Chơi đàn ghi ta

Bạn có thể sử dụng đàn ghi-ta để chơi bất kì thể loại nhạc nào, từ nhạc death metal (một thể loại nhạc rock) đến nhạc cổ điển và những thể loại nhạc khác. Một khi bạn đã thành thục một số bước cơ bản, bạn sẽ thấy học chơi ghi-ta dễ dàng hơn rất nhiều loại nhạc cụ khác. Bạn cũng có thể bắt đầu tự học cách chơi ghi-ta.

Các bước

Học Điều Cơ bản

1. Xác định các bộ phận trên một chiếc ghi-ta. Dù là ghi-ta điện hay ghi-ta đệm hát thì nhạc cụ này về cơ bản được làm từ gỗ và kim loại. Những sợi dây bọc đồng rung lên để tạo ra âm thanh. Phần thân làm bằng gỗ cộng hưởng với âm thanh từ dây đàn để tạo nên âm điệu trầm ấm mà chúng ta thường nghe ở ghi-ta.
   • Những dây đàn chạy giữa phần đầu đàn- ở đó chúng được gắn với những nút chỉnh có thể xoay được để điều chỉnh độ căng của dây đàn - và ngựa đàn để cố định những dây này trên thân đàn ghi-ta. Trên đàn ghi-ta đệm hát, những sợi dây đàn gắn chặt với phần ngựa đàn và các nút điều chỉnh có thể tháo rời, trong khi đó ở đàn ghi-ta điện, những sợi dây thường được luồn qua lỗ.
   • Cần đàn ghita là một miếng gỗ dài, phẳng ở một mặt (mặt này được gọi là bàn phím) và có một mặt cong. Phần bàn phím được lắp những phím bằng kim loại để phân ranh giới giữa các nốt khác nhau.
   • Một cây đàn ghi-ta đệm hát sẽ có một lỗ đàn ở thân để cộng hưởng âm thanh, trong khi đàn ghi-ta điện sẽ có khoảng 3 bộ khuếch đại để dẫn âm thanh qua âm ly.
2. Cầm đàn đúng tư thế. Trước khi bạn bắt đầu tạo nên những tiếng đàn nỉ non như Hendrix, hãy đảm bảo rằng mình có tư thế cầm đàn đúng. Nếu bạn thuận tay phải, bạn sẽ chơi đàn bằng cách gảy các dây ở khoảng giữa lỗ đàn và ngựa đàn bằng tay phải và bấm dây xuống phím đàn trên cổ đàn bằng tay trái.
   • Để chơi ghi-ta, hãy ngồi trên một chiếc ghế có lưng thẳng hoặc ghế đẩu. Khi bạn định vị chiếc ghi-ta trên cơ thể mình, sợi dây mỏng nhất cần hướng về phía mặt đất và dây dày nhất hướng lên trần nhà. Hãy nắm lấy lưng đàn, để nó chạm vào bụng và ngực bạn và đặt nó trên chân thuận với bàn tay gảy đàn của bạn.
   • Cây đàn cần được giữ vững chủ yếu bằng chân của bạn và bạn cần ôm nó về phía cơ thể mình. Tay trái của bạn dùng để cố định cần đàn và nhấn các dây đàn. Hãy ôm cần đàn với ngón cái và ngón trỏ tạo thành hình chữ V. Tay trái của bạn cần có khả năng di chuyển lên xuống nhịp nhàng trên cần đàn mà không cần phải nhấc đàn lên.
   • Dù bạn có cầm đàn đúng cách thì nhiều khả năng bạn vẫn sẽ thấy khó chịu khi bắt đầu tập chơi. Đừng nản lòng nếu vai, cánh tay và bàn tay của bạn bị đau. Rồi bạn cũng sẽ quen thôi.
