Molière
 |
Bài
viết
hoặc
đoạn
này
cần
thêm
chú
thích
nguồn
gốc
để
có
thể
kiểm
chứng
thông
tin. Những nội dung không có nguồn có thể bị đặt vấn đề và xóa bỏ. Mời bạn bổ sung chú thích từ các nguồn đáng tin cậy để giúp cải thiện bài viết. |
Bản mẫu:Infobox Writer Molière (tên thật là Jean-Baptiste Poquelin; 15 tháng 1 năm 1622 – 17 tháng 2 năm 1673) là nhà thơ, nhà viết kịch, nghệ sĩ người Pháp, người sáng tạo ra thể loại kịch cổ điển, một bậc thầy của kịch nghệ châu Âu. Molière là tác giả của những kiệt tác Le Misanthrope (Anh chàng ghét đời), L'École des femmes Tartuffe ou l'Imposteur (Thằng Táctuýp), L'Avare ou l'École du mensonge (Lão hà tiện) và Le Bourgeois gentilhomme (Trưởng giả học làm sang). Ông được coi là nhà hài kịch vĩ đại nhất thế kỷ XVII.
Mục lục
Tiểu sử[sửa]
Tuổi thơ[sửa]
Molière sinh ở Paris, gia đình làm thợ của triều đình rất lâu đời. Lên 10 tuổi, Mô-li-e mồ côi mẹ. Molière học ở Jesuit Clermont College (nay là Lycée Louis-le-Grand), là nơi học sinh phần nhiều học bằng tiếng Latin.
Thời niên thiếu[sửa]
Poquelin thông thạo tiếng Latinh và đã dịch tác phẩm "Về bản chất sự vật" của thi hào Lucretius sang tiếng Pháp (bản dịch bị thất lạc). Vào năm 1639, ông học xong Jesuit Clermont College, năm 1639 – 1640 học luật tại Đại học Orlean. Bố của Poquelin thường nhắc con theo con đường của ông - nối nghiệp chức vị trong cung đình. Tuy nhiên ông không theo ý cha, nhường công việc này cho em trai và chọn nghề diễn viên.
Vào năm 1643, ông thành lập đoàn kịch Illustre Théâtre và lấy nghệ danh Molière từ đây. Sau một số thất bại do mắc nợ nhiều, đoàn kịch phải giải thể, Molière bị bỏ vào tù.
Sự nghiệp[sửa]
Cũng vào mùa thu năm đó, sau khi ra tù, Molière cùng với một số người còn lại đi về biểu diễn ở tỉnh lẻ ở nước Pháp suốt 13 năm. Để cạnh tranh với những đoàn kịch của Ý, Molière bắt đầu sáng tác những vở kịch cho đoàn của mình, dựa vào những lúc thâm nhập vào từng ngóc ngách của nước Pháp. Năm 1655, ông viết vở kịch thơ đầu tiên L’étourdi (Gàn dở) và năm sau, 1656 viết vở Le dépit amoureux (Bất hòa của tình yêu). Đến năm 1658 đoàn kịch của Molière trở thành đoàn kịch nổi tiếng nhất ở các tỉnh. Được sự ủng hộ của nhiều bá tước, trong số này có cả Quận công Philippe - em trai của vua Louis XIV, đoàn kịch của ông được mời biểu diễn ở Louvre và đã gây được tiếng vang. Sau đó đoàn kịch của ông thường xuyên được biểu diễn ở nhà hát Bourbon. Từ đây, Molière đoạn tuyệt với bi kịch và chỉ đóng hài kịch. Từ đây, ông trực tiếp phanh phui thói xấu của xã hội thượng lưu Pháp, được đông đảo nhân dân ủng hộ.
Năm 1672 ông bị ốm nặng, nhiều bạn bè của ông đã qua đời, quan hệ với nhà vua cũng có phần lạnh nhạt hơn trước. Năm 1672-1673 ông viết vở kịch cuối cùng Le Malade imaginaire (Bệnh giả tưởng), trở lại với đề tài thầy thuốc bịp bợm và những bệnh nhân cả tin. Ngày 17 tháng 2 năm 1673, trong một buổi diễn vở kịch này, ông qua đời. Ông đóng vai 1 người khoẻ giả ốm. Khi vở kịch lên cao trào, ông bất thần đau đớn toàn thân rồi vật ngã, không dậy được nữa. Đoàn kịch đưa ông về nhà, 3 tiếng sau ông qua đời. Nhờ sự can thiệp của nhà vua, ông mới được an táng theo nghi lễ của nhà thờ, vì theo luật lệ nước Pháp, một diễn viên không được chôn cất ở nơi đây.
