Sống sót khi lên cơn đau tim
Theo thống kê, trên thế giớ mỗi năm có khoảng 2,5 triệu người bị nhồi máu cơ tim. Tại Hoa Kỳ, ước tính có khoảng trên 700.000 người lên cơn đau tim mỗi năm; và khoảng 120.000 trong số họ tử vong vì tình trạng này. Cơn đau tim và một số dạng khác của bệnh tim là nguyên nhân tử vong hàng đầu đối với người Mỹ, và cũng được ví như kẻ giết người số một trên toàn thế giới. [1] [2] Khoảng 50% trường hợp tử vong khi lên cơn đau tim xảy ra trong vòng một giờ đầu tiên, trước khi nạn nhân kịp đến bệnh viện.[3] Do đó, nếu bạn đang trải qua tình trạng đau tim, điều cấp bách ở đây là hành động càng sớm càng tốt để tăng khả năng sống sót. Gọi cho dịch vụ cấp cứu trong vòng 5 phút đầu tiên khi lên cơn đau tim và nhận được điều trị y tế kịp thời trong vòng 1 tiếng đồng hồ đầu tiên có thể tạo ra sự khác biệt trong ranh giới mỏng manh giữa sự sống và cái chết. Nếu bạn tin rằng bạn đang chịu đựng cơn đau tim, hãy tìm đến khoa cấp cứu để có sự chăm sóc y tế ngay lập tức. Nếu không, bạn nên dành chút thời gian để đọc một vài chiến lược dưới đây giúp bạn sống sót khi lên cơn đau tim.
Mục lục
Các bước[sửa]
Ước định Triệu chứng của Cơn đau tim[sửa]
-
Chú
ý
tới
cơn
đau
thắt
ở
ngực.
Đau
ngực
nhẹ
hoặc
cảm
thấy
tức
ngực,
hơn
là
đau
ngực
bất
thình
lình
và
chèn
ép
lại,
được
xem
là
triệu
chứng
phổ
biến
của
bệnh
tim.
Cơn
đau
này
có
thể
giống
như
có
gì
đó
nặng
nề
trên
ngực,
làm
ngực
bị
siết
chặt
hoặc
thắt
lại,
hay
thậm
chí
làm
bạn
có
cảm
giác
khó
tiêu/ợ
nóng.
[4]
[5]
- Mức độ đau đớn hoặc khó chịu ở ngực từ vừa phải cho đến dữ dội thường xảy ra bên ngực trái hoặc giữa ngực, và sự đau đớn này có thể kéo dài trong vài phút; nó cũng có thể giảm và sau đó quay trở lại.
- Trong suốt cơn đau tim, bạn có thể trải qua cảm giác ngực bị đau, đè nén, và siết chặt hay thậm chí cảm giác bị đầy hơi ở ngực.
- Tình trạng đau ngực còn có thể lan tỏa tới bộ phận khác ở có thể, bao gồm khu vực quanh cổ, vai, lưng, quai hàm, răng, và bụng.[6][5]
-
Để
ý
đến
các
triệu
chứng
khác.
Kèm
theo
cơn
đau
ngực
là
một
vài
triệu
chứng
khác
có
thể
cho
thấy
rằng
bạn
đang
trải
qua
cơn
đau
tim.
Tuy
nhiên,
thực
ra
thì
nhiều
người
vẫn
lên
cơn
đau
tim
nhưng
không
hề
có
bất
cứ
dấu
hiệu
đau
ngực
nào.[6]
Đừng
quên
tìm
đến
sự
trợ
giúp
của
y
tế
nếu
bạn
đang
chịu
đựng
môt
số
triệu
chứng
sau
đây
–
đặc
biệt
khi
chúng
kèm
theo
cơn
đau
thắt
ngực:
- Hơi thở ngắn. Tình trạng khó thở mà không thể nào lý giải được có thể xuất hiện trước hoặc xảy ra đồng thời với cơn đau ngực, nhưng đây cũng có thể là triệu chứng duy nhất cho thấy rằng bạn đang bị đau tim. Thở hổn hển hoặc bạn thấy cần phải thở dài và sâu cũng là một dấu hiệu cảnh báo rằng bạn đang bị cơn đau tim hành hạ.[7][8]
- Cảm giác khó chịu trong bụng. Đau dạ dày, buồn nôn, và ói mửa đôi khi cũng đi kèm với tình trạng đau tim. Và bạn cũng có thể nhầm lẫn triệu chứng trên với bệnh cảm cúm.[9]
- Hoa mắt hoặc choáng váng. Một dấu hiệu khác cảnh báo bạn đang lên cơn đau tim là bạn có cảm giác như mọi thứ xung quanh đang chuyển động và xoay vòng tròn, hay cảm thấy rằng bạn có thể lả đi ngay lập tức (hoặc thực sự ngất đi). [7][10]
- Lo lắng bất an. Bạn cũng có thể cảm thấy bồn chồn lo lắng, trải qua cơn hoảng loạn bất thình lình, hay có cảm giác rằng cái chết đang cận kề mà không thể lý giải được. [7]
-
Nhận
biết
triệu
chứng
đau
tim
ở
phụ
nữ.