3. Lên dây cho đàn. Một cây đàn không được lên dây đúng cách có thể dẫn đến một số thói quen không tốt khi bạn mới bắt đầu tập chơi đàn. Việc lên dây cho đàn thường xuyên cũng sẽ giúp bạn quen thuộc hơn với sự kết hợp giữa dây và phím đàn với các nốt nhạc tương ứng.
   • Đầu tiên hãy học tên của mỗi dây. Từ dây có âm thấp nhất đến dây có âm cao nhất (dây mỏng nhất đến dây dày nhất), các sợi dây có tên gọi E, A, D, G, B và E (những tên gọi này được đặt theo các nốt nhạc được xướng lên ghi gảy dây đàn mà tay không chạm vào phím đàn). Hãy sử dụng một kĩ thuật giúp ghi nhớ thứ tự này, chẳng hạn như Eddie Ate Dynamite Good Bye Eddie.
   • Những thiết bị lên dây điện tử rất dễ sử dụng và cũng rất chính xác. Hãy hướng thiết bị này về phía ghi-ta và gảy nốt E cao. Thiết bị sẽ cho bạn biết cây đàn của bạn tạo ra nốt thăng (quá cao) hay nốt giáng (quá thấp). Hãy gảy từng nốt một và vặn căng sợi dây để nó tạo nên âm cao hơn, hay nới lỏng dây để hạ thấp âm. Hãy đảm bảo rằng không gian xung quanh bạn đủ yên tĩnh khi sử dụng thiết bị lên dây vì mi-crô trên thiết bị có thể bắt được những âm thanh khác.
   • Nếu bạn không đủ tiền mua thiết bị chỉnh âm, bạn cũng có thể tự lên dây cho đàn bằng cách so sánh mỗi nốt với các nốt tương ứng trên đàn piano.
4. Luyện tập bấm dây đàn trên các phím. Phím đàn là những dải kim loại vuông góc với các dây để đánh dấu mỗi nốt. Để chơi một nốt, hãy ấn ngón tay của bạn xuống giữa hai dải kim loại và không được đè tay lên các dải này. Khi nói chơi trên phím số 3 nghĩa là bạn đặt ngón tay của mình lên sợi dây ở khoảng trống giữa phím số 2 và số 3. Bạn cũng cần điều chỉnh ngón tay của mình cho gần với phím bên dưới hơn để tránh bị rè tiếng. Hãy giữ chặt dây đàn để nó chỉ có thể rung giữa ngón tay và bàn tay gảy đàn của bạn, và dùng đầu ngón tay để nhấn dây xuống.
   • Mỗi khi bạn chuyển từ phím này sang phím khác, độ cao của âm thu được sẽ cao hơn nửa cung khi bạn di chuyển về phía thân đàn và thấp hơn nửa cung khi bạn di chuyển về phía đầu đàn. Hãy luyện tập di chuyển lên xuống trên bàn phím và nhấn các phím để tạo cảm giác về lực mà bạn cần dùng để chơi một nốt.
5. Cầm miếng gảy. Miếng gảy là là một miếng nhựa nhỏ hình giọt nước được dùng để gảy các nốt đơn và gảy nhiều dây một lúc. Những miếng gảy này rất rẻ và được bán tại bất cứ cửa hàng nhạc cụ nào. Mặc dù bạn không cần thiết phải học chơi ghi-ta bằng miếng gảy nhưng đây là cách bắt đầu thông dụng nhất.
   • Nắm bàn tay gảy đàn của bạn thành nắm đấm và đặt ngón cái trên những ngón tay đang cong lại. Hãy để miếng gảy vuông góc với nắm đấm của bạn, ở giữa ngón cái và ngón trỏ và chỉ để đầu nhỏ hơn của miếng gảy lộ ra vài xăng-ti-mét từ bàn tay của bạn.

