Thực hiện hồi sức tim phổi (CPR) cho trẻ em

Từ VLOS
Bước tới: chuyển hướng, tìm kiếm

Dù CPR (hồi sức tim phổi) nên được thực hiện bởi người đã tham gia khóa đào tạo được cấp phép về sơ cứu, người ngoài nghề vẫn có thể tạo nên khác biệt mang ý nghĩa sống còn khi hiện tượng ngừng tim phổi xuất hiện ở trẻ. Với trẻ dưới một tuổi, các bước CPR cho trẻ sơ sinh cần được tuân thủ. Với người lớn, bạn cũng cần tuân thủ các bước CPR riêng. CPR căn bản liên quan đến ép ngực, mở đường thở và cấp cứu hơi thở (hà hơi thổi ngạt). Nếu không được đào tạo chính thức về CPR, bạn chỉ nên tiến hành ép ngực.

Các bước[sửa]

Đánh giá tình huống[sửa]

  1. Kiểm tra hiện trường để phát hiện nguy hiểm. Nếu bắt gặp trẻ bị bất tỉnh, bạn cần nhanh chóng kiểm tra, đảm bảo rằng không có mối nguy hiểm nào với bản thân khi lựa chọn giúp đỡ chúng. Chiếc xe nào đó đang bốc khói? Lò khí? Có cháy nổ không? Dây điện rơi xuống? Nếu tồn tại bất kỳ điều gì có thể gây nguy hiểm cho bạn hay nạn nhân, hãy xem xét liệu bạn có thể làm gì để đối phó với chúng hay không. Mở cửa sổ, tắt bếp hay dập lửa nếu có thể.
    • Tuy nhiên, nếu chẳng thể làm gì để giảm bớt nguy hiểm, hãy di chuyển nạn nhân. Cách di chuyển tốt nhất là đặt chăn hay áo khoác dưới lưng nạn nhân rồi kéo đi.
    • Nếu có khả năng chấn thương cột sống, nạn nhân nên được di chuyển bằng hai người nhằm ngăn ngừa bất kỳ xoay chuyển nào của đầu và cổ.[1]
  2. Kiểm tra nhận thức của trẻ. Lắc hoặc đập vào vai của chúng và nói to, rõ ràng: "Em ổn chứ? En ổn chứ?". Nếu có phản ứng, chúng vẫn còn ý thức. Có thể trẻ chỉ đang ngủ hoặc cũng có thể chúng đã hôn mê. Nếu vẫn là một tình huống khẩn cấp, chẳng hạn như: trẻ gặp khó khăn trong hít thở hoặc có vẻ lịm dần giữa có ý thức và bất tỉnh, hãy gọi giúp đỡ và bắt đầu sơ cứu cũng như dùng các biện pháp ngăn ngừa và xử lý trường hợp sốc.
  3. Kiểm tra mạch đập của nạn nhân. Nếu trẻ không phản ứng, điều đầu tiên cần làm là kiểm tra mạch đập của chúng.[2] Trong trường hợp này, bạn cần tiến hành thực hiện CPR ngay. Đừng kiểm tra mạch lâu hơn 10 giây. Nếu nạn nhân không có mạch đập, tim chúng hiện đang ngừng hoạt động và bạn cần tiến hành ép ngực.[3]
    • Để kiểm tra mạch cổ (động mạch cảnh), cảm nhận mạch đập ở một bên cổ nạn nhân, phía gần bạn nhất, bằng cách đặt đầu ngón trỏ và ngón giữa lên một bên của yết hầu (nhớ rằng yết hầu thường không hiện rõ ở nữ giới và thậm chí có thể không rõ ràng ở bé trai chưa dậy thì).
    • Để kiểm tra mạch cổ tay (động mạch quay), đặt đầu ngón trỏ và ngón giữa lên cố tay nạn nhân, chếch về phía ngón cái.
    • Những vị trí mạch khác bao gồm bẹn và mắt cá chân. Để kiểm tra mạch bẹn (động mạch đùi), nhấn đầu ngón trỏ và ngón giữa vào vị trí giữa bẹn. Để kiểm tra mạch mắt cá chân (động mạch chày sau), đặt ngón tay lên phần trong của mắt cá.
  4. Hiểu tầm quan trọng của phản ứng nhanh. Khi thấy ai đó bị ngừng tim hoặc dừng thở, phản ứng nhanh, hà hơi thổi ngạt và CPR có thể cứu mạng họ. Cơ hội sống sót của nạn nhân cao hơn đáng kể khi được sơ cứu bằng CPR trước khi cứu thương đến.[1] Khả năng phản ứng nhanh bằng cách thực hiện CPR, phương pháp sơ cứu giúp đưa máu được cấp oxy lên não, là vô cùng thiết yếu.
    • Nếu một người có mạch đập nhưng không thở, hãy chỉ tiến hành hà hơi thổi ngạt, đừng ép ngực.
    • Não người thông thường có thể chống chịu được 4 phút không oxy trước khi bị tổn thương vĩnh viễn.
    • Nếu não không được cấp oxy từ bốn đến sáu phút, nguy cơ tổn thương não gia tăng.
    • Nếu não thiếu oxy từ sáu đến tám phút, tổn thương não gần như chắc chắn.
    • Nếu không được cấp oxy trong 10 phút, khả năng chết não là gần như chắc chắn.[4]

