Sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp

Từ VLOS
Bước tới: chuyển hướng, tìm kiếm

Quan hệ tình dục an toàn là một phần quan trọng trong việc chăm sóc sức khỏe sinh sản. Nếu không chắc phương pháp tránh thai mình chọn là có hiệu quả hoặc nếu nghi ngờ phương pháp đó thất bại sau khi quan hệ tình dục, bạn có thể sử dụng phương pháp kế hoạch hóa gia đình bằng thuốc tránh thai khẩn cấp, còn gọi là “viên thuốc cho sáng hôm sau”.

Các bước[sửa]

Sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp[sửa]

  1. Hiểu về tác dụng của thuốc tránh thai khẩn cấp. Hầu hết các loại thuốc tránh thai khẩn cấp có công thức gồm hormone progestin tổng hợp (còn gọi là levonorgestrel). Loại hormone này có tác dụng ức chế buồng trứng rụng trứng. Và nếu không có trứng thì tinh trùng sẽ không thể thụ tinh.[1]
    • Nếu bạn đang gần đến ngày rụng trứng hoặc vừa mới rụng trứng, hiệu quả của thuốc sẽ giảm đi đáng kể.
    • Thuốc tránh thai khẩn cấp thường có hàm lượng progestin cao hơn thuốc tránh thai thông thường. Bạn không nên dùng thuốc tránh thai khẩn cấp thay thế cho các phương pháp tránh thai thông thường, và thuốc tránh thai khẩn cấp cũng không thể chấm dứt thai kỳ nếu bạn đang mang thai.[1]
  2. Biết khi nào cần uống thuốc tránh thai khẩn cấp. Thuốc tránh thai khẩn cấp có hiệu quả nhất khi uống trong vòng 24 giờ sau khi quan hệ tình dục không an toàn hoặc sau khi bạn nghi ngờ biện pháp tránh thai của mình thất bại. Tuy nhiên, bạn cũng có thể uống trong vài ngày sau đó và vẫn có tác dụng ngừa thai ngoài ý muốn.[2]
    • Thuốc tránh thai khẩn cấp progestin cần uống trong vòng 72 giờ sau khi quan hệ tình dục không an toàn.
    • Thuốc tránh thai khẩn cấp ulipristal acetate (Ella) cần uống trong vòng 120 giờ sau khi quan hệ để ngăn không cho tinh trùng thụ tinh cho trứng.[1]
  3. Đi mua thuốc. Thuốc tránh thai khẩn cấp có bán ở các phòng khám của bác sĩ, trung tâm y tế và cửa hàng thuốc. Thuốc này có thể để phía sau quầy ở các hiệu thuốc.[3]
    • Bạn có thể mua thuốc tránh thai khẩn cấp không kê toa mà không cần chứng minh thư, bất kể giới tính và độ tuổi. Tuy nhiên một số hiệu thuốc có thể không trữ thuốc tránh thai khẩn cấp hoặc từ chối bán do niềm tin cá nhân của họ.
    • Thuốc tránh thai khẩn cấp có giá bán thông thường từ 35-60 USD nếu không có bảo hiểm. Bảo hiểm có thể thanh toán một phần, tùy vào chương trình bảo hiểm.[3] (Ở Việt Nam các loại thuốc tránh thai này chỉ từ vài ngàn đến vài chục ngàn đồng, cao nhất như Ella khoảng 150.000 đồng).
    • Một số nhãn hiệu như Ella bán theo toa bác sĩ.[4]
  4. Uống thuốc. Thuốc tránh thai khẩn cấp thường được sử dụng chỉ một viên duy nhất. Tuy nhiên các nhãn hiệu khác nhau có thể có cách sử dụng khác nhau, do đó bạn nên luôn luôn uống theo chỉ dẫn của bác sĩ hoặc hướng dẫn trên vỏ hộp thuốc.[1].
    • Thuốc tránh thai khẩn cấp sử dụng qua đường uống. Dùng nhiều nước khi uống thuốc.
    • Bạn có thể uống thuốc cùng với thức ăn để giảm nguy cơ buồn nôn.[5]
    • Vẫn uống thuốc tránh thai hàng ngày bình thường sau khi uống viên tránh thai khẩn cấp.[6]
    • Nếu không biết chắc về liều lượng hoặc có lo lắng gì khác, bạn cần tham khảo dược sĩ.
  5. Biết rằng kỳ kinh nguyệt tiếp theo của bạn sẽ bất thường. Thuốc tránh thai khẩn cấp thường làm xáo trộn hormone để ức chế sự rụng trứng, do đó kỳ kinh nguyệt đầu tiên sau khi uống thuốc sẽ đến sớm hoặc muộn là điều hoàn toàn bình thường.[7]
    • Lượng kinh nguyệt sẽ nhiều hơn hoặc ít hơn bình thường.
  6. Chú ý dấu hiệu mang thai. Viên levonogestrel có hiệu quả đến 89% nếu uống trong vòng 72 giờ sau khi quan hệ tình dục không an toàn. Tương tự, viên Ella có hiệu quả đến 85% nếu uống trong vòng 120 giờ sau giao hợp. Tuy nhiên vẫn có rủi ro mang thai sau khi đã uống viên tránh thai khẩn cấp.[8]
    • Sau khi uống thuốc, bạn nên chú ý dấu hiệu mang thai, đặc biệt nếu thấy mất kinh.
    • Ngoài hiện tượng mất kinh, các biểu hiện mang thai gồm chóng mặt, mệt mỏi, sợ mùi thức ăn, buồn nôn và căng vú.[9]
    • Dùng que thử thai tại nhà hoặc hẹn thử máu ở phòng mạch để xác định có thai hay không. Que thử thai tại nhà có bán tại các cửa hàng thuốc ở các kệ hàng kế hoạch hóa gia đình.
    • Các phương pháp thử thai kiểm tra nồng độ hormone hCG trong cơ thể. Nồng độ hormone hCG sẽ tăng cao ngay sau khi trứng đã thụ tinh làm tổ trong tử cung.[10]