Chơi các Hợp âm

1. Hãy học vị trí hợp âm đầu tiên. Hợp âm là một nhóm hoà âm bao gồm ít nhất 3 nốt. Với những người mới bắt đầu chơi, có 2 loại hợp âm cơ bản: hợp âm ở vị trí đầu tiên và hợp âm chặn. Hợp âm ở vị trí đầu tiên là sự kết hợp của những dây không được nhấn và những dây được nhấn trên 3 phím đầu tiên của đàn ghi-ta.
   • Những hợp âm trưởng thường gặp là C trưởng, A trưởng, G trưởng, E trưởng, D trưởng.
   • Khi bạn đã thành thục vị trí tay để tạo nên những hợp âm thì hãy luyện tập cách chuyển giữa các hợp âm nhanh nhất có thể. Hãy viết ra những cách sắp xếp hợp âm mà bạn muốn chơi một cách ngẫu nhiên và chuyển giữa các hợp âm này rồi gảy một lần qua các dây.
   • Hãy đảm bảo rằng bạn chơi đúng các nốt. Ví dụ, ở hợp âm A trưởng, dây E thấp không được gảy. Chúng sẽ được đánh dấu “X” trên bảng hệ thống kí hiệu hợp âm. Hãy phát triển thói quen tốt ngay từ bây giờ để đạt thành công sau này.
2. Học cách đặt ngón tay trên các hợp âm. Vị trí các ngón đặt như sau: nốt chính trước, nốt phụ sau.
3. Luyện tập để có được một tiếng đàn trong. Sau khi bạn đã đặt những ngón tay lên phím đàn thì hãy chơi từng dây đàn của hợp âm. Hãy đảm bảo các dây đàn cần rung không bị chặn hay mất tiếng.
   • Nếu các nốt nhạc không cho ra âm thanh đúng, có khả năng là bạn chưa nhấn đủ mạnh hoặc các phần trên ngón tay của bạn đang chạm vào dây đó, khiến cho nó không thể phát ra âm thanh rõ ràng. Có phải có ngón tay nào không cần sử dụng đang chạm vào các dây hay không?
   • Hãy giữ cho các ngón tay bấm phím luôn cong khi chạm vào các dây đàn, giống như bạn đang đặt các ngón tay của mình trên một quả cầu thuỷ tinh vậy, hoặc tưởng tượng trong mỗi khớp ngón tay có một viên bi.
4. Cách gảy các dây cho đúng. Việc gảy dây đàn bao gồm gảy theo chiều xuống hoặc gảy ngược lên trong vô số cách kết hợp khác nhau, gảy tất cả các nốt trong hợp âm thật đều nhau và theo nhịp điệu. Hãy giữ khuỷu tay của bạn thật chắc chắn và đưa miếng gảy theo chiều xuống trên tất cả các dây đàn khi bạn tạo vị trí tay hợp âm đầu tiên, ví dụ như hợp âm G. Khuỷu tay của bạn không được động đậy vì bạn chỉ gảy chủ yếu bằng cổ tay.
5. Học các hợp âm chặn. Hợp âm chặn hay hợp âm có thể di chuyển giúp ích cho bạn rất nhiều khi bắt đầu tập chơi các bài hát. Trong hợp âm chặn, ngón trỏ trên bàn tay nhấn của bạn chặn tất cả các nốt trên một phím duy nhất. Để chơi hợp âm F – một hợp âm chặn ở vị trí đầu tiên, bạn dùng ngón trỏ chặn tất cả các nốt trên phím đầu tiên và chơi theo vị trí của hợp âm E tăng nửa cung trên cần đàn bằng ngón giữa, ngón trỏ và ngón út.
   • Vị trí đặt ngón tay hình càng cua trên phím số 2 là hợp âm B, còn trên phím thứ 3 thì cho ra hợp âm G. Khi học những vị trí tay này bạn sẽ thấy rất khó khăn và đôi khi còn gây đau, nhưng bạn có thể bắt đầu chơi các hợp âm của bất kì bài hát nhạc punk nào khá nhanh chóng nếu bạn học cách gảy các dây đàn và chơi các hợp âm chặn. Nhóm The Ramones chỉ sử dụng hợp âm chặn nhưng đã tạo nên hiệu ứng hết sức tuyệt vời.