Thực hiện CPR[sửa]

  1. Thực hiện CPR trong hai phút. Một khi đã nhanh chóng đánh giá tình huống cũng như kiểm tra nhận thức và tuần hoàn của nạn nhân, lúc này, bạn cần hành động thật nhanh. Nếu không có mạch, bạn phải tiến hành thực hiện CPR ngay lập tức, duy trì trong hai phút (gồm khoảng 5 vòng CPR) và sau đó, gọi Dịch vụ Y tế Khẩn cấp.[2] Nếu chỉ có mình bạn, việc tiến hành thực hiện CPR trước khi gọi giúp đỡ là vô cùng quan trọng.
    • Nếu ai khác đang ở đó, yêu cầu họ gọi giúp đỡ. Nếu một mình, đừng gọi giúp đỡ cho đến khi hoàn tất hai phút CPR.[1]
    • Quay số điện thoại khẩn cấp địa phương. Gọi 115 nếu ở Việt Nam, 911 nếu ở Mỹ, 000 nếu ở Úc, 111 nếu ở New Zealand, 112 bằng di động nếu ở châu Âu (bao gồm Anh) và 999 nếu ở Anh .
    • Nếu có thể, trong trường hợp toà nhà hoặc gần đó có AED (Máy khử rung tim bên ngoài tự động), hãy để ai đó khác đi lấy.
  2. Nhớ nguyên tắc CAB. CAB là quy trình cơ bản của CPR. Nó là viết tắt của Ép ngực (Chest Compression), Đường thở (Airway), Thở (Breathing). Năm 2010, thứ tự thực hiện mới này được khuyên dùng, trong đó ép ngực được đặt trước mở đường thở và hà hơi thổi ngạt. Ép ngực giữ vai trò then chốt hơn trong việc điều chỉnh nhịp tim bất thường (rung tâm thất hay nhịp nhanh thất vô mạch) và bởi chỉ mất 18 giây để hoàn thành 30 lần ép ngực, mở đường thở và hà hơi thổi ngạt sẽ không bị trì hoãn quá lâu.[5]
    • Ép ngực hay CPR chỉ dùng tay được khuyên dùng nếu bạn không được huấn luyện bài bản hoặc lo ngại trong việc thực hiện hà hơi thổi ngạt với người lạ.[6]
  3. Đặt tay về tư thế chuẩn bị ép ngực. Khi thực hiện CPR cho trẻ em, vị trí của tay đặc biệt quan trọng bởi trẻ dễ bị tổn thương hơn người lớn. Định vị xương ức của trẻ bằng cách di chuyển hai ngón tay đến phần cuối của lồng ngực. Xác định giao điểm của xương sườn dưới, nằm ở vị trí chính giữa. Đặt gan bàn tay của tay còn lại lên các ngón tay của bạn. Chỉ ép ngực bằng gan bàn tay này.[7]
  4. Thực hiện 30 lần ép. Ép ngực với khuỷu tay cố định bằng cách nhấn thẳng xuống với độ sâu khoảng 5 cm. Cơ thể nhỏ bé của trẻ cần ít lực ép hơn người lớn. Nếu bắt đầu nghe thấy hoặc cảm nhận được tiếng gãy, có thể đó là dấu hiệu cho thấy bạn đã ép quá mạnh. Hãy tiếp tục với lực nhỏ hơn trong những lần ép ngực tiếp theo .[7] Thực hiện 30 lần ép ngực với tốc độ chậm nhất là 100 lần ép mỗi phút nếu bạn là người cấp cứu duy nhất ở hiện trường.
    • Để ngực bật lại hoàn toàn sau mỗi lần ép.[1]
