Lên dây đàn ghita

Hiểu hơn về cây ghita của mình là một điều tuyệt vời và sẽ giúp bạn rất nhiều về lâu dài. Đây là quy trình hướng dẫn theo từng bước để bạn có thể tự mình lên dây ghita một cách dễ dàng. Cũng giống như bất kì công việc nào, điều đầu tiên bạn cần là một bộ dụng cụ tốt.

Các bước

Điều chỉnh Cổ đàn

1. Kiểm tra độ thẳng của cổ đàn. Kiểm tra xem cổ đàn có bị cong vênh hay không. Để kiểm tra được kĩ hơn, hãy đặt một chiếc thước kẻ dọc theo chiều dài của cây đàn trên các phím đàn. Làm như vậy ở cả hai mặt để chắc chắn rằng cổ đàn của bạn không bị vặn vẹo.
   • Cổ đàn của bạn cần hơi cong một chút về phía trong để phần đầu đàn sẽ hơi cong về phía ngựa đàn. Các thợ thiết kế đàn ghita thường nói độ cong này là để cổ đàn của bạn được “thoải mái.” Giữa cổ đàn và phần rìa thẳng cần có một khe hở nhỏ. Nếu cổ đàn của bạn cong ngược so với phía các dây dàn – cong về phía sau, có lẽ cây đàn của bạn đã gặp trục trặc và có thể sẽ ảnh hưởng đến việc sử dụng đàn, và bạn nên mang nó đến cửa hàng ghita gần nhất để kiểm tra.
2. Nếu bạn nghĩ cổ đàn của mình bị cong, hãy lấy số đo chính xác hơn. Dùng dây D để kiểm tra độ thẳng của cổ đàn bằng cách kiểm tra độ cao của dây. Sau khi chỉnh dây đàn, hãy đè lên dây D ở phím thứ nhất và thứ 22 hay bất cứ phím nào cao nhất trên mặt phím đàn của bạn, sau đó kiểm tra khoảng cách giữa dây và mặt phím đàn ở phím thứ 12. Ghita của bạn ở trạng thái lí tưởng nếu bạn có thể đặt một tấm danh thiếp bên dưới. Bạn có thể kiểm tra độ thẳng của cả cổ đàn bằng cách thử nhấn các phím khác nhau và sử dụng các dây làm gờ thẳng.
   • Nếu bạn có thước đo độ hở, hãy lấy một chiếc capo và kẹp nó trên phím thứ nhất. Nhấn dây có âm thấp nhất xuống phím cuối cùng. Dùng thước đo độ hở của bạn để kiểm tra khoảng cách giữa dây và phím thứ 8. Số đo cần đạt là xấp xỉ 0.254 mm. Nếu số đo này lớn hơn, bạn sẽ phải dùng cờ lê vặn chặt ty chỉnh cần đàn theo chiều kim đồng hồ.
3. Dùng ty chỉnh để điều chỉnh cổ đàn. Nếu bạn muốn điều chỉnh độ cong của cổ đàn, hãy bỏ nắp đậy ty chỉnh thường nằm ở phần đầu cổ của hầu hết các cây đàn, nhưng đôi khi nó sẽ nằm ở bên dưới, gần với ngựa đàn hơn. Hãy điều chỉnh thật nhẹ nhàng và vặn từng ¼ vòng tròn bằng một chiếc cờ-lê có kích cỡ thích hợp.
   • Nếu cổ đàn của bạn quá cong ra phía ngoài, bạn sẽ phải vặn cờ-lê ngược chiều kim đồng hồ và nâng các dây lên. Khi thực hiện điều chỉnh này, hãy làm thật từ từ và mỗi lần chỉ xoay ¼ vòng. Sau đó hãy để cây đàn “nghỉ” một chút và lên dây lại cho nó trước khi kiểm tra một lần nữa hay cố gắng chơi thử. Hãy để yên cây đàn qua đêm.
4. Kiểm tra góc giữa cổ đàn và thân đàn của bạn. Nếu ty chỉnh của bạn đã được chỉnh hợp lí nhưng các dây trên phím thứ 12 vẫn quá xa so với mặt phím, có khả năng là giữa cổ đàn và thân đàn của bạn có một góc. Hãy chắc chắn rằng cây đàn ghita của bạn được đặt trên một mặt phẳng rồi bỏ các dây đàn ra trước khi cố gắng mở chốt cổ đàn. Những cổ đàn dính liền có thể được tháo ra từ thân đàn bằng cách tháo 4 con ốc ở mặt sau cây đàn để khớp nối rời ra.
   • Cổ đàn cần song song với thân đàn nhưng thông thường có rất nhiều mùn cưa từ nhà máy khiến cho cổ đàn của bạn bị lệch. Nếu cây đàn của bạn bị như vậy, hãy lau sạch vùng đó và chốt lại cổ đàn.
   • Nếu góc của cổ đàn vẫn chưa đúng, bạn có thể thay đổi bằng cách đặt vào một miếng chêm giữa 2 con ốc ở cuối để chỉnh cổ đàn về phía sau hay giữa 2 con ốc ở đầu để chỉnh cổ đàn về phía trước. Bạn chỉ cần một mảnh giấy mỏng là được. Nó dính vào bề mặt và không xô lệch khi bạn chốt lại cổ đàn. Nếu bạn cần một miếng chêm dày hơn, hãy gấp mảnh giấy lại.

