Nhận biết dấu hiệu đột quỵ

Từ VLOS
Bước tới: chuyển hướng, tìm kiếm

Đột quỵ đứng hàng thứ ba trong các nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở Hoa Kỳ, đồng thời có thể gây biến chứng và tàn tật suốt đời.[1] Đột quỵ được xem là trường hợp cấp cứu và phải điều trị ngay lập tức. Bạn nên học cách nhận biết các dấu hiệu đột quỵ, vì sự trợ giúp kịp thời có thể đảm bảo cho việc điều trị đúng cách và giảm khả năng tàn tật của bệnh nhân.

Các bước[sửa]

Chú ý các dấu hiệu đột quỵ[sửa]

  1. Lưu ý các dấu hiệu đột quỵ. Có nhiều dấu hiệu cho biết một người sắp bị đột quỵ, trong đó bao gồm sự xuất hiện đột ngột của các hiện tượng:[2][3][4]
    • Tê hoặc yếu mặt, cánh tay hoặc chân, đặc biệt là ở một bên cơ thể. Một bên mặt có thể xệ xuống khi người bệnh cố gắng cười
    • Lú lẫn, khó khăn khi nói chuyện hoặc khó hiểu lời người khác nói, nói líu lưỡi
    • Khó nhìn ở một hoặc cả hai bên mắt, mắt tối sầm hoặc nhìn một thành hai
    • Đau đầu dữ dội, thông thường không rõ nguyên nhân và có thể kèm nôn ói
    • Đi đứng khó khăn, mất thăng bằng hoặc mất khả năng phối hợp vận động kèm chóng mặt
  2. Lưu ý đến các triệu chứng đặc trưng ở nữ giới. Ngoài các triệu chứng thông thường báo hiệu đột quỵ, phụ nữ còn có thể biểu hiện các dấu hiệu riêng. Những dấu hiệu này là:[5]
    • Yếu
    • Thở gấp
    • Thay đổi hành vi đột ngột hoặc kích động
    • Buồn nôn và nôn
    • Nấc
    • Ảo giác
  3. Kiểm tra dấu hiệu đột quỵ bằng phương pháp “FAST.” FAST là các chữ cái tiếng Anh viết tắt dùng để gợi nhớ về cách kiểm tra các dấu hiệu đột quỵ.[6]
    • F- FACE (mặt): Yêu cầu nạn nhân cười. Một bên mặt của họ có xệ xuống không?
    • A- ARMS (cánh tay): Yêu cầu người bệnh giơ cả hai cánh tay lên. Có phải một bên cánh tay rơi xuống?
    • S- SPEECH (lời nói): Yêu cầu người bệnh lặp lại vài cụm từ đơn giản. Giọng nói của họ có líu ríu hoặc có vẻ lạ không?
    • T- TIME (thời gian): Nếu thấy có các dấu hiệu trên, bạn cần nhanh chóng gọi số cứu thương 115.
  4. Tìm sự trợ giúp y tế ngay lập tức. Nếu nghi ngờ bị đột quỵ, bạn cần nhanh chóng gọi số cứu thương 115. Trong trường hợp đột quỵ, mỗi phút đều quý giá. Cứ mỗi một phút trôi qua không được điều trị, nạn nhân có thể mất 1,9 triệu nơ-ron thần kinh. Điều này làm giảm cơ hội hồi phục và tăng rủi ro xảy ra các biến chứng hoặc tử vong.[7]
    • Ngoài ra, có một “cửa sổ điều trị’’ nhỏ (khoảng thời gian vàng) cho các trường hợp đột quỵ do thiếu máu cục bộ, vì vậy điều quan trọng là phải đến bệnh viện càng sớm càng tốt.
    • Một số bệnh viện có các khoa được trang bị đặc biệt để điều trị đột quỵ. Nếu bạn có nguy cơ bị đột quỵ, một việc hữu ích là tìm xem những trung tâm này nằm ở đâu.[7]

Biết về các yếu tố nguy cơ[sửa]

  1. Đánh giá tình trạng sức khỏe. Đột quỵ có thể xảy ra với bất cứ ai; tuy nhiên một số người có nguy cơ cao hơn những người khác. Bạn hãy trao đổi với bác sĩ về các nguy cơ cao bị đột quỵ do các bệnh lý sau đây:[8]
    • Tiểu đường
    • Các bệnh tim như rung tâm nhĩ (a-fib) hoặc chít hẹp (stenosis)
    • Trước đây từng bị đột quỵ hoặc thiếu máu não thoáng qua (TIA)
  2. Xem xét những thói quen sinh hoạt. Nếu có lối sống không ưu tiên cho việc tập thể dục và ăn uống lành mạnh, bạn có nguy cơ đột quỵ cao hơn. Một số thói quen trong cuộc sống có thể làm tăng rủi ro đột quỵ bao gồm:[8]
    • Thừa cân hoặc béo phì
    • Ít hoạt động thể chất
    • Uống nhiều rượu hoặc làm dụng chất kích thích
    • Hút thuốc
    • Huyết áp cao
    • Cholesterol cao
  3. Tìm hiểu về yếu tố di truyền. Có một số rủi ro không thể tránh mà bạn có thể phải đối mặt. Những yếu tố đó là:
    • Tuổi tác: khi qua tuổi 55, rủi ro đột quỵ sẽ tăng gấp đôi sau mỗi 10 năm
    • Chủng tộc hoặc dân tộc: Người Mỹ gốc Phi, Mỹ La tinh và người châu Á có nguy cơ đột quỵ cao hơn
    • Phụ nữ có nguy cơ cao hơn chút ít
    • Tiền sử gia đình có người thân bị đột quỵ
  4. Xác định các yếu tố nguy cơ khác nếu bạn là nữ. Có những yếu tố khác có thể tác động đến nguy cơ đột quỵ ở phụ nữ. Những yếu tố này bao gồm:[9]
    • Thuốc tránh thai: Thuốc uống tránh thai có thể tăng rủi ro đột quỵ, đặc biệt khi có thêm các yếu tố nguy cơ khác như hút thuốc lá hoặc cao huyết áp
    • Thai nghén: Thai nghén làm tăng huyết áp và áp lực lên tim
    • Liệu pháp hormone thay thế (HRT): Những phụ nữ thường dùng hormone thay thế để giảm nhẹ các triệu chứng mãn kinh
    • Đau nửa đầu cảm nhận được tiền triệu: Tỷ lệ phụ nữ mắc chứng đau nửa đầu cao hơn nam giới, và chứng đau nửa đầu thường kèm với nguy cơ đột quỵ cao.

