Chủ đề nóng: Phương pháp kỷ luật tích cực - Cổ học tinh hoa - Những thói hư tật xấu của người Việt - Công lý: Việc đúng nên làm - Giáo án Điện tử - Sách giáo khoa - Học tiếng Anh - Bài giảng trực tuyến - Món ăn bài thuốc - Chăm sóc bà bầu - Môi trường - Tiết kiệm điện - Nhi khoa - Ung thư - Tác hại của thuốc lá - Các kỹ thuật dạy học tích cực
- Dạy học phát triển năng lực - Chương trình giáo dục phổ thông
Giúp đỡ người mắc chứng lo âu
Từ VLOS
Nếu bạn quen người mắc chứng lo âu, chắc bạn cũng hiểu nó có thể là sự rối loạn làm tê liệt cảm xúc khiến thần kinh mệt mỏi và kiệt sức, bất lực.[1] Thật may thay, ta có thể làm nhiều điều để giúp đỡ người bệnh đối phó và điều trị chứng lo âu.
Các bước[sửa]
Tìm hiểu Vấn đề[sửa]
-
Tìm
hiểu
nguyên
nhân
gây
ra
lo
âu.
Đọc
về
các
nguyên
nhân
của
sự
lo
lắng.[2]
Điều
này
sẽ
giúp
bạn
hiểu
được
quan
điểm
của
họ
và
cảm
nhận
được
khi
nào
họ
cần
giúp
đỡ.
Bạn
có
thể
hỏi
xem
họ
có
trải
qua
quá
khứ
khó
khăn,
tình
trạng
sức
khỏe
hay
nếu
họ
muốn
chia
sẻ
về
điều
gì
đấy.
- Mặc dù nguyên nhân chính xác của rối loạn lo âu chưa được tìm hiểu toàn diện, nhưng các yếu tố cụ thể như đau đớn hay chấn động trong cuộc sống và đặc điểm di truyền có thể tăng khả năng mắc chứng lo âu.[3]
- Nhiều khi người lo âu lại có tình trạng sức khỏe như không tốt như hội chứng gây kích thích bụng, bệnh tim, hội chứng tiền kinh nguyệt, hen suyễn hoặc các vấn đề về tuyến giáp.[3]
-
Tìm
hiểu
về
các
kiểu
lo
âu.
Có
nhiều
kiểu
rối
loạn
lo
âu
hình
thành
do
nhiều
nguyên
nhân
khác
nhau.
Hãy
cố
gắng
tìm
hiểu
người
bệnh
đang
chịu
đựng
kiểu
lo
âu
nào
để
có
thể
hỗ
trở
nỗ
lực
giúp
đỡ
của
bạn.[1]:
- Chứng sợ khoảng trống. Đây là kiểu sợ hãi bị mắc kẹt hoặc mất kiểm soát trong khoảng không.[4]
- Lo âu do tình trạng sức khỏe không tốt. Đây là chứng lo âu do tình trạng sức khỏe khi mắc hội chứng kích thích bụng, bệnh tim hoặc các vấn đề tuyến giáp. Bạn có thể giúp người bệnh giảm lo lắng bằng cách điều trị tình trạng sức khỏe (ví dụ, nếu họ quên uống thuốc thì hãy nhắc họ).
- Rối loạn lo âu toàn thể. Đây là chứng lo âu thái quá về các vấn đề thường ngày trong cuộc sống như tiền bạc, sức khỏe, công việc, v.v.
- Lo âu liên quan đến lạm dụng chất gây nghiện hoặc cai nghiện. Đây là chứng lo âu do sử dụng thuốc. Bạn muốn tìm hiểu lo âu hình thành do sử dụng thuốc hay do kiềm chế (tiếp tục) sử dụng ma túy (cai nghiện). Bạn có thể khuyên họ đến gặp chuyên gia y tế để được giúp đỡ.
- Chứng tâm thần hoảng loạn. Đây là chứng lo âu khiến người bệnh trải qua cảm giác lo lắng hoặc sợ hãi cực độ kéo dài trong vài phút. Xuất hiện các triệu chứng như khó thở, tim đập nhanh, cảm giác có nguy hiểm rình rập.[5]
- Ám ảnh sợ xã hội. Đây là chứng lo âu sợ hãi quá mức các tương tác xã hội. Họ trở nên quá ý thức, dễ bối rối và sợ các tình huống xã hội.[6]
-
Ghi
nhớ
cảm
giác
lo
âu.
Lo
âu
không
phải
là
trải
nghiệm
vui
vẻ.