Dấu
hiệu
phổ
biến
nhất
của
tình
trạng
đau
tim
ở
cả
nam
và
nữ
là
đau
thắt
ngực.
Tuy
nhiên,
hầu
hết
phụ
nữ
(và
một
số
nam
giới)
thường
chỉ
bị
đau
tim
và
kèm
theo
tình
trạng
đau
ngực
nhẹ,
hay
thậm
chí
không
chịu
đựng
cơn
đau
thắt
ngực
nào.
Phụ
nữ
–
cũng
như
người
cao
tuổi
và
bệnh
nhân
bị
bệnh
tiểu
đường
–
thường
có
xu
hướng
trải
qua
một
số
triệu
chứng
của
cơn
đau
tim
sau
đây,
và
có
kèm
hoặc
không
kèm
theo
tình
trạng
đau
thắt
ngực:
- Nữ giới thường cảm thấy đau ở ngực, và tình trạng đau này không xảy ra bất thình lình và chèn ép như những gì họ cảm thấy ở cơn đau tim. Thay vào đó, nó đến và từ từ giảm đi, bắt đầu chầm chậm và sau đó tăng cấp độ dữ dội theo thời gian. Bạn sẽ cảm thấy thoải mái hơn khi nghỉ ngơi và sẽ đau lại nếu cố gắng hoạt động.
- Đau quai hàm, cổ, hoặc lưng là triệu chứng phổ biến khác của cơn đau tim, đặc biệt là thường xuất hiện ở phụ nữ.
- Đau bụng trên, toát mồ hôi lạnh, buồn nôn, và ói mửa thường là triệu chứng phổ biến ở nữ giới hơn nam giới. Chúng có thể bị hiểu sai rằng đang ám chỉ tình trạng ợ nóng, khó tiêu, hoặc cảm cúm.
- Tình trạng bỗng dưng toát mồ hôi lạnh lo lắng là triệu chứng thường thấy ở phụ nữ. Thông thường, lúc này trông bạn giống như đang lo lắng hoặc bất an, hơn là đổ mồ hôi bình thường sau khi tập thể dục hoặc hoạt động thể chất khác.
- Lo âu, hoảng loạn không lý do, và cảm giác cái chết đang cận kề là dấu hiệu xảy ra phổ biến ở phụ nữ hơn đàn ông.
- Mệt mỏi bất thình lình, không thông thường và không thể giải thích được, cảm giác yếu ớt và không còn chút sức lực nào là là triệu chứng của cơn đau tim thường thấy ở nữ giới. Chúng có thể xuất hiện trong khoảng thời gian ngắn hoặc kéo dài dai dẳng trong vài ngày.
- Thở ngắn, hoa mắt, và uể oải.[11] [12] [13][14][15] [16]
-
Phản
ứng
nhanh
đối
với
triệu
chứng
trên.
Hầu
hết
cơn
đau
tim
đều
hình
thành
từ
từ,
hơn
là
đột
ngột
tấn
công
nạn
nhân.
Nhiều
người
thậm
chí
còn
không
nhận
ra
rằng
họ
cần
được
cấp
cứu
y
tế
nhanh
chóng.
Nếu
bạn
hoặc
ai
đó
mà
bạn
biết
đang
trải
qua
một
hoặc
nhiều
hơn
triệu
chứng
phổ
biến
của
tình
trạng
đau
tim,
hãy
tìm
đến
sự
giúp
đỡ
của
cơ
sở
chăm
sóc
y
tế
ngay
lập
tức.
