Đời sống các loài Tảo/Từ vũng nước đọng đến biển cả mênh mông

Từ vũng nước đọng tới biển cả mênh mông

Ít ai nghĩ rằng trong những vũng nước đọng ở vườn nhà sau trận mưa hoặc ở bãi trâm đầm ven đường lại tồn tại sự sống của những cơ thể thực vật bé nhỏ li ti mà ta không thể nhìn thấy bằng mắt thường. Và còn biết bao nhiêu những cơ thể thực vật bé nhỏ khác rất đa dạng, trôi nổi lơ lửng hoặc chìm đắm trong khối nước khổng lồ của biển cả và đại dương mênh mông.

Vào một ngày hè nào đó, chúng ta thấy chung quanh thành vại nước có những đám sợi xanh lục, xanh vàng với lấm tấm bọt khí, đôi khi ngả màu đen xỉn, bám chắc vào thành vại rất khó cọ rửa, và trên mặt ao phủ một lớp màu xanh như có ai đấy đã rắc những bụi phấn màu, còn cọc cầu ao hoặc bất cứ vật gì nằm trong ao đều bị phủ một lớp nhầy màu xanh đen. Đó là những tảo lục, tảo lam và tảo silic đang trong thời kỳ phát triển. Dùng cốc thủy tinh múc một ít nước trong ao đang có màu, ta thấy trong cốc vô vàn những hạt nhỏ màu lục bơi lội. Những hạt nhỏ này là những tảo lục đơn bào hay tập đoàn chuyển động được nhờ có lông roi ở phía trước tế bào.

Nếu có dịp nghỉ hè, tắm biển vào những buổi ban mai, chúng ta thấy trên bãi cát nơi sóng biển đập vào, nằm rải rác những búi rong nâu nâu hoặc xanh nâu và những cảnh bà con vùng biển ôm hoặc gánh từng bó rong biển đem về nhà để làm phân xanh bón ruộng cho khoai, lạc. Tất cả những thứ nổi trong ao hồ và những loài rong nâu, rong đỏ đều thuộc về họ hàng nhà tảo.

Tảo được phân chia ra thành 10 ngành. Đó là tảo lục, tảo lam, tảo silic, tảo nâu, tảo đỏ, tảo mắt, tảo vòng, tảo giáp, tảo vàng xanh và tảo vàng ánh.

Các loài trong các ngành tảo phân biệt với nhau về cấu tạo cơ thể, cấu trúc tế bào riêng lẻ, về sự sai khác của sắc tố, các chất dự trữ có bên trong tế bào, cũng như các đặc điểm sinh lý của chúng. Tảo là những cơ thể tự dưỡng, chúng có thể đồng hóa CO2, muối khoáng và nước dưới tác động của ánh sáng mặt trời để tổng hợp nên chất hữu cơ.

Một điều rõ ràng là tảo sống cần có nước, nhưng không phải tất cả các loài tảo đều ở nước. Có loài xuất hiện ở nơi đất ẩm, trên cạn, thậm chí ở trên sa mạc khô cằn, trong hang động thiếu ánh sáng và trên tuyết băng giá lạnh hoặc suối nước nóng quanh năm. Do đó các nhà khoa học đã dựa vào những đặc điểm phân bố và lối sống để xếp tảo thành những nhóm sinh thái:

Tảo trôi nổi (Phytoplanton)

Tảo đáy (Phytobenthos)

Tảo đất (Phytoedaphon)

Tảo khí sinh (Aerophyta)

Tảo băng tuyết (Cryophyton)

Tảo nước nóng (Thermophyte)

Tảo ưa mặn (Halophyton)

lamvt@vnu.edu.vn

Liên kết đến đây

• Đời sống các loài Tảo