Đối phó với răng khôn nhiễm trùng

Từ VLOS
Bước tới: chuyển hướng, tìm kiếm

Người ta gọi chiếc răng hàm thứ ba là răng khôn vì nó thường là chiếc răng mọc sau cùng vào cuối thời kỳ tuổi thanh niên.[1] Tuy nhiên có một số người không mọc răng khôn.[2] Nhiễm trùng răng khôn khiến bạn rất khó chịu và buộc phải có biện pháp giải quyết tức thời. Dưới đây là một số bước giúp giảm đau tạm thời trước khi bạn có thời gian đi gặp nha sĩ.

Các bước[sửa]

Chăm sóc tại nhà[sửa]

  1. Nhận diện dấu hiệu. Viêm quanh thân răng xảy ra khi mô lợi xung quanh răng khôn bị viêm và nhiễm trùng. Tình trạng này xuất hiện khi chỉ có một phần chiếc răng khôn “nhú ra” khỏi lợi, hoặc khi sự chèn lấn của các răng tại đây khiến bạn không thể xỉa hay vệ sinh chúng sạch sẽ.[3] Để biết răng khôn có bị nhiễm trùng hay không bạn phải nhận biết được các dấu hiệu và triệu chứng kèm theo. Tìm những dấu hiệu sau đây:[4]
    • Lợi đỏ tươi hay đỏ kèm theo chấm trắng, và sưng xung quanh chiếc răng đó.
    • Đau vừa phải hay đau dữ dội trong hàm răng khiến việc nhai đồ ăn trở nên khó khăn. Thậm chí bạn có thể nhìn thấy một chỗ sưng nhỏ u lên trên má, sờ vào thấy nóng.[5]
    • Trong miệng có vị khó chịu giống như kim loại, gây ra do máu và mủ tích tụ tại chỗ nhiễm trùng. Do đó hơi thở có thể có mùi hôi.[6]
    • Khó nuốt hoặc mở miệng. Tình trạng này cho thấy nhiễm trùng đã lây từ lợi sang các cơ xung quanh miệng.[7]
    • Sốt. Thân nhiệt trên 37,8 độ C chứng tỏ bạn bị sốt, cũng đồng nghĩa cơ thể bạn đang phải chống lại tình trạng nhiễm trùng. Trong trường hợp nặng, ngoài nhiễm trùng bạn còn thấy cơ bắp yếu ớt. Nếu có triệu chứng này bạn phải đi gặp nha sĩ hay bác sĩ ngay lập tức.
    • Một số trường hợp còn nhiễm trùng cả chân răng, khi đó nhiều khả năng nha sĩ phải nhổ chiếc răng này.[8]
  2. Súc miệng bằng nước muối. Muối là chất khử trùng tự nhiên, bạn nên súc miệng bằng nước muối để tiêu diệt vi khuẩn trong miệng.[9][10] Pha từ ½ tới 1 thìa cà phê muối vào khoảng 250 ml nước ấm, hòa tan hoàn toàn trước khi sử dụng.[11]
    • Uống một ngụm đầy và xoáy đều nước muối trong miệng trong 30 giây, tập trung vào chỗ nhiễm trùng để diệt vi khuẩn.
    • Sau 30 giây bạn phải nhổ nước muối ra, không được uống. Lập lại quá trình này từ 3 tới 4 lần mỗi ngày.
    • Ngoài việc uống thuốc kháng sinh do nha sĩ kê, bạn nên kết hợp súc miệng theo cách này.
