thành phần của thức ăn dạng viên và nén. Ba thành phần đầu tiên phải là hàm lượng protein. Những nhà chuyên môn nói rằng hàm lượng protein trong viên nén không được ít hơn 40%.
-
Cho
cá
ăn
đều
đặn.
Cá
Betta
có
thói
quen
ăn
uống
không
giống
nhau,
vì
thế
hãy
thử
nghiệm
để
xem
lượng
thức
ăn
mà
bạn
cần
phải
cho
cá
của
mình
là
bao
nhiêu.
Thiết
lập
thời
gian
cho
cá
ăn
đều
đặn,
chẳng
hạn
như
một
lần
vào
buổi
sáng
và
một
lần
vào
buổi
tối.
Nếu
bạn
tuân
thủ
thời
gian
biểu
này,
khi
cá
đã
quen,
bạn
sẽ
thấy
nó
chờ
bạn
khi
đến
giờ
ăn!
- Cẩn thận đừng cho cá ăn quá nhiều. Bao tử của cá Betta có kích cỡ tương đương với mắt của chúng. Cho cá Betta ăn quá nhiều là không tốt vì đa số chúng ăn không biết dừng, bạn còn cho thì chúng còn ăn và điều này có thể dẫn đến cái chết. Thời gian biểu cho ăn có thể tham khảo là 3 viên thức ăn nén vào buổi sáng và 3 viên vào buổi tối. Bạn nên ngâm thức ăn vào nước trước vài phút để viên nén nở ra rồi hãy cho cá ăn vì thức ăn có thể nở ra bên trong dạ dày của cá và khiến bụng nó bị phình to bất thường hay gây tắc nghẽn tiêu hóa. Cho ăn quá mức sẽ dẫn đến đầy bụng, bụng phình to và có thể khiến cá bị chết, mặc dù điều này không nghiêm trọng như chứng trướng bụng cũng có những biểu hiện tương tự ở cá.
-
Dọn
sạch
thức
ăn
thừa
mà
cá
không
ăn.
Tương
tự
như
vậy,
quan
sát
xem
liệu
cá
Betta
của
bạn
có
phun
thức
ăn
ra
không.
Nếu
có
thì
đó
là
dấu
hiệu
cho
thấy
chú
cá
lia
thia
của
bạn
đang
bị
biếng
ăn
hoặc
là
viên
thức
ăn
đó
quá
lớn
so
với
miệng
cá.
Trớ
trêu
thay,
hầu
hết
những
công
ty
sản
xuất
thức
ăn
cho
cá
không
nhận
ra
rằng
miệng
của
cá
Betta
nhỏ
hơn
so
nhiều
với
miệng
của
cá
vàng
hay
những
loài
cá
khác.
- Bạn có thể dùng lưỡi lam cắt viên thức ăn ra làm đôi hoặc làm nhiều phần để cá Xiêm ăn dễ dàng hơn. Nếu nó vẫn từ chối ăn thì hãy thử nhãn hiệu thức ăn nén hoặc khô khác.
- Biến giờ cho ăn thành một bài thể dục thú vị. Đặt một chiếc ống hút vào bể và để cho cá Betta làm quen với nó. Khi cá lia thia đã quen với ống hút, bạn nhặt lại những thức ăn thừa mà cá không ăn nữa, sau đó thả một viên thức ăn thừa lại vào bể. Đặt chiếc ống hút lên viên thức ăn để nó lọt thỏm vào ống hút. Giữ yên chiếc ống hút bên trên và chờ cho chú cá phát hiện ra viên thức ăn. Khi đó cá Betta sẽ bơi theo viên thức ăn trong ống hút. Lúc này bạn có thể từ từ nhấc ống hút về phía miệng bể cho đến khi thức ăn rơi ra và chú cá sẽ chộp lấy viên thức ăn đó.
Giữ cho bể cá sạch sẽ[sửa]
Cá Betta chỉ sống được trong một loại nước cụ thể có độ cứng và pH nhất định. Chúng mất rất lâu để thích nghi với môi trường mới và quá trình này rất căng thẳng đối với cá. Để cho cá lia thia thích nghi hoàn toàn với ngôi nhà mới trước khi bạn thực hiện bất kỳ thay đổi nào cho nơi ở của chúng.
-
Làm
sạch
hồ
cá.
Betta
sinh
trưởng
tốt
nhất
trong
một
bể
cá
tuần
hoàn
với
máy
lọc
nước,
nếu
không
bạn
phải
thường
xuyên
thay
toàn
bộ
nước
bể
(tuy
nhiên
điều
này
có
thể
gây
căng
thẳng
cho
cá
Betta).
Vây
của
cá
Betta
rất
mỏng
manh,
vì
thế,
điều
chỉnh
dòng
chảy
chậm
hay
sử
dụng
lọc
mút
là
tốt
nhất.
Cẩn
thận
hút
đáy
của
bể
lọc
mỗi
khi
thay
một
lượng
nước
nhỏ
hàng
ngày.
