Sống sót trước một trận sóng thần

Sóng thần là một loạt những đợt sóng có sức hủy diệt vô cùng nguy hiểm. Chúng là kết quả của hoạt động động đất hoặc một số loại nhiễu động dưới mặt nước khác.Trong những năm gần đây, sóng thần đã gây ra những thiệt hại to lớn ngoài sức tưởng tượng. Để sống sót trong một trận sóng thần, bạn phải có kế hoạch chuẩn bị trước, cảnh giác và hết sức bình tĩnh. Bài viết này đưa ra các bước có thể giúp bạn sống sót trong một trận sóng thần, miễn là bạn học và chuẩn bị theo các hướng dẫn này từ trước.

Các bước

Chuẩn bị trước

1. Tìm hiểu trước về các nguy cơ. Điều quan trọng bạn cần làm là tìm hiểu xem nơi bạn sống có khả năng phải đối mặt với sóng thần hay không. Bạn có nguy cơ gặp nguy hiểm nếu:
   • Nhà, trường học, nơi làm việc của bạn nằm ở khu vực duyên hải, gần biển.
   • Nhà, trường học, hoặc nơi làm việc của bạn ở độ cao bằng hoặc thấp hơn tương đối so với mực nước biển, nằm trên mặt đất bằng phẳng hoặc chỉ hơi nhấp nhô một chút. Nếu bạn không biết độ cao so với mực nước biển của nhà, trường học hoặc nơi bạn làm việc, hãy tìm hiểu. Một số chính quyền địa phương sử dụng độ cao so với mực nước biển làm chỉ số để cảnh báo.
   • Có các dấu hiệu biểu thị rằng khu vực của bạn có khả năng xảy ra sóng thần.
   • Chính quyền địa phương nơi bạn ở đã công bố các thông tin về khả năng xảy ra sóng thần.
   • Các hàng rào chắn biển tự nhiên như các con đê hay cồn cát đã bị xóa bỏ để phục vụ mục đích phát triển đô thị.
2. Cảnh giác nếu đã có sóng thần xảy ra ở khu vực duyên hải nơi bạn ở trong quá khứ. Hãy tìm hiểu ở thư viện hoặc hỏi văn phòng chính phủ tại địa phương. Tìm các trang web cho phép tra cứu về rủi ro bão lụt trên mạng.
   • Hầu hết các trận sóng thần xảy ra tại nơi được gọi là “vành đai lửa”, một khu vực ở Thái Bình Dương được biết tới bởi các hoạt động địa chất tại đó. Chi Lê, Bờ Tây nước Mỹ, Nhật Bản và Philippines là những khu vực đặc biệt dễ xảy ra sóng thần.
3. Chuẩn bị những vật liệu thiết yếu ở nơi dễ lấy. Nếu một trận sóng thần (hoặc thảm họa thiên nhiên khác) xảy đến, nhiều khả năng là bạn sẽ cần vài vật dụng để sống sót, và bạn sẽ cần lấy chúng càng nhanh càng tốt. Hãy chuẩn bị và đóng gói chung cả vật dụng an toàn và vật dụng sống còn.
   • Chuẩn bị gói vật dụng an toàn. Thức ăn, nước uống, và một bộ vật dụng sơ cứu là những vật dụng cơ bản nhất. Hãy cất giữ gói vật dụng an toàn tại những nơi dễ nhìn thấy, quen thuộc với mọi người ở trong nhà và dễ dàng lấy được trong những trường hợp khẩn cấp. Bạn cũng cần để sẵn cho mỗi người trong nhà một chiếc áo mưa hoặc áo khoác gần nơi để gói vật dụng an toàn.
   • Chuẩn bị gói vật dụng sống còn cá nhân cho mỗi thành viên trong gia đình, và một gói vật dụng sống còn của gia đình với những vật dụng quen thuộc cho tất cả mọi người. Hãy nhớ chuẩn bị cả các loại thuốc cần thiết cho mỗi thành viên trong gia đình. Bạn cũng đừng quên chuẩn bị những vật dụng sống còn cho các con vật cưng của bạn.
4. Xây dựng kế hoạch sơ tán. Một kế hoạch sơ tán cần được lập sẵn từ trước. Khi lên kế hoạch sơ tán, hãy cân nhắc các yếu tố thuộc về gia đình, nơi bạn làm việc, trường học cá nhân hay cộng đồng xung quanh. Nếu cần, hãy bắt đầu lập một kế hoạch sơ tán ở quy mô cộng đồng nếu trong cộng đồng nơi bạn ở chưa có kế hoạch nào. Hãy là người tiên phong xây dựng kế hoạch, đồng thời liên kết với chính quyền địa phương và các cư dân khác. Việc thiếu kế hoạch sơ tán và hệ thống cảnh báo địa phương sẽ khiến nguy cơ bị thương hay tử vong trong hoặc sau trận sóng thần của bạn và cộng đồng tăng cao. Sau đây là những nội dung cần có cho một kế hoạch sơ tán thành công:
   • Bàn bạc với gia đình, đồng nghiệp về các lựa chọn khác nhau trong việc sơ tán. Ví dụ, bạn cần biết sẽ gặp lại những người thân yêu của mình ở đâu nếu một trận sóng thần xảy ra.
   • Tiến hành các bài tập luyện thực hành để đảm bảo rằng tất cả các thành viên trong cộng đồng đều nắm rõ về những việc họ cần làm và nơi họ cần đi trong suốt cuộc sơ tán.
   • Kế hoạch cần có danh sách đầy đủ các thành viên trong cộng đồng; đảm bảo sự hỗ trợ đến được với những người ốm đau, khuyết tật.
   • Đảm bảo rằng các cảnh báo và dấu hiệu của việc sơ tán đã được mọi người trong cộng đồng hiểu rõ từ trước. Có thể phân phát các cuốn sách nhỏ cung cấp thông tin hoặc tổ chức các bài giảng để chắc chắn rằng tất cả mọi người đều nhận thức được.Hãy đọc các điều khoản lưu ý về động đất.
   • Nhớ lên kế hoạch cho nhiều tuyến đường an toàn khác nhau bởi một trận động đất có thể phá huỷ các con đường và cơ sở hạ tầng, cản trở việc sử dụng một số con đường để thoát ra.
   • Xem xét những loại khu vực trú ẩn có thể tồn tại ở những vùng tản cư; liệu rằng có nên xây dựng trước những nơi trú ẩn như vậy?