  3. Sử dụng gel nha khoa để giảm đau và sưng. Bạn có thể mua gel nha khoa tại nhà thuốc ở địa phương, nếu họ không có bạn nên tìm tới các nhà thuốc lớn. Đây là chất giúp kiểm soát nhiễm trùng, đồng thời giảm đau và sưng.[12]
    • Trước khi sử dụng bạn phải súc miệng thật sạch, sau đó nhỏ một hoặc hai giọt trực tiếp lên chỗ nhiễm trùng và bôi đều bằng đầu cây tăm bông.
    • Không dùng ngón tay xoa thuốc vì có nguy cơ lây lan thêm vi khuẩn vào miệng.
    • Bôi gel nha khoa từ 3 tới 4 lần mỗi ngày để có kết quả tốt nhất.
  4. Giảm đau. Nếu tình trạng nhiễm trùng răng khôn gây đau dữ dội bạn nên uống thuốc giảm đau, ngoài ra thuốc này cũng có tác dụng giảm viêm. Bạn dễ dàng mua các loại thuốc kháng viêm không steroid (NSAID) tại nhà thuốc mà không cần toa của bác sĩ.[13]
    • Một số ví dụ phổ biến của thuốc NSAID là ibuprofen (Mofen-400, Ibuprofen), naproxen (Ameproxen) và aspirin. Không cho trẻ em dưới 18 tuổi uống aspirin vì thuốc có liên quan đến sự phát triển của hội chứng Reye, gây tổn thương não và gan.[14]
    • Acetaminophen (paracetamol) không phải là thuốc NSAID và không có tác dụng giảm viêm, nhưng có thể giảm đau.[13]
    • Tuân theo hướng dẫn về liều lượng trên bao bì hoặc theo chỉ định của bác sĩ, không uống quá liều tối đa cho phép.
    • Nên nhớ mỗi loại thuốc đều có một số tác dụng phụ, vì vậy bạn phải đọc kỹ thông tin trên bao bì sản phẩm trước khi uống bất kì thuốc nào. Nhờ dược sĩ hay bác sĩ tư vấn nếu cần.
  5. Chườm túi nước đá. Nếu không muốn hay không thể uống thuốc, bạn nên chườm lạnh vào khu vực nhiễm trùng. Chườm lạnh có thể giảm đau và viêm trong thời gian chờ đi khám bệnh.[15] Tuy nhiên nếu chỗ nhiễm trùng sưng quá nhiều bạn phải tìm biện pháp điều trị y khoa ngay.
    • Cho nước đá cục vào một túi nhựa và bọc trong chiếc khăn tắm. Ép túi nước đá lên trên chỗ đau trong thời gian ít nhất là 10 phút.
    • Bạn cũng có thể dùng túi củ quả đông lạnh như đậu hay ngô (không ăn rau củ được rã đông và đông lại nhiều lần sau khi chườm).
  6. Đi gặp nha sĩ. Quan trọng nhất là bạn phải đi khám răng với nha sĩ càng sớm càng tốt. Nếu không có biện pháp can thiệp y khoa phù hợp, vết nhiễm trùng có thể lây qua các chỗ khác trong miệng và cơ thể.[16]
    • Viêm quanh thân răng cũng có nguy cơ dẫn tới một số biến chứng như bệnh về lợi, sâu răng và phát triển túi dịch. Biến chứng nặng hơn bao gồm sưng hạch bạch huyết, nhiễm trùng huyết, nhiễm trùng toàn thân và thậm chí tử vong.
    • Nếu quá bận rộn thì bạn có thể tới phòng khám nha gần nhà, tuy nhiên bạn nên tới bệnh viện để được thăm khám kỹ hơn.