Nước
bể
dơ
là
nguyên
nhân
gây
ra
nhiều
căn
bệnh,
chẳng
hạn
như
bệnh
thối
vây.
Tuy
nhiên,
đừng
lo
lắng
vì
làm
sạch
bể
cá
là
vấn
đề
rất
dễ
xử
lý.
- Bạn nên thêm dechlorinator (được xem như một chất ổn định nước bể) vào nước; chất này giúp khử đi clo/clo-ra-min gây hại cho cá trong nước máy, đồng thời lọc vi khuẩn.
- Đảm bảo rằng nước mà bạn vừa thay có nhiệt độ tương đương với nhiệt độ nước cũ trong bể để tránh gây sốc nhiệt, dẫn đến cái chết cho cá. Sử dụng nhiệt kế bể thủy sinh để kiểm tra nhiệt độ nước.
-
Kiểm
tra
nước
bể
mỗi
tuần.
Nhằm
kiểm
tra
thông
số
nước
mỗi
tuần,
bạn
sẽ
cần
sử
dụng
bộ
dụng
cụ
kiểm
tra
nước.
Làm
theo
những
hướng
dẫn
về
việc
kiểm
tra
nước
được
cung
cấp
bởi
nhà
sản
xuất,
điều
này
cho
phép
bạn
giám
sát
bể
nuôi
và
nắm
được
tình
hình
nước
trong
bể.
- Ghi chú lại trên lịch hoặc nhật ký nhằm không quên thời gian kiểm tra nước.
Thưởng thức bể cá của bạn[sửa]
-
Chơi
đùa
với
người
bạn
mới.
Cá
Betta
có
thể
nhận
ra
chủ
của
nó.
Chúng
còn
có
thể
ghi
nhớ
gương
mặt
và
những
trò
chơi
đơn
giản.
Trở
thành
bạn
của
cá
và
chào
hỏi
chúng
thường
xuyên
để
chú
cá
làm
quen
với
bạn!
- Cá lia thia rất hiếu kỳ và thường phát triển tình cảm với người chăm sóc nó.
-
Chơi
với
cá
Betta.
Việc
ngắm
nhìn
và
dành
thời
gian
chơi
với
cá
Betta
rất
thú
vị.
Bạn
có
thể
chơi
với
chú
cá
bằng
cách
di
chuyển
ngón
tay
tới
lui
phía
ngoài
thành
bể
(không
nên
va
mạnh
vào
thành
bể
hay
nhúng
tay
vào
nước).
Quan
sát
cá
Betta
bơi
theo
bạn.
Và
hơn
hết
là
bạn
đừng
quên
đặt
tên
cho
nó!
- Đừng bao giờ gõ vào thành bể. Hành vi này dễ làm kích động chú cá và có thể khiến nó bị sốc, dẫn đến cái chết. Để tương tác thông qua hành động, bạn chỉ cần đặt ngón tay lên mặt kính và nhẹ nhàng trượt tới lui để xem chú cá Betta bơi theo ngón tay bạn. Nếu nó lùi lại và có vẻ hoảng sợ, hãy dừng lại ngay. Bạn có thể thử lại trò này sau khi chú cá lia thia đã quen với bạn và không còn sợ bạn nữa. Đừng bao giờ đặt một chiếc gương trước mặt cá vì chúng có thể đổi màu và sừng sộ, điều này khiến cá bị stress.
Những sự thật thú vị về cá Betta[sửa]
Một vài điều rất hay ho về loài cá Xiêm chọi này:
- Betta là một loài trong họ Anabantoid (cá sặc cảnh cũng thuộc họ này). Chúng có một hệ thống hô hấp dự phòng cho phép cá lấy ô-xy trực tiếp từ không khí, tuy nhiên, chúng vẫn cần một hệ thống lọc trong bể.
- Cá Xiêm mái thường nhỏ hơn so với cá trống. Hình dáng vây cá mái không đẹp bằng vây cá trống. Tuy nhiên, cá mái vẫn rất đẹp theo cách riêng và vô cùng hiếu chiến! Không nên nuôi chúng chung với nhau vì cá mái có thể đuổi bám những chiếc vây sống động của cá trống và làm cho vây cá trống bị rách.
- Khi cá Betta làm tổ bọt (nhả bong bóng trên mặt nước) không có nghĩa là chúng đang vui, điều này cho thấy cá Betta đang chuẩn bị đẻ trứng.
- Khi con trống thích một con mái, cá trống sẽ phồng mang, cong người và xòe vây ra. Khi con mái thích một con trống, cá mái sẽ uốn éo tới lui trước mặt cá trống.
- Chúng còn được biết với tên gọi 'Cá Xiêm Chọi.'
- Cá Betta điển hình bán trong các cửa hàng sinh vật cảnh là loài Betta splendens. Vẫn còn rất nhiều những loài hiếm hơn chủ yếu sống trong tự nhiên và chúng có thể trông như một loài cá hoàn toàn khác!
Lời khuyên[sửa]
- Hãy nhớ rằng nếu cá lia thia đột nhiên tỏ ra thụ động khi bạn vừa mới thay nước thì có thể là do nước quá nóng hoặc quá lạnh.
