Giảm ngứa do bệnh viêm da dị ứng (eczema)

Từ VLOS
Bước tới: chuyển hướng, tìm kiếm

Eczema, còn gọi là bệnh chàm thể tạng hoặc viêm da dị ứng, xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng phần lớn là ở trẻ nhũ nhi và trẻ còn nhỏ. Bệnh có biểu hiện da bị khô với những vùng mẩn đỏ và ngứa xuất hiện bất cứ nơi nào trên cơ thể, nhưng phổ biến nhất là ở các nếp gấp trên cánh tay và khoeo chân.[1] Tình trạng này liên quan đến các bệnh lý dạng dị ứng khác, nghĩa là những người dị ứng với thức ăn, mắc bệnh hen suyễn hoặc bệnh sốt mùa hè cũng có nhiều khả năng bị bệnh eczema.[2] Bệnh eczema cũng có xu hướng di truyền. Một trong những triệu chứng khó xử lý nhất có thể là tình trạng ngứa, vì vậy bạn hãy đọc tiếp để tìm ra các biện pháp để kiểm soát và giảm ngứa, đồng thời bớt gãi! [3]

Các bước[sửa]

Giảm ngứa và gãi qua lối sống[sửa]

  1. Chọn các sản phẩm không mùi dành cho da nhạy cảm. Các sản phẩm này bao gồm xà phòng, bột giặt, và các loại mỹ phẩm như lotion.[4]
    • Tránh cho trẻ em ngâm trong bồn tắm với sữa tắm tạo bọt.
    • Dùng các loại xà phòng nhẹ dịu và không gây khô da như Cetaphil, Dove, hoặc Aveeno.
    • Tránh mọi sản phẩm có chứa cồn vì cồn có thể làm khô da.
    • Tránh các thứ như nước xả làm mềm vải hoặc giấy thơm, vì những sản phẩm này thường chứa hương liệu có thể gây kích ứng.
  2. Mặc quần áo làm từ vải sợi tự nhiên.[5] Các chất liệu như cotton, lụa và vải tre thường ít kích ứng da hơn vải polyester.[6]
    • Nên tránh mặc len vì chất liệu này thường gây kích ứng da.
    • Giặt quần áo mới trước khi mặc. Điều này có thể giúp loại bỏ các hóa chất dùng trong quá trình sản xuất có thể gây kích ứng da.[4]
  3. Duy trì môi trường mát mẻ. Sự nóng bức và đổ mồ hôi có thể khiến bệnh nặng thêm, do đó điều quan trọng là phải lưu ý đến nhiệt độ môi trường.[5]
    • Luôn tắm rửa sau khi đổ mồ hôi. Ngoài việc mất nước khiến da bị khô, đổ mồ hôi cũng để lại muối trên da, có thể gây kích ứng và phát ban.[7]
  4. Dùng máy tạo ẩm (phun hơi nước mát) cả ngày lẫn đêm. Bệnh eczema thường đi kèm với tình trạng khô da, do đó việc bổ sung độ ẩm cho không khí có thể giúp các triệu chứng bớt trầm trọng.[5]
    • Làm vệ sinh máy tạo ẩm. Độ ẩm trong máy tạo ẩm là môi trường hoàn hảo cho nấm mốc và vi khuẩn sinh sôi. Bạn cần làm vệ sinh máy tạo ẩm theo sách hướng dẫn.
  5. Đắp gạc ướt và mát lên vùng da kích ứng và ngứa dữ dội. Điều này có thể giúp bớt ngứa.[8]
    • Nhúng băng gạc hoặc một chiếc khăn mỏng vào nước mát. Vắt khăn hoặc gạc sao cho vẫn ẩm nhưng không rỏ nước và bọc quanh vùng da bị tổn thương.
  6. Ngâm vùng da bị kích ứng trong bồn tắm nước ấm (không bao giờ dùng nước nóng) chống ngứa. Các loại xà phòng chống ngứa không cần toa bác sĩ có bán tại các hiệu thuốc.[8] Nói chung, không nên tắm với xà phòng chống ngứa cho trẻ em bị eczema quá 2-3 lần một tuần, bằng không bạn có thể khiến tình trạng nặng thêm.[9]
    • Một lựa chọn khác là tự làm xà phòng chống ngứa tại nhà để điều trị eczema bằng cách cho thêm muối nở và bột yến mạch vào bồn tắm. Ngâm khoảng 10 phút.[8]