Khám răng với nha sĩ[sửa]

  1. Thảo luận phương pháp điều trị với nha sĩ. Họ sẽ khám chỗ nhiễm trùng và chụp x-quang để đánh giá độ nặng và tìm ra cách chữa trị tốt nhất.[17]
    • Bác sĩ cũng kiểm tra chiếc răng khôn để xem nó đã nhú ra hoàn toàn hay chỉ một phần, đồng thời họ sẽ lưu ý về tình trạng của lợi xung quanh.
    • Nếu răng khôn chưa nhú ra họ phải chụp x-quang để xác định vị trí của nó. Các yếu tố này là cơ sở để họ xác định xem có cần phải nhổ chiếc răng đó không.
    • Cho nha sĩ biết về những loại thuốc bạn dị ứng để tránh kê nhầm những thuốc đó.
  2. Hỏi về chi phí, rủi ro và lợi ích của việc điều trị. Bạn cần biết về chi phí điều trị, cũng như thông tin về rủi ro có thể xảy ra và lợi ích là gì, ngoài ra còn có lựa chọn điều trị nào khác không.
    • Không ngại đặt câu hỏi. Bạn có quyền hiểu rõ về cách điều trị mình sắp trải qua.
  3. Để nha sĩ vệ sinh chỗ nhiễm trùng. Nếu chiếc răng khôn sắp nhú ra khỏi lợi mà không gây rắc rối nào và nhiễm trùng chỉ ở mức nhẹ, nha sĩ có thể vệ sinh chỗ nhiễm trùng bằng dung dịch khử trùng.
    • Họ sẽ loại bỏ phần mô lợi nhiễm bệnh, mủ và mảng bám khỏi khu vực đó. Nếu lợi bị áp-xe, đôi khi họ phải rạch một đường nhỏ để lấy mủ ra.
    • Sau khi vệ sinh xong nha sĩ sẽ hướng dẫn bạn cách chăm sóc tại nhà trong những ngày tiếp theo. Có thể họ cho bạn dùng gel bôi để giảm viêm, uống thuốc kháng sinh để đẩy lùi hoàn toàn nhiễm trùng, và uống thuốc giảm đau nếu bạn còn đau.[18] Các loại kháng sinh thường được kê là amoxicillin, clindamycin và penicillin.[17]
  4. Chuẩn bị cho tiểu phẫu. Nguyên nhân chính dẫn tới nhiễm trùng răng khôn là khi phần lợi phủ trên răng (gọi là màng lợi) bị nhiễm khuẩn do mảng bám và thức ăn thừa mắc kẹt bên dưới nó. Nếu chiếc răng vẫn nằm dưới lợi (nhưng nằm ở vị trí mọc đúng) thì việc loại bỏ màng lợi nhiễm trùng vẫn dễ hơn phải nhổ hẳn chiếc răng.[3][19]
    • Để loại bỏ phần màng lợi phủ trên răng khôn, nha sĩ phải tiến hành một tiểu phẫu có tên ‘phẫu thuật cắt bỏ mô lợi’.[20]
    • Sau khi cắt xong, bạn dễ dàng vệ sinh sạch mảng bám và vi khuẩn khỏi khu vực này, giảm đáng kể nguy cơ gây nhiễm trùng răng khôn.
    • Trước khi phẫu thuật nha sĩ phải tiêm thuốc tê vào chỗ lợi đó, tiếp theo họ dùng dao phẫu thuật cắt bỏ màng lợi nhiễm trùng, ngoài việc dùng dao cắt họ cũng có thể cắt bằng tia laser hay đốt điện.[16]
  5. Cân nhắc nhổ răng. Nếu chỗ nhiễm trùng lan rộng và răng khôn không có dấu hiệu tự nhú ra, khi đó bạn cần phải nhổ răng. Nhổ răng cũng là biện pháp cần thiết nếu xảy ra nhiễm trùng nặng.[10]
    • Tùy vào vị trí của răng, việc nhổ răng có thể do nha sĩ hoặc bác sĩ phẫu thuật thực hiện.[16]
    • Họ sẽ gây tê cục bộ trước khi tiến hành nhổ răng.[21]
    • Sau khi nhổ răng có thể bạn phải uống kháng sinh và thuốc giảm đau để ngăn nhiễm trùng sau phẫu thuật. Bạn phải làm theo lời khuyên của nha sĩ về cách giữ gìn vệ sinh răng miệng.
    • Nhớ đi tái khám để nha sĩ theo dõi quá trình lành của lợi, đảm bảo không có vấn đề gì xảy ra. Ngoài ra họ sẽ kiểm tra vị trí của chiếc răng khôn đối diện để phòng trường hợp nó cũng cần phải nhổ.

