Chữa chứng ngứa ban đêm

Từ VLOS
Bước tới: chuyển hướng, tìm kiếm

Còn được gọi với thuật ngữ pruritus, chứng ngứa có thể do nhiều tình trạng về da gây ra (như dị ứng, côn trùng đốt, chàm (eczema) và phát ban do dị ứng với cây sồi độc). Nếu không được điều trị, cơn ngứa xảy ra ban đêm có thể khiến bạn mất ngủ; hơn nữa việc gãi nhiều còn có thể dẫn đến nhiễm trùng và để lại sẹo. Bài viết này sẽ gợi ý cách đối phó và điều trị chứng ngứa ban đêm.[1]

Các bước[sửa]

Xử lý chứng ngứa ban đêm[sửa]

  1. Dùng thuốc kháng histamine bôi hoặc uống. Các loại kem bôi và thuốc uống kháng histamin có thể làm dịu cơn ngứa do dị ứng. Thuốc kháng histamin có tác dụng ngăn chặn histamine liên kết với các tế bào, do đó ngăn chặn sự phóng thích các chất trung gian gây phản ứng dị ứng (gồm chứng ngứa).[2]
    • Bôi kem Benadryl (diphenhydramine) hoặc uống thuốc viên/thuốc nước trước khi đi ngủ. Ngoài hiệu quả giảm ngứa, thuốc Benadryl uống còn có tác dụng gây ngủ, giúp bạn có giấc ngủ tốt hơn.[3]
    • Chọn thuốc kháng histamin dạng uống thay vì bôi nếu bạn bị ngứa trên vùng da rộng.
    • Tuy nhiên, chỉ chọn thuốc diphenhydramine dưới dạng bôi hoặc uống. Không bao giờ nên dùng cả hai dạng cùng lúc; nếu không bạn có thể bị phơi nhiễm thuốc quá mức.
    • Luôn tuân theo hướng dẫn trên nhãn thuốc và không bao giờ dùng quá liều lượng được khuyến nghị.
    • Bạn có thể thử các thuốc kháng histamine khác gồm thuốc Zyrtec (cetirizine) và Claritin (loratadine) không kê toa.
    • Nhớ phải kiểm tra lại với bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi uống thuốc nếu bạn đang có bệnh, dị ứng với thuốc hoặc đang uống các thuốc khác.
  2. Bôi kem corticosteroid lên vùng da bị ngứa. Corticosteroid là thuốc có công dụng kiểm soát tình trạng viêm bằng cách thay đổi chức năng của một số tế bào và hóa chất trong da. Nếu chứng ngứa của bạn là do tình trạng viêm gây ra (như bệnh eczema), bạn hãy thử dùng kem corticosteroid.[4]
    • Nên dùng vải cotton nhúng nước cho ẩm và phủ lên vùng da sau khi bôi kem corticosteroid. Điều này sẽ giúp kem ngấm vào da.[3]
    • Kem corticosteroid loại nhẹ có bán không cần toa; loại mạnh hơn phải được bác sĩ kê toa.
    • Nếu vùng da bị ngứa không rộng lắm, bác sĩ có thể kê toa thuốc ức chế calcineurin (như Protopic hoặc Elidel) thay cho kem corticosteroid.
  3. Dùng kem dưỡng ẩm hoặc kem chống ngứa. Các loại kem này có thể giúp giảm cơn ngứa nhẹ, nếu bạn không muốn dùng các loại thuốc kê toa và không kê toa. Bôi kem dưỡng ẩm trước khi đi ngủ. Trong trường hợp ngứa lâu ngày, bôi mỗi ngày ít nhất 2 lần cho đến khi các triệu chứng chấm dứt.[5]
    • Thử dùng các loại kem dưỡng ẩm Cetaphil, Eucerin, Sarna, CeraVe hoặc Aveeno làm từ yến mạch.
    • Calamine hoặc menthol cũng là các sản phẩm chống ngứa tốt, có thể giúp tạm thời giảm các triệu chứng.[6]
    • Bạn có thể tạo một lớp bảo vệ da bằng cách dùng kem dưỡng ẩm có chứa ô-xít kẽm, mỡ cừu (lanolin ) hoặc petrolatum. Sáp petroleum jelly là một liệu pháp không tốn kém mà có thể cải thiện tình trạng ngứa nhẹ và khô da.[7]
  4. Chườm gạc mát và ẩm lên vùng da bị ngứa. Điều này không những giảm ngứa mà còn bảo vệ da và giúp bạn không bất giác gãi lên da ban đêm.[8]
    • Có thể bạn sẽ rất muốn gãi, nhưng nên cố hết sức tránh. Làn da có thể bị trầy xước do gãi liên tục suốt đêm và trở nên dễ nhiễm trùng. Cắt ngắn móng tay hoặc đeo găng tay đi ngủ nếu bạn không thể không gãi.
    • Có một lựa chọn khác là dùng màng bọc plastic để bảo vệ vùng da bị ngứa và để khỏi gãi.
  5. Tắm bột yến mạch ấm hoặc muối nở trước khi đi ngủ. Yến mạch có thành phần hóa chất gọi là avenanthramide có tác dụng kháng viêm giúp làm dịu ngứa.[9]
    • Dùng máy xay bột yến mạch và chầm chậm rắc vào bồn tắm dưới vòi nước chảy. Ngâm mình trong bồn tắm yến mạch ít nhất 15 phút trước khi đi ngủ.
    • Bạn cũng có thể thử dùng bột tắm yến mạch Aveeno có bán không cần toa ở các hiệu thuốc và rất dễ sử dụng.
    • Hoặc bạn có thể cho một cup (240 ml) muối nở vào bồn nước ấm và ngâm vùng da ngứa khoảng 30-60 phút trước khi đi ngủ.
    • Nếu vùng da ngứa không lớn, bạn có thể chữa bằng cách đắp bột nhão từ muối nở. Trộn 3 phần muối nở với một phần nước, sau đó đắp lên vùng da bị ngứa. Chỉ đắp lên vùng da không có vết thương hở.
  6. Mặc đồ ngủ rộng với chất liệu vải cotton hoặc lụa. Vải cotton và lụa có thể giúp giảm kích ứng. Tránh mặc các loại vải có thể gây kích ứng da như len và một số vải sợi nhân tạo. Bạn cũng nên tránh mặc quần áo chật.[5]
  7. Tránh dùng các phụ kiện hoặc hóa chất có thể gây kích ứng da ban đêm. Một số thứ có thể gây kích ứng hoặc dị ứng như đồ trang sức, nước hoa, các sản phẩm chăm sóc da có mùi hương đậm, các sản phẩm tẩy rửa và mỹ phẩm. Không dùng các sản phẩm này vào ban đêm.[8]
    • Ngoài ra bạn cũng nên dùng bột giặt không có mùi thơm khi giặt đồ ngủ hoặc vải trải giường và xả thêm một nước nữa.