Molière để lại một di sản vô cùng đồ sộ với hơn 30 vở kịch nhiều thể loại. Ông thường xuyên thể nghiệm, chuyển thể và sáng tạo ra những hình thức mới cho kịch. Tác phẩm của ông đề cập đến nhiều vấn đề của đời sống đương thời cũng như hiện tại: quan hệ của cha mẹ và con cái, hôn nhân và gia đình, giáo dục, đạo đức xã hội (thói hiếu danh, kiêu ngạo, thói giả nhân giả nghĩa…), những vấn đề về tôn giáo, văn hóa, khoa học vv… Molière sử dụng thực tế không chỉ của đời sống đương thời mà còn dùng nhiều tích từ thời cổ đại và của nhiều nhà viết kịch thời Phục Hưng. Ông có sự ảnh hưởng rất lớn đến kịch nghệ không chỉ của Pháp mà của cả thế giới.
Nhiều tác phẩm của ông đã được chuyển thể thành phim. Ngoài ra ít nhất 4 bộ phim dựng về cuộc đời của Molière, gần nhất năm 2007.
Tác phẩm[sửa]
- Le Médecin volant (1645)
- La Jalousie du barbouillé (1650)
- L'Étourdi ou les Contretemps (1655)
- Le Dépit amoureux (December 16th 1656)
- Le Docteur amoureux (1658)
- Les Précieuses ridicules (1659)
- Sganarelle ou le Cocu imaginaire (1660)
- Dom Garcie de Navarre ou le Prince jaloux (1661)
- L'École des maris (1661)
- Les Fâcheux (1661)
- L'École des femmes (1661)
- La Jalousie du Gros-René (1663)
- La Critique de l'école des femmes (1663)
- L'Impromptu de Versailles (1663)
- Le Mariage forcé (1664)
- Gros-René, petit enfant (1664)
- La Princesse d'Élide (1664)
- Tartuffe ou l'Imposteur (1664)
- Dom Juan ou le Festin de pierre (1665)
- L'Amour médecin (1665)
- Le Misanthrope ou l'Atrabilaire amoureux (1666)
- Le Médecin malgré lui (1666)
- Mélicerte (1666)
- Pastorale comique (1667)
- Le Sicilien ou l'Amour peintre (1667)
- Amphitryon (1668)
- George Dandin ou le Mari confondu (1668)
- L'Avare ou l'École du mensonge (1668)
- Monsieur de Pourceaugnac (1669)
- Les Amants magnifiques (1670)
- Le Bourgeois gentilhomme (1670)
- Psyché (1671)
- Les Fourberies de Scapin (1671)
- La Comtesse d'Escarbagnas (1671)
- Les Femmes Savantes (1672)
- Le Malade imaginaire (1673)
Một bài thơ[sửa]
|
|
Đọc thêm[sửa]
- Dormandy, Thomas. "The white death: a history of tuberculosis", New York University Press, 2000, p. 10
- Hartnoll, Phyllis (ed.). The Oxford Companion to the Theatre, 1983, Oxford University Press
- Roy, Donald. "Molière." in Banham, Martin (ed.) The Cambridge Guide to Theatre, 1995, Cambridge University Press
- Scott, Virginia. Molière, A Theatrical Life, 2000, Cambridge University Press
- Riggs, Larry. Molière and Modernity, Charlottesville: Rookwood Press 2005
- Patricia M. Ranum, Portraits around Marc-Antoine Charpentier (Baltimore, 2004), "Molière," pp. 141–49
- Claude Alberge, Voyage de Molière en Languedoc (1647-1657) (Presses du Languedoc, 1988)
Tham khảo[sửa]
Liên kết ngoài[sửa]
Bản mẫu:Wikiquote Bản mẫu:Wikisource author
- Bản mẫu:Gutenberg author
- Molière's works online at toutmoliere.net (in French)
- Molière's works online at site-moliere.com
- Molière's works online at InLibroVeritas.net
- Molière's works online at classicistranieri.com
- Biography, Bibliography, Analysis, Plot overview at biblioweb.org (in French)
- Moliere's Verses Plays Publication, Statistics, Words Research (in French)
_-_Google_Art_Project_(cropped).jpg){kind=link}