Điều chỉnh Độ căng và m điệu

1. Điều chỉnh độ căng của dây đàn. Độ căng của dây đàn chính là độ cao của các dây trên phím đàn. Những người chơi có phong cách nhẹ nhàng thường để dây chùng, trong khi những người chơi mạnh tay hơn cần dây căng hơn để tránh trường hợp dây bị rè. Điều quan trọng nhất là độ cao của dây đàn cần khiến bạn thấy thoải mái và không gây âm rè cho các phím đàn. Nếu bạn có vài cây đàn, hãy thử áp dụng quy trình này với cây đàn ít giá trị nhất rồi mới thử trên cây đàn quý báu của bạn.
   • Bắt đầu bằng việc đo khoảng cách từ phần dưới của dây đến phím đàn đầu tiên. Điều này sẽ giúp bạn xác định lược đàn đã được cắt đủ sâu chưa. Nếu số đo này không khớp hay chỉ gần khớp với số đo thiết kế, bạn nên nhờ người chỉnh lại đàn của bạn. Độ cao của dây ở phím thứ 12 sẽ xác định ngựa đàn của bạn nên nâng cao hay hạ thấp xuống. Dưới đây là một vài số liệu tiêu chuẩn dành cho đàn điện:
     • Phím 1 phía treble - 0.397 mm
     • Phím 1 phía bass - 0.794 mm
     • Phím 12 phía treble - 1.191 mm
     • Phím 12 phía bass - 1.984 mm
2. Hãy điều chỉnh thật nhanh chóng và mạnh dạn. Nếu ty chỉnh của bạn đã được điều chỉnh hợp lí và góc cổ đàn đã chính xác, hãy điều chỉnh độ cao của dây E treble để bạn có thể nhét vừa một đồng xu (có độ dày nhỏ hơn 1.6mm một chút) bên dưới phím thứ 12. Bạn cũng có thể điều chỉnh dây đàn chùng hơn nếu bạn vẫn chơi được.
   • Dây G và B được điều chỉnh như nhau, nhưng dây E bass, dây A và D có thể cuộn lại cho cách xa mặt phím đàn hơn.
3. Chỉnh âm điệu của đàn. Đàn ghi-ta của bạn có thể đúng tông ở 12 phím đầu tiên, nhưng khi bạn di chuyển qua phím 12 và đánh một hợp âm, tiếng của cây đàn có thể rất tệ hại. Nếu điều này xảy ra, bạn sẽ biết rằng mình cần phải chỉnh âm điệu. Để làm được điều này, bạn cần có ngựa đàn với lưng ngựa đàn có thể điều chỉnh được. Thông thường, sẽ có ốc vít phía dưới ngựa đàn để điều chỉnh lưng ngựa lên trên hay xuống dưới, cách xa phần đầu của đàn. Bạn nên nhớ luôn chỉnh âm điệu cuối cùng khi chuẩn bị đàn vì bất cứ điều chỉnh nào khác cũng sẽ làm thay đổi âm điệu của đàn.
   • Để điều chỉnh, hãy lấy một chiếc máy lên dây và bắt đầu với dây E thấp, kiểm tra độ hoà âm của phím 12 (nốt ngay phía trên phím đàn), và nốt E ở chính giữa phím 12. Hai âm này cần giống nhau. Nếu chúng không tương đồng, bạn cần điều chỉnh khoảng cách.
     • Nếu âm của phím 12 cao hơn âm bội quãng tám tự nhiên thì hãy kéo dài dây bằng cách di chuyển lưng ngựa xuống dưới, về hướng chốt mắc dây.
     • Nếu âm của phím 12 thấp hơn âm bội quãng tám thì bạn cần làm ngắn dây lại và di chuyển lưng ngựa lên trên, hướng về phía đầu của ghita.
   • Lặp lại quá trình này đối với các dây còn lại và bạn sẽ có một chiếc ghita khá chuẩn âm. Nếu bạn là một người theo chủ nghĩa hoàn hảo, bạn có thể mang chiếc ghita của mình đến một cửa hàng sửa chữa có máy lên dây đàn để đạt độ chính xác cao hơn.
4. Hãy nghĩ đến việc sửa phím đàn nếu cần thiết. Nếu chỉ một vài phím đàn bị rè tiếng khi bạn chơi, các phím có thể không cân xứng nhau. Nếu can đảm, bạn có thể cải thiện phím đàn của mình bằng cách nâng cao chúng lên. Đầu tiên, hãy đảm bảo rằng ty chỉnh, độ căng và góc cổ đàn đều được chỉnh chính xác, một chiếc cổ đàn quá cong có thể làm khiến các phím thiếu cân xứng hơn. Vì vậy, nếu bất cứ phím đàn nào bị lệch, bạn có thể đặt lại bằng một chiếc búa nhựa.
   • Nếu làm vậy vẫn chưa được, bạn có thể chà các phím đàn của mình. Hãy chắc chắn rằng cổ đàn của bạn thật thẳng (nhưng không được làm gãy ty chỉnh) và đảm bảo rằng cây đàn được đặt trên mặt phẳng, sau đó dùng băng dính để bảo vệ mặt phím và những bề mặt ở gần, chỉ để lộ ra các phím đàn cần chỉnh. Hãy chuẩn bị một khối giấy nhám độ hạt 100. Sau đó bạn cần chà giấy nhám lên tất cả các phím cùng một lúc bằng khối giấy nhám. Dùng khối giấy nhám để mài bằng các phím, bất cứ phím nào cao hơn đều sẽ bị mài thấp xuống để có cùng độ cao với các phím khác.
   • Nếu các phím đàn của bạn hỏng nặng, việc nâng các phím lên sẽ rất khó khăn và bạn có thể sẽ phải làm lại phím đàn, nghĩa là thay tất cả các phím trên cổ đàn. Việc này vừa khó và lại vừa đắt đỏ, nên để tiết kiệm, bạn có thể tìm đến thợ làm đàn.
5. Điều chỉnh cần rung ở ngựa đàn. Điều chỉnh quan trọng nhất chỉ có ở cần rung của Floyd Rose là đảm bảo cần rung ở ngựa đàn hoàn toàn cân bằng. Đầu tiên, hãy kiểm tra ty chỉnh của bạn cũng như góc của cổ đàn và thân đàn. Khi đàn của bạn đã được lên dây, hãy tìm cần rung ngựa đàn thật kĩ. Nó sẽ nằm song song với thân đàn. Nếu nó không nằm ở đó, bạn cần điều chỉnh lò xo ở đằng sau đàn.
   • Lên dây lại cho đàn và kiểm tra cần rung ngựa đàn. Hãy tiếp tục điều chỉnh cho đến khi cần rung ngựa đàn song song với thân đàn. Khi đã xong bước đó, bạn phải lên dây lại, điều chỉnh lại độ căng và cuối cùng là âm điệu. Khi điều chỉnh âm, rất có khả năng cần rung ngựa đàn sẽ di chuyển và rồi những chiếc lò xo sẽ cần được điều chỉnh một lần nữa và bạn sẽ phải lặp lại bước chỉnh âm.
6. Hoàn thành.