    • Bạn cũng có thể thử ngâm nước pha thuốc tẩy để giảm vi khuẩn trên da. Cho ½ cup (120 ml) thuốc tẩy gia dụng vào bồn tắm đầy nước ấm. Ngâm mình trong khoảng 10 phút. Không nhúng mặt xuống nước hoặc để nước vào mắt. Xả lại bằng nước sạch. Tham khảo bác sĩ trước khi tắm cho trẻ em với thuốc tẩy.[8]
    • Không cho trẻ em ngâm trong bồn tắm thuốc tẩy quá 5-10 phút.[4]
  7. Làm ẩm vùng da eczema bằng kem dưỡng ẩm không gây kích ứng. Bạn nên thoa kem dưỡng ẩm ngay khi tắm xong. Bác sĩ da liễu có thể giới thiệu cho bạn các sản phẩm không gây kích ứng da.[5] Tìm các sản phẩm không mùi và dành cho da nhạy cảm hoặc da bị bệnh eczema.[10]
    • Thấm khô da sau khi tắm rửa và bôi một lớp dày kem dưỡng ẩm, lotion hoặc thuốc mỡ để khóa độ ẩm bên trong da. Nên bôi kem dưỡng ẩm trong vòng 3 phút sau khi lau khô.[11]
    • Cố gắng mỗi ngày bôi kem dưỡng ẩm 2 -3 lần.
    • Petroleum jelly (thường gọi là sáp Vaseline) không có mùi và có thể đem lại hiệu quả rất tốt trong việc duy trì độ ẩm cho vùng da tổn thương.[4]
  8. Cắt ngắn móng tay. Móng tay dài có thể gây tổn thương cho da nếu bạn gãi lên vùng da ngứa. Bạn cần cắt ngắn móng tay, nếu có con nhỏ bạn cũng phải cắt móng tay cho bé.[11]
    • Nếu con bạn không thể ngừng gãi, bạn hãy cân nhắc đeo găng tay hoặc dán băng vào các ngón tay của trẻ để tránh tổn thương nặng cho da.
  9. Đề phòng các “tác nhân kích thích”. Đối với một số người, tác nhân kích thích có thể là một số loại thức ăn, bụi, xà phòng, quần áo, nước hoa, v.v…[5] Liệt kê các tác nhân kích thích có thể liên quan đến việc bùng phát eczema trong trường hợp của bạn và hết sức tránh.
    • Phòng ngừa là phương thuốc hữu hiệu nhất, do đó nếu bạn nhận ra và tránh các tác nhân kích thích thì điều đó có thể giúp bạn giảm đáng kể các triệu chứng!
  10. Kiểm soát stress. Căng thẳng cũng là tác nhân gây bệnh eczema, và người ta đã chứng minh là các phương pháp giảm stress hiệu quả và việc giải tỏa stress trong cuộc sống nói chung có thể cải thiện các triệu chứng và giảm bùng phát bệnh.[5]
    • Thử tập yoga hoặc thái cực quyền để giải tỏa stress một cách nhẹ nhàng.[12][13]
    • Bạn cũng có thể tìm được các phương thuốc giúp giảm stress.[14]
    • Tránh uống quá nhiều caffeine.[14] Caffeine có thể gây ra các triệu chứng tương tự stress như tim đập nhanh hoặc cảm giác bồn chồn.
  11. Đảm bảo là bạn được điều trị đúng cách. Nếu bạn không thể kiểm soát bệnh eczema bằng lối sống, thì điều cần làm là nhờ bác sĩ tư vấn về cách điều trị thích hợp. Điều này là quan trọng vì việc gãi quá nhiều có thể dẫn đến các biến chứng như nhiễm trùng, các bệnh về mắt và/hoặc tổn thương da vĩnh viễn.[1] Các biến chứng có thể xảy ra gồm:
    • viêm da
    • biến đổi vĩnh viễn về kết cấu và màu sắc của da (còn gọi là "viêm da thần kinh")
    • biến chứng ở mắt (do chảy nước mắt quá nhiều, tiết dịch và viêm thường đi kèm với phát ban do eczema)
    • giảm sắc tố da (da nhạt màu đi) hoặc tăng sắc tố da (da đậm màu lên) và có thể màu sắc này là vĩnh viễn
    • bệnh "eczema herpeticum," (viêm da dạng herpes) xảy ra khi virus herpes simplex (là loại virus gây bệnh mụn rộp) xâm nhập vào các vùng da phát ban bị trầy xước do gãi.[1]