Cách
giúp
đỡ
họ
chính
là
hiểu
được
những
gì
người
bệnh
phải
trải
qua
để
có
thể
an
ủi
họ
theo
cách
đặc
biệt
phụ
thuộc
vào
triệu
chứng
của
bệnh.
Các
triệu
chứng
bao
gồm:[1]:
- Cảm thấy lo lắng
- Cảm thấy bất lực
- Cảm thấy nguy hiểm đang đến gần
- Cảm thấy yếu đuối
- Cảm thấy mệt mỏi
- Khó tập trung
-
Lắng
nghe
thật
kỹ.
Mỗi
người
sẽ
yêu
cầu
các
dạng
hỗ
trợ
khác
nhau.
Cách
tốt
nhất
để
biết
hình
thức
giúp
đỡ
phù
hợp
chính
là
hỏi
thẳng
họ.
Có
rất
nhiều
điều
bạn
có
thể
làm
chỉ
cần
lắng
nghe.[7]:
- Hãy giữ biểu cảm bình thường. Ví dụ, nói vài câu kiểu "Tôi hiểu rồi", hoặc "à ừ".
- Kết hợp biểu cảm với tông giọng cảm xúc trong câu chuyện. Ví dụ, nếu họ cảm thấy thất vọng, hãy thử nói câu "Tôi hiểu rồi" với giọng cảm thông hoặc yên tâm chứ không phải biểu cảm lạnh lùng hay hào hứng (cả hai đều đối lập với cảm xúc của họ)
- Đặt câu hỏi mở. Nếu bạn muốn tìm hiểu hình thức giúp đỡ, thay vì hỏi những câu như "bạn có lo lắng không??" bạn có thể đặt câu hỏi mở dạng "điều gì hay tình huống như thế nào khiến bạn lo lắng?"
- Tập trung chú ý vào người bệnh bằng cách loiạ bỏ hoàn toàn suy nghĩ lo lắng về bản thân và theo dõi suy nghĩ và cảm xúc của họ.
-
Tập
đồng
cảm.
Đồng
cảm
là
sự
cảm
nhận
cảm
xúc
của
người
khác
và
có
thể
hiểu
được
quan
điểm
của
họ
bằng
cách
tưởng
tượng
những
gì
họ
nghĩ
và
cảm
nhận.[8]
Sau
đây
là
một
vài
cách
để
trở
nên
đồng
cảm
với
người
lo
âu[9]:
- Tập trung chú ý vào họ
- Ghi nhớ những giá trị và trải nghiệm họ chia sẻ. Nhớ rằng ai cũng có những nỗi đau, sợ hãi, lo lắng và điều này giúp bạn dễ dàng hiểu được quan điểm của họ.
- Tạm thời ngừng đánh giá của riêng bạn và chỉ xem xét quan điểm của họ
- Chia sẻ trải nghiệm có liên quan với họ ở mức độ vừa phải để không lấn át cuộc nói chuyện. Chìa khóa chính là thể hiện cho họ thấy bạn có liên hệ với trải nghiệm của họ.
-
Quan
sát
người
lo
âu.
Học
cách
quan
sát
dấu
hiệu
để
bạn
có
thể
cảm
nhận
được
rằng
họ
đang
lo
lắng.
Như
vậy,
bạn
có
thể
giúp
đỡ
hoặc
an
ủi
khi
thấy
họ
đang
lo
lắng.
Sau
đây
là
một
vài
dấu
hiệu:[1]:
- Bồn chồn
- Thở gấp
- Đổ mồ hôi
- Run sợ
-
Để
tâm
đến
lợi
ích
và
tác
hại.
Cố
gắng
ghi
nhớ
rằng
nếu
bạn
không
thu
nhiều
lợi
ích
từ
hoạt
động
nào
đó
mà
nó
lại
khiến
cho
bạn
của
bạn
lo
lắng
thì
tốt
nhất
nên
dừng
hoạt
động
đó.
- Tuy nhiên, có thể bạn muốn tránh sự quá tải cảm giác lo âu của họ vì nó cung cấp động cơ nhỏ để thay đổi.[10]
Định hướng Mối quan hệ[sửa]
-
Tích
cực
củng
cố
hành
vi
lành
mạnh.
Nếu
họ
mắc
chứng
ám
ảnh
sợ
xã
hội
và
lại
đi
dự
tiệc
để
làm
quen
với
mọi
người.
Hãy
để
họ
biết
rằng
mình
là
trung
tâm
của
bữa
tiệc
và
khen
ngợi
những
điều
cô
ấy
nói.[2]
- Điều này giúp họ nhận ra rằng tham gia vào xã hội cũng không quá tệ và họ có thể phát triển tương tác xã hội.
