Chủ đề nóng: Phương pháp kỷ luật tích cực - Cổ học tinh hoa - Những thói hư tật xấu của người Việt - Công lý: Việc đúng nên làm - Giáo án Điện tử - Sách giáo khoa - Học tiếng Anh - Bài giảng trực tuyến - Món ăn bài thuốc - Chăm sóc bà bầu - Môi trường - Tiết kiệm điện - Nhi khoa - Ung thư - Tác hại của thuốc lá - Các kỹ thuật dạy học tích cực
- Dạy học phát triển năng lực - Chương trình giáo dục phổ thông
Nhận diện kẻ thái nhân cách
Từ VLOS
The Hare Psychopathy Checklist (Bảng Kiểm tra Thái nhân cách Hare) ban đầu được phát triển nhằm đánh giá tình trạng tâm lý của tội phạm, và thường được sử dụng để chẩn đoán những người biểu hiện các đặc điểm và xu hướng của một kẻ thái nhân cách. Hầu hết các chuyên gia sức khỏe tâm thần xác định kẻ thái nhân cách là thú săn mồi cùng loài, lợi dụng người khác bằng sự quyến rũ, lừa dối, bạo lực và cách khác để có được thứ mà chúng muốn. Bạn có thể nhận diện loại người này bằng The Hare Psychopathy Checklist và tin vào trực giác của chính mình.
Các bước[sửa]
- Nhìn vào sự quyến rũ giả tạo mang tính chất bên ngoài. Kẻ thái nhân cách thường mang trên mình bộ mặt dễ mến đáng yêu và luôn thoải mái.[1] Ví dụ, kẻ thái nhân cách thường làm điều tốt để có được sự tin tưởng của nạn nhân.[2]
- Nhìn vào sự nhận thức mang tính phô trương.[3] Kẻ thái nhân cách thường tin rằng chúng thông minh hay mạnh mẽ hơn bất kỳ ai khác, trong khi thực tế không phải như vậy.
- Nhìn vào nhu cầu muốn được kích thích liên tục. Kẻ thái nhân cách không thích sự tĩnh lặng, yên ắng và suy tư. Chúng cần được giải trí và hoạt động liên tục.
- Xác định biểu hiện nói dối bệnh hoạn. Kẻ thái nhân cách thường hay nói dối, từ chuyện nhỏ nhặt đến to lớn khiến cho người khác hiểu nhầm.
- Đánh giá mức độ thao túng. Kẻ thái nhân cách thường rất xảo quyệt và khiến người khác làm theo yêu cầu của mình. Chúng lợi dụng cảm giác tội lỗi, ép buộc và cách khác nhằm điều khiển nạn nhân.
-
Nhìn
vào
cảm
giác
tội
lỗi.
Nếu
một
người
không
hề
có
cảm
giác
này
thì
đó
là
dấu
hiệu
của
chứng
thái
nhân
cách.
Loại
người
này
không
có
cảm
giác
tội
lỗi
với
những
người
xung
quanh.[4]
- Kẻ thái nhân cách thường giả vờ biểu hiện cảm giác tội lỗi về hành vi xấu mà chúng gây ra để người đối diện không giận dữ. Ví dụ, chúng sẽ giả vờ cảm thấy tội lỗi về hành động làm tổn thương người khác, khi đó nạn nhân lại trở thành người đi an ủi chúng.
- Xem xét tác động hoặc phản ứng cảm xúc của một người. Các nghiên cứu cho thấy kẻ thái nhân cách thường không có phản ứng về mặt tình cảm đối với các khái niệm gợi nên cảm xúc tích cực hay tiêu cực của người khác, ví dụ như “yêu” hoặc “giận dữ”. Chúng thường biểu hiện cảm xúc điển hình đối với các trường hợp có người chết, bị thương, hoặc trường hợp khác làm cho người đối diện phản ứng tiêu cực.[5]
-
Nhìn
vào
sự
thiếu
hụt
cảm
thông
và
lòng
trắc
ẩn.