Chọn thuốc tránh thai khẩn cấp[sửa]

  1. Tìm hiều về viên uống progestin dùng một liều duy nhất. Thuốc tránh thai khẩn cấp progestin (levonogestrel) uống một liều duy nhất (như Plan B One Step, Next Choice One Dose, và My Way) ngừa thai bằng cách ngăn chặn sự rụng trứng từ buồng trứng. Thuốc có bán ở các hiệu thuốc không cần toa hoặc theo toa bác sĩ.[11]
    • Các loại thuốc này nên uống càng sớm càng tốt trong vòng 72 giờ sau khi giao hợp. Tuy nhiên thuốc cũng có thể có tác dụng trong vòng 120 giờ sau đó.[11]
    • Các loại thuốc này có thể hiệu quả nhất cho phụ nữ có chỉ số khối cơ thể (BMI) dưới 25 và kém hiệu quả với phụ nữ có BMI trên 30.[12]
    • Thuốc này có thể làm thay đổi chu kỳ kinh nguyệt, khiến kỳ kinh nguyệt tiếp theo sẽ nhiều hơn hoặc ít hơn, xảy ra sớm hơn hoặc muộn hơn trước kia. Thuốc cũng có thể gây các triệu chứng tương tự như triệu chứng tiền kinh nguyệt như buồn nôn và đau tức bụng.[13]
    • Các tác dụng phụ khác bao gồm căng vú, chóng mặt, buồn nôn và đau tức bụng.[14]
  2. Tìm hiểu về viên uống levonorgestrel dùng hai liều. Khác với thuốc tránh thai khẩn cấp dùng một liều duy nhất, viên uống levonorgestrel dùng hai liều cần phải uống hai viên mới có hiệu quả.[15]
    • Uống một viên càng sớm càng tốt sau khi quan hệ và uống viên thứ hai 12 tiếng sau đó.
    • Viên uống levonorgestrel có thể mua ở các hiệu thuốc.
    • Giống như các loại thuốc tránh thai khẩn cấp khác, các tác dụng phụ của loại thuốc này bao gồm: kỳ kinh nguyệt đến sớm hoặc muộn, kinh nguyệt ra nhiều hoặc ít hơn bình thường, đau tức bụng.[16]
  3. Tìm hiểu về thuốc Ella. Ella (ulipristal acetate) là viên uống một liều duy nhất và là loại thuốc tránh thai duy nhất có hiệu quả trong 5 ngày sau giao hợp; tuy nhiên, bạn càng uống sớm thì càng có hiệu quả cao.[17]
    • Tùy vào thời điểm uống trong chu kỳ kinh nguyệt, Ella có thể trì hoãn hiện tượng rụng trứng đến 5 ngày sau khi uống. Điều này có nghĩa là tình trùng không thể sống sót lâu như vậy để thụ tinh.[17]
    • Ella là lựa chọn tốt cho phụ nữ có BMI trên 25 so với viên uống progestin, nhưng hiệu quả của nó thấp hơn ở phụ nữ có BMI trên 35.[3]
    • Ella chỉ được bán theo toa bác sĩ, và tác dụng phụ thường gặp nhất là đau đầu, đau bụng, buồn nôn, thống kinh, mệt mỏi và chóng mặt.

Lời khuyên[sửa]

  • Các phương pháp tránh thai bình thường khác như bao cao su hoặc thuốc tránh thai hàng ngày có hiệu quả hơn nhiều so với thuốc tránh thai khẩn cấp. Nên dùng phương pháp tránh thai thông thường và chỉ dùng thuốc tránh thai khẩn cấp như một biện pháp cuối cùng.
  • Nếu cần uống thuốc tránh thai khẩn cấp, bạn nên cân nhắc trao đổi với bác sĩ để có loại thuốc tránh thai tin cậy hơn.

Cảnh báo[sửa]

  • Thuốc tránh thai khẩn cấp không giúp bạn phòng tránh các bệnh lây qua đường tình dục. Dùng các biện pháp bảo vệ không chỉ để tránh thai mà còn để phòng tránh các bệnh lây qua đường tình dục. Nên khám kiểm tra các bệnh này sau khi quan hệ tình dục không an toàn.
  • Viên uống tránh thai khẩn cấp không phải thuốc phá thai. Điều này nghĩa là nó không thể chấm dứt thai kỳ nếu trứng đã thụ tinh và bào thai đã làm tổ trong tử cung.
  • Bạn cần hiểu rằng thuốc tránh thai khẩn cấp không nên dùng như biện pháp tránh thai thông thường.

Nguồn và Trích dẫn[sửa]