Chủ đề nóng: Phương pháp kỷ luật tích cực - Cổ học tinh hoa - Những thói hư tật xấu của người Việt - Công lý: Việc đúng nên làm - Giáo án Điện tử - Sách giáo khoa - Học tiếng Anh - Bài giảng trực tuyến - Món ăn bài thuốc - Chăm sóc bà bầu - Môi trường - Tiết kiệm điện - Nhi khoa - Ung thư - Tác hại của thuốc lá - Các kỹ thuật dạy học tích cực
- Dạy học phát triển năng lực - Chương trình giáo dục phổ thông
Nhận ra dấu hiệu của bệnh ung thư vú
Từ VLOS
Ung thư vú xảy ra khi các tế bào ở ngực phát triển không thể kiếm soát được và hình thành nên một khối u ác tính.[1] Loại bệnh ung thư đặc thù này thường xảy ra với phụ nữ, dù đôi khi, đàn ông cũng mắc phải. Tự phát hiện ra bệnh là một việc rất cần thiết để tránh tình trạng khối u bị di căn. Thường xuyên tự kiểm tra ngực (BSE) có thể giúp bạn phát hiện ra ung thư vú kịp thời. Chụp X-quang tuyến vú thường xuyên cũng rất cần thiết.
Mục lục
Các bước[sửa]
Tự Kiểm tra Ngực[sửa]
-
Lên
kế
hoạch
tự
kiểm
tra
ngực.
Đánh
dấu
lên
lịch
thời
điểm
bạn
cần
phải
tự
kiểm
tra
ngực.
Hãy
thực
hiện
việc
này
một
lần
một
tháng,
tốt
nhất
là
trong
vòng
từ
5
tới
7
ngày
sau
khi
sạch
kinh.[2]
Thường
xuyên
tự
kiểm
tra
ngực
sẽ
giúp
bạn
cảm
nhận
được
“sự
bình
thường”
của
bầu
ngực.
Treo
lịch
hoặc
lời
nhắc
tự
kiểm
tra
ngực
trong
phòng
tắm
hoặc
phòng
ngủ
để
không
bị
quên.
Thêm
vào
đó,
bạn
có
thể
ghi
chép
lại
những
quan
sát
của
mình.
[3]
- Thực hiện việc kiểm tra ngực ở nơi có ánh sáng tốt.[2]
-
Kiểm
tra
bằng
mắt.
Đứng
thẳng
và
chống
hai
tay
vào
hông,
sau
đó
nhìn
vào
gương.
Quan
sát
xem
liệu
hai
bầu
ngực
có
kích
cỡ,
màu
sắc
và
hình
dạng
bình
thường
không.
Nếu
bạn
có
một
trong
những
dấu
hiệu
sau
đây,
hãy
đi
gặp
bác
sĩ:
- Cương lên một cách rõ rệt dù bạn không ở trong giai đoạn hành kinh
- Da bị lõm, nhăn hoặc phồng lên
- Đầu ngực bị thụt vào trong
- Núm vú bị kéo lệch
- Đỏ, ngứa hoặc mềm nhũn.[4]
- Giơ tay lên và lặp lại việc kiểm tra bằng mắt. Quan sát dịch tiết ra từ đầu vú. Nếu có dịch chảy ra từ đó, hãy quan sát màu sắc (vàng hoặc trong suốt) và thành phần (có máu hoặc có màu trắng đục).[4] Chú ý nếu ngực bị chảy dịch ngay cả khi bạn không hề nặn đầu vú. Hãy nói với bác sĩ nếu dịch có lẫn máu hoặc trong suốt, hoặc dịch chỉ bị chảy ra từ một bên ngực.[5]
-
Chạm
vào
ngực.
Nằm
xuống.
Khép
ngón
trỏ,
ngón
giữa
và
ngón
nhẫn
của
bàn
tay
phải
lại.
Dùng
ba
ngón
đó
ấn
lên
ngực
trái
theo
đường
tròn.[2]
Đường
tròn
nên
có
chu
vi
tối
thiểu
2
cm.[2]
Ấn
nhẹ
vào
ngực
theo
một
đường
từ
xương
đòn
xuống
bụng.
Sau
đó,
bắt
đầu
từ
nách,
đưa
tay
ấn
nhẹ
vào
giữa.
Lặp
lại
tương
tự
để
kiểm
tra
bên
ngực
còn
lại.
Để
đảm
bảo
rằng
bạn
đã
kiểm
tra
hết
toàn
bộ
ngực,
hãy
thực
hiện
theo
từng
đường
dọc
một.
Tiếp
theo,
đứng
lên
hoặc
ngồi
xuống
để
lặp
lại
từ
đầu.
Dùng
hai
tay
ôm
bầu
ngực.