Giảm ngứa và gãi qua việc điều trị bằng thuốc[sửa]

  1. Dùng kem dưỡng ẩm. Mọi loại kem dưỡng ẩm không kê toa không chứa chất gây kích ứng đều có thể đem lại hiệu quả điều trị eczema (vì như đã nói ở trên, eczema thường đi kèm với tình trạng khô da).[5]
    • Nếu các loại kem dưỡng ẩm không kê toa không có hiệu quả, bạn hãy nói chuyện với bác sĩ về việc kê toa các loại kem dưỡng ẩm khác.
    • Thông thường thuốc mỡ có hiệu quả hơn các loại lotion không kê toa, vì thuốc mỡ tạo nên lớp màng chắn mạnh hơn để giữ độ ẩm bên trong da. Dạng dưỡng ẩm này cũng ít gây kích ứng da hơn.
  2. Uống thuốc kháng histamine nếu tình trạng ngứa trở nên trầm trọng. Thuốc kháng histamine không kê toa có thể tạm thời giảm ngứa do một số triệu chứng của eczema,[15] tuy nhiên nên dùng kèm với các liệu pháp khác như dưỡng ẩm.[16] Một số loại thuốc kháng histamine mạnh hơn cần phải được bác sĩ kê toa.
    • Thuốc kháng histamine có chứa chất an thần như diphenhydramine (Benadryl) có thể giúp bạn ngủ tốt hơn và do đó bớt cảm giác ngứa. Tham khảo bác sĩ nhi khoa trước khi cho trẻ em uống thuốc kháng histamine, nhất là nếu có chất an thần.[15]
  3. Hỏi bác sĩ về các loại kem bôi hoặc thuốc mỡ có chứa "corticosteroid". Một loại thuốc có thể kể đến là hydrocortisone (được sử dụng nhiều nhất), tuy nhiên có một số loại khác mạnh hơn và bác sĩ có thể chỉ định nếu cần.[5]
    • Những loại thuốc này có tác dụng giảm "phản ứng miễn dịch" của da, nhờ đó giảm sưng viêm, giảm mức độ phát ban và cảm giác ngứa.
    • Các loại kem và thuốc mỡ chứa corticosteroid có tác dụng điều trị eczema, nhưng chỉ nên dùng theo khuyến nghị của bác sĩ.[5] Việc sử dụng corticosteroid không đúng có thể gây nhiễm trùng, tổn thương da hoặc bị kích ứng nặng thêm ngoài các tác dụng phụ khác.[17] Không chia sẻ với người khác loại kem bác sĩ kê cho bạn, dù họ cũng bị bệnh eczema.
  4. Trao đổi với bác sĩ về liệu pháp châm cứu. Châm cứu đôi khi có tác dụng giảm đau, và các nghiên cứu cho thấy liệu pháp này có thể giúp giảm ngứa do bệnh eczema.[18] Thông thường châm cứu không gây tác dụng phụ nghiêm trọng, do đó đây có thể là một lựa chọn tốt nếu bạn không thể kiểm soát tình trạng ngứa chỉ bằng thuốc.
    • Tìm chuyên gia châm cứu được chứng nhận bởi Ủy ban Chứng nhận Quốc gia về Châm cứu và Y học Phương Đông (NCCAOM).[19] Đây là tổ chức phi lợi nhuận giúp kiểm soát hoạt động châm cứu vì tính an toàn và hiệu quả.
    • Nhiều công ty bảo hiểm không chi trả cho các liệu pháp thay thế như châm cứu. Tuy nhiên họ vẫn có thể thanh toán nếu có sự giới thiệu của bác sĩ. Nhờ bác sĩ tư vấn để tìm một chuyên gia châm cứu trong khu vực của bạn.
  5. Cân nhắc dùng thuốc corticosteroid uống (dạng viên) để chữa chứng phát ban trầm trọng. Các loại thuốc này chỉ nên dùng trong thời gian ngắn do các tác dụng phụ tiềm ẩn như đục thủy tinh thể, loãng xương, giảm sức đề kháng với các bệnh nhiễm trùng, huyết áp cao và làm mỏng da.[5]
    • Tuy nhiên, bác sĩ có thể chỉ định uống thuốc corticosteroid dạng viên trong thời gian ngắn để kiểm soát tình trạng phát ban bùng phát và ngứa dữ dội.
    • Bác sĩ có thể chỉ định các loại thuốc kháng viêm khác và viên uống điều chỉnh miễn dịch trong trường hợp rất nghiêm trọng. Các loại thuốc này có thể bao gồm cyclosporine, methotrexate, hoặc mycophenolate, tất cả đều có các rủi ro nghiêm trọng và tác dụng phụ.[20] Chỉ có bạn và bác sĩ của bạn mới quyết định được liệu những cách điều trị này có thích hợp với bạn không.[21]