-
Tránh
hành
vi
chỉ
trích
không
lành
mạnh
hay
hành
vi
dẫn
tới
lo
âu.
Nếu
bạn
quở
trách
họ
vì
hành
vi
lo
âu,
điều
này
có
thể
khiến
họ
cảm
thấy
lo
lắng
hơn
nữa.
Điều
này
hoàn
toàn
trái
ngược
với
những
gì
bạn
muốn.[2]
- Nếu thấy bản thân thất vọng vì họ, thay vì chỉ trích họ, hãy rời phòng và quay trở lại sau khi đã bình tĩnh
- Thay vì tập trung vào mặt tiêu cực trong hành vi của họ, hãy thử suy nghĩ đến tiềm năng tích cực có thể khiến họ thay đổi hành vi. Ví dụ, nếu họ tránh các tình huống xã hội, thay vì thất vọng với họ, hãy thử nói điều khích lệ "nghĩ mà xem toàn bộ mạng lưới cơ hội sẽ đến bữa tiệc tối nay. Trong quá khứ, bạn cũng từng quen nhiều bạn tốt từ những buổi tiệc thế này mà."
-
Gợi
ý
điều
trị.
Bạn
có
thể
giúp
người
lo
âu
bằng
cách
khuyên
họ
tiếp
nhận
điều
trị.[2]Bạn
có
thể
gợi
ý
rằng
mọi
người
thường
điều
trị
chứng
lo
âu
thành
công
bằng
cách
đến
gặp
chuyên
gia
tâm
lý,
uống
thuốc
hoặc
kết
hợp
cả
hai.[11]
- Ghi nhớ rằng các phương pháp điều trị bạn đề ra phải phụ thuộc vào kiểu lo âu của bệnh nhân hoặc nguyên nhân gây bệnh
- Ví dụ, nếu họ lo âu vì lạm dụng thuốc, bạn có thê gợi đến kiểm tra tại trại cai nghiện. Tuy nhiên, nếu họ bị ám ảnh sợ xã hội bạn có thể khuyên họ đến gặp chuyên gia sức khỏe tinh thần.
-
Chuẩn
bị
cho
những
cuộc
tấn
công
hoảng
loạn.
Một
số
kiểu
lo
âu
khiến
người
bệnh
phải
chịu
đựng
sự
tấn
công
hoảng
loạn,
khiến
họ
khó
thở,
tim
đập
nhanh,
tưởng
chừng
như
lên
cơn
đâu
tim
và
mất
kiểm
soát.
Cơn
hoảng
loạn
vô
cùng
đáng
sợ
đối
với
người
lo
âu
và
bạn
nếu
như
không
chuẩn
bị
trước.[5]
- Nếu họ lên cơn hôảng loạn thì họ sẽ không còn năng lượng để di chuyển cơ thể, hồi đáp hay suy nghĩ bình thường. Thay vì thất vọng hay lo lắng, hãy cố gắng trấn an họ rằng họ đang trải qua cơn hoảng loạn và nó sẽ qua sớm thôi.
- Nếu bạn nghi ngờ bất kỳ triệu chứng nào không phải kết quả của cơn hoảng loạn, hãy gọi cứu hộ ngay lập tức.
-
Thư
giãn.
Đưa
họ
ra
ngoài
để
tận
hưởngbuổi
tối
đẹp,
yên
tĩnh
và
thư
giãn
hoặc
thư
giãn
ở
nhà.[10]
- Hãy để họ biết rằng bạn không bận tâm đến việc dành thời gian cho họ, theo cách khiến họ cảm thấy thoải mái và dễ chịu. Có lẽ cách hiệu quả nhất để giúp người lo âu là phải thấu hiểu và linh hoạt.
Nguồn và Trích dẫn[sửa]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/anxiety/basics/symptoms/con-20026282
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 http://www.adaa.org/finding-help/helping-others/spouse-or-partner
- ↑ 3,0 3,1 http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/anxiety/basics/causes/con-20026282
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/agoraphobia/basics/definition/con-20029996
- ↑ 5,0 5,1 http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/panic-attacks/basics/definition/con-20020825
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/social-anxiety-disorder/basics/definition/con-20032524
- ↑ https://www.psychologytoday.com/blog/in-the-face-adversity/201111/being-good-listener
- ↑ http://greatergood.berkeley.edu/topic/empathy/definition
- ↑ https://www.psychologytoday.com/blog/what-would-aristotle-do/201505/how-be-empathetic
- ↑ 10,0 10,1 http://psychcentral.com/blog/archives/2013/03/28/how-to-support-an-anxious-partner/
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/anxiety/basics/treatment/con-20026282