Kẻ
thái
nhân
cách
thường
chai
sạn
về
mặt
cảm
xúc
và
không
giống
với
người
bình
thường
tự
nhiên.[2]
- Nghiên cứu chỉ ra rằng chứng thái nhân cách không chỉ đơn giản là thiếu sự cảm thông. Chúng không đồng cảm một cách tự phát, nhưng có thể thực hiện theo ý muốn để quyến rũ người khác, và có khả năng đồng cảm nhận thức (khả năng đọc và hiểu cảm xúc của người đối diện) nhưng sự cảm thông về mặt tình cảm bị suy yếu (khả năng cảm nhận loại cảm xúc này).[8][9][10]
- Đây là một cách để phân biệt kẻ thái nhân cách và người tự kỷ; loại người thứ hai có thể thiếu sự đồng cảm và hầu như bị trơ về mặt cảm xúc, nhưng họ thật sự quan tâm người xung quanh và thể hiện lòng cảm thông sâu sắc.
- Nhìn vào phong cách sống. Kẻ thái nhân cách thường sống ký sinh, có nghĩa là sống nhờ vào người khác. Chúng lợi dụng người xung quanh để có được sức mạnh và nguồn lực, và bước vào đời sống của họ một cách nhanh chóng và dễ dàng.[2]
- Quan sát hành vi. The Hare Checklist bao gồm các đặc điểm hành vi như: thiếu kiểm soát hành vi, tình dục bừa bãi, và các vấn đề hành xử ban đầu.
- Đề cập về mục tiêu. Kẻ thái nhân cách thường có mục tiêu lâu dài không thực tế. Chúng không hề có mục tiêu, hoặc không thể đạt được và dựa trên ý thức phóng đại về thành tích cũng như khả năng riêng.
- Nhìn vào dấu hiệu bốc đồng lẫn vô trách nhiệm. Hai đặc điểm này thường minh chứng cho trường hợp thái nhân cách.
-
Xem
xét
dấu
hiệu
một
người
không
nhận
trách
nhiệm.
Kẻ
thái
nhân
cách
sẽ
không
bao
giờ
thừa
nhận
là
mình
sai
hay
nhận
lỗi
và
sai
sót.
Khi
được
hỏi,
chúng
sẽ
thừa
nhận
đã
gây
ra
lỗi
lầm,
nhưng
lại
thao
túng
người
khác
để
tránh
hậu
quả.
- Bất kỳ lời buộc tội nào cũng sẽ có thể bị đánh bật trở lại người tố cáo, làm cho người đó cảm thấy rằng họ là người độc ác hoặc không công bằng khi đưa ra khiếu nại hợp lý. Nạn nhân sẽ bắt đầu xem xét lại vấn đề muốn đưa ra.[11]
- Tìm hiểu đời sống hôn nhân. Một vài kẻ thái nhân cách thường không có mối quan hệ lâu dài. Chúng hay đổ lỗi cho chồng/vợ cũ về các vấn đề hôn nhân, và không bao giờ tự nhận mình làm cho mối quan hệ thất bại.
- Nhìn vào tiền sử phạm tội vị thành niên. Kẻ thái nhân cách thường thể hiện hành vi phạm pháp trong độ tuổi thanh thiếu niên, bao gồm hành vi hung hăng với người xung quanh.
- Nhìn vào khả năng phạm nhiều loại tội ác. Kẻ thái nhân cách có thể thực hiện nhiều loại hành vi phạm pháp, và trong khi chúng có thể bị bắt ở một vài trường hợp, thì khả năng luồn lách và chạy trốn là một dấu hiệu của chứng thái nhân cách.
-
Nhìn
vào
dấu
hiệu
thường
xuyên
sử
dụng
“hình
ảnh
người
bạn
đáng
thương”.
Kẻ
thái
nhân
cách
là
chuyên
gia
trong
việc
thao
túng
cảm
xúc
và
sự
bất
an
làm
người
khác
xem
chúng
là
“người
bị
đối
xử
bất
công
tội
nghiệp”,
vì
thế
sẽ
giảm
đề
phòng
và
dễ
bị
lợi
dụng
trong
tương
lai.
Nếu
điều
này
kết
hợp
với
cá
hành
động
không
thể
chấp
nhận
được
và
xấu
xa,
thì
đây
là
dấu
hiệu
cảnh
báo
rõ
ràng
nhất
về
bản
chất
thật
sự
của
kẻ
thái
nhân
cách.