Hiểu về bệnh viêm da dị ứng (eczema)[sửa]

  1. Biết tác nhân kích thích nào khiến bệnh bùng phát. Bác sĩ không biết chính xác căn nguyên nào gây ra bệnh viêm da dị ứng.[22] Mức độ nghiêm trọng của tình trạng phát ban và ngứa có thể từ nhẹ đến nặng, và thường bùng phát từng cơn một cách ngẫu nhiên hoặc có liên quan đến một số tác nhân như xà phòng, bột giặt hoặc các dị ứng nguyên khác.[1] Những yếu tố sau có thể kích thích bùng phát eczema:[2][23]
    • Viêm da do tụ cầu vàng
    • Hen suyễn
    • Một số loại thực phẩm, nhất là nếu bạn bị dị ứng
    • Căng thẳng
    • Mồ hôi
    • Thay đổi về môi trường như nhiệt độ hoặc độ ẩm
    • Khói thuốc lá hoặc ô nhiễm không khí
  2. Nhận biết các triệu chứng của bệnh eczema. Các triệu chứng của bệnh chàm thể tạng rất khác nhau tùy từng người. Phần đông người bệnh xuất hiện các triệu chứng trước 5 tuổi. Các triệu chứng này bao gồm:[23]
    • Ngứa, đặc biệt là vào ban đêm – eczema thậm chí có thể làm xáo trộn giấc ngủ
    • Da khô đến mức nứt nẻ hoặc đóng vảy
    • Các vùng da có màu đỏ hoặc xám nâu
    • Phát ban
    • Các u nhỏ hoặc nốt phồng rộp có thể vỡ hay bong vảy khi gãi
    • Phát ban từng cơn và ngứa
  3. Phân biệt giữa bệnh eczema và các bệnh về da khác. Tinh trạng khô da, không đỏ, không nổi cục/phồng rộp hoặc các triệu chứng khác, thường có nguyên nhân do môi trường hơn là bệnh lý.[24] Các bệnh về da khác như vảy nến, dị ứng nổi mề đay và nhiễm nấm như hắc lào, cũng có thể gây khô da và ngứa.
    • Các triệu chứng của bệnh vảy nến dạng mảng biểu hiện bằng các mảng dày, đỏ, có vảy trên da; da khô đến mức có thể nứt nẻ hoặc chảy máu; ngứa và bỏng rát; móng tay móng chân đổi khác, đau khớp. Các triệu chứng này thường xuất hiện theo chu kỳ. Bạn nên tìm cách điều trị bệnh vảy nến.[25]
    • Các triệu chứng của bệnh dị ứng nổi mề đay bao gồm các mảng sưng phồng đỏ hoặc hồng; các mảng da phồng có thể xuất hiện và biến mất; và các mảng viền trên da hoặc sưng có thể xuất hiện trên vùng da rộng. Dị ứng mề đay thường do phản ứng dị ứng. Bạn nên tìm sự chăm sóc y tế cho bệnh này.[26]
  4. Biết khi nào cần tìm sự giúp đỡ của bác sĩ. Thông thường tình trạng ngứa có thể được kiểm soát tại nhà, nhưng bạn nên đến gặp bác sĩ nếu có bất cứ biểu hiện nào sau đây:[23]
    • Chứng bệnh eczema làm rối loạn các hoạt động của bạn
    • Đau nhiều
    • Da trông như bị nhiễm trùng (đỏ, có mủ, đóng vảy, sưng)
    • Nỗ lực giảm ngứa không có kết quả
    • Có vấn đề về thị lực