Nhận biết những Dấu hiệu Cảnh báo Sóng thần

1. Đặc biệt cẩn thận sau động đất. Nếu bạn sống ở khu vực duyên hải, việc xảy ra một trận động đất là hồi chuông cảnh báo và hành động sơ tán nên được tiến hành ngay lập tức.
2. Quan sát kỹ sự lên xuống nhanh chóng của mực nước biển. Nếu nước biển đột nhiên rút xuống (rút đi), để lại bãi cát trống trơn, đó là dấu hiệu cảnh báo khả năng lớn sẽ có thể có một đợt sóng tràn bất ngờ vào bờ.
3. Nhận biết những thay đổi lạ trong hành vi của động vật. Quan sát xem động vật có đang rời khỏi nơi sinh sống hoặc có những hành vi bất thường như đang cố gắng tìm nơi trú ẩn của con người hoặc tập trung lại với nhau một cách khác thường không.
4. Chú ý tới những cảnh báo từ cộng đồng và chính phủ. Hãy chú ý nếu cơ quan có thẩm quyền ở địa phương có thời gian để đưa ra cảnh báo. Tự trang bị trước thông tin cho mình về cách thức chính quyền địa phương sẽ đưa ra cảnh báo để bạn không mắc sai lầm hoặc bỏ qua những cảnh báo được phát. Chia sẻ những thông tin đó với gia đình, bạn bè, hàng xóm và cộng đồng; nếu các cơ quan có thẩm quyền ở địa phương có sách cẩm nang, trang web hoặc các nguồn thông tin khác, hãy đề nghị họ cung cấp bản phô tô để phân phát hoặc yêu cầu cơ quan có thẩm quyền ở địa phương thực hiện trách nhiệm này của mình.

