Avicenna

Từ VLOS
Bước tới: chuyển hướng, tìm kiếm
Đối với bài về Hố va chạm trên Mặt Trăng, xem Avicenna (hố va chạm). Đối với bài về đỉnh núi, xem đỉnh Ibn Sina.

Avicenna là dạng Latinh hóa của Abū ‘Alī al-Ḥusayn ibn ‘Abd Allāh ibn Sīnā Balkhi, hay gọi tắt là Abu Ali Sina Balkhi[1][2] () () hay Ibn Sina (), (, Abitzianos),[3] (kh. 980 - 1037) là một học giả người Turk [4][5] và cũng là thầy thuốc và nhà triết học đầu tiên [6] ở thời ấy. Ông cũng là nhà thiên văn học, hóa học, địa chất học, lôgic học, cổ sinh học, toán học, vật lý học, thơ, tâm lý học, khoa học, và nhà giáo. [7]

Trong y học, ông lấy tên Koushyar, ông viết gần 450 luận thuyết về nhiều chủ đề nhưng khoảng 240 trong số đó còn tồn tại. Đặc biệt, 150 trong số những bản còn tồn tại tập trung vào triết học và 40 tác phẩm tác phẩm nói về y học.[8][9] Công trình nổi tiếng nhất của ông là The Book of Healing, một bách khoa toàn thư khoa học và triết học khổng lồ, và The Canon of Medicine,[10] là bài viết y học chuẩn ở một số trường đại học thời Trung cổ.[11] The Canon of Medicine được sử dụng làm giáo trình ở các trường đại học Montpellier và Louvain vào cuối năm 1650.[12] Ibn Sīnā phát triển hệ thống y tế kết hợp những kinh nghiệm của mình với y học Hồi giáo, hệ thống y học của các thầy thuốc Hy Lạp như Galen,[13] siêu hình học Aristotle [14] (Avicenna là người làm sáng tỏ về Aristotle)[9], và Ba Tư cổ đại, Mesopotamia và Y học Ấn Độ. Ông cũng là người đặt nền tảng cho lôgíc Avicenna và trường chủ nghĩa Avicenna, là trường chịu ảnh hưởng giữa những tư tưởng đạo Hồi và triết học kinh viện.

Ibn Sīnā được xem là cha đẻ của y học[15][16] và dược lý lâm sàng hiện đại[17] đặc biệt là ông đã đưa ra các thí nghiệm và định lượng có hệ thống trong việc nghiên cứu sinh lý học,[18] ông đã phát hiện ra sự lây nhiễm dịch bệnh tự nhiên,[19] phương pháp cách ly để hạn chế sự lan rộng của dịch bệnh, cách thử nghiệm thuốc, evidence-based medicine, thử nghiệm lâm sàng,[20] thử nghiệm mẫu ngẫu nhiên có đối chứng,[21][22] thí nghiệm hiệu quả,[23][24] dược lý lâm sàng,[23] tâm thần học,[25] phân tích yếu tố rủi ro, ý tưởng về hội chứng,[26] và sự quan trọng của dinh dưỡng và ảnh hưởng của khí hậu và môi trường đến sức khỏe.[27] Ông cũng được xem là cha đẻ của các khái niệm cơ bản về động lượng trong vật lý,[28] và người tiên phong trong việc chữa bệnh bằng xoa bóp nhờ sáng chế của ông về chưng cất hơi nước và chiết tách tinh dầu.[29] Ông cũng phát triển khái niệm hiện tại luận và quy tắc xếp chồng trong địa chất học.[30]

George Sarton viết trong phần mở đầu của quyển lịch sử khoa học như sau:

Chú thích[sửa]