Thử dùng các liệu pháp tự nhiên[sửa]

  1. Thoa nước cốt chanh lên vùng da bị ngứa. Chanh có chứa chất thơm (aromatic substance) có đặc tính gây tê và kháng viêm. Nước cốt chanh thoa lên da trước khi đi ngủ có thể giảm ngứa và giúp bạn dễ ngủ hơn.[10]
    • Vắt nước cốt chanh lên vùng da ngứa và để khô tự nhiên trước khi đi ngủ.
    • Tuy nhiên, nước cốt chanh có thể gây xót và rát trên vùng da trầy xước, do đó bạn nên cẩn thận khi thoa nước cốt chanh lên da.
  2. Thử dùng quả cây bách xù và đinh hương. Với đặc tính kháng viêm, các chất dễ bay hơi từ quả cây bách xù kết hợp với eugenol (có tác dụng làm tê các đầu dây thần kinh) từ đinh hương có thể giảm cơn ngứa ban đêm.[11]
    • Tạo một hỗn hợp với 85 g bơ nhạt và 2 thìa canh sáp ong bằng cách nấu chảy hai thứ trong hai xoong riêng.
    • Trộn bơ với sáp ong đã chảy.
    • Thêm vào hỗn hợp trên 5 thìa canh quả bách xù xay nhỏ và 3 thìa cà phê đinh hương xay nhỏ, trộn đều.
    • Để nguội và đắp lên vùng da ngứa trước khi đi ngủ.
  3. Thử dùng các loại thảo mộc như húng quế, bạc hà và cỏ xạ hương để giảm ngứa. Các loại thảo mộc này chứa các thành phần có tác dụng gây tê và kháng viêm giúp dịu ngứa.[12]
    • Pha trà bạc hà, húng quế hoặc cỏ xạ hương bằng cách thả lá trà khô hoặc các túi trà vào nước sôi. Đậy kín để chất thơm trong trà khỏi bay hơi, sau đó để nguội và lọc lại. Dùng vải sạch nhúng vào trà và đắp lên vùng da bị ngứa trước khi đi ngủ.
  4. Bôi gel lô hội. Lô hội là liệu pháp phổ biến chữa bỏng, tuy nhiên các chất có tác dụng giảm sưng và viêm trong lô hội cũng có thể giảm ngứa.
    • Bôi gel lô hội lên vùng da ngứa trước khi đi ngủ.
  5. Uống viên dầu cá. Loại thực phẩm bổ sung này chứa các a-xít béo thiết yếu có thể giúp dưỡng ẩm da. Dầu cá dùng hàng ngày có thể giúp ích nếu chứng ngứa là do khô da.[13]

Điều trị các chứng ngứa đặc trưng[sửa]

  1. Điều trị chứng phát ban do dị ứng cây sồi, tường vi hoặc cây sơn độc để giảm ngứa ban đêm. Chất dầu trong các loại cây này có thể kích ứng da và gây ngứa.[14]
    • Dùng lotion calamine hoặc kem hydrocortisone bôi lên vùng da ngứa trước khi đi ngủ.
    • Bạn cũng có thể uống thuốc kháng histamine trước khi đi ngủ hoặc bôi kem lên da.
    • Bác sĩ da liễu có thể kê thuốc mỡ steroid bôi lên da hoặc thuốc uống prednisone trong trường hợp có phản ứng nghiêm trọng.
  2. Chữa vết đốt của côn trùng. Vết đốt của côn trùng là nguyên nhân phổ biến gây ngứa, nhất là vào những tháng mùa hè. Những vết đốt nhẹ có thể chữa bằng cách rửa xà phòng với nước và bôi kem chống ngứa trước khi ngủ.[15]
    • Nếu vết đốt đau hoặc sưng, bạn hãy bôi kem hydrocortisone, anesthetic, hoặc kháng histamine lên vùng tổn thương trước khi đi ngủ.
    • Băng gạc lạnh lên vùng da tổn thương ban đêm để đề phòng gãi.
  3. Điều trị bệnh eczema. Eczema (viêm da dị ứng) là một căn bệnh về da có thể gây ngứa và các triệu chứng khác. Bạn có thể thử dùng các liệu pháp sau để chữa ngứa ban đêm do bệnh eczema:[16]
    • Kem hoặc thuốc mỡ corticosteroid kê toa hoặc không kê toa.
    • Thuốc kháng histamine dạng uống như Benadryl.
    • Các loại kem bôi kê toa có thể giúp làm lành da như Protopic và Elidel. Do có thể có một số tác dụng phụ, các thuốc này chỉ được dùng khi các cách điều trị khác không có hiệu quả.
  4. Điều trị chứng ngứa của người đi bơi. Đây là một dạng phát ban trên da do dị ứng với một số ký sinh trùng nhỏ xíu hiện diện trong nguồn nước ô nhiễm. Bạn hãy thử dùng một số liệu pháp sau đây để trị ngứa ban đêm do chứng ngứa của người đi bơi:[17]
    • Chườm gạc mát lên vùng da tổn thương để giảm ngứa.
    • Tắm muối Epsom, muối nở hoặc yến mạch ngay trước khi đi ngủ
    • Bôi thuốc mỡ corticosteroid hoặc kem chống ngứa lên vùng da tổn thương.

Lời khuyên[sửa]

  • Ngoài các phương pháp kể trên, bạn cũng có thể dùng các thuốc kháng viêm không chứa steroid (NSAID) như ibuprofen để đỡ khó chịu ban đêm.
  • Thử dùng trà an thần hoặc thuốc ngủ để dễ ngủ hơn.

Cảnh báo[sửa]

  • Tham khảo bác sĩ nếu bạn có bất cứ lo lắng nào, hoặc tình trạng không được cải thiện trong vòng vài ngày. Ngoài việc giúp bạn giảm ngứa, bác sĩ còn có thể xác định nguyên nhân và điều trị căn bệnh tiềm ẩn sau chứng ngứa.
  • Dùng mọi loại thuốc không kê toa hoặc kê toa theo chỉ dẫn và không bao giờ được dùng qua liều lượng.
  • Trong một số trường hợp hiếm, chứng ngứa có thể là dấu hiệu của một căn bệnh nội khoa như bệnh rối loạn chức năng gan hoặc bệnh về tuyến giáp trạng.
  • Tham khảo bác sĩ nếu bạn không chắc về loại thuốc nào nên uống, nếu bạn có bất cứ căn bệnh nào, nếu bạn bị dị ứng, đang mang thai, đang cho con bú hoặc đang uống các loại thuốc khác.

Những thứ bạn cần[sửa]

  • Thuốc mỡ corticosteroid ointment và/hoặc kem kháng histamine
  • Thuốc khàng histamine dạng uống
  • Gạc lạnh
  • Bột yến mạch hoặc muối nở để tắm
  • Đồ ngủ bằng vải cotton hoặc lụa
  • Viên thực phẩm bổ sung dầu cá

Nguồn và Trích dẫn[sửa]