Đời sống các loài Tảo/Từ vũng nước đọng đến biển cả mênh mông
Từ vũng nước đọng tới biển cả mênh mông
Ít ai nghĩ rằng trong những vũng nước đọng ở vườn nhà sau trận mưa hoặc ở bãi trâm đầm ven đường lại tồn tại sự sống của những cơ thể thực vật bé nhỏ li ti mà ta không thể nhìn thấy bằng mắt thường. Và còn biết bao nhiêu những cơ thể thực vật bé nhỏ khác rất đa dạng, trôi nổi lơ lửng hoặc chìm đắm trong khối nước khổng lồ của biển cả và đại dương mênh mông.
Vào
một
ngày
hè
nào
đó,
chúng
ta
thấy
chung
quanh
thành
vại
nước
có
những
đám
sợi
xanh
lục,
xanh
vàng
với
lấm
tấm
bọt
khí,
đôi
khi
ngả
màu
đen
xỉn,
bám
chắc
vào
thành
vại
rất
khó
cọ
rửa,
và
trên
mặt
ao
phủ
một
lớp
màu
xanh
như
có
ai
đấy
đã
rắc
những
bụi
phấn
màu,
còn
cọc
cầu
ao
hoặc
bất
cứ
vật
gì
nằm
trong
ao
đều
bị
phủ
một
lớp
nhầy
màu
xanh
đen.
Đó
là
những
tảo
lục,
tảo
lam
và
tảo
silic
đang
trong
thời
kỳ
phát
triển.
Dùng
cốc
thủy
tinh
múc
một
ít
nước
trong
ao
đang
có
màu,
ta
thấy
trong
cốc
vô
vàn
những
hạt
nhỏ
màu
lục
bơi
lội.
Những
hạt
nhỏ
này
là
những
tảo
lục
đơn
bào
hay
tập
đoàn
chuyển
động
được
nhờ
có
lông
roi
ở
phía
trước
tế
bào.
Nếu
có
dịp
nghỉ
hè,
tắm
biển
vào
những
buổi
ban
mai,
chúng
ta
thấy
trên
bãi
cát
nơi
sóng
biển
đập
vào,
nằm
rải
rác
những
búi
rong
nâu
nâu
hoặc
xanh
nâu
và
những
cảnh
bà
con
vùng
biển
ôm
hoặc
gánh
từng
bó
rong
biển
đem
về
nhà
để
làm
phân
xanh
bón
ruộng
cho
khoai,
lạc.
Tất
cả
những
thứ
nổi
trong
ao
hồ
và
những
loài
rong
nâu,
rong
đỏ
đều
thuộc
về
họ
hàng
nhà
tảo.
Tảo
được
phân
chia
ra
thành
10
ngành.
Đó
là
tảo
lục,
tảo
lam,
tảo
silic,
tảo
nâu,
tảo
đỏ,
tảo
mắt,
tảo
vòng,
tảo
giáp,
tảo
vàng
xanh
và
tảo
vàng
ánh.
Các
loài
trong
các
ngành
tảo
phân
biệt
với
nhau
về
cấu
tạo
cơ
thể,
cấu
trúc
tế
bào
riêng
lẻ,
về
sự
sai
khác
của
sắc
tố,
các
chất
dự
trữ
có
bên
trong
tế
bào,
cũng
như
các
đặc
điểm
sinh
lý
của
chúng.
Tảo
là
những
cơ
thể
tự
dưỡng,
chúng
có
thể
đồng
hóa
CO2,
muối
khoáng
và
nước
dưới
tác
động
của
ánh
sáng
mặt
trời
để
tổng
hợp
nên
chất
hữu
cơ.
Một
điều
rõ
ràng
là
tảo
sống
cần
có
nước,
nhưng
không
phải
tất
cả
các
loài
tảo
đều
ở
nước.
Có
loài
xuất
hiện
ở
nơi
đất
ẩm,
trên
cạn,
thậm
chí
ở
trên
sa
mạc
khô
cằn,
trong
hang
động
thiếu
ánh
sáng
và
trên
tuyết
băng
giá
lạnh
hoặc
suối
nước
nóng
quanh
năm.
Do
đó
các
nhà
khoa
học
đã
dựa
vào
những
đặc
điểm
phân
bố
và
lối
sống
để
xếp
tảo
thành
những
nhóm
sinh
thái:
Tảo
trôi
nổi
(Phytoplanton)
Tảo đáy (Phytobenthos)
Tảo đất (Phytoedaphon)
Tảo khí sinh (Aerophyta)
Tảo băng tuyết (Cryophyton)
Tảo nước nóng (Thermophyte)
Tảo ưa mặn (Halophyton)
lamvt@vnu.edu.vn