Kiên trì Luyện tập

1. Giảm thiểu cơn đau ngón tay. Sẽ có thời điểm mọi thứ trở nên ảm đạm: bạn không thể chuyển đến mỗi hợp âm nhanh như mình muốn, các ngón tay hành hạ bạn và có vẻ việc từ bỏ sẽ dễ dàng hơn. Lí do khiến phần lớn những người chơi ghi-ta ngừng chơi sau vài tuần là vì nó khiến họ đau tay. Sau vài tháng và nhiều năm chơi đàn, trên ngón tay nhấn phím của bạn sẽ xuất hiện những vết chai giúp giảm mạnh những cơn đau khi phải nhấn xuống các dây đàn trong suốt một khoảng thời gian dài. Học cách vượt qua rào cản này sẽ tạo nên những thay khác biệt rất lớn. Bất cứ ai khi học chơi ghi-ta đều phải chịu đựng những ngón tay bị sưng khi mới bắt đầu, nhưng điều đó hoàn toàn xứng đáng. Hãy cứ luyện tập thường xuyên, làm theo những lời khuyên này và bạn sẽ nhanh chóng vượt qua giai đoạn này. Hãy học cách yêu những cơn đau và tìm ra mối liên hệ giữa nó với tình yêu bạn dành cho âm nhạc và cây đàn ghi-ta.
   • Chườm đá cho những ngón tay của bạn sau khi chơi hoặc nhúng ngón tay trong dấm táo để giảm cơn đau.
   • Mấu chốt nằm ở tinh thần. Hãy thử tưởng tượng nghệ sĩ chơi đàn ghi-ta mà bạn thích đang khích lệ bạn như một huấn luyện viên cử tạ khi những đầu ngón tay của bạn sưng lên. “Thêm một lần nữa! Thêm một lần nữa!”
   • Nhúng các ngón tay của bạn vào rượu sau khi chơi sẽ giúp thúc đẩy quá trình hình thành các vết chai, nhưng nhớ đừng làm vậy trước khi chơi.
2. Học cách chơi một số bài hát. Bạn sẽ thấy chơi đàn thú vị hơn nhiều khi bạn chơi một bài hát bạn biết mà không chỉ là một đám hợp âm và nốt nhạc, và có rất nhiều ca khúc được viết với hợp âm G, C và D. Một vài bài hát dân gian và đồng quê như “Tom Dooley” hay “Folsom Prison Blues” của Johnny Cash là những ca khúc rất tuyệt vời để bạn bắt đầu. Chỉ cần 3 hợp âm và sự thật như câu nói nổi tiếng của nhạc sĩ Harlan Howard.
   • Hãy bắt đầu thật chậm rãi và dần dần tăng tốc, hát theo (nếu bạn muốn và nếu điều đó có ích) và đặc biệt chú ý đến nhịp điệu. Bạn sẽ thấy nản lòng khi ban đầu nó sẽ có âm thanh khá cứng nhắc, nhưng đừng lo lắng. Bạn càng thoải mái khi chuyển giữa các hợp âm thì bạn càng tới gần cơ hội biểu diễn trên sân khấu.
   • Khi đã thành thục những bài hát dễ thì hãy tiếp tục chuyển sang những bài hát phức tạp hơn. "Sweet Home Alabama" của Lynyrd Skynyrd về cơ bản chỉ lặp lại các hợp âm D, G và C theo thứ tự đó, nhưng âm thanh trong bản thu ca khúc này nghe phức tạp hơn nhiều nhờ những đoạn giai điệu đặc trưng rất hay mà người chơi ghi-ta thêm vào.
3. Học cách đọc bảng kí hiệu hợp âm (tabs). Những người chơi đàn ghi-ta có hệ thống kí hiệu âm nhạc của riêng mình, được gọi là bảng kí hiệu hợp âm. Nguyên tắc căn bản là bạn nhìn vào mỗi dòng trong khuông của bảng kí hiệu như cách bạn nhìn cây đàn của mình, mỗi dòng tương ứng với một dây và mỗi số sẽ cho bạn biết mình cần nhấn phím nào khi gảy dây đó. Ví dụ, để chơi đoạn nhạc đặc trưng được biểu thị bằng bảng kí hiệu này của bài hát "Sweet Home Alabama" do Lynyrd Skynyrd thể hiện, bạn sẽ phải chơi hai nốt trên dây D để ngỏ, dây B ở phím thứ 3, dây G ở phím thứ 2, vv.
   • E|-------------------------------------------------||
   • B|-------3---------3----------3--------------------||
   • G|---------2---------0--------0---------------2p0--||
   • D|-0-0------------------------0--0----0h2p0--------||
   • A|------------3-3-------------2---0p2-------0------||
   • E|-----------------------3-3--3--------------------||
   • Việc chuyển giữa những đoạn nhạc đặc trưng và những hợp âm hết sức thú vị. Bạn sẽ cảm thấy như mình đang thực sự tạo ra âm nhạc chứ không chỉ “học chơi đàn ghi-ta.” Nhưng bạn cũng đừng quá vội vã mà hãy đảm bảo rằng mình chơi đúng các hợp âm và không hoàn toàn đánh mất nhịp điệu khi chơi một đoạn giai điệu đặc trưng với tiết tấu nhanh.
4. Học hỏi từ những người khác. Cách hay nhất để học ghi-ta là thông qua quan sát, lắng nghe và bắt chước kĩ thuật của những người khác. Bạn không cần tham gia những khoá học chính quy để có thể học ghi-ta, nhưng có bạn cùng chơi, cùng chia sẻ những mẹo nhỏ và những lời gợi ý sẽ là một nguồn kiến thức rất hữu ích.
   • Những video hướng dẫn trên YouTube sẽ giúp ích rất nhiều cho cả những người mới bắt đầu lẫn những người chơi ở trình độ cao. Được tận mắt xem Stevie Ray Vaughn chơi những đoạn độc tấu hay xem Jack Johnson chơi một trong những bài hát mà bạn yêu thích ở cự li gần sẽ đem đến cho bạn một trải nghiệm học tập thú vị.
   • Nếu mục tiêu của bạn là chơi ghi-ta cổ điển hoặc ghi-ta jazz, hoặc nếu bạn muốn học cách đọc bản nhạc thì nên tham gia những khoá học chính quy. Tự học là một cách thức hiệu quả để phát triển phong cách của riêng bạn, nhưng phương thức này cũng gây khó khăn khi bạn phải từ bỏ phong cách đó và thay thế bằng một phong cách “chuẩn” tại một thời điểm nào đó.