    • Trong lúc ép ngực, tối thiểu hóa những lần tạm ngưng đến từ việc thay đổi người thực hiện hoặc chuẩn bị chống sốc. Cố giới hạn trong phạm vi 10 giây ngắt quãng.
    • Trong trường hợp hai người phối hợp thực hiện, mỗi người nên hoàn thành một vòng gồm 15 lần ép ngực.
  5. Đảm bảo đường thở thông thoáng. Đặt một tay lên trán nạn nhân, hai ngón tay đặt ở cằm của chúng. Nhẹ nhàng dùng hay ngón tay này nâng cằm trẻ trong lúc cẩn thận đẩy trán xuống bằng tay kia. Nếu nghi ngờ chấn thương cổ, hãy nhẹ nhàng kéo hàm lên thay vì nâng cằm.[8] Một khi đã hoàn thành, bạn nên quan sát, lắng nghe và cảm nhận hơi thở .
    • Đặt tai gần miệng và mũi của nạn nhân, nghe cẩn thận bất kỳ dấu hiệu sống nào.
    • Quan sát chuyển động ngực và cảm nhận bất kỳ hơi thở nào bằng má.[1]
    • Nếu không có dấu hiệu của sự sống, đặt mặt nạ bảo vệ (nếu có) lên miệng nạn nhân.
  6. Thực hiện hai lần hà hơi thổi ngạt. Giữ đường thở được thông suốt, dùng ngón tay vốn đặt trên trán để bịt mũi nạn nhân. Dùng miệng bịt kín miệng nạn nhân và thở ra khoảng một giây. Đảm bảo rằng bạn đã thở một cách chậm rãi, từ đó, cho phép khí đi vào phổi thay vì dạ dày người bị nạn. Đồng thời, đừng quên quan sát ngực của người đó.
    • Khi khí đi vào, bạn sẽ thấy ngực phồng lên đôi chút và đồng thời, cũng cảm nhận được khí đi ra. Nếu khí đã vào, hãy tiến hành hà hơi thổi ngạt một lần nữa.[1]
    • Nếu khí không đi vào, đặt lại đầu người bị nạn và thử lại.[9] Nếu khí vẫn không vào, có thể nạn nhân bị nghẹn. Trong trường hợp này, bạn cần ép ngực thêm. Nhớ rằng đẩy bụng (thủ thuật Heimlich) chỉ nên thực hiện khi nạn nhân còn tỉnh táo.
  7. Lập lại chu kỳ 30 lần ép ngực và hai lần hà hơi thổi ngạt. Bạn nên thực hiện CPR trong vòng hai phút (năm vòng ép ngực và hà hơi) trước khi kiểm tra dấu hiệu sống, mạch đập hay hơi thở. Tiếp tục tiến hành CPR cho đến khi ai đó thay thế bạn, nhân viên cấp cứu đến, bạn quá mệt để có thể tiếp tục, thiết bị AED được gắn, nạp điện và người vận hành yêu cầu bạn rời khỏi cơ thể nạn nhân, mạch đập hay hơi thở đã trở lại.[1]
    • Đừng quên gọi cấp cứu sau hai phút CPR đầu tiên.
    • Sau khi gọi, tiếp tục thực hiện CPR cho đến khi họ tới.
  8. Sử dụng AED. Nếu có thiết bị AED, hãy bật máy, đặt miếng lót như hướng dẫn (một lên ngực phải và một ở lườn bên trái). Để AED phân tích nhịp đập và nếu được chỉ định, sau khi để mọi người rời khỏi người bị nạn (la lên: "TRÁNH RA!"), thực hiện một lần sốc điện. Tiếp tục ép ngực 5 vòng ngay sau mỗi lần sốc điện, trước khi tiến hành đánh giá lại.[1]