Duy trì thói quen vệ sinh răng miệng sạch sẽ[sửa]

  1. Đánh răng hai lần mỗi ngày. Để đề phòng nhiễm trùng trong tương lai bạn phải duy trì thói quen vệ sinh răng miệng. Bước đầu tiên là phải đáng răng hai lần mỗi ngày bằng bàn chải lông mềm, không dùng bàn chải lông cứng vì nó sẽ làm mòn lớp men răng.[22]
    • Cầm bàn chải ở góc nghiêng 45 độ so với đường lợi.[23]
    • Đánh răng theo chuyển động vòng tròn, không đẩy bàn chải tới lui vì như vậy sẽ làm hỏng men răng.
    • Mỗi lần đánh răng phải kéo dài ít nhất hai phút, bạn nhớ đánh xuống tới lợi và đánh cả những chiếc răng nằm sâu bên trong.
  2. Xỉa răng bằng chỉ nha khoa mỗi ngày. Xỉa răng cũng quan trọng như đánh răng vì nó giúp loại bỏ mảng bám và vi khuẩn tích tụ giữa các răng mà bàn chải không thể với tới. Nếu bạn không loại bỏ mảng bám, vi khuẩn ở đó dễ dàng gây ra sâu răng, nhiễm trùng và bệnh ở lợi. Xỉa răng ít nhất một lần mỗi ngày.[22][24]
    • Giữ chắc cọng chỉ nha khoa bằng hai tay và nhẹ nhàng kéo nó qua lại giữa hai răng theo hướng dọc theo kẽ răng. Cố gắng không kéo chỉ "chạm" xuống lợi để tránh gây kích ứng hoặc làm chảy máu.
    • Uốn cong cọng chỉ thành hình chữ “C” đè lên một bên răng, sau đó trượt nhẹ nó giữa răng và lợi.
    • Giữ chặt chỉ và chà lên răng theo chuyển động tới lui một cách nhẹ nhàng.
    • Nhớ xỉa ở tất cả các kẽ răng, kể cả răng hàm bên trong. Luôn luôn súc miệng sau khi xỉa răng để rửa sạch mảng bám và vi khuẩn lấy ra từ các kẽ răng.
  3. Sử dụng nước súc miệng khử trùng. Nước súc miệng khử trùng giúp kiểm soát lượng vi khuẩn trong miệng, đồng thời giữ hơi thở thơm và tươi mát. Nếu đang sống tại Mỹ bạn nên tìm mua loại nước có con dấu kiểm duyệt ADA (Hiệp hội Nha khoa Hoa Kỳ) chứng nhận hiệu quả vệ sinh răng miệng.[25][22]
    • Bạn có thể sử dụng nước súc miệng trước hoặc sau khi đánh răng. Đong đầy một nắp chai và đổ vào miệng, súc kỹ giữa các răng trong khoảng 30 giây trước khi nhổ ra.
    • Sử dụng sản phẩm nước súc miệng khử trùng thương mại hoặc đơn giản là dùng dung dịch chlorhexidine không pha loãng có bán ở hầu hết mọi nhà thuốc.[26]
    • Nếu cảm thấy nước súc miệng tạo ra “sức nóng” quá mạnh, bạn hãy tìm một loại khác không chứa cồn.
  4. Lên lịch kiểm tra răng miệng. Lên lịch kiểm tra răng miệng đều đặn là cách phòng ngừa tốt nhất để tránh nhiễm trùng răng khôn và các vấn đề khác về răng.[27]
    • Bạn nên khám răng mỗi sáu tháng, đặc biệt khi răng khôn chưa ló ra. Nha sĩ có thể đề nghị bạn tới khám thường xuyên hơn nếu bạn có vấn đề gì đó về sức khoẻ.
  5. Không hút thuốc lá. Tránh hút thuốc hay sử dụng sản phẩm thuốc lá khi có răng khôn nhiễm trùng, vì như vậy sẽ làm kích ứng lợi và tình trạng nhiễm trùng nặng thêm.[28]
    • Hút thuốc có hại cho sức khỏe nói chung, và đương nhiên kể cả sức khỏe răng miệng. Nhờ bác sĩ tư vấn về cách cai thuốc lá nhanh nhất.[29]
    • Hút thuốc cũng làm bẩn răng và lưỡi, suy giảm khả năng hồi phục của cơ thể, gây ra bệnh về lợi và ung thư miệng.[30]