- Vận tốc luôn là yếu tố then chốt. Khoảng 60% trường hợp tử vong do cơn đau tim đều xảy ra trong vòng một tiếng đồng hồ đầu tiên. Mặc khác, bệnh nhân nhập viện trong vòng một tiếng rưỡi đồng hồ có khả năng sống sót cao hơn bệnh nhân nhập viện trễ hơn sau đó. [17] [18]
- Nhiều người thường nhầm lẫn triệu chứng của bệnh tim với một vài tình trạng bệnh khác, chẳng hạn như ợ nóng, cảm cúm, lo lắng,… Điều quan trọng ở đây là bạn không nên bỏ qua hoặc xem nhẹ bất cứ dấu hiệu nào chỉ ra rằng bạn đang bị cơn đau tim hành hạ. Thay vào đó, hãy tìm sự trợ giúp ngay lập tức.
- Mỗi người sẽ trải qua triệu chứng bệnh khác nhau. Chúng có thể làm một số người đau nhẹ, nhưng làm người khác đau dữ dội. Và cơn đau có thể xuất hiện, biến mất, và sau đó quay trở lại trong vòng một vài giờ đồng hồ. Một số bệnh nhân có thể lên cơn đau tim sau khi trải qua một số triệu chứng nhẹ hoặc không trải qua bất kỳ triệu chứng nào.[4] [6][7]
Nhận Trợ giúp khi Lên cơn đau tim[sửa]
-
Nhanh
chóng
tìm
đến
trung
tâm
chăm
sóc
y
tế.
Khoảng
90%
bệnh
nhân
bị
đau
tim
có
khả
năng
sống
sót
nếu
họ
đến
bệnh
viện
trong
tình
trạng
còn
nhận
thức
được.
[19]
[20]
Nhiều
trường
hợp
tử
vong
do
cơn
đau
tim
bởi
vì
nạn
nhân
không
nhận
được
điều
trị
y
tế
kịp
thời,
và
sự
chậm
trễ
này
là
do
họ
lưỡng
lự
khi
đưa
ra
quyết
định
hành
động.
Nếu
bạn
cảm
thấy
bạn
đang
chịu
đựng
bất
cứ
triệu
chứng
nào
ở
trên,
đừng
cố
gắng
chờ
cho
chúng
biến
mất.
Thay
vào
đó,
hãy
gọi
ngay
cho
115
để
nhận
sự
trợ
giúp
càng
nhanh
càng
tốt.
- Mặc dù sự thật là triệu chứng trên có thể không gây tổn hại gì nếu bạn đang trải qua cơn đau tim, nhưng cuộc sống của bạn phụ thuộc vào việc điều trị y tế càng sớm càng tốt. Gạt bỏ sự ngại ngùng hoặc lo lắng về việc sẽ làm tốn thời gian của bác sĩ hay nhân viên y tế.
- Chuyên viên cấp cứu y tế có thể bắt đầu tiến hành điều trị ngay sau khi họ có mặt. Vì vậy, cách nhanh nhất để nhận sự trợ giúp khi lên cơn đau tim là gọi điện thoại cho trung tâm y tế hỗ trợ khẩn cấp.
- Không nên tự mình đi xe đến bệnh viện. Nếu chuyên viên y tế không thể tiếp cận bạn trong khoảng thời gian sớm nhất, hoặc không có sự lựa chọn khẩn cấp nào khác, hãy nhờ người thân trong gia đình, bạn bè, hay hàng xóm chở bạn đến phòng cấp cứu gần nhất. [3]
-
Thông
báo
rằng
bạn
đang
lên
cơn
đau
tim.
Trong
trường
hợp
xung
quanh
bạn
có
nhiều
thành
viên
gia
đình
hoặc
bạn
đang
ở
ngoài
đường,
và
bạn
tin
rằng
bạn
đang
bị
hành
hạ
bởi
cơn
đau
tim,
hãy
để
mọi
người
biết
điều
đó.