- Chúng thường thể hiện cảm xúc giả tạo.[12]
- Sự khác biệt giữa điều này và sự lo lắng đó là những người lo âu sẽ có cảm giác tội lỗi tuyệt vọng sâu sắc, trong khi kẻ thái nhân cách chỉ thể hiện bằng vẻ bên ngoài. Người hay lo lắng sẽ biểu hiện các triệu chứng đôi khi gây ảnh hưởng lên họ, trong khi đó kẻ thái nhân cách có thể diễn xuất hoặc ngừng theo ý muốn.
-
Chú
ý
đến
cách
đối
xử
với
những
người
mà
chúng
cho
rằng
không
có
giá
trị
lợi
dụng.
Kẻ
thái
nhân
cách
có
thể
xem
thường,
nhục
mạ,
sỉ
nhục,
nhạo
báng,
và
làm
tổn
thương
về
mặt
thể
chất
(hoặc
thậm
chí
tiêu
diệt,
trong
trường
hợp
nặng)
những
người
không
mang
lại
lợi
ích
hoặc
ngăn
cản
chúng,
chẳng
hạn
như
cấp
dưới,
người
tàn
tật,
những
người
có
địa
vị
kinh
tế
xã
hội
thấp,
người
già,
trẻ
em,
và
thậm
chí
cả
động
vật.
- Ghi nhớ lời của Arthur Schopenhauer: “Một kẻ làm hại hay giết chết động vật không bao giờ là người tốt”. Một câu nói liên quan khác từ bài phát biểu của Mahatma Gandhi: “Bạn biết được người nào là tốt thông qua cách hành xử đối với động vật”.
Lời khuyên[sửa]
- Hãy tin vào bản năng và trực giác của bạn. Nếu tin rằng ai đó biểu hiện đặc điểm của một kẻ thái nhân, bạn cần giữ khoảng cách với người đó để không bị thao túng hoặc bị kéo vào mối quan hệ có thể khiến bạn đau đớn.
- Suy xét cẩn thận để tránh nhầm lẫn giữa chứng thái nhân cách với các rối loạn khác như lo lắng hay tự kỷ.
Cảnh báo[sửa]
- Không nên xếp người bạn không thích vào loại mắc chứng thái nhân cách chỉ vì biểu hiện 1 hoặc 2 đặc điểm trong bảng kiểm tra Hare. Chứng thái nhân cách rất phức tạp và không dễ dàng nhận diện được.[13] Chỉ có chuyên gia tâm lý hoặc bác sĩ tâm thần có trình độ mới có thể chẩn đoán chính xác liệu một người có bị thái nhân cách hay không.
Nguồn và Trích dẫn[sửa]
- Hare Psychopathy Checklist
- Psychopathy Awareness: Red Flags - How to Identify a Psychopathic Bond
- http://en.wikipedia.org/wiki/Psychopathy
- ↑ Psychopaths and Love: Charm and the Psychopath
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Psychology Today: The Charming Psychopath (Cái nhìn sâu sắc cùng với lời khuyên và ví dụ)
- ↑ My Psychopathic Traits: Grandiosity
- ↑ Psychopathic Writings: Guilt & Remorse
- ↑ Emotional Capacities and Sensitivity in Psychopaths
- ↑ Thinking Person's Guide to Autism: Autistic Grief is Not Like Neurotypical Grief
- ↑ Psychology Today: Navigating Grief and Loss as an Autistic Adult
- ↑ Psychology Today: Inside the Mind of a Psychopath – Empathic, But Not Always
- ↑ Psychopathic criminals have empathy switch
- ↑ Zero Degrees of Empathy: A New Theory of Human Cruelty
- ↑ Psychopaths and Love: Covert Emotional Manipulation
- ↑ Cappuccino Queen: What is a Psychopath? Bao gồm nghiên cứu trường hợp liên quan đến người yêu cũ của một phụ nữ
- ↑ Medical Daily: A Psychopath Is More Than Just Cold And Callous; A Few Traits Don't Translate To Illness