Tự mình dự báo thời tiết

Từ VLOS
Bước tới: chuyển hướng, tìm kiếm

Rất lâu trước khi người ta phát triển các công nghệ để dự báo thời tiết, con người phải học cách quan sát các dấu hiệu hay áp dụng kỹ thuật dân gian để dự đoán thời tiết, tránh bị bất ngờ trong sinh hoạt hằng ngày. Một khi bạn học được các phương pháp này và có thể cảm nhận những thay đổi của bầu trời, không khí, hay phản ứng của các loài động vật, bạn có thể dự đoán thời tiết khá chính xác.

Các bước[sửa]

Quan sát Bầu trời[sửa]

  1. Tập nhìn mây. Hình thức của các đám mây cũng như chiều bay của chúng có thể cho bạn biết rất nhiều về tình trạng thời tiết sắp xảy ra. Nói chung, mây trắng và bay cao cho thấy thời tiết tốt, mây đen và bay thấp cho thấy sắp có mưa hay bão.[1]
    • Khi xuất hiện các đám mây tối đen vào sáng sớm, đồng thời phát triển ngày càng nhiều hơn theo thời gian, đó là dấu hiệu thời tiết khắc nghiệt sắp xảy ra.
    • Các đám mây đen trập trùng (hình thành do khối không khí chìm xuống) có thể xuất hiện cùng với các cơn bão có sấm sét ở mức độ lớn hay vừa.
    • Mây ti, có dạng như "lông đuôi ngựa" bay cao trên trời như những băng rôn dài là dấu hiệu thời tiết xấu đang đến trong vòng 36 giờ.
    • Các đám mây trắng lớn giống như vảy cá thu cũng cho thấy thời tiết xấu sắp tới trong vòng 36 giờ.
    • Đám mây có dạng vảy cá thu và mây đuôi ngựa có thể cùng lúc xuất hiện trên bầu trời, khi xảy ra trường hợp này chắc chắn hôm sau trời sẽ mưa.
    • Mây tích hình tháp là dấu hiệu có khả năng mưa rào vào cuối ngày.
    • Khi có mây đen bay thấp và dày thì chắc chắn trời sắp mưa.
    • Mây che kín bầu trời vào một đêm mùa đông thì có thể dự đoán thời tiết sắp ấm áp hơn, vì mây ngăn cản bức xạ nhiệt từ trái đất và làm nhiệt độ tăng lên.
  2. Để ý bầu trời đỏ. Có một bài hát có lời như sau (tạm dịch): "Trời đêm đỏ là lúc thủy thủ vui mừng, ban ngày trời đỏ là lúc phải cảnh giác". Do đó bạn hãy tìm các khoảng đỏ trên bầu trời (không phải mặt trời đỏ), đó không phải là bầu trời có màu cam sặc sỡ hay màu đỏ trong thời gian dài, mà màu sắc còn tùy thuộc vào nơi bạn đang sống.
    • Nếu bạn thấy bầu trời đỏ lúc hoàng hôn (khi nhìn về hướng tây) thì lúc đó áp suất của không khí đang cao và bầu không khí khô làm khuấy động các hạt bụi, khiến bầu trời trông có màu đỏ. Vì chuyển động của mạc giáp khí lớn và các luồng gió xoáy mạnh thường di chuyển từ phía tây sang phía đông, nên bạn sẽ thấy không khí khô đang thổi về phía mình.
    • Bầu trời đỏ vào buổi sáng (ở phía đông nơi mặt trời mọc) có nghĩa không khí khô đã đi qua và để lại phía sau (là tình trạng sắp sửa xảy đến) bầu không khí có áp suất thấp có mang theo hơi ẩm.
  3. Sự xuất hiện của cầu vồng ở phía tây. Đây là hiện tượng xảy ra khi các tia nắng lúc mặt trời mọc ở phía đông va chạm với hơi ẩm ở phía tây. Hầu hết mạc giáp khí của các cơn bão lớn trên bán cầu bắc đều di chuyển từ tây sang đông, do đó khi cầu vồng xuất hiện ở phía tây thì có nghĩa bầu không khí ở đó ẩm ướt, tức là có thể trời sắp mưa. Ngược lại, cầu vồng xuất hiện ở phía đông vào khoảng thời gian mặt trời lặn, đó là dầu hiệu mưa sắp dừng, bạn có thể mong đợi những ngày nắng đẹp ở phía trước. Hãy nhớ rằng: Cầu vồng xuất hiện vào buổi sáng thì phải cảnh giác.[2]
  4. Nhìn mặt trăng. Nếu mặt trăng có màu hơi đỏ hay xanh nhợt nhạt, tức là trong không khí có nhiều bụi. Nhưng nếu mặt trăng sáng rực rỡ và sắc nét thì có thể áp suất thấp đã làm sạch bụi trong không khí, mà áp suất thấp cũng có nghĩa sắp mưa.
    • Vòng tròn xung quanh mặt trăng (sinh ra do ánh sáng chiếu xuyên qua các đám mây ti tầng, vốn có liên hệ với các mạc giáp khí ấm và độ ẩm cao trong không khí) có thể cho thấy trời sắp mưa trong vòng ba ngày tới.
    • Hãy nhớ câu nói: Vòng tròn xuất hiện quanh mặt trăng là sắp có mưa.