Nếu
tình
trạng
đang
trở
nên
xấu
hơn,
thì
cuộc
sống
của
bạn
lúc
này
phụ
thuộc
vào
ai
đó
biết
hồi
sức
tim
phổi
bằng
hô
hấp
nhân
tạo
(CPR),
và
bạn
cũng
có
thể
nhận
được
sự
trợ
giúp
hữu
ích
hơn
nếu
mọi
người
biết
chuyện
gì
đang
xảy
ra
với
bạn.
- Trong trường hợp bạn đang ở trên đường, hãy dừng xe lại, và vẫy một người lái xe nào đó dọc đường, hoặc gọi ngay đến số 115 và chờ đợi nếu bạn đang ở đâu đó mà nhân viên y tế có thể tiếp cận bạn nhanh nhất có thể.
- Nếu bạn đang ở trên máy bay, lập tức thông báo cho tiếp viên hàng không. Một số hãng hàng không thương mại đều dự trữ thuốc trên máy bay có thể giúp ích cho bạn. Và tiếp viên hàng không sẽ tìm xem liệu có bác sĩ nào trên máy bay và thực hiện hô hấp nhân tạo cho bạn khi cần thiết hay không. Cơ trưởng sẽ có thể được yêu cầu định lại tuyến để hạ cánh ở sân bay nào gần nhất nếu hành khách đang lên cơn đau tim.
- Hạn chế sự hoạt động. Nếu bạn không thể đến trung tâm y tế nhanh nhất, hãy giữ bình tĩnh và hạn chế làm việc hết mức có thể. Chỉ cần bạn ngồi xuống, nghỉ ngơi, và chờ dịch vụ cấp cứu y tế đến. Cố gắng hoạt động có thể làm vách cơ tim bị kéo căng và làm cơn đau tim trở nên trầm trọng hơn.[21]
- Nếu được, hãy uống một viên aspirin hay nitroglycerin (theo chỉ dẫn định trước của bác sĩ). Khi cơn đau tim bắt đầu tấn công, một số người có thể cảm thấy khá hơn sau khi uống một viên aspirin. Bạn nên dùng thuốc ngay lập tức và từ từ nhai nó ở trong miệng trong khi chờ đợi nhân viên y tế đến. Nếu bạn được kê thuốc nitroglycerin, hãy uống một liều khi lên cơn đau tim và gọi ngay cho dịch vụ cấp cứu.
Phục hồi sau Cơn đau tim[sửa]
-
Sau
tình
trạng
đau
tim,
đừng
quên
làm
theo
lời
khuyên
của
chuyên
gia
y
tế.
Sau
khi
sống
sót
khi
lên
cơ
đau
tim,
điều
cần
thiết
ở
đây
là
làm
theo
những
gì
bác
sĩ
căn
dặn
để
có
thể
hồi
phục
nhanh,
bao
gồm
ngày
tiếp
sau
đó
và
trong
khoảng
thời
gian
dài.
- Khả năng cao là bạn sẽ được kê toa thuốc giúp giảm tình trạng máu đông. Bạn có thể sẽ phải dùng loại thuốc này trong suốt quãng đời còn lại. [25]
-
Chú
ý
tới
thay
đổi
trong
cảm
xúc
và
quan
điểm
của
bạn.
Đối
với
một
số
bệnh
nhân
sống
sót
sau
khi
lên
cơn
đau
tim,
tình
trạng
phổ
biến
là
họ
thường
bị
trầm
cảm.
Trầm
cảm
có
thể
bắt
nguồn
từ
việc
túng
quẫn,
thiếu
tự
tin,
cảm
giác
thiếu
hụt,
tội
lỗi
về
việc
lựa
chọn
phong
cách
sống
trước
đó,
và
nỗi
sợ
hãi
hoặc
mơ
hồ
về
tương
lai.
- Chương trình hồi phục thể chất với sự giám sát y tế, tái kết nối xã hội với gia đình, bạn bè, đồng nghiệp, và hỗ trợ từ chuyên gia tâm lý là một vài cách hay để giúp cá nhân sống sót sau cơn đau tim có thể quay trở lại cuộc sống bình thường. [26]
-
Nắm
rõ
tầm
nguy
hiểm
của
việc
lên
cơn
đau
tim
lần
hai.
Nếu
bạn
đã
từng
bị
đau
tim,
thì
bạn
đang
nằm
trong
nguy
cơ
cao
là
có
thể
sẽ
bị
cơn
đau
này
hành
hạ
lần
thứ
hai.