Nhiều
người
thích
làm
bước
này
sau
khi
vừa
tắm
xong.[4]
- Cảm nhận những u cục hoặc những thay đổi khác. Hãy nói với bác sĩ về những khối u bạn phát hiện ra.
- Hãy ôm ngực với một lực từ nhẹ, tới vừa và chặt. Nói cách khác, hãy ấn quanh bầu ngực với một lực nhẹ, sau đó lặp lại với lực tăng dần. Bạn cần dùng lực ấn nhẹ để phát hiện ra những khác biệt tại vùng mô sát da. Lực ấn vừa sẽ giúp bạn cảm nhận ở vùng sâu hơn, và lực ấn mạnh nhất sẽ giúp bạn cảm thấy phần mô ở sát xương sườn.[2]
- Chú ý tới một số tranh cãi trong vấn đề này. Một số nghiên cứu cho thấy việc tự kiểm tra ngực không hề giúp phát hiện sớm ung thư vú mà chỉ làm tăng sự lo lắng và phát sinh thêm công đoạn sinh thiết. Bạn nên nói chuyện với bác sĩ về việc tự kiểm tra ngực. Có thể bác sĩ sẽ khuyên bạn phải luôn nắm được tình trạng ngực của mình, để nếu có sự thay đổi nào xảy ra, bạn cũng sẽ biết ngay.
Hiểu những Tác nhân Gây ra Nguy cơ Ung thư[sửa]
- Nắm được tầm quan trọng của các tác nhân gây ung thư. Phát hiện sớm ung thư vú là một việc quan trọng. Nếu bạn có một trong những tác nhân gây ung thư như vậy, hãy tiến hành tự kiểm tra ngực sớm. Bạn có thể chụp x-quang ngực nếu cảm thấy có cục u trong ngực, hoặc bạn có nguy cơ cao bị mắc ung thư, hoặc bạn đã ngoài 40 tuổi.[6]
- Chú ý tới khả năng di truyền. Phụ nữ thường bị mắc ung thư vú nhiều hơn nam giới. Ngoài ra, nếu người ruột thịt của bạn (mẹ, chị em gái…) đã từng bị mắc ung thư vú, nguy cơ bị bệnh của bạn cũng sẽ cao hơn.[7] Cũng có một số gien bị đột biến đã quy định khả năng ai đó sẽ bị ung thư vú. Những gien bị đột biến đó là BRCA 1 và BRCA2. Có 5 tới 10% các ca ung thư là do đột biến gien.[8]
- Hiểu được sư ảnh hưởng của tiền sử bệnh lý. Có rất nhiều yếu tố về sức khỏe của bạn trước đây có thể gây ra nguy cơ mắc ung thư vú cho bạn. Những phụ nữ từng bị ung thư vú ở một bên ngực sẽ có khả năng bị tái phát. Những người từng phải xạ trị ở khu vực lồng ngực khi còn nhỏ cũng có khả năng mắc bệnh. Ngoài ra, những yếu tố sức khỏe khác, ví dụ như nếu bạn bị hành kinh từ năm 11 tuổi hoặc nhỏ hơn, bạn cũng có nguy cơ mắc ung thư vú cao hơn. Thời kì mãn kinh tới muộn hơn so với trung bình cũng là một dấu hiệu báo động. Trị liệu bằng hooc-môn sau khi mãn kinh cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh.[7]
- Lối sống cũng ảnh hưởng tới nguy cơ mắc bệnh. Những người bị béo phì có khả năng mắc bệnh cao hơn.[7] Phụ nữ sử dụng nhiều hơn 3 loại đồ uống có cồn trong một tuần cũng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn 15%.[11] Những người hút thuốc, nhất là những phụ nữ bắt đầu hút thuốc trước khi sinh con đầu lòng có nguy cơ mắc ung thư vú cao hơn.[12]
Ngăn ngừa Ung thư vú[sửa]
-
Thường
xuyên
khám
phụ
khoa.
Trong
những
buổi
khám
phụ
khoa
định
kỳ,
bác
sĩ
sẽ
kiểm
tra
ngực
bạn
để
kịp
thời
phát
hiện
khối
u
hoặc
những
dấu
hiệu
bất
thường
khác.
Nếu
có
gì
đó
không
ổn,
bác
sĩ
sẽ
yêu
cầu
bạn
chụp
x-quang
vú.
- Nếu bạn không có bảo hiểm y tế hoặc không đủ tài chính để đi khám, ở nơi bạn ở có thể có những tổ chức khác để giúp bạn ngăn ngừa ung thư. Các phòng khám Planned Parenthood cung cấp dịch vụ tư vấn và có thể giới thiệu cho bạn một địa chỉ chụp x -quang.[13]
- Nếu bạn không biết phải tìm kiếm sự giúp đỡ ở đâu, hãy gọi tới các trung tâm y tế địa phương hoặc gọi tới bệnh viên ung bướu để được tư vấn. Họ có thể giới thiệu cho bạn một nơi đáng tin cậy để thăm khám, chụp x-quang miễn phí hoặc chụp với chi phí thấp.