Hiểu về đột quỵ[sửa]

  1. Biết tình trạng đột quỵ diễn ra như thế nào. Đột quỵ xảy ra khi dòng máu cung cấp ô xy và chất dinh dưỡng lên não bị tắc nghẽn hoặc sụt giảm. Tình trạng này có thể khiến các tế bào não bắt đầu chết gần như ngay lập tức.[2] Sự thiếu nguồn cung cấp máu kéo dài có thể gây chết não, dẫn đến tàn tật lâu dài.
  2. Hiểu về hai loại đột quỵ. Hầu hết các trường hợp đột quỵ rơi vào hai loại: thiếu máu cục bộ và xuất huyết. Đột quỵ do thiếu máu cục bộ là do các cục máu đông chặn đường cung cấp máu. Hầu hết (khoảng 80%) trường hợp đột quỵ là do thiếu máu cục bộ.[10] Đột quỵ do xuất huyết xảy ra khi một mạch máu yếu trong não bị đứt khiến chảy máu trong não.
  3. Biết về các cơn thiếu máu não thoáng qua. Loại đột quỵ này, còn gọi là TIA, là trường hợp đột quỵ nhẹ. Đây là tình trạng tắc nghẽn “tạm thời” nguồn cung cấp máu đến não. Ví dụ, một cục máu đông nhỏ di động có thể tạm thời làm tắc nghẽn mạch máu. Mặc dù các triệu chứng cũng giống như trường hợp đột quỵ nặng, nhưng đột quỵ do thiếu máu cục bộ diễn ra trong thời gian ngắn hơn, thông thường khoảng dưới 5 phút.[2] Các triệu chứng xuất hiện và biến mất trong vòng 24 giờ.[11]
    • Tuy nhiên, bạn không thể xác định liệu bạn đang có cơn thiếu máu thoáng qua hay đột quỵ chỉ dựa vào thời gian và triệu chứng.
    • Dù là thế nào, gọi cấp cứu vẫn là điều vô cùng quan trọng, vì cơn thiếu máu thoáng qua báo hiệu khả năng đột quỵ trong tương lai.
  4. Nhận thức về tàn tật do đột quỵ. Di chứng tàn tật sau đột quỵ có thể bao gồm các vấn đề về vận động (liệt), khả năng suy nghĩ, nói, mất trí nhớ, v.v… Các di chứng này có thể nhẹ hoặc nặng, tùy vào mức độ nghiêm trọng của cơn đột quỵ (kích thước cục máu đông, mức độ tổn thương não) và thời gian bệnh nhân tiếp nhận điều trị là bao lâu.

Cảnh báo[sửa]

  • Ghi lại thời gian khi các triệu chứng bắt đầu xuất hiện. Bác sĩ sẽ cần biết điều này khi điều trị cho bệnh nhân.
  • Giữ điện thoại trong tay hoặc ở gần điện thoại. Khi nạn nhân có một trong các triệu chứng trên, bạn cần gọi cấp cứu ngay.
  • Bệnh nhân có thể chỉ biểu hiện một triệu chứng đột quỵ. Tuy nhiên tìm sự chăm sóc y tế khẩn cấp vẫn cực kỳ quan trọng.

Nguồn và Trích dẫn[sửa]

  1. ↑ http://www.ninds.nih.gov/disorders/stroke/knowstroke.htm
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/stroke/home/ovc-20117264
  3. ↑ http://stroke.nih.gov/
  4. ↑ https://www.goredforwomen.org/about-heart-disease/symptoms_of_heart_disease_in_women/symptoms-of-a-stroke/
  5. ↑ http://www.stroke.org/understand-stroke/impact-stroke/women-and-stroke
  6. ↑ http://www.stroke.org/understand-stroke/recognizing-stroke/act-fast
  7. ↑ 7,0 7,1 http://www.stroke.org/understand-stroke/recognizing-stroke/signs-and-symptoms-stroke
  8. ↑ 8,0 8,1 http://www.stroke.org/understand-stroke/preventing-stroke/lifestyle-risk-factors
  9. ↑ http://www.stroke.org/understand-stroke/impact-stroke/women-and-stroke
  10. ↑ http://stroke.nih.gov/
  11. ↑ http://www.stroke.org/understand-stroke/preventing-stroke/lifestyle-risk-factors
  • « Mới nhất
  • ‹ Mới hơn
  • Cũ hơn ›
Lấy từ “https://tusach.thuvienkhoahoc.com/index.php?title=Nhận_biết_dấu_hiệu_đột_quỵ&oldid=145751”