- Rửa sạch các đồ trang trí trước khi đặt chúng vào bể!
- Cá lia thia thường ngủ trong những tư thế bất thường, có khi thậm chí trông như đã chết. Điều này hoàn toàn bình thường. Tuy nhiên, nếu cá Betta của bạn nằm dưới hồ quá lâu/thở quá nhanh thì có thể chúng bị bệnh
- Không nên thả cá Betta con chung với cá Betta trưởng thành vì chúng có thể chọi nhau.
- Bạn có thể sẽ gặp không ít khó khăn trong việc chăm sóc cá Xiêm nếu như bạn còn nhỏ. Hãy nhờ sự giúp đỡ của bố mẹ hoặc người giám hộ.
- Đảm bảo môi trường sống của cá lia thia có một chút ánh nắng mặt trời, nhưng đừng đặt chúng ngay bên dưới ánh nắng trực tiếp vì chúng có thể bị nóng đến chết!
- Luôn kiểm tra tình trạng sức khỏe của cá Betta.
- Đừng cho cá Xiêm ăn quá nhiều!
- Làm sạch bể mỗi tháng một lần.
- Không nên nuôi chung cá Xiêm với nhau. Chúng sẽ tàn sát lẫn nhau. Bạn cũng nên tránh đặt thủy tinh hay gương trong bể vì Betta sẽ tự tấn công chính mình trong gương!
Cảnh báo[sửa]
- Máy lọc nước hút hoặc thổi nước quá mạnh có thể làm dao động vùng nước xung quanh cá Betta và có khả năng làm hại những vây đuôi mỏng manh của chúng. Chọn mua máy lọc nước có mức độ thổi điều chỉnh được.
- Cá lia thia rất nhạy cảm với nhiệt độ. Nhìn chung, một sự thay đổi nhỏ tầm 2-3 °C cũng có thể làm suy giảm hệ thống miễn dịch của chúng. Nếu có khả năng, bạn nên đầu tư một máy sưởi bể thích đáng để sử dụng.
- Không nên sử dụng nước cất. Nước cất là nước mà tất cả chất khoáng cũng như chất dinh dưỡng bị loại bỏ hoàn toàn. Cá Betta trong tự nhiên không sống trong môi trường nước cất, vì thế việc ép chúng thích nghi với điều này có thể gây hại cho sức khỏe cá.
- Nếu bạn nuôi thêm cá khác, tránh chọn những loại cá có màu sắc sáng hơn (chẳng hạn như cá bảy màu) và đuôi dài rũ hơn (cá bảy màu, cá vàng, vân vân) cá lia thia của bạn. Chú cá lia thia có thể nhầm bất kỳ con cá sặc sỡ nào đó trong hồ là cá lia thia khác. Tránh nuôi chung cá Betta với những loài cá hung dữ hoặc có vây nhọn, chẳng hạn như những loài cá thuộc họ cá chép. Cá Ngựa vằn, một số loài cá Tetra và hầu hết các loài cá lòng tong đều có thể chung sống hòa thuận với cá Betta. Những loài cá ăn đáy như cá Chuột cảnh và cá ăn rêu Otto (otocinclus) cũng là những lựa chọn tốt. Hãy tìm đọc trên các diễn đàn về cá cảnh để có thêm nhiều gợi ý.
Dĩ nhiên là bạn cũng không thể nuôi cá Xiêm trong bát, cốc hay bể cá dung tích dưới 10 lít. Chúng cũng cần không gian sống phù hợp!
Những thứ bạn cần[sửa]
- Bể cá (9,4-38 lít trở lên)
- Chất ổn định nước bể (khử clo để nước máy trở nên an toàn cho cá)
- Để vớt cá, bạn dùng vợt vớt cá (vợt vớt tôm là tốt nhất); tuy nhiên, bạn có thể cân nhắc sử dụng một chiếc cốc vì lưới trên vợt có thể làm tổn thương vây cá lia thia. Chắc rằng nước trong cốc không quá đầy, nếu không cá có thể nhảy ra ngoài.
- Thức ăn cho cá Betta (hàm lượng protein cao)
- Đá cuội hoặc sỏi nền để rải dưới đáy bể
- Thêm một số đồ trang trí để làm đẹp cho bể cá đồng thời tăng thêm nơi trú ẩn cho cá Betta. Tuy nhiên, rách vây có thể khiến cá Betta dễ bị viêm nhiễm bởi vi khuẩn dưới đáy hồ, dẫn đến bệnh thối vây, vì thế hãy chọn đồ trang trí an toàn
- Máy sưởi bể cá để làm ấm nước
- Máy lọc nước
- API Stress Coat, hóa chất này vừa có tác dụng ổn định chất lượng nước, đồng thời là một phương thuốc làm cho vây lia thia bị thương nhanh mọc lại và giúp cá giảm căng thẳng đến 40%. (Tùy chọn)
- Cây thủy sinh hoặc cây lụa (tránh dùng cây nhựa vì chúng có thể làm rách vây cá Xiêm)