- Nếu đang ở Mỹ, bạn có thể tham khảo các địa chỉ tầm soát ung thư vú với chi phí thấp tại đây: http://www.findahealthcenter.hrsa.gov/Search_HCC.aspx.
-
Chụp
x-quang
vú
thường
xuyên.
Khi
bước
qua
tuổi
40,
phụ
nữ
nên
đi
chụp
x-quang
vú
hai
năm
một
lần
cho
tới
khi
74
tuổi.[14]
Bạn
càng
phát
hiện
ra
ung
thư
vú
sớm
bao
nhiêu
thì
cơ
hội
sống
của
bạn
càng
cao.
Có
thể
bạn
từng
nghe
nói
rằng
chụp
x-quang
vú
rất
đau,
nhưng
cơn
đau
chỉ
là
tạm
thời
và
cũng
không
hề
đau
hơn
lúc
bị
tiêm.
Hơn
nữa,
nó
có
thể
cứu
mạng
bạn.
- Nếu bạn là đối tượng có nguy cơ cao, hãy thảo luận với bác sĩ về tần suất chụp x-quang vú. Ngoài yếu tố đó, nếu bạn chưa tới 40 tuổi, có khả năng bác sĩ sẽ vẫn đề nghị bạn nên chụp x-quang vú.
- Luôn cảnh giác và tìm kiếm sự giúp đỡ kịp thời. Chú ý và nắm được tình trạng ngực của mình sẽ luôn giúp bạn phát hiện sớm những dấu hiệu của ung thư vú. Nếu bạn lo lắng về những gì bạn phát hiện ra khi tự kiểm tra ngực, hãy gặp bác sĩ ngay lập tức.
-
Lập
một
nhóm
phòng
ngừa
ung
thư
vú.
Hãy
giúp
người
thân
và
bạn
bè
sống
khỏe
mạnh
hơn
bằng
cách
tổ
chức
một
bữa
tiệc
thường
niên,
trong
đó
mọi
người
sẽ
cùng
nhau
đi
chụp
x-quang
vú.
Bằng
cách
này,
bạn
sẽ
không
còn
thấy
sợ
quá
trình
thăm
khám
và
giúp
mọi
người
nhớ
lịch
đi
khám.
- Hãy nói: “tôi biết nhiều phụ nữ không đi chụp x-quang vú vì họ sợ và việc đó cũng khá đau, nhưng tôi muốn tìm ra một cách để chúng ta có thể biến nó thành một việc vui vẻ. Hơn nữa, chúng ta cũng sẽ có một khoảng thời gian thú vị của riêng phụ nữ.”
Lời khuyên[sửa]
- Nếu các thành viên trong gia đình bạn từng bi ung thư, hãy thu thập thông tin chi tiết để giúp bác sĩ, ví dụ như loại ung thư họ mắc phải (nguyên phát hoặc thứ phát), những ca phẫu thuật và phương pháp điều trị, phản ứng đối với phương pháp điều trị và kết quả.
Cảnh báo[sửa]
- Đôi khi, chỉ cần thực hiện điều trị sớm một tuần là đã tạo nên sự khác biệt giữa sự sống và cái chết. Đừng nên trì hoãn việc kiểm soát ung thư.
Nguồn và Trích dẫn[sửa]
- ↑ http://www.breastcancer.org/symptoms/understand_bc/what_is_bc
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 http://www.sw.org/HealthLibrary?page=Breast%20Self-Awareness
- ↑ http://www.breastcancer.org/symptoms/testing/types/self_exam
- ↑ 4,0 4,1 4,2 http://www.breastcancer.org/symptoms/testing/types/self_exam/bse_steps
- ↑ http://ww5.komen.org/BreastCancer/WarningSigns.html#sthash.AZ923m86.dpuf
- ↑ http://www.stopcancerfund.org/p-breast-cancer/2012-update-when-should-women-start-regular-mammograms-40-50-and-how-often-is-regular/
- ↑ 7,0 7,1 7,2 http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/breast-cancer/basics/risk-factors/con-20029275
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/breast-cancer/basics/causes/con-20029275
- ↑ http://www.cancer.gov/types/breast/risk-fact-sheet
- ↑ http://www.cancer.gov/cancertopics/factsheet/Risk/BRCA
- ↑ http://www.breastcancer.org/risk/factors/alcohol
- ↑ http://www.cancer.org/cancer/news/study-links-smoking-to-breast-cancer-risk
- ↑ http://www.plannedparenthood.org/learn/womens-health/breast-cancer-screenings/
- ↑ http://womenshealth.gov/publications/our-publications/fact-sheet/mammograms.html