Lời khuyên

• Thường xuyên thay dây đàn của bạn. Luôn dùng dây có độ dày như nhau. Độ dày của dây dựa theo ý thích của mỗi người. Phần lớn các cây đàn có thân cứng đều kèm theo dây mỏng sản xuất từ nhà máy (.009-.042). Nhiều tay chơi ghita nhạc jazz thích dùng dây dày hơn (.010-.046). Dĩ nhiên, Stevie Ray dùng dây (.013-.056), vì vậy bạn nên thử các loại dây với độ dày khác nhau cho đến khi tìm được độ dày mình muốn. Dây dày là lí tưởng cho kĩ thuật trượt dây, nhưng nếu bạn hay nhéo dây, bạn nên thử dùng loại dày .009 hay .008.
• Nếu dây đàn của bạn quá xa so với bàn phím gần lược đàn (ví dụ ở phím 1), bạn có thể khắc phục bằng cách hạ thấp dây đàn gần lược đàn. Tuy nhiên, điều này khá khó làm.

Những thứ bạn cần

• Một bộ dây đàn mới (bộ dây mà bạn dự định sử dụng thường xuyên)
• Dao cắt dây
• Máy lên dây điện tử
• Tô-vít (dựa vào cây đàn)
• Chìa khoá đầu lục giác (6.4 mm hay 7.9 mm, hoặc các loại khác, tuỳ vào cây đàn của bạn) hoặc tô vít siết ốc
• Thước đo kim loại hay một gờ thẳng dài
• Kẹp capo
• Thước nhỏ chia độ đến 1.6 mm
• Thước đo độ hở tự động (.002-.025)

Nguồn và Trích dẫn

• https://www.youtube.com/watch?v=NDunpnRKdUY

Bài liên quan

• Tạo một bản nhạc nền Hip Hop/Rap
• Viết lời rap
• Âm nhạc
• Hát hay hơn
• Hát

• « Mới nhất
• ‹ Mới hơn
• Cũ hơn ›

Liên kết đến đây

• Lên Dây đàn Ghita