Giải Nobel Văn học 2009
Hôm nay giải Nobel văn học đã được công bố. Herta Müller, nữ nhà văn Đức gốc Rumani là người được lựa chọn cho giải thưởng lần này.
Viện Hàn lâm Hoàng gia Thụy Điển cho rằng Herta Müller đã miêu tả cuộc sống bằng chất cô đọng của thơ ca và tính chân thực của văn.
Mục lục
Tác giả[sửa]
Herta Müller sinh năm 1953 tại thị trấn Nitzkydorf thuộc vùng Banat (Rumani) trong một gia đình có cả hai bố mẹ đều thuộc cộng đồng nói tiếng Đức. Bố cô phục vụ trong lực lượng bảo vệ thuộc quân đội quốc xã trong chiến tranh thế giới thứ 2. Mẹ của cô cùng nhiều người Rumani nói tiếng Đức bị trục xuất sang Liên Xô cũ vào năm 1945. Bà sống 5 năm trong một trại lao động thuộc lãnh thổ Ukraina hiện nay. Tác phẩm mới nhất của Müller với tựa đề in Atemschaukel (xuất bản 2009) mô tả cuộc sống của những người Rumani nói tiếng Đức ở vùng đất mới đối với họ. Từ năm 1973 đến 1776 Müller theo học ngành Văn hóa Đức và Rumani tại ĐH Timişoara (Temeswar), gặp gỡ những tác giả trẻ nói tiếng Đức có tư tưởng đối lập với Ceauşescu (nhà lãnh đạo Rumani lúc bấy giờ). Hoạt động của nhóm (Aktionsgruppe) nhằm tới mục đích tự do ngôn luận ở Rumani. Sau khi hoàn thành chương trình học, Müller làm việc trong một nhà máy từ năm 1977 đến 1979 với vai trò của một thông dịch viên sau đó bị sa thải do từ chối trở thành người cung cấp tin tức cho lực lượng cảnh sát mật.
Müller bắt đầu sự nghiệp văn chương bằng tập chuyện gắn Niederungen (Những hố sâu - tạm dịch) xuất bản năm 1982. Tác phẩm này không được phát hành tại Rumani nhưng sau đó được phát hành tại Đức. Tiếp sau đó tác phẩm Drückender Tango (Điệu Tăng gô nặng nề) xuất bản ở Rumani. Cả hai tác phẩm phản ánh cuộc sống cùng sự hiện diện của tham nhũng, phân biệt và trấn áp ở ngôi làng nhỏ của những người dân nói tiếng Đức. Hai cuốn sách nhận được sự đón nhận ở Đức chứ không phải ở Rumani. Năm 1987 cùng chống bà, ông Richard Wagner cũng nhà một nhà văn, bà di cư sang Đức.
Các tác phẩm được đánh giá cao của Müller bào gồm tiểu thuyết Der Fuchs war damals schon der Jäger (1992), Herztier (1994); The Land of Green Plums, 1996), Heute wär ich mir lieber nicht begegnet (1997), The Appointment, 2001) khắc họa cuộc sống dưới chế độ mang nặng tính độc tài.
Bà được các trường đại học Paderborn, Warwick, Hamburg, Swansea, Gainsville (Florida), Kassel, Göttingen, Tübingen, Zürich và nhiều nơi khác mời nói chuyện và giảng dạy.
Hiện nay Müller là thành viên Viện Hàn lâm Ngôn ngữ và văn học Đức và sống tại Berlin.
Các tác phẩm tiếng Đức[sửa]
Niederungen. – Bukarest : Kriterion-Verlag, 1982 ; Berlin : Rotbuch-Verlag, 1984
Drückender Tango : Erzählungen. – Bukarest : Kriterion-Verlag, 1984 ; Reinbek bei Hamburg : Rowohlt, 1996
Der Mensch ist ein groβer Fasan auf der Welt : Roman. – Berlin : Rotbuch-Verlag, 1986
Barfüβiger Februar : Prosa. – Berlin : Rotbuch-Verlag, 1987 Reisende auf einem Bein. – Berlin : Rotbuch-Verlag, 1989
Der Teufel sitzt im Spiegel. – Berlin : Rotbuch-Verlag, 1991 Der Fuchs war damals schon der Jäger : Roman. – Reinbek bei Hamburg : Rowohlt, 1992
Eine warme Kartoffel ist ein warmes Bett. – Hamburg : Europäische Verlagsanstalt, 1992
Der Wächter nimmt seinen Kamm : vom Weggehen und Ausscheren. – Reinbek bei Hamburg : Rowohlt, 1993
Herztier : Roman. – Reinbek bei Hamburg : Rowohlt, 1994
Hunger und Seide : Essays. – Reinbek bei Hamburg : Rowohlt, 1995 In der Falle. – Göttingen : Wallstein-Verlag, 1996
Heute wär ich mir lieber nicht begegnet. – Reinbek bei Hamburg : Rowohlt, 1997
Der fremde Blick oder Das Leben ist ein Furz in der Laterne. – Göttingen : Wallstein-Verlag, 1999
Im Haarknoten wohnt eine Dame. – Reinbek bei Hamburg : Rowohlt, 2000
Heimat ist das, was gesprochen wird. – Blieskastel : Gollenstein, 2001
Der König verneigt sich und tötet. – München : Hanser, 2003
Die blassen Herren mit den Mokkatassen. – München : Hanser, 2005