Ở
Mỹ,
mỗi
năm
gần
1/3
tình
trạng
đau
tim
xảy
ra
đối
với
bệnh
nhân
đã
từng
sống
sót
sau
cơn
đau
trước
đó.[27]
[28]
Một
vài
yếu
tố
sau
có
thể
đẩy
bạn
vào
nguy
cơ
cao
bị
lên
cơn
đau
tim
lần
thứ
hai:
- Thuốc lá. Nếu bạn hút thuốc, tình trạng đau tim của bạn có nguy cơ gấp đôi sẽ quay trở lại.[29]
- Lượng cholesterol cao. Lượng cholesterol không lành mạnh là một trong những yếu tố quan trọng góp phần làm bạn lên cơn đau tim và biến chứng tim mạch khác. Cholesterol đặc biệt có thể gây nguy hiểm khi chúng xảy ra đồng thời với huyết áp cao, tiểu đường, và hút thuốc.[30]
- Bệnh tiểu đường, đặc biệt nếu không được kiểm soát hợp lý, có thể tăng nguy cơ bị lên cơn đau tim.[31]
- Tình trạng béo phì. Thừa cân có thể làm tăng lượng cholesterol và huyết áp, từ đó dẫn đến biến chứng tim mạch. Thêm vào đó, béo phì còn có thể là nguyên gây ra bệnh tiểu đường – một yếu tố khác có thể đẩy bạn vào tình trạng nguy hiểm của việc bị đau tim lần hai.[32]
-
Tạo
sự
thay
đổi
trong
lối
sống
hàng
ngày.
Biến
chứng
y
tế
từ
lối
sống
không
lành
mạnh
có
thể
dẫn
đến
nguy
cơ
cao
là
bạn
sẽ
lên
cơn
đau
tim
lần
thứ
hai.
Lười
vận
động,
béo
phì,
lượng
cholesterol
cao,
huyết
áp
và
tiểu
đường,
căng
thẳng,
và
hút
thuốc,
tất
cả
đều
tăng
nguy
cơ
làm
bệnh
tim
tái
phát.
- Giảm sự hấp thụ chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa. Đặt mục tiêu tránh thực phẩm có chứa dầu bị hydrogen hóa một phần (partially hydrogenated oils).
- Hạ thấp lượng cholesterol. Bạn có thể thực hiện việc này bằng cách có chế độ ăn uống hợp lý, luyện tập thể dục thể thao đều đặn, hay dùng thuốc hạ cholesterol được ghi đơn bởi bác sĩ. Một cách tuyệt vời để hạ lượng cholesterol là ăn dầu cá, vì chúng chứa axit béo omega-3 cần thiết.
- Cắt giảm việc hấp thụ cồn. Bạn chỉ nên uống một ngụm rượu nhỏ được cho phép và tránh say sưa chè chén.
- Giảm cân. Chỉ số khối cơ thể khỏe mạnh (BIM) thường dao động ở mức 18.5 và 24.9.
- Rèn luyện sức khỏe. Tham khảo ý kiến bác sĩ về việc làm thể nào để bắt đầu chương trình luyện tập thể dục. Chương trình tập thể dục tăng nhịp tim trong mức kiểm soát là một chương trình lý tưởng nhưng không cần thiết. Cùng với lời khuyên của bác sĩ, tự bản thân bạn có thể lên kế hoạch cho bài tập tăng nhịp tim (ví dụ như đi bộ, bơi lội,…) dựa trên tình trạng sức khỏe hiện tại của bạn và tập trung vào mục tiêu hợp lý có thể đạt được theo thời gian (chẳng hạn như đi bộ vòng quanh tảng đá mà không thở ngắn hoặc thở hổn hển).
- Dừng hút thuốc. Từ bỏ ngay việc hút thuốc có thể giúp giảm xuống một nửa nguy cơ bị cơn đau tim hành hạ. [33] [34]
Lời khuyên[sửa]
- Nếu bạn đang có mặt trong lúc ai đó đang bị hành hạ bởi cơn đau tim, hãy gọi dịch vụ cấp cứu ngay lập tức. Thêm vào đó, sẽ là ý kiến hay khi mọi người học cách nhận biết làm thể nào để xử trí khi lên cơn đau tim.
