Tìm chấy trên da đầu

Từ VLOS
Bước tới: chuyển hướng, tìm kiếm

Chấy, tên khoa học là Pediculus humanus capitis,[1] là loài ký sinh vật sống trên tóc, da đầu và quần áo của con người.[1] Chúng không mang mầm bệnh nhưng gây ngứa, khiến chúng ta phải gãi đầu thường xuyên và có thể nhiễm trùng.[2] Ngược lại với suy nghĩ của mọi người, có chấy không có nghĩa bạn vệ sinh kém, mà thật ra chúng thích tóc sạch hơn. Sinh vật này không thể nhảy nên chỉ lây lan bằng cách bò từ người này qua người khác. Vì vậy trẻ em có tóc dài khi chơi chung với nhau sẽ dễ dàng lây chấy qua lại.[3] Tiếp xúc đầu với đầu là con đường dễ lây chấy nhất, nhưng còn nhiều con đường khác cũng có thể lây chấy là ngủ lại nhà bạn, đội mũ chung, dùng chung lược,[1] nằm lên giường của bạn, tất cả trẻ em dù tóc dài hay ngắn đều có khả năng nhiễm chấy theo các cách này.[4] Nếu con bạn gần đây có tiếp xúc với người có chấy hoặc thường than phiền ngứa đầu, bạn nên kiểm tra chấy cho bé theo cách dưới đây.

Các bước[sửa]

Chải tóc khi còn ướt để kiểm tra tình trạng chấy[sửa]

  1. Gội đầu cho bé. Nhớ dùng dầu gội và dầu dưỡng tóc. Cách gội này tạo ra độ ẩm ở chân tóc, là nơi chấy sinh sống, nên sẽ tạm thời ngăn cản chúng di chuyển trên da đầu.[5] Dầu dưỡng tóc làm tóc trơn hơn giúp bạn dễ dàng đi lược qua đầu bé. Sử dụng lược có khe hở răng không quá 0,2 mm.[6]
  2. Chải tóc cho bé. Trước tiên bạn dùng lược răng thưa chải thẳng các mớ tóc rối.
  3. Sau đó chuyển sang dùng loại lược chải chấy. Bây giờ tóc bé đã sạch và thẳng, bạn có thể bắt đầu dò tìm chấy thật kỹ trên da đầu.
  4. Để nhìn rõ bạn phải yêu cầu bé ngồi yên. Chọn một nơi có đủ đèn chiếu sáng hoặc có đủ ánh sáng thiên nhiên từ ngoài hắt vào.
    • Choàng một tấm vải trắng ngang qua hai vai bé trong khi dò tìm, như vậy nếu có chấy rơi khỏi đầu bạn sẽ dễ dàng nhìn thấy và thu gom.
    • Nếu cần bạn nên dùng đèn pin hay đèn đeo đầu để nhìn rõ chân tóc hơn.
    • Để không bỏ sót chấy tốt nhất bạn nên mua thêm chiếc kính lúp.
  5. Bắt đầu chải từ da đầu và cầm chắc lược chạy qua hết chiều dài tóc. Với mỗi lượt chải bạn nên giữ lược tại vị trí cuối để đánh dấu chỗ đã chải, cách này cho phép bạn kiểm tra toàn diện trên từng phần da đầu. [7]
    • Chú ý kỹ hơn tới khu vực da đầu xung quanh tai và ở gáy. Chấy có thể sống ở bất kì nơi nào trên da đầu, nhưng những chỗ này thường xuất hiện chấy nhiều nhất.[8]
  6. Kiểm tra tìm trứng chấy ở chân tóc tại vị trí cách da đầu từ 6 đến 12 mm. Trứng của chúng có kích thước cỡ đầu kim và bám chặt vào thân tóc, có hình ôvan và màu trong mờ khi mới đẻ, nhưng sẽ chuyển sang màu nâu khi phôi bên trong phát triển.[9]
  7. Kiểm tra răng lược sau mỗi lượt chải. Tìm chấy và trứng chấy bám trên lược.
  8. Đặc điểm của chấy và trứng. Chấy trưởng thành có màu nâu nhạt, kích thước cơ thể cỡ bằng hạt mè. Trứng chấy có thể có màu nâu, vàng hay trắng.[10]
    • Quan sát kỹ răng lược trong khi và sau mỗi lượt chải, dùng thêm kính lúp nếu cần. Nếu nhìn răng lược trên nền ánh sáng thì trứng hiện ra với màu xanh nhạt.[6]
  9. Xối nước rửa sạch lược sau mỗi lượt chải hoặc dùng khăn giấy ướt tách chấy khỏi răng, cả hai cách đều có thể loại bỏ sạch chấy dính theo răng lược trong khi chải. Không chỉ chấy mà cả gàu nhìn giống như trứng chấy cũng được loại sạch sau khi rửa.[11]
  10. Chải lược qua từng khu vực của da đầu ít nhất một lần. Sau khi chải tìm chấy hết toàn bộ đầu, bạn nên tìm lại thêm một lần nữa vì chấy có thể chạy lẫn lộn.