  1. Nhảy lên ↑ http://www.sjsu.edu/depts/Museum/avicen.html
  2. Nhảy lên ↑ “Iranian Personalities: Abu Ali Sina”. Truy cập Lỗi khi kêu gọi {{Chú thích web}}: hai tham số url và title phải được chỉ định..
  3. Nhảy lên ↑ Greenhill, William Alexander (1867). "Abitianus". trong Smith, William. Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology. 1. pp. tr.3.
  4. Nhảy lên ↑ Lỗi chú thích: Thẻ <ref> sai; không có nội dung trong thẻ ref có tên Ravil_Bukharaev_2000.2C_p.95
  5. Nhảy lên ↑ Lỗi chú thích: Thẻ <ref> sai; không có nội dung trong thẻ ref có tên Theodore_Craig_Levin_1996.2C_p.40
  6. Nhảy lên ↑ Istanbul to host Ibn Sina Int'l Symposium, 17 tháng 12 năm 2008.
  7. Nhảy lên ↑ Avicenna", trên bách khoa toàn thư Iran, bản trực tuyến năm 2006
  8. Nhảy lên ↑
  9. ↑ Nhảy lên tới: 9,0 9,1 Avicenna (Abu Ali Sina)
  10. Nhảy lên ↑
  11. Nhảy lên ↑ Avicenna 980-1037
  12. Nhảy lên ↑ Medicine: an exhibition of books relating to medicine and surgery from the collection formed by J.K. Lilly.
  13. Nhảy lên ↑ Islamic Medical Manuscripts: Catalogue - Galen
  14. Nhảy lên ↑ Articles on Avicenna, Averroes and Maimonides
  15. Nhảy lên ↑ Cas Lek Cesk (1980). "The father of medicine, Avicenna, in our science and culture: Abu Ali ibn Sina (980-1037)", Becka J. 119 (1), tr. 17-23.
  16. Nhảy lên ↑ Medical Practitioners
  17. Nhảy lên ↑ D. Craig Brater và Walter J. Daly (2000), "Clinical pharmacology in the Middle Ages: Principles that presage the 21st century", Clinical Pharmacology & Therapeutics 67 (5), tr. 447-450 [448-449].
  18. Nhảy lên ↑ Katharine Park (tháng 3 năm 1990). "Avicenna in Renaissance Italy: The Canon and Medical Teaching in Italian Universities after 1500 của Nancy G. Siraisi", The Journal of Modern History 62 (1), tr. 169-170.
  19. Nhảy lên ↑ Lỗi chú thích: Thẻ <ref> sai; không có nội dung trong thẻ ref có tên Zahoor
  20. Nhảy lên ↑ David W. Tschanz, MSPH, PhD (tháng 8 năm 2003). "Arab Roots of European Medicine", The Journal of The Gulf Heart Association 4 (2): 69-81.
  21. Nhảy lên ↑ Jonathan D. Eldredge (2003), "The Randomised Controlled Trial design: unrecognized opportunities for health sciences librarianship", Health Information and Libraries Journal 20, tr. 34–44 [36].
  22. Nhảy lên ↑ Bernard S. Bloom, Aurelia Retbi, Sandrine Dahan, Egon Jonsson (2000), "Evaluation Of Randomized Controlled Trials On Complementary And Alternative Medicine", International Journal of Technology Assessment in Health Care 16 (1), tr. 13–21 [19].
  23. ↑ Nhảy lên tới: 23,0 23,1 D. Craig Brater và Walter J. Daly (2000), "Clinical pharmacology in the Middle Ages: Principles that presage the 21st century", Clinical Pharmacology & Therapeutics 67 (5), p. 447-450 [449].
  24. Nhảy lên ↑ Walter J. Daly và D. Craig Brater (2000), "Medieval contributions to the search for truth in clinical medicine", Perspectives in Biology and Medicine 43 (4), tr. 530–540 [536], Nhà in Đại học Johns Hopkins.
  25. Nhảy lên ↑ S Safavi-Abbasi, LBC Brasiliense, RK Workman (2007), "The fate of medical knowledge and the neurosciences during the time of Genghis Khan and the Mongolian Empire", Neurosurg Focus 23 (1), E13, p. 3.
  26. Nhảy lên ↑ Lenn Evan Goodman (2003), Islamic Humanism, p. 155, Oxford University Press, ISBN 0-19-513580-6.
  27. Nhảy lên ↑ The Canon of Medicine, The American Institute of Unani Medicine, 2003.
  28. Nhảy lên ↑ Seyyed Hossein Nasr, "Islamic Conception Of Intellectual Life", in Philip P. Wiener (tác giả), Dictionary of the History of Ideas, quyển 2, tr. 65, Charles Scribner's Sons, New York, 1973-1974.
  29. Nhảy lên ↑ Marlene Ericksen (2000). Healing with Aromatherapy, tr. 9. McGraw-Hill Professional. ISBN 0-658-00382-8.
  30. Nhảy lên ↑ Munim M. Al-Rawi and Salim Al-Hassani (Lỗi khi kêu gọi {{Chú thích web}}: hai tham số url và title phải được chỉ định.). “The Contribution of Ibn Sina (Avicenna) to the development of Earth sciences” định dạng (PDF). FSTC. Truy cập Lỗi khi kêu gọi {{Chú thích web}}: hai tham số url và title phải được chỉ định..