Sơ tán sau Sóng thần

1. Từ bỏ đồ dùng cá nhân. Nếu một trận sóng thần tấn công, hãy cứu lấy người, không phải tài sản. Cố gắng bỏ lại những vật, tài sản gây vướng víu cản trở trong quá trình sơ tán bởi chúng sẽ làm bạn mất đi thời gian quý báu. Lấy gói vật dụng an toàn, đồ giữ ấm cho bạn, gia đình bạn và rời đi ngay lập tức. Những người sống sót trong trận sống thần hành động nhanh và thường không quan tâm tới việc cố gắng bảo vệ tài sản.
2. Di chuyển vào sâu trong nội địa và tới khu đất cao. Điều đầu tiên bạn nên cố gắng làm, nếu có thể là di chuyển “ra khỏi” khu vực ven biển, đầm phá hoặc những vùng nước khác, về phía khu đất cao hơn và thậm chí lên đồi hoặc lên núi. Di chuyển tới khi nào bạn ở khoảng cách hơn 3 km trong đất liền hoặc ở độ cao khoảng 30 m so với mực nước biển.
   • Dự liệu những tuyến đường có thể hoàn toàn bị xóa sạch bởi trận sóng thần. Nếu bạn định sử dụng các con đường để đi tới nơi bạn cần phải đến, hãy suy nghĩ cẩn thận. Khi một trận sóng thần xảy ra, rất nhiều con đường sẽ bị xóa sạch, cả do hoạt động địa chấn của trận động đất hoặc bởi chính trận sóng thần. Hãy chọn phương hướng thật sáng suốt, và cân nhắc tới việc mang theo một chiếc la bàn trong gói vật dụng sống còn của bạn.
3. Trèo lên cao. Nếu bạn không thể đi vào sâu trong nội địa vì bị mắc kẹt, hãy trèo lên cao. Mặc dù không lý tưởng cho lắm bởi vì bản thân chỗ bạn trèo lên có thể bị sụp xuống, nhưng nếu không còn lựa chọn nào khác, hãy trèo lên những tòa nhà cao, vững chãi và kiên cố. Hãy trèo cao nhất có thể, thậm chí lên cả mái nhà.
4. Trèo lên một cái cây vững chãi. Là phương sách cuối cùng, nếu bạn thấy mình bị mắc kẹt và không thể di chuyển sâu vào nội địa và trèo lên một tòa nhà cao, hãy tìm một cái cây cao và vững chãi, trèo lên cao hết mức có thể. Tuy nhiên có rủi ro là cây có thể bị cuốn đi trong trận sóng thần, vì vậy đây thực sự là biện pháp chỉ sử dụng duy nhất nếu không có sự lựa chọn nào khác. Cây càng to khỏe, mọc ở chỗ càng cao, cành càng vững chãi để trú ẩn (bạn có thể ở đó nhiều giờ) thì cơ hội để bạn sống sót càng cao hơn.
5. Phản ứng thật nhanh nếu bạn bị mắc kẹt trong nước. Nếu bạn không sơ tán được mà bị mắc kẹt trong trận sóng thần vì lý do nào đó, có vài điều bạn có thể làm để cố gắng sống sót:
   • Tóm vào cái gì đang nổi. Hãy sử dụng một vật nổi làm phao cứu sinh. Những vật như thân cây, cánh cửa, đồ câu… có thể trôi nổi trên mặt nước cùng với bạn.