Lời khuyên

• Đừng nản lòng khi những hợp âm của bạn nghe không hay. Hãy tăng cường sức mạnh của những ngón tay và tiếp tục luyện tập. Âm thanh sẽ được cải thiện.
• Nếu bạn gặp khó khăn trong việc dùng những ngón tay để tạo hình cho hợp âm, bạn nên bắt đầu với việc nâng cao sức mạnh của ngón tay, sự khéo léo và độ quen thuộc với cây đàn.
• Tìm những bài hát mà bạn muốn chơi, tìm bảng kí hiệu hợp âm và luyện tập bài hát đó. Điều này sẽ giúp bạn thấy hứng thú hơn khi chơi ghi-ta.
• Luyện tập chơi đàn theo phong cách sử dụng ngón tay để gảy từng dây đàn(fingerpicking). Hãy tìm những mẫu của phong cách chơi đàn này trên mạng hoặc để đạt hiệu quả cao hơn, thử cố gắng tự tìm ra mẫu từ những bài hát ghi-ta mà bạn yêu thích.
• Nếu hợp âm không cho ra âm thanh cần có, hãy chơi riêng từng dây trong hợp âm đó, bạn sẽ thấy mình có thể đã làm mất tiếng hoặc chơi sai hợp âm. Động tác này giúp bạn xác định được hợp âm của mình gặp vấn đề ở chỗ nào.
• Dùng những đầu ngón tay của bạn để chơi các hợp âm sẽ giúp các dây có âm thanh trong hơn.
• Nếu bạn gặp khó khăn khi nhấn dây đàn xuống phím thì hãy dùng các dây nhẹ hơn. Âm thanh mà chúng tạo ra không hay bằng nhưng dễ sử dụng hơn nhiều và giảm đau đớn cho những đầu ngón tay của bạn.
• Gảy những dây dày có thể khiến ngón tay của bạn bị đau. Để tránh điều này xảy ra, hãy dùng miếng gảy đàn.
• Bạn hiển nhiên sẽ gảy sai khi đang học, đừng nản lòng, bạn không phải người duy nhất!
• In ra bảng kí hiệu đọc âm và treo ở chỗ bạn thường hay thấy. Điều này có thể giúp bạn rất nhiều.

Cảnh báo

• Việc dựa vào những văn bản hay video hướng dẫn mà không có sự trợ giúp của những bài học do giáo viên có kinh nghiệm đảm nhiệm có khả năng dẫn đến những thói quen không tốt khó sửa. Mặc dù việc học mà không tham gia các khoá học chính quy cũng đem lại hiệu quả tương đương nhưng những khoá học này sẽ giúp bạn sửa bất kì lỗi sai nào mà bạn mắc phải khi chơi.
• Cẩn thận không luyện tập quá nhiều lúc đầu. Một giờ mỗi ngày là đủ và không làm đau tay của bạn.

Những thứ bạn cần

• Một cây đàn ghi-ta mà bạn cảm thấy phù hợp
• Một miếng gảy đàn (tuỳ chọn)
• Một thiết bị lên dây (khuyên dùng với những người mới học)

Nguồn và Trích dẫn

• Videos from GuitarLessons.com

Bài liên quan

• Tạo một bản nhạc nền Hip Hop/Rap
• Viết lời rap
• Âm nhạc
• Hát hay hơn
• Hát

• « Mới nhất
• ‹ Mới hơn
• Cũ hơn ›

Liên kết đến đây

• Chơi Đàn Ghi ta