Tham khảo[sửa]

Sách
Encyclopedia

Đọc thêm[sửa]

  • A good introduction to his life and philosophical thought is Avicenna by Lenn E. Goodman (Cornell University Press: 1992, bản cập nhân năm 2006) ISBN 0-415-01929-X, 9780415019293
  • For a list of extant works, C. Brockelmann's Geschichte der arabischen Litteratur (Weimar, 1898), quyển i. tr. 452-458. (XV. W.; G. W. T.)
  • For a new understanding of his early career, based on a newly discovered text, see also: Michot, Yahya, Ibn Sînâ: Lettre au vizir Abû Sa'd. Editio princeps d'après le manuscrit de Bursa, traduction de l'arabe, introduction, notes et lexique (Beirut-Paris: Albouraq, 2000) ISBN 2-84161-150-7.
  • For an overview of his career see Shams Inati, "Ibn Sina" in History of Islamic Philosophy, ed. Hossein Seyyed Nasr và Oliver Leaman, New York: Routledge (1996).
  • For Ibn Sina's life, see Ibn Khallikan's Biographical Dictionary, translated by de Slane (1842); F. Wüstenfeld's Geschichte der arabischen Aerzte und Naturforscher (Gottingen, 1840).
  • Shahrastani, German translation, quyển ii. tr.213-332
  • Nader El-Bizri, "Avicenna and Essentialism," Review of Metaphysics, quyển 54 (tháng 6 năm 2001), tr. 753-778
  • Nader El-Bizri, "Avicenna’s De Anima between Aristotle and Husserl," in The Passions of the Soul in the Metamorphosis of Becoming, ed. Anna-Teresa Tymieniecka (Dordrecht: Kluwer Academic Publishers, 2003), tr. 67-89
  • Nader El-Bizri, "Being and Necessity: A Phenomenological Investigation of Avicenna’s Metaphysics and Cosmology," in Islamic Philosophy and Occidental Phenomenology on the Perennial Issue of Microcosm and Macrocosm, ed. Anna-Teresa Tymieniecka (Dordrecht: Kluwer Academic Publishers, 2006), tr. 243-261
Các tác phẩm về y học của ông
Triết học, xem
  • Avicenne: Réfutation de l'astrologie. Edition et traduction du texte arabe, introduction, notes et lexique par Yahya Michot. Préface d'Elizabeth Teissier (Beirut-Paris: Albouraq, 2006) ISBN 2-84161-304-6.
  • Amos Bertolacci, The reception of Aristotle's Metaphysics in Avicenna's Kitab al-Sifa'. A milestone of Western metaphysical thought (Leiden: Brill 2006)
  • Dimitri Gutas, "Avicenna and the Aristotelian Tradition: Introduction to Reading Avicenna's Philosophical Works" (Leiden: Brill 1988)
  • Michot, Jean R., La destinée de l'homme selon Avicenne (Leuven: Peeters, 1986) ISBN 90-6381-071-2.
  • Nader El-Bizri, The Phenomenological Quest between Avicenna and Heidegger (Binghamton, N.Y.: Global Publications SUNY, 2000).
  • Reisman, David C. (ed.), "Before and After Avicenna: Proceedings of the First Conference of the Avicenna Study Group" (Leiden: Brill 2003)
  • Shoja MM, Tubbs RS. The disorder of love in the Canon of Avicenna (A.D. 980-1037). Am J Psychiatry 2007; 164:228–229.
  • Gordon, Stewart. When Asia was the World: Traveling Merchants, Scholars, Warriors, and Monks who created the "Riches of the East" Da Capo Press, Perseus Books, 2008. ISBN 0-306-81556-7.
  • The Cambridge Companion to Arabic Philosophy, edited by P. Adamson and R. Taylor, (Cambridge: Cambridge: University Press 2005)

Liên kết ngoài[sửa]

Dự án liên quan Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và tài liệu về: Avicenna

Liên kết đến đây

Lấy từ “https://tusach.thuvienkhoahoc.com/index.php?title=Avicenna&oldid=112645”