Chải tóc khô để kiểm tra tình trạng chấy[sửa]

  1. Chải sơ tóc. Ban đầu bạn nên chải sơ qua để gỡ các chỗ rối bằng bàn chải hay lược.
  2. Sử dụng lược chải chấy răng khít. Quá trình này tiến hành tương tự như khi chải tóc ướt.
    • Nếu việc chải lược khó có thể thu gom trứng chấy thì bạn nhúng ướt tóc trong dung dịch giấm trắng 3%-5% trước khi bắt đầu chải.[12]
  3. Bắt chấy. Bạn có thể dùng ngón tay miết chấy vào lược, nhưng sử dụng nhíp sẽ hiệu quả hơn.[13]
    • Một số chuyên gia cho rằng cách dùng tay loại bỏ chấy như trên hiệu quả hơn dùng thuốc trị chấy, dù tốn nhiều thời gian hơn.[14]
  4. Cho những con chấy tìm được vào chiếc cốc nhỏ chứa cồn tẩy rửa. Chấy có thể sống trong nước nên sẽ trốn thoát nếu bạn không xử lý đúng cách. Bạn cũng nên nhúng chiếc lược chải chấy vào cồn tẩy rửa trong thời gian tối thiểu một giờ.[12]
  5. Cảnh giác. Sau khi tìm ra và loại bỏ chấy và/hoặc trứng chấy bằng lược hay nhíp, bạn phải tiếp tục quá trình tìm kiếm mỗi ngày. Vì trứng cần nhiều ngày mới nở nên quan trọng là bạn phải tiếp tục tìm kiếm và tiêu diệt chúng cho dù vấn đề dường như đã khá hơn. Nhiều chuyên gia khuyến cáo nên tìm bắt chấy vào buổi tối và tiếp tục giám sát trong hai tới ba tuần sau lần điều trị đầu tiên.[15]
    • Mặc dù chải khô là cách phát hiện chấy rất tốt nhưng việc phải gắp từng con chấy là khá mệt mỏi và tốn thời gian cho cả bạn và đứa trẻ. Một số chuyên gia khuyên nên chải ướt vì nó giúp bạn chẩn đoán tình trạng chấy nhanh chóng và phần nào điều trị hiệu quả hơn.[16]
    • Nếu con bạn khó có thể ngồi yên trong thời gian dài, bạn nên tìm/bắt chấy lúc đang chiếu phim hay mở chương trình truyền hình. Tivi là nguồn thu hút sự chú ý để bé ngồi yên cho bạn tìm chấy.
  6. Giặt quần áo và bộ đồ giường. Cho dù con bạn không có dấu hiệu hay triệu chứng có chấy, nhưng có khả năng bạn của bé có, vì vậy tốt nhất là phải đề phòng.

Áp dụng biện pháp phòng ngừa[sửa]

  1. Hỏi thăm. Hỏi nhà trường xem có ai trong lớp học của con bạn được phát hiện có chấy. Bạn cũng nên dò hỏi các vị phụ huynh khi đến trường đón con.
  2. Tìm dấu hiệu và triệu chứng. Để ý xem con bạn hay bạn bè của bé có thường xuyên gãi đầu, dường như ngứa da đầu hay có cảm giác như con gì đang bò trên đầu không.[17]
  3. Không để bé dùng chung lược, bàn chải, mũ bảo hiểm hay mũ với bất kì ai. Bạn cũng nên khuyên bé tránh chạm vào giường, ghế hay gối được người có chấy sử dụng.[18]
  4. Kiểm tra tất cả thành viên trong gia đình. Nếu con bạn có chấy, nhiều khả năng bạn hay những người khác trong nhà cũng đã tiếp xúc với chấy. Nếu bạn bắt chấy bằng tay thì nên mang găng tay cao su hoặc rửa sạch tay hoàn toàn sau đó, vì đã từng có trường hợp chấy sống bên dưới móng tay người trước khi lây sang đầu.
  5. Giặt quần áo thường xuyên. Bộ đồ giường, khăn tắm, mũ và quần áo mới mặc nên được giặt bằng nước nóng có xà phòng, và cho qua máy sấy ở nhiệt độ 60 độ C. Bạn cũng nên hút bụi gối và ghế ngồi xe ôtô, bỏ tất cả những thứ không thể giặt (như thú nhồi bông) vào túi nhựa kín ít nhất hai tuần để giết hết chấy và trứng chưa nở.[19]

Lời khuyên[sửa]

  • Trứng chấy thường dễ nhầm lẫn với gàu, vì vậy bạn cần nhận biết rõ hình dạng bên ngoài của chúng để tránh nhầm lẫn.
  • Cho trẻ em ngồi trên ghế đẩu trước tivi trong khi bắt chấy, như vậy bé sẽ bị phân tâm và ngồi yên để bạn bắt.
  • Giặt tất cả quần áo, áo gối và ga giường đã tiếp xúc với chấy trong nước nóng. Cho chúng vào máy sấy vì chấy không thể sống trong nhiệt độ cao.
  • Nếu phát hiện có chấy thì phải điều trị ngay lập tức.
  • Không chờ đến khi bé bắt đầu than phiền ngứa đầu mới kiểm tra chấy. Nếu số lượng chấy chưa nhiều đầu có thể không ngứa, và tốt nhất bạn nên phát hiện sớm tình trạng này.

Cảnh báo[sửa]

  • Sản phẩm điều trị chấy đắt tiền và có chứa thuốc diệt côn trùng, do đó bạn phải xác nhận chắc chắn con mình có chấy trước khi dùng thuốc. Bạn không nên phòng ngừa chấy bằng cách sử dụng các sản phẩm điều trị này.
  • Lược răng khít có thể không phải là dụng cụ tìm chấy hiệu quả. Trừ khi bạn chải lược sát da đầu, nếu không sẽ dễ dàng bỏ sót chấy. Không dễ loại bỏ trứng chấy bằng lược vì chúng bám dính vào thân tóc và kích thước trứng nhỏ hơn khe lược.

Những thứ bạn cần[sửa]

  • Đèn bàn hay đèn pin (tùy chọn)
  • Lược
  • Nhíp
  • Cồn tẩy rửa
  • Kính lúp

Nguồn và Trích dẫn[sửa]