- Lưu lại tên và số điện thoại liên lạc của dich vụ cấp cứu trong thẻ ý tế của bạn. Nếu bạn có tiền sử đau thắt ngực hoặc một số vấn đề khác liên quan đến tim, và từng được kê thuốc chứa thành phần nitrates như nitroglycerin, luôn luôn mang thuốc theo bên mình. Nếu bạn sử dụng bình thở oxy, thậm chí là thỉnh thoảng, bạn cũng đừng quên mang theo nó. Mỗi người cũng nên mang theo một tấm thẻ trong ví có liệt kê một số loại thuốc họ đang dùng và một vài loại thuốc họ bị dị ứng. Thói quen này sẽ giúp chuyên gia y tế có thể điều trị bệnh tim và một số tình trạng bệnh khác hiệu quả và an toàn hơn.
- Nếu bạn thuộc nhóm có nguy cơ cao bị đau tim, hãy cân nhắc đến việc mang theo điện thoại bên người ở khắp nơi, và hỏi bác sĩ xem liệu bạn có nên trữ một viên aspirin suốt cả ngày hay không.
- Cố gắng giữ bình tĩnh và làm mát cơ thể. Đắp khăn ướt hoặc băng gạc lạnh lên bẹn hoặc dưới nách để làm mát nhiệt độ cơ thể. Một vài nghiên cứu cho thấy rằng giảm nhiệt độ cơ thể thậm chí có thể tăng tỷ lệ sống sót của một người trong nhiều trường hợp.
- Đôi khi, cơn đau tim không đi kèm với với bất triệu chứng nào. Tuy nhiên, chúng vẫn có thể gây nguy hiểm hoặc thậm chí gây tử vong bởi vì bạn không có nhiều dấu hiệu báo trước nào.
- Một ý kiến hay là luôn để bản thân trong trạng thái chuẩn bị đề phòng cơn đau tim, thậm chí ngay cả khi bạn không gặp bất cứ vấn đề nào liên quan đến tim mạch. Một viên thuốc aspirin (80 mg) có thể tạo sự khác biệt ranh giới giữa sự sống và cái chết đối với rất nhiều người, và nó chỉ chiếm một không gian rất nhỏ trong ví hoặc túi xách của bạn. Bên cạnh đó, hãy chắn chắc rằng bạn mang theo người thẻ y tế có liệt kê tình trạng di ứng, loại thuốc bạn đang dùng hiện tại, và vấn đề khác về sức khỏe mà bạn đang trải qua.
- Đặc biệt cẩn trọng nếu bạn đang nằm trong nhóm có nguy cơ lên cơn đau tim, chẳng hạn như bạn là người cao tuổi, béo phì, bị bệnh tiểu đường không kiểm soát, có lượng cholesterol cao, hay hút thuốc, uống nhiều rượu, hoặc có tiền sử bị bệnh tim. Nói chuyện với bác sĩ ngay lập tức về phương pháp giảm nguy cơ bị đau tim.
- Ăn uống lành mạnh, tập thể dục đầy đủ, và tránh hút thuốc bằng mọi giá. Nếu bạn là người lớn tuổi, hãy suy nghĩ đến việc thảo luận với bác sĩ về việc uống một lượng nhỏ thuốc aspirin hàng ngày. Điều này có thể giúp giảm khả năng đau tim xảy ra.
- Đi bộ nhanh mỗi ngày. Cố gắng đi bộ khoảng 10.000 bước một ngày.
Cảnh báo[sửa]
- Bài viết này chỉ là hướng dẫn chung và không được dùng để thay thế lời khuyên của chuyên gia y tế.
- Không nên lờ đi hoặc xem nhẹ triệu chứng có thể dẫn đến việc bị đau tim. Bạn càng tìm sự trợ giúp càng sớm, thì mọi thứ càng tốt đẹp hơn.