Sống sót hậu Sóng thần

1. Chống chọi lại với những đợt dư chấn và những đợt sóng còn sót lại. Một trận sóng thần mang theo những con sóng. Có thể có rất nhiều, rất nhiều con sóng kéo dài hàng giờ và sóng sau thậm chí còn lớn hơn sóng trước.
2. Cố gắng nắm bắt những thông tin đáng tin cậy. Nghe đài để cập nhật tình hình. Đừng chỉ tin những lời nói truyền miệng. Tốt hơn là chờ đợi thay vì trở về quá sớm và bị những đợt sóng đang tới tấn công.
3. Đợi chính quyền địa phương thông báo rằng “nguy hiểm đã qua”. Chỉ khi ấy bạn mới nên trở về nhà. Bạn có thể tìm hiểu trước cách thức mà chính quyền địa phương đưa ra những thông báo như vậy. Hãy nhớ rằng, các con đường có thể bị hư hại nặng nề do sóng thần và bạn có thể phải tìm những tuyến đường thay thế khác. Một kế hoạch tốt cho trường hợp khẩn cấp được lập trước cần phải tính tới khả năng này và đưa ra được những tuyến đường và những nơi tập trung thay thế.
4. Cần biết rằng, bạn phải tiếp tục để sống sót kể cả sau trận sóng thần. Sau khi trận sóng thần đã rút đi, sẽ có rất nhiều mảnh vỡ, những tòa nhà bị phá hủy và cơ sở hạ tầng đổ nát. Có thể có cả xác người chết nữa. Nguồn cung nước sạch có thể bị phá hủy hoặc phá vỡ. Nguồn cung cấp thức ăn hầu hết sẽ không có sẵn. Nguy cơ bệnh tật, hậu chấn tâm lý, buồn đau, đói khát, và bị thương sẽ khiến thời kỳ hậu sóng thần cũng nguy hiểm như đang trong trận sóng thần. Một kế hoạch trong trường hợp khẩn cấp sẽ cần phải xem xét đến hậu quả và những gì bạn cần làm để bảo vệ chính mình, gia đình và cộng đồng của mình.
5. Tập trung cộng đồng lại sau một kế hoạch tái định cư. Nếu cơ quan có thẩm quyền tại địa phương không đưa ra được kế hoạch hành động, hãy đề nghị họ làm vậy và lập lên một nhóm hành động trong cộng đồng để xem xét kế hoạch hậu sóng thần. Những vật dụng có thể giúp sống sót hậu sóng thần bao gồm:
   • Thiết lập một nguồn trữ nước sạch từ trước. Dù là nước đóng chai hay nước lọc, một nguồn cung cấp nước sạch trong trường hợp khẩn thiết cần phải có ngay trong cộng đồng của bạn.
   • Mở lại những ngôi nhà và những tòa nhà không bị hư hại cho những người khác. Hãy giúp đỡ những người gặp cảnh khốn cùng và cho họ nơi trú ẩn.
   • Đảm bảo có máy phát điện để có thể nấu nướng, duy trì vệ sinh và khôi phục lại các dịch vụ chăm sóc sức khỏe cơ bản và giao thông.
   • Vận hành những nơi trú ẩn trong trường hợp khẩn và phân phát thực phẩm.
   • Đưa dịch vụ chăm sóc sức khỏe trở lại hoạt động ngay lập tức.
   • Dập lửa và khắc phục hệ thống gas bị vỡ.