Lời khuyên[sửa]

  • Luôn gọi Dịch vụ Y tế Khẩn cấp.
  • Nếu cần, bạn có thể xin hướng dẫn kỹ thuật CPR chính xác từ điều phối viên dịch vụ cấp cứu.
  • Nếu phải di chuyển, cố hạn chế tối đa tác động đến cơ thể nạn nhân.
  • Tham gia khóa đào tạo bài bản được cung cấp bởi tổ chức đủ chuyên môn trong khu vực. Được đào tạo bởi người hướng dẫn giàu kinh nghiệm là cách tốt nhất để chuẩn bị cho tình huống khẩn cấp.
  • Nếu không thể hoặc không muốn thực hiện hà hơi thổi ngạt, hãy chỉ thực hiện ép ngực. Nó vẫn sẽ hỗ trợ nạn nhân phục hồi từ tình trạng ngừng tim phổi.
  • Đừng quên đặt tay ở phần giữa của xương ức, ngang đầu ngực.

Cảnh báo[sửa]

  • Đừng di chuyển người bị nạn trừ khi đang có mối nguy hiểm thường trực hoặc nạn nhân đang ở nơi đe dọa tính mạng.
  • Nhớ rằng CPR khác biệt giữa người lớn, trẻ em và sơ sinh. Hướng dẫn CPR này là dành cho trẻ em.
  • Luôn đem bao tay và dùng mặt nạ thở nếu có thể để giảm nguy cơ truyền bệnh.
  • Đừng quên nghiên cứu hiện trường nhằm phát hiện nguy hiểm trước khi tiến hành thực hiện CPR.
  • Nếu người bị nạn thở bình thường, ho hay cử động, đừng ép ngực. Làm vậy có thể khiến tim ngừng đập. [1]

Nguồn và Trích dẫn[sửa]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000013.htm
  2. ↑ 2,0 2,1 http://www.firstaidweb.com/child.php
  3. ↑ http://www.firstaidweb.com/child1.php
  4. ↑ http://www.firstaidweb.com/cpr.php
  5. ↑ http://guidelines.ecc.org/pdf/90-1043_ECC_2010_Guidelines_Highlights_noRecycle.pdf
  6. ↑ http://www.nhs.uk/Conditions/Accidents-and-first-aid/Pages/CPR.aspx
  7. ↑ 7,0 7,1 http://www.firstaidweb.com/child2.php
  8. ↑ http://www.mayoclinic.org/first-aid/first-aid-spinal-injury/basics/art-20056677
  9. ↑ http://www.mayoclinic.org/first-aid/first-aid-cpr/basics/art-20056600
Lấy từ “https://tusach.thuvienkhoahoc.com/index.php?title=Thực_hiện_hồi_sức_tim_phổi_(CPR)_cho_trẻ_em&oldid=146013”