Chữa trị và ngăn ngừa rận mu

Từ VLOS
Bước tới: chuyển hướng, tìm kiếm

Rận mu là một loài ký sinh trùng thường sống ở vùng lông mu của người. Cũng có khi chúng được tìm thấy ở các vùng lông thô ráp của cơ thể như lông chân, ria mép, râu cằm, lông mày, lông mi và dưới nách. Rận mu thường lây truyền từ người sang người qua quan hệ tình dục, tuy nhiên cũng có thể lây qua khăn tắm, quần áo và vải trải giường.[1] Cũng như chấy, dấu hiệu chủ yếu của rận mu là ngứa và trứng rận nhìn thấy được ở vùng bị nhiễm. Có nhiều cách khác nhau để điều trị rận mu, từ thuốc cho đến các liệu pháp tự nhiên tại nhà. Bạn hãy đọc tiếp để biết cách chữa trị và ngăn ngừa rận mu.

Các bước[sửa]

Chọn cách điều trị[sửa]

  1. Dùng dung dịch chứa 1% permethrin. Các sản phẩm chứa permethrin, pyrethrins, hoặc piperonyl butoxide rất hiệu quả trong việc trị rận mu. Bạn có thể mua lotion, kem hoặc kem xịt có chứa permethrin không cần toa bác sĩ, hoặc có thể nhờ bác sĩ kê toa. Permethrin ức chế các xung động thần kinh của rận mu, tác động đến quá trình hô hấp của chúng – nói cách khác là khiến rận mu ngạt và chết.[2] Một số nhãn hiệu thông dụng là Rid, Nix, và Pyrinex.
    • Đọc và sử dụng theo hướng dẫn trên vỏ hộp thuốc đối với bất cứ sản phẩm nào, dù kê toa hoặc không kê toa. Nếu có bất cứ thắc mắc nào, bạn hãy tham khảo bác sĩ hoặc dược sĩ.
  2. Cân nhắc sử dụng dung dịch malathion 0,5% (Ovide). Malathion tiêu diệt rận mu sống và một số trứng rận, tuy không tiệu diệt được toàn bộ trứng. Malathion chỉ được chứng nhận bởi Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) trong điều trị chấy, nhưng cũng được chứng minh là có hiệu quả trong điều trị rận mu.[3]
    • Đọc và sử dụng theo hướng dẫn trên vỏ hộp thuốc đối với bất cứ sản phẩm nào, dù kê toa hoặc không kê toa. Nếu có bất cứ thắc mắc nào về cách sử dụng sản phẩm này, bạn hãy tham khảo bác sĩ hoặc dược sĩ.
    • Dung dịch malathion dễ cháy, do đó không được bôi khi ở gần ngọn lửa hoặc các nguồn nhiệt khác.
    • Dung dịch malathion 0,5% chỉ dùng cho người từ 6 tuổi trở lên.[4]
  3. Hỏi bác sĩ về ivermectin. Nếu kem và dung dịch bôi không có tác dụng, bạn hãy hỏi bác sĩ về ivermectin. Ivermectin là một dược chất do bác sĩ kê toa có dạng viên nén. Một liều duy nhất hai viên thường là đủ để điều trị.[5] Các tên thuốc thông dụng là Heartgard và Stromectol.
    • Đọc và sử dụng theo hướng dẫn trên vỏ hộp thuốc đối với bất cứ sản phẩm nào, dù kê toa hoặc không kê toa. Nếu có bất cứ thắc mắc nào, bạn hãy tham khảo bác sĩ hoặc dược sĩ.
    • Thuốc uống ivermectin không được FDA công nhận trong việc điều trị rận mu, nhưng cũng chứng tỏ là có hiệu quả. Ở Mỹ, thuốc này được dán nhãn không dùng cho trẻ em cân nặng dưới 15 kg. Phụ nữ có thai và đang cho con bú không nên uống ivermectin.[6][7]
  4. Hỏi bác sĩ về dầu gội hoặc dung dịch bôi lindane nếu các liệu pháp trên đều không có tác dụng. Lindane là một loại thuốc kê toa được dùng như cách điều trị cuối cùng. Thuốc này rất công hiệu trong việc điều trị rận mu, tuy nhiên cũng có các tác dụng phụ nguy hiểm tiềm tàng trên hệ thần kinh, chẳng hạn như co giật.[2] Vì vậy, lindane không được sử dụng như liệu pháp ưu tiên trong điều trị rận mu. Thuốc này chỉ nên sử dụng cho những người không đáp ứng với các cách điều trị khác hoặc không dung nạp các loại thuốc khác ít rủi ro hơn. Những đối tượng sau đây không nên sử dụng lindane:
    • trẻ sơ sinh đẻ non
    • người bị rối loạn co giật
    • phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú
    • người có da rất mẫn cảm hoặc đau rát ở vùng da bôi lindane
    • người có cân nặng dưới 50 kg[8]
      • Nếu bác sĩ kê toa thuốc lindane cho bạn thì có lẽ là vì lợi ích của nó lớn hơn rủi ro, nhưng bạn nên nói chuyện với bác sĩ nếu lo ngại về việc sử dụng sản phẩm này.
      • Đọc và sử dụng theo hướng dẫn trên vỏ hộp thuốc trước khi sử dụng sản phẩm này. Nếu có bất cứ thắc mắc nào, bạn hãy tham khảo bác sĩ hoặc dược sĩ.

Loại trừ rận mu[sửa]

  1. Rửa vùng kín. Rửa kỹ vùng kín trước khi bôi bất cứ loại kem hoặc dung dịch nào. Dung dịch được hấp thụ vào da tốt hơn nếu vùng da và lông mu được rửa sạch bụi bẩn.
    • Ngay sau khi rửa sạch vùng kín, bạn nhớ lau thật khô, vì hầu hết các loại kem và dung dịch cần phải bôi lên vùng lông khô và sạch.[2]
  2. Bôi sản phẩm diệt rận mà bạn đã chọn. Đọc và làm theo hướng dẫn một cách cẩn thận để có hiệu quả tối đa. Nhớ hỏi bác sĩ nếu bạn có bất cứ thắc mắc nào về cách sử dụng sản phẩm.[2]
    • Bôi đẫm vùng nhiễm rận một cách cẩn thận theo hướng dẫn trên bao bì.
  3. Chú ý thời gian sản phẩm cần lưu lại trên da. Dầu gội chỉ cần để khoảng 10 phút, nhưng kem và dung dịch cần lưu lại trên da 8-14 tiếng. Ghi nhớ thời điểm bôi thuốc và cài đặt thời gian hoặc canh chừng giờ.[9]
  4. Rửa sạch thuốc và lau thật khô. Sau khi đã để thuốc lưu lại trên da đủ thời gian theo hướng dẫn, bạn cần rửa sạch bằng nước ấm. Rửa sạch thuốc giúp loại bỏ xác rận và trứng đã chết khỏi da. Quan trọng là loại bỏ hết xác ký sinh trùng, vì chúng có thể gây ra các vấn đề về vệ sinh nếu còn bám trên da.[2]
    • Đảm bảo tách riêng khăn tắm mà bạn vừa sử dụng với quần áo và vải vóc khác. Giặt riêng khăn tắm để tránh lây nhiễm chéo sang quần áo và đồ dùng khác bằng vải.
    • Một vài trường hợp khi trứng rận bám trong chân lông, bạn có thể dùng móng tay hoặc lược bí để loại bỏ.
  5. Thay quần áo mới và sạch. Đảm bảo mặc đồ lót và quần áo mới, sạch để ngăn ngừa tái nhiễm. Quần áo mặc khi có rận cần phải được giặt ngay.[2]
  6. Giặt mọi đồ dùng bằng vải có thể bị lây nhiễm. Quần áo, vải trải giường và khăn tắm nhiễm rận phải được giặt nước nóng. Nước giặt càng nóng càng tốt, ít nhất phải nóng 55 độ C. Bạn cũng nên cho quần áo và đồ dùng bằng vải vào máy sấy và sấy nóng cho đến khi khô hoàn toàn.[2]
    • Nên giặt tất cả các đồ dùng bằng vải mà bạn đã dùng 2-3 ngày trước khi điều trị.[10]
    • Chăn, tấm đắp và thảm phải được bỏ vào túi nhựa kín trong vòng 1-2 tuần để tiêu diệt rận mu. Như vậy chúng sẽ không thể hút máu và cuối cùng sẽ chết.
  7. Lặp lại chu trình điều trị nếu rận mu vẫn còn hiện diện. Bạn có thể lặp lại việc điều trị trong khoảng một tuần. Dùng theo hướng dẫn trên hộp thuốc hoặc theo chỉ dẫn của bác sĩ. Tốt nhất là nên lặp lại chu trình điều trị cho chắc chắn, ngay cả khi bạn cho rằng rận mu đã bị tiêu diệt hết.[2]
    • Vài trường hợp rận mu di chuyển đến một nơi khác và sẽ trở lại ngay sau khi bạn xử lý chúng ở vùng kín; tuy nhiên điều này không thường xảy ra.

Sử dụng các liệu pháp tự nhiên[sửa]

  1. Chải lông vùng kín. Nếu chỉ có ít rận, việc dùng lược bí để loại bỏ rận mu và trứng là một trong những cách đơn giản và khá hiệu quả để diệt trừ ký sinh trùng. Cách điều trị này đòi hỏi thời gian vì có thể mất đến 14 ngày mới loại bỏ hết rận và trứng theo cách thủ công. Thông thường người ta kết hợp cách này với một liệu pháp điều trị tự nhiên khác.[11]
  2. Bôi sáp petroleum jelly (Vaseline). Sáp petroleum jelly làm rận mu bị ngạt. Bôi nhiều sáp lên vùng kín. Đảm bảo sáp phải bao phủ toàn bộ chân lông mu để bạn có thể dễ dàng dùng lược loại bỏ trứng rận. Bạn có thể bôi bao nhiêu lần tùy ý để diệt trừ rận và trứng rận.
    • Lưu ý rằng sáp petroleum jelly loại thường không nên dùng để xử lý rận mu ở lông mày hoặc lông mi vì nó có thể gây kích ứng cho mắt. Tuy nhiên bác sĩ có thể kê toa cho bạn loại sáp petroleum jelly y khoa có thể bôi lên lông mày và lông mi.[2]
  3. Cạo lông vùng kín. Cạo lông mu thật sát có thể tăng hiệu quả điều trị rận mu bằng các phương pháp khác, bất kể là liệu pháp tự nhiên, thuốc không kê toa hoặc có kê toa. Tuy nhiên bạn cần lưu ý là cạo lông vùng kín chưa đủ để điều trị rận mu một cách hiệu quả, vì chúng có thể di chuyển đến vùng có lông khác trên cơ thể.[12]

Ngăn ngừa tái phát[sửa]

  1. Tránh tiếp xúc gần hoặc quan hệ tình dục. Rận mu thường lây truyền qua quan hệ tình dục, do đó tốt nhất là nên tránh sinh hoạt tình dục cho đến khi bạn hoàn toàn loại bỏ được chúng. Bất cứ sự tiếp xúc nào như ngủ chung giường hoặc tiếp xúc quá gần với người bị nhiễm rận mu cũng đều gia tăng rủi ro tái nhiễm.
    • Mặc dù bao cao su có thể phòng chống hầu hết các bệnh lây qua đường tình dục, nhưng việc sử dụng bao cao su không đủ để ngăn ngừa rận mu.[13][14]
  2. Hạn chế số bạn tình. Cũng như các bệnh lây truyền qua tình dục, nếu càng có nhiều bạn tình, bạn càng có nhiều khả năng bị nhiễm và lây truyền rận mu.[13][7] Trong giai đoạn đầu có thể bạn không biết mình bị nhiễm rận mu. Do đó, tốt nhất là nên hạn chế quan hệ tình dục.[15]
  3. Nói với người có tiếp xúc gần với bạn để họ điều trị. Vì sức khỏe của những người gần gũi với mình, bạn nên nói với họ về việc bạn đang chữa trị rận mu và khuyên họ cũng nên chữa. Nói chuyện mình bị nhiễm rận mu với bạn gái hoặc bạn trai có thể khá ngượng ngùng, nhưng điều đó giúp tránh dẫn đến vấn đề lớn hơn – dù gì thì có lẽ cuối cùng họ cũng đoán ra.
    • Không quan hệ tình dục cho đến khi người kia cũng được điều trị. Cả hai cần phải được điều trị trước khi có bất cứ hành vi tình dục nào.[15]
  4. Tránh dùng chung vật dụng cá nhân. Không nên dùng chung lược, khăn, gối và chăn với người khác nếu một trong hai người đang bị nhiễm rận mu. Tốt hơn là nên dùng vật dụng của mình hơn là mượn của người khác để tránh rủi ro lây nhiễm.[16]
    • Mọi vật dụng tiếp xúc với da và lông tóc đều có thể bị nhiễm, từ lược đến khăn tắm, vải trải giường và gối. Nếu có bất cứ nguy cơ nào, bạn cần đề phòng bằng cách tiệt trùng vật dụng và giữ riêng cho mình.
  5. Giặt sạch vải trải giường trước khi sử dụng lại. Rận mu có thể di chuyển đến bất cứ đâu trong khi bạn ngủ và bám lại trên giường. Trước và sau khi điều trị, bạn cần thay vải trải giường và áo gối và giặt kỹ để tránh tái nhiễm.[16]
    • Bạn cũng có thể rửa bề mặt đồ đạc, chẳng hạn như trong phòng tắm. Rửa bằng nước ấm và dung dịch diệt khuẩn sẽ giúp ngăn chặn và tiêu diệt các vi sinnh vật.
    • Giặt quần áo với nước nóng trên 30 độ C với bột giặt và nước xả để khử trùng.

Lời khuyên[sửa]

  • Tuân theo khuyến cáo đặc biệt của bác sĩ và hướng dẫn trên bao bì thuốc/dung dịch bôi.

Cảnh báo[sửa]

  • Đọc cảnh báo trên các sản phẩm kê toa và không kê toa mà bạn dùng để điều trị rận mu. Nếu xảy ra bất cứ tác dụng phụ nghiêm trọng nào, ngay lập tức ngưng sử dụng và tìm sự trợ giúp y tế.
  • Sự xuất hiện rận mu ở lông mày và lông mi ở trẻ em thường là dấu hiệu của hành vi lạm dụng tình dục, nhưng trẻ có thể cũng bị lây nhiễm do nằm cùng giường với cha mẹ bị nhiễm.[17]

Nguồn và Trích dẫn[sửa]