- Có một email được lưu hành rộng rãi đã chỉ ra rằng bạn nên thực hiện "tăng áp lực trong lồng ngực gây nên bởi động tác ho CPR" nếu bạn đang trải qua tình trạng đau tim. Tuy nhiên, phương pháp này không được khuyến khích. Mặc dù nó có thể hữu ích trong một vài trường hợp nếu được thực hiện trong vòng vài giây khi nạn nhân đang trong sự giám sát y tế, thì phương pháp này cũng có thể gây nguy hiểm. [35]
Nguồn và Trích dẫn[sửa]
- ↑ https://www.heart.org/idc/groups/ahamah-public/@wcm/@sop/@smd/documents/downloadable/ucm_470704.pdf
- ↑ http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs310/en/
- ↑ 3,0 3,1 http://www.nhlbi.nih.gov/files/docs/public/heart/heart_attack_fs_en.pdf
- ↑ 4,0 4,1 http://www.heart.org/HEARTORG/Conditions/HeartAttack/WarningSignsofaHeartAttack/Warning-Signs-of-a-Heart-Attack_UCM_002039_Article.jsp
- ↑ 5,0 5,1 http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000195.htm
- ↑ 6,0 6,1 6,2 http://www.nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/heartattack/signs
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/heart-attack/in-depth/heart-attack-symptoms/art-20047744
- ↑ http://www.sciencedaily.com/releases/2005/11/051103081934.htm
- ↑ http://www.health.harvard.edu/family_health_guide/know-the-warning-signs-of-heart-attack
- ↑ http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003093.htm
- ↑ http://www.redcross.ca/what-we-do/first-aid-and-cpr/first-aid-at-home/first-aid-tips/signs-symptoms-of-a-heart-attack
- ↑ http://womenshealth.gov/heartattack/symptoms.html#cold_sweats
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/heart-attack/in-depth/heart-attack-symptoms/art-20047744?pg=2
- ↑ http://www.heart.uchc.edu/preventing/index.html
- ↑ http://www.heartresearch.com.au/womens-symptoms-heart-attack-1.html
- ↑ http://www.womensheart.org/content/heartdisease/panic_attack_or_heart_attack.asp
- ↑ https://books.google.ca/books?id=Ja9YAwAAQBAJ&pg=PA35&lpg=PA35&dq=heart+attack+first+hour+critical&source=bl&ots=dhU_S8tpUT&sig=_IdP76p-er6MyKMPXH_7FdC6v7U&hl=en&sa=X&ved=0CDsQ6AEwBTgKahUKEwi4pPeeuoXGAhVMA5IKHZu6AIM#v=onepage&q=heart%20attack%20first%20hour%20critical&f=false
- ↑ http://www.muschealth.org/healthy-aging/heart-attack/
- ↑ http://www.health.harvard.edu/heart-health/surviving-a-heart-attack-a-success-story
- ↑ http://articles.latimes.com/2011/feb/07/health/la-he-heart-family-20110207
- ↑ https://www.bhf.org.uk/heart-health/conditions/heart-attack
- ↑ http://www.mayoclinic.org/first-aid/first-aid-heart-attack/basics/art-20056679
- ↑ http://www.nhs.uk/conditions/heart-attack/pages/introduction.aspx
- ↑ http://circ.ahajournals.org/content/114/20/e578.full
- ↑ http://www.heart.org/HEARTORG/Conditions/HeartAttack/PreventionTreatmentofHeartAttack/Cardiac-Medications_UCM_303937_Article.jsp
- ↑ http://www.hopkinsmedicine.org/heart_vascular_institute/clinical_services/centers_excellence/womens_cardiovascular_health_center/patient_information/health_topics/depression_heart_disease.html
- ↑ http://www.nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/heartattack/lifeafter
- ↑ http://www.cdc.gov/heartdisease/facts.htm
- ↑ https://www.bhf.org.uk/heart-health/risk-factors/smoking
- ↑ http://www.heart.org/HEARTORG/Conditions/Cholesterol/WhyCholesterolMatters/Why-Cholesterol-Matters_UCM_001212_Article.jsp
- ↑ http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/heart-attack/basics/risk-factors/con-20019520
- ↑ http://www.heart.org/HEARTORG/GettingHealthy/WeightManagement/Obesity/Obesity-Information_UCM_307908_Article.jsp
- ↑ http://www.nhs.uk/Conditions/Heart-attack/Pages/Recovery.aspx
- ↑ http://www.urmc.rochester.edu/encyclopedia/content.aspx?ContentTypeID=1&ContentID=2446
- ↑ http://www.rochestergeneral.org/centers-and-services/sands-constellation-heart-institute/patient-education/how-to-survive-a-heart-attack-when-alone/