Lời khuyên[sửa]

  • Không phải lúc nào cũng cần phải nhổ răng khôn, trừ khi nó gây ra vấn đề. Nha sĩ sẽ là người đánh giá xem có nên nhổ răng khôn hay không.[31] Những người gặp rắc rối với răng khôn thường ở độ tuổi từ 15-25.[32]

Cảnh báo[sửa]

  • Các cách chăm sóc và chữa trị tại nhà hầu như không thể trị khỏi nhiễm trùng. Mọi trường hợp nhiễm trùng đều cần được nha sĩ khám càng sớm càng tốt để có cách điều trị hay xử lý kịp thời.

Nguồn và Trích dẫn[sửa]

  1. http://www.mouthhealthy.org/en/az-topics/w/wisdom-teeth
  2. http://www.livescience.com/27529-missing-wisdom-teeth.html
  3. 3,0 3,1 http://www.colgateprofessional.com/patient-education/articles/periocoronitis-infection-near-wisdom-tooth
  4. http://www.betterhealth.vic.gov.au/bhcv2/bhcarticles.nsf/pages/Teeth_wisdom_teeth?open
  5. http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/001057.htm
  6. http://www.medicinenet.com/pericoronitis/article.htm
  7. http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/wisdom-teeth/basics/symptoms/con-20026676
  8. http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/wisdom-teeth/basics/treatment/con-20026676
  9. https://www.deltadentalins.com/oral_health/oral_surgery.html
  10. 10,0 10,1 http://www.medicinenet.com/wisdom_teeth/page2.htm
  11. http://www.colgate.com/en/us/oc/oral-health/conditions/mouth-sores-and-infections/article/sw-281474979357039
  12. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23485568
  13. 13,0 13,1 http://familydoctor.org/familydoctor/en/drugs-procedures-devices/over-the-counter/pain-relievers-understanding-your-otc-options.printerview.all.html
  14. http://www.healthline.com/health/headache-reyes-syndrome
  15. http://www.crestprohealth.com/dental-hygiene-topics/wisdom-teeth/Treating-an-Infected-Wisdom-Tooth.aspx
  16. 16,0 16,1 16,2 http://www.nhs.uk/Conditions/Wisdom-tooth-removal/Pages/Introduction.aspx
  17. 17,0 17,1 http://www.medicinenet.com/pericoronitis/page2.htm
  18. https://www.urmc.rochester.edu/news/story/1711/pre-op-antibiotics-prevent-infection-for-wisdom-teeth-surgery-study-finds.aspx
  19. http://www.mayoclinic.org/tests-procedures/wisdom-tooth-extraction/basics/what-you-can-expect/prc-20020652
  20. http://www.medicinenet.com/pericoronitis/page2.htm#what_is_the_treatment_for_pericoronitis
  21. http://www.yourdentistryguide.com/wisdom-teeth/
  22. 22,0 22,1 22,2 http://www.nhs.uk/Livewell/dentalhealth/Pages/Teethcleaningguide.aspx
  23. http://www.mouthhealthy.org/en/az-topics/b/brushing-your-teeth
  24. http://www.mouthhealthy.org/en/az-topics/f/Flossing%20Steps
  25. http://www.mouthhealthy.org/en/ada-seal-products/category-display/?category=Plaque%2fGingivitis+Control+Mouthrinse
  26. http://www.medicinenet.com/chlorhexidine-topicalmucous_membrane/article.htm
  27. http://www.mouthhealthy.org/en/dental-care-concerns/questions-about-going-to-the-dentist/
  28. https://www.dentalhealth.org/tell-me-about/topic/sundry/smoking-and-oral-health
  29. http://www.surgeongeneral.gov/library/reports/50-years-of-progress/consumer-guide.pdf
  30. http://www.mouthhealthy.org/en/az-topics/s/smoking-and-tobacco
  31. http://www.medicinenet.com/wisdom_teeth/article.htm#do_all_wisdom_teeth_need_to_be_extracted
  32. http://www.emedicinehealth.com/wisdom_tooth_problems-health/article_em.htm