Atemschaukel : Roman. – München : Hanser, 2009
Các tác phẩm tiếng Anh[sửa]
The Passport / translated by Martin Chalmers. – London : Serpent's Tail, 1989. – Translation of Der Mensch ist ein großer Fasan auf der Welt
The Land of Green Plums / translated by Michael Hofmann. – New York : Metropolitan Books, 1996. – Translation of Herztier
Traveling on One Leg / translated from the German by Valentina Glajar and André Lefevere. – Evanston, Ill. : Northwestern University Press, 1998. – Translation of Reisende auf einem Bein
The Appointment / translated by Michael Hulse and Philip Boehm. – New York : Metropolitan Books, 2001. – Translation of Heute wär ich mir lieber nicht begegnet
Tác phẩm dịch sang tiếng Pháp[sửa]
L'homme est un grand faisan sur terre / traduit de l'allemand par Nicole Bary. – Paris : Maren Sell, 1988. – Traduction de: Der Mensch ist ein groβer Fasan auf der Welt
Le renard était déjà le chasseur / traduit de l'allemand par Claire de Oliveira. – Paris : Seuil, 1997. – Traduction de: Der Fuchs war damals schon der Jäger
La convocation / traduit de l'allemand par Claire de Oliveira. – Paris : Métailié, 2001. – Traduction de: Heute wär ich mir lieber nicht begegnet
Tác phẩm dịch sang tiếng Tây Ban Nha[sửa]
En tierras bajas / traducción del alemán de Juan José del Solar. – Madrid : Siruela, 1990. – Traducción de: Niederungen
El hombre es un gran faisán en el mundo / traducción del alemán de Juan José del Solar. – Madrid : Siruela, 1992. – Traducción de: Der Mensch ist ein groβer Fasan auf der Welt
La piel del zorro / traducción de Juan José del Solar. – Barcelona : Plaza & Janés, 1996. – Traducción de: Der Fuchs war damals schon der Jäger
La bestia del corazón / traducción de Bettina Blanch Tyroller. – Barcelona : Mondadori, 1997. – Traducción de: Herztier
Dịch sang tiếng Thụy Điển[sửa]
Flackland / översättning av Susanne Widén-Swartz. – Stockholm : Alba, 1985. – Originaltitel: Niederungen
Människan är en stor fasan på jorden : en berättelse / översättning av Karin Löfdahl. – Stockholm : Alba, 1987. – Originaltitel: Der Mensch ist ein groβer Fasan auf der Welt
Barfota februari : berättelser / översättning av Karin Löfdahl. – Stockholm : Alba, 1989. – Originaltitel: Barfüβiger Februar
Resande på ett ben / översättning av Karin Löfdahl. – Stockholm : Alba, 1991. – Originaltitel: Reisende auf einem Bein
Redan då var räven jägare / översättning av Karin Löfdahl. – Stockholm : Bonnier Alba, 1994. – Originaltitel: Der Fuchs war damals schon der Jäger
Hjärtdjur / översättning av Karin Löfdahl. – Stockholm : Bonnier Alba, 1996. – Originaltitel: Herztier
Kungen bugar och dödar / översättning: Karin Löfdahl. – Stockholm : Wahlström & Widstrand, 2005 – Originaltitel: Der König verneigt sich und tötet
Idag hade jag helst inte velat träffa mig själv / översättning: Karin Löfdahl. – Stockholm : Wahlström & Widstrand, 2007 – Originaltitel: Heute wär ich mir lieber nicht begegnet
Các bài phê bình chọn lọc[sửa]
Die erfundene Wahrnehmung : Annäherung an Herta Müller / Norbert Otto Eke (Hg.). – Paderborn : Igel, 1991
Der Druck der Erfahrung treibt die Sprache in die Dichtung : Bildlichkeit in Texten Herta Müllers / Ralph Köhnen (Hrsg.). – Frankfurt am Main : Lang, 1997
Herta Müller / edited by Brigid Haines. – Cardiff : University of Wales, 1998
Predoiu, Grazziella, Faszination und Provokation bei Herta Müller : eine thematische und motivische Auseinandersetzung. – Frankfurt am Main : Lang, 2000
Dascalu, Bogdan Mihai, Held und Welt in Herta Müllers Erzählungen. – Hamburg : Kovac, 2004
Bozzi, Paola, Der fremde Blick : zum Werk Herta Müllers. – Würzburg : Königshausen & Neumann, 2005
Patrut, Iulia-Karin, Schwarze Schwester - Teufelsjunge : Ethnizität und Geschlecht bei Paul Celan und Herta Müller. – Köln : Böhlau, 2006
Nguồn: Nobelprize.org [1]