Lời khuyên

• Hãy sơ tán cả những đứa trẻ của bạn. Hãy cố gắng để mọi người được ở cùng với nhau. Đưa cho chúng những chỉ dẫn rõ ràng và đơn giản và đảm bảo chúng biết nơi tập hợp lại trong trường hợp bị tách ra. Bởi vì có thể bạn không giữ được những bàn tay nhỏ bé trước sự tấn công dữ dội của sóng thần, hãy dạy trước cho những đứa trẻ cách để chúng tự tìm cách sống sót tốt nhất nếu bị chia tách.
• Nếu bạn ở bãi biển và thấy thủy triều rút hoàn toàn một cách lạ thường, hãy sơ tán ngay lập tức; đó không phải là lời mời khám phá mà là một lời cảnh báo hãy chạy theo hướng ngược lại.
• Trong khi di chuyển rất nhanh ra xa khỏi biển, hãy cảnh báo cho càng nhiều người càng tốt. Vừa sơ tán vừa hét to và rõ ràng: “Sóng thần! Hướng về khu đất cao!”. Khi thủy triều rút bất ngờ, có khả năng một trận sóng thần sẽ ập tới trong nháy mắt.
• Nếu bạn nhìn thấy thủy triều tiến vào rất nhanh, nó sẽ sớm trở lại và tấn công.
• Nếu một trận sóng thần ở xa được phát hiện, các thành phố chính được cảnh báo vài giờ hoặc ít hơn trước khi sóng thần ập vào. Hãy lưu ý những cảnh báo này!
• Bất cứ khi nào bạn nghe thấy một cảnh báo chính thức về sóng thần, đừng lờ nó đi hoặc trì hoãn hành động. Hãy sẵn sàng sơ tán ra khỏi địa bàn và tìm nơi trú ẩn cao, sâu trong lục địa. Chứng tỏ rằng bạn đã sẵn sàng cho một trận sóng thần dù nó không thành hiện thực còn tốt hơn nhiều so với việc chứng tỏ rằng bạn mạnh mẽ hay khôn ngoan hơn Mẹ Thiên Nhiên và để rồi chết trong sự gắng sức tuyệt vọng. Đừng chạy vào nước để cứu bất kỳ cái gì.
• Tốt nhất là tìm một ngôi nhà ở sâu trong nội địa hoặc ở nơi cao để ở trước khi sóng thần ập đến.
• Ngay khi bạn nghe thông báo về trận sóng thần đang tới, hãy nhanh chóng lấy các vật dụng trong trường hợp khẩn cấp và đi vào sâu trong đất liền, tới một thành phố/thị trấn và ở đó cho đến khi bạn được cơ quan có thẩm quyền thông báo rằng “nguy hiểm đã qua”.
• Nếu bạn bị mắc kẹt trong một trận sóng thần, hãy cố gắng bơi hoặc bám vào một cái gì đó.
• Hãy dạy cho lũ trẻ nhận ra các dấu hiệu của một trận sóng thần sắp xảy tới. Tilly Smith, mười tuổi đã cứu sống gia đình mình và những người khác vào năm 2004 vì em đã lắng nghe trong lớp học địa lý.

Cảnh báo

• Đừng chờ các cảnh báo. Nếu bạn nghĩ là trận sóng thần đang tới, hãy sơ tán ngay lập tức.
• Nguyên nhân chính gây thiệt mạng trong một trận sóng thần là đuối nước. Nguyên nhân chính thứ hai là bị va đập bởi các mảnh vỡ.
• Luôn luôn lắng nghe các chỉ dẫn và lời khuyên từ cảnh sát khi trận sóng thần xảy đến. Các chỉ dẫn của chính quyền địa phương thường được phát trên đài, vì vậy hãy lắng nghe cẩn thận.

Những thứ bạn cần

• Thức ăn
• Nước sạch
• 1 bộ dụng cụ sơ cứu - cho mỗi gia đình hoặc mỗi nhóm
• Quần áo khô, ấm và áo khoác chống nước nếu có thể hoặc áo Pông sô – cho mỗi người
• Các loại thuốc mà ai đó cần dùng thường xuyên như thuốc hen, thuốc bệnh tim.
• Đèn chớp và pin – cho mỗi gia đình hoặc mỗi nhóm
• Nguồn nước và thức ăn trong trường hợp khẩn cấp
• Quần áo – hai bộ - cho mỗi người
• Cặp nam châm mạnh - cho mỗi gia đình hoặc mỗi nhóm
• Đài chạy pin hoặc quay tay - cho mỗi gia đình hoặc mỗi nhóm
• Gối (loại có thể thổi phồng lên được) - cho mỗi người
• Điện thoại di động
• Chăn
• Dao tiện ích (dao quân đội)
• Tiền dùng trong trường hợp khẩn cấp
• Bản phô tô những giấy tờ quan trọng như giấy khai sinh, di chúc, chứng minh thư…

Bài liên quan

• Khách sạn
• Tượng Nữ thần Tự do
• Trị rắn cắn
• Lấy một chiếc thẻ xanh
• Mặc cả

• « Mới nhất
• ‹ Mới hơn
• Cũ hơn ›

Liên kết đến đây

• Sống sót trước một Trận sóng thần
• Sống sót sau Sóng thần
• Sống sót trong một Trận sóng thần