Những thói hư tật xấu của người Việt/77
Tầm nhìn tầm nghĩ chật hẹp
(Quốc dân độc bản, Tài liệu do Đông Kinh Nghĩa Thục soạn, năm 1907)
Ái quân[1] bắt đầu tất phải yêu gia đình làng xóm trước. Nhưng ở đời những người lưu luyến gia đình làng xóm, bụng họ không nghĩ gì ngoài bát gạo hạt muối, chân không hề bước đi đâu một bước. Xa gia đình làng xóm trăm dặm là nước mắt đã ướt áo, ra khỏi ngõ mười ngày là sốt ruột muốn về. Chí thú[2] của họ tất nhiên thấp hèn, kiến văn[3] của họ tất nhiên thô lậu, xã hội trông mong gì ở họ được nữa.
... Khi châu Mỹ chưa ai biết, người Châu Âu cứ sang khai phá, xây nhà dựng cửa cho con cháu. Còn dân ta thì cho rằng "xảy nhà ra thất nghiệp” nên không có chí viễn du. Không lấy làm lạ tri thức không mở mang, đời sống không đầy đủ, Tổ quốc - lâm vào cảnh nguy vong mà không hay biết.