Cảm nhận Gió và Không khí[sửa]

  1. Tìm ra hướng thổi của gió. Nếu bạn không thể xác định được hướng thổi của gió thì hãy ném một nhúm cỏ vào không trung và xem cách chúng rơi xuống. Nếu gió thổi tới từ phía đông thì có thể mạc giáp khí của bão đang tới gần, nếu gió thổi từ phía tây thì hứa hẹn thời tiết tốt. Ngoài ra, các cơn gió mạnh chứng tỏ độ chênh áp trong không khí cao, đó là dấu hiệu các mạc giáp khí của bão đang tiến tới.
  2. Đốt lửa trại. Khói từ bãi lửa trại thường sẽ bay lên ổn định nếu không bị tác động, do đó nếu khói cuộn lại và chìm xuống thì chứng tỏ áp suất không khí thấp, mưa sắp tới.
  3. Tìm các hạt sương trên cỏ lúc sáng sớm. Nếu cỏ khô, đó là dấu hiệu có mây hay gió mạnh, và mưa có thể đang tới gần. Nếu có sương đọng trên cỏ thì khả năng ngày hôm đó không có mưa. Tuy nhiên, nếu đêm hôm trước có mưa thì phương pháp này không còn đúng.
  4. Quan sát lá cây. Các loài cây rụng lá luôn để lộ mặt dưới của lá khi có gió bất thường thổi, người ta cho rằng nguyên nhân là do cách phát triển của lá luôn khiến mặt phải của nó hướng lên khi chịu tác động của các cơn gió thông thường.
  5. Thở sâu. Nhắm mắt lại và ngửi không khí. Thực vật thường tiết ra chất thải trong bầu không khí có áp suất thấp, nó có mùi giống như phân trộn, và áp suất thấp chứng tỏ mưa sắp đến.
    • Đầm lầy thường thải ra các loại khí khó ngửi ngay trước khi có bão do chịu ảnh hưởng của áp suất thấp.
    • Người ta có câu Mùi hoa thơm nhất ngay trước cơn mưa. Mùi hương của hoa rất đậm trong không khí ẩm ướt, đó là biểu hiện trời sắp mưa.[2]
  6. Kiểm tra độ ẩm. Nhiều người có khả năng cảm nhận độ ẩm trong không khí, đặc biệt nhờ vào mái tóc (khi nó xoăn và cong lên). Ở một số nơi người ta còn quan sát lá cây sồi và cây phong, lá của chúng xoăn lại trong không khí ẩm và đó là dấu hiệu sớm của cơn mưa lớn.
    • Vỏ quả thông sẽ khép lại khi độ ẩm cao, mở ra trong không khí khô.
    • Trong điều kiện ẩm ướt, gỗ sẽ phồng ra (để ý các cánh cửa kẹt) và muối vón cục.

Quan sát Phản ứng của Động vật[sửa]

  1. Chú ý nhìn chim bay. Nếu chim bay cao thì thời tiết bình thường. Khi bão sắp tới áp suất trong không khí sẽ giảm thấp và kéo theo cảm giác khó chịu trong tai của chim, do đó nó sẽ bay thấp để tránh điều này. Khi có nhiều chim đậu trên dây điện thì chứng tỏ áp suất trong không khí đang giảm nhanh.
    • Mòng biển có khuynh hướng dừng bay để tìm chỗ ẩn nấp trên bờ biển nếu bão sắp tới.
    • Chim sẽ ngừng hót ngay trước cơn mưa.
  2. Chú ý hành vi của bò. Chúng thường nằm trước khi có bão kèm sấm sét, hoặc sẽ tụ lại thành đàn nếu thời tiết xấu sắp tới.
  3. Nhìn tổ kiến. Một số người cho rằng kiến thường xây tổ với các vách nghiêng vào trước cơn mưa.
  4. Quan sát rùa. Rùa được cho là có khuynh hướng bò lên vùng đất cao hơn khi chúng biết chuẩn bị có mưa lớn. Vì vậy bạn có thể thấy chúng bò lên đường từ 1 tới 2 ngày trước cơn mưa.

Xây dựng Phương pháp Dự báo riêng[sửa]

  1. Học các nguyên tắc dự báo cơ bản. Mỗi phương pháp dự báo đều dựa trên một số nguyên tắc chung: áp suất thấp thì dẫn tới mưa, và các hệ thống thời tiết cơ bản đều di chuyển từ tây sang đông. Điều quan trọng trong kỹ thuật dự báo thời tiết là phải nhận ra được sự thay đổi áp suất trong khu vực dự báo.
    • Mặc dù các hệ thống thời tiết áp đảo thường di chuyển từ tây sang đông, nhưng các cơn bão riêng lẻ ở một khu vực nào đó thì có thể không như vậy, đó là vì các hiện tượng thời tiết cục bộ.
  2. Chịu khó quan sát. Bạn nên viết ra các giả thuyết và kiểm chứng kết quả dự đoán của mình dựa vào đó, sau một thời gian bạn có thể tinh chỉnh khả năng dự báo thời tiết của mình tốt hơn hướng dẫn của bất kì bài viết nào.
    • Các cư dân sống lâu năm tại một vùng nào đó nếu thường xuyên làm việc ngoài trời, chẳng hạn như nông dân hay ngư dân chuyên nghiệp, có thể nhận ra các manh mối để dự báo được trạng thái thời tiết chung cho một khoảng thời gian dài trong tương lai, và những thay đổi theo mùa trong khu vực địa lý nơi họ làm việc.
    • Chú ý tới quần thể thực vật và động vật trong khu vực bạn sống. Hãy để ý tới trạng thái chung của chúng để từ đó hiểu được trạng thái của thời tiết.

Lời khuyên[sửa]

  • Bạn có thể sử dụng khí áp kế (hay tự chế tạo cho mình một chiếc) để đo sự thay đổi áp suất, sau đó ghi chú trong sổ tay những dấu hiệu xảy ra khi áp suất khí quyển thay đổi. Hãy thật chú tâm đến không gian xung quanh, từ từ bạn sẽ xây dựng được phương pháp dự báo thời tiết cụ thể hóa cho khu vực bạn sống.
  • Thông tin trong bài viết này dựa trên phương hướng để đưa ra dự báo (nghĩa là khi gió thổi hướng tây thì báo hiệu thời tiết tốt), được áp dụng chủ yếu cho bán cầu bắc. Bạn hãy xác định khuynh hướng thổi thông thường của gió trong khu vực của bạn.
  • Các thủy thủ thường có câu nói “Mây có dạng lông đuôi ngựa hay vảy cá thu thì phải kéo buồm thấp”, hay như “Mây mà giống như vảy cá thu hay lông đuôi ngựa thì hãy cuộn buồm lại”.

Cảnh báo[sửa]

  • Một số kiểu thời tiết khắc nghiệt như lốc xoáy rất khó để dự báo chính xác. Hãy nhớ xem bản tin dự báo thời tiết của địa phương để biết cách tìm tới nơi an toàn khi bão đến.
  • Dự báo thời tiết theo phương pháp trong đây không phải là phương pháp khoa học chính xác, do đó đừng mạo hiểm mạng sống của mình khi thí nghiệm áp dụng các cách dự báo này.

Nguồn và Trích dẫn[sửa]

  1. ↑ http://pvs.kcc.hawaii.edu/ike/hookele/weather_forecasting.html
  2. ↑ 2,0 2,1 http://www.almanac.com/content/weather-predicting-do-it-yourself
  • « Mới nhất
  • ‹ Mới hơn
  • Cũ hơn ›

Liên kết đến đây

Lấy từ “https://tusach.thuvienkhoahoc.com/index.php?title=Tự_mình_dự_báo_thời_tiết&oldid=143126”