Lời khuyên[sửa]

  • Nhớ rằng một trong những phương pháp điều trị hiệu quả nhất chính là phòng ngừa! Theo dõi những tác nhân khiến bạn bùng phát eczema để hết sức tránh.[1]
  • Đừng ngại ngần đến gặp bác sĩ để điều trị bệnh eczema. Đây có thể là một căn bệnh khó kiểm soát và làm giảm chất lượng cuộc sống, do đó tìm lời khuyên của bác sĩ về các loại kem, thuốc mỡ và/hoặc thuốc có thể là cách hỗ trợ tuyệt vời.[1]
  • Các liệu pháp thay thế như thôi miên, liệu pháp thảo mộc của Trung Quốc, vi lượng đồng căn và mát-xa để điều trị eczema chưa được chứng nhận là có hiệu quả. Các liệu pháp thảo mộc và vi lượng đồng căn còn có thể làm rối loạn bệnh trạng của bạn và các loại thuốc được kê toa.[27]

Cảnh báo[sửa]

  • Lưu ý về hậu quả khi gãi nhiều. Quan trọng là phải điều trị một cách thích hợp thay vì tiếp tục gãi để tránh các biến chứng như nhiễm trùng, các bệnh về mắt và/hoặc có thay đổi vĩnh viễn về da.[1]

Nguồn và Trích dẫn[sửa]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 http://www.eczemahelp.ca/en/abouteczema.html
  2. ↑ 2,0 2,1 http://www.aaaai.org/conditions-and-treatments/library/at-a-glance/allergic-skin-conditions.aspx
  3. ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/eczema/basics/definition/con-20032073
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 https://www.aad.org/dermatology-a-to-z/diseases-and-treatments/a---d/atopic-dermatitis/tips
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 5,7 5,8 5,9 http://emedicine.medscape.com/article/1049085-overview
  6. ↑ http://www.emedicinehealth.com/itching_relief-health/article_em.htm
  7. ↑ http://nationaleczema.org/eczema-exercise/
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/eczema/basics/lifestyle-home-remedies/con-20032073
  9. ↑ http://www.wsj.com/articles/are-you-bathing-your-baby-too-much-1415031555
  10. ↑ http://www.chw.org/teaching-sheets/2014/02/atopic-dermatitis-product-list/
  11. ↑ 11,0 11,1 http://nationaleczema.org/eczema/treatment/
  12. ↑ https://nccih.nih.gov/health/yoga/introduction.htm
  13. ↑ http://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/stress-management/in-depth/tai-chi/art-20045184
  14. ↑ 14,0 14,1 http://www.emedicinehealth.com/stress_health/page8_em.htm#stress_prevention_techniques
  15. ↑ 15,0 15,1 http://www.allergy.org.au/patients/skin-allergy/eczema
  16. ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmedhealth/PMH0053090/
  17. ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/eczema/basics/treatment/con-20032073
  18. ↑ http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed?term=Acupuncture%20compared%20with%20oral%20antihistamine%20for%20type%20I%20hypersensitivity
  19. ↑ http://www.nccaom.org/regulatory-affairs/state-licensure-map
  20. ↑ http://nationaleczema.org/eczema/treatment/immunosuppressants/
  21. ↑ http://www.emedicinehealth.com/eczema/page6_em.htm#eczema_medical_treatment_and_medications
  22. ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/eczema/basics/causes/con-20032073
  23. ↑ 23,0 23,1 23,2 http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/eczema/basics/symptoms/con-20032073
  24. ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/itchy-skin/basics/causes/con-20028460
  25. ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/psoriasis/basics/symptoms/con-20030838
  26. ↑ https://www.aad.org/dermatology-a-to-z/diseases-and-treatments/e---h/hives/signs-symptoms
  27. ↑ http://www.aafp.org/afp/2012/0701/p35.html
  • « Mới nhất
  • ‹ Mới hơn
  • Cũ hơn ›
Lấy từ “https://tusach.thuvienkhoahoc.com/index.php?title=Giảm_ngứa_do_bệnh_viêm_da_dị_ứng_(